Blog: E-day - Hoofdinhoud

E-day.

Maar liefst 35 kandidaten zijn verkiesbaar in de presidentsverkiezing op Sri Lanka. Het stembiljet is daardoor zo groot dat de kiescommissie nieuwe stembussen heeft moeten aanschaffen. Dat is echter niet de grootste zorg voor het eerlijke verloop van de verkiezing op zaterdag 16 november.

De president heeft relatief veel macht en de campagne verslindt veel geld. Maar onduidelijk is hoeveel en waar dat geld vandaan komt. De invloed vanuit het buitenland is te bevestigen noch te ontkennen. Dat verhalen en voorbeelden de ronde doen, is goed te begrijpen. Sri Lanka is een relatief klein land en heeft een strategische ligging. Onduidelijk is ook hoe het geld besteed wordt. Veel media zijn in private handen en verbonden aan partijen en hun kandidaten. En ook in Sri Lanka speelt Facebook in de campagne, met name voor jonge nieuwe kiezers, een voorname en verdachte rol.

Op uitnodiging van de kiescommissie zijn er vanuit de Europese Unie en de lidstaten ongeveer 80 waarnemers ter plaatse, voor korte en lange termijn, waaronder ook zes Europarlementariërs. We houden deze week gesprekken met (vertegenwoordigers van de) kandidaten, de kiescommissie, ambassadeurs, activisten en journalisten. Hierbij staan de vragen centraal: verlopen de verkiezingen eerlijk en wat zijn de problemen?

Eén van 35 kandidaten is Ajantha Perera. Zij is de enige vrouw onder alle kandidaten. Ze staat bekend als de ‘garbage queen’ en draagt die bijnaam met trots. Ajantha heeft jaren gelden in Sri Lanka het afvalprobleem op de agenda gezet en hoogstpersoonlijk het woord ‘recycling’ in het Singalees geïntroduceerd. Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ze niet tot de kanshebbers behoort. Dat geldt ook voor de kandidaat van de communistische partij, bij wie ik op kantoor onder de starende ogen van Lenin plaats mocht nemen (zie foto’s).

‘Garbage queen’ Ajantha Perera

De kanshebbers zijn Gotabaya Rajapaksa en Sajith Premadasa. Beiden behoren tot families die al lang de politiek in Sri Lanka een gezicht geven. Het wordt spannend, zo spannend dat er wordt gesproken over een ‘tweede ronde’. De kiezer heeft namelijk de mogelijkheid om een 2e en 3e voorkeur op te geven. Bij eerdere verkiezingen is een tweede ronde niet nodig gebleken, maar door het grote aantal kandidaten kan het voorkomen dat geen van de kandidaten de 50%+1 haalt (op basis van de 1e voorkeur).

Premadasa hoopt juist met steun van de minderheden die tweede ronde te winnen. Juist dan kunnen de spanningen over minderheden oplopen, zo wordt door sommigen gevreesd en verwacht. Want Sri Lanka kent een Singalese, vaak Boeddhistische, meerderheid en kent ook veel minderheden, waarbij de etnische en religieuze lijnen niet samenvallen.

De verkiezingen verlopen tot dusver rustig, zegt iedereen. Maar of het rustig blijft, is nog afwachten.

Zaterdag 16 november is het E-day. Wordt vervolgd.

In gesprek bij de communistische partij

Deze blog verscheen ook op Facebook.