Het idee lijkt goed, maar wat doet het met mensen? - Hoofdinhoud

Als we in Nederland ergens goed in zijn, dan is het wel het volgende. We zien een probleem dat we willen oplossen. En dan bedenken we maatregelen die daar (op papier) voor kunnen zorgen. In den Haag zijn dat meestal financiële maatregelen of zijn dat nieuwe regels. Als het een beetje mee zit kijken we na verloop van tijd of de maatregelen effect gehad hebben. Maar kijken we ook naar de zogenaamde nevenschade?

Laat ik een voorbeeld noemen. Stel dat we in Den Haag iets aan vervuiling willen doen. Dan bedenken we bijvoorbeeld een belasting op oude auto’s. Want die vervuilen meer. Mensen zullen dan eerder een nieuwere, schonere auto kopen. En dat is precies de bedoeling. Maar mensen die geen geld hebben om zo’n auto te kopen, moeten nu meer belasting betalen. Is dat ook de bedoeling?

Of een ander voorbeeld. Stel we willen in ons land minder gas verstoken. Sterker nog. We willen van het gas af. Het gas zal dan duurder worden. Mensen nemen dan maatregelen. Isolatie in eerste instantie. Of ze plaatsen zonnepanelen. Sommige mensen plaatsen misschien een warmtepomp. Dat is goed nieuws. En dat is precies de bedoeling. Maar als je noodgedwongen in een oude goedkope woning woont waarvan de isolatie al niet optimaal is? En wanneer je geen geld hebt voor de aanschaf van zonnepanelen, laat staan voor een warmtepomp? Dan word je energierekening alleen maar hoger. Is dat ook de bedoeling?

De vraag stellen is hem beantwoorden. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Maar het is wel een onbedoeld effect van veel (goede) maatregelen die we treffen in dit land. En ik vind niet dat we daar altijd voldoende oog voor hebben. Ik pleit er niet voor om geen maatregelen te nemen. Ik pleit er wel voor om altijd de effecten in beeld te brengen voor mensen met een smalle beurs. En maatregelen te treffen zodat zij niet steeds onbedoeld de dupe worden van Haagse planmakerij.