Memorie van toelichting - Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2019 (incidentele suppletoire begroting inzake Urgenda)

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 35236 - incidentele suppletoire begroting Economische Zaken en Klimaat 2019 (Urgenda) i.

1.

Kerngegevens

Officiële titel Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2019 (incidentele suppletoire begroting inzake Urgenda); Memorie van toelichting; Memorie van toelichting
Document­datum 28-06-2019
Publicatie­datum 28-06-2019
Nummer KST352362
Kenmerk 35236, nr. 2
Externe link origineel bericht
Originele document in PDF

2.

Tekst

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2018-

2019

35 236

Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2019 (incidentele suppletoire begroting inzake Urgenda)

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

  • A. 
    ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2019 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 3

Dit artikel regelt de inwerkingtreding van de wet.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,

E.D. Wiebes

kst-35236-2 ISSN 0921 - 7371 's-Gravenhage 2019

  • B. 
    BEGROTINGSTOELICHTING
  • a. 
    Inhoudelijke toelichting

Het kabinet heeft besloten extra middelen beschikbaar te stellen om versneld te werken aan reducering van broeikasgasuitstoot. Hiervoor worden de beschikbare middelen op de begroting van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat uit de begrotingsreserve Maatregelen CO2-reductie ingezet. In onderstaande overzichtstabel is de verdeling van het budget over de verschillende departementen en over de verschillende jaren opgenomen.

Bedragen x € 1 mln

 

Departement

2019

2020

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK, VII)

35,00

148,00

Infrastructuur en Waterstaat (IenW, XII)

7,55

78,45'

Economische Zaken en Klimaat (EZK, XIII)

114,40

23,50

Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV, XIV)

14,00

74,50

Totaal

170,95

324,45

1 Onderdeel hiervan is een kadercorrectie, omdat niet alle maatregelen aan de uitgavenkant van de begroting plaatsvinden. Voor de uitbreiding van de fiscale regelingen MIA/VAMIL in 2020 ten behoeve van circulaire technieken of bedrijfsmiddelen worden extra middelen beschikbaar gesteld (€ 14,7 mln). De MIA/VAMIL zijn gebudgetteerde fiscale regelingen en vallen als zodanig onder het inkomstenkader. Omdat verwacht wordt dat middels deze regeling kostenefficiënt CO2-reductie kan worden gerealiseerd in 2020 is besloten om een deel van het budget uit de begrotingsreserve voor CO2 reductie te gebruiken om deze regeling op te hogen middels een kadercorrectie van de Rijksbegroting. Het uitgavenplafond wordt met eenzelfde bedrag verlaagd. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is beleidsverantwoordelijk voor de MIA en Vamil regeling. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Belastingdienst voeren de MIA en Vamil uit.

Met de incidentele suppletoire begrotingen worden de bedragen voor het jaar 2019 en 2020 budgettair verwerkt. Via de incidentele suppletoire begrotingen worden de geplande onttrekkingen aan de begrotingsreserve Maatregelen CO2-reductie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) geraamd. De bedragen die door andere departementen dan EZK worden besteed worden overgeheveld naar de desbetreffende departementale begrotingen.

Voor het jaar 2019 en 2020 wordt de begroting van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat verhoogd met een bedrag van in totaal € 137,9 mln. Deze middelen worden als volgt verdeeld over de volgende beleidsartikelen:

  • Artikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatief en duurzaam ondernemen: € 38,5 mln.
  • Artikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering: € 99,4 mln.

Onderstaand treft u voor de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat per begrotingsartikel een toelichting aan bij de financiële instrumenten.

Artikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatief en duurzaam ondernemen Subsidies

Urgendamaatregelen Industrie

Stimulering energiebesparing, warmtenetten en specifieke investeringen in de industrie

In de industrie en afvalsector zijn specifieke investeringen geïdentificeerd die versneld kunnen worden uitgevoerd. Het gaat om projecten gericht op (rest)warmte en CO2 afvang. Het betreft projecten die in een redelijk ver gevorderd stadium zijn, die zeer waarschijnlijk mede met subsidiering (van de onrendabele top) ondersteund kunnen worden en nu versneld zouden kunnen worden uitgevoerd. Hierbij worden met diverse partijen (CO2-leverancier, netwerkbedrijf, provincie en afnemers) afspraken gemaakt over levering en afname van CO2 en restwarmte. Voor deze maatregelen wordt in totaal € 8,5 mln beschikbaar gesteld.

Stimuleringsregeling energiebesparing en CO2 reductie in de Industrie

Verder worden door middel van een subsidieregeling concrete CO2-reductiemaatregelen in de industrie gestimuleerd. Het gaat om het stimuleren van het toepassen van reeds bestaande technieken of installaties voor CO2-reductie met een terugverdientijd van 7 tot 12 jaar. Hiervoor wordt in totaal € 30 mln beschikbaar gesteld (dit is inclusief uitvoeringskosten RVO).

Artikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Subsidies

Maatregelen voor CO2-reductie

Er wordt in totaal € 94,4 mln beschikbaar gesteld voor maatregelen ten aanzien van individuele bedrijven waarmee een significante broeikasgasreductie kan worden behaald:

  • 1. 
    Het kabinet heeft besloten om het verbod op kolen voor elektriciteitsproductie voor de Hemwegcentrale van Vattenfall NV al per 1-1-2020 effect te laten hebben. Dit zal leiden tot een vervroegde sluiting van deze centrale per januari van volgend jaar. Deze maatregel is reeds op 8 maart jl. door het kabinet aangekondigd (Kamerstuk 32 813, nr. 303).
  • 2. 
    Het kabinet heeft besloten om, middels een éénmalige financiële prikkel vanuit de overheid, het bedrijf Fibrant op Chemelot te stimuleren op korte termijn reducerende maatregelen te nemen. Door deze maatregelen wordt vanaf 2020 de uitstoot van lachgas op Chemelot aanzienlijk gereduceerd.

Daarnaast wordt met de invoering van de informatieplicht, die per 1 juli 2019 wordt ingevoerd, voor bedrijven - met name MKB - de uitvoering van de energiebesparingsverplichting vergemakkelijkt. Er wordt daarom € 5 mln, gelijkelijk verdeeld over 2019 en 2020, beschikbaar gesteld om achterblijvers nadrukkelijker aan te sporen de informatie aan te leveren en de verplichte energiebesparingsmaatregelen te treffen. Daarmee wordt ook een gelijk speelveld tussen MKB'ers beter gewaarborgd.

Toelichting op de begrotingsreserve

Begrotingsreserve Maatregelen voor CO2-reductie

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2019    500.000

  • Geraamde storting
  • Geraamde onttrekking    170.950

Stand (raming) per 31/12/2019    329.050

Het kabinet neemt additionele maatregelen om aanvullende CO2-reductie te realiseren. Omdat de aard en timing van de aanvullende maatregelen nog onzeker is, heeft het kabinet besloten deze maatregelen via een tijdelijke begrotingsreserve te financieren. De reserve loopt tot en met 2020. De reserve is in 2018 eenmalig gevuld met € 500 mln. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat coördineert de set aan maatregelen om CO2 te reduceren. De ministeries van LNV, lenW en BZK doen ook een beroep op deze middelen voor CO2-reducerende maatregelen.

  • b. 
    Budgettaire consequenties beleidsartikelen

Begrotingsstaat Ministerie van Economische Zaken en Klimaat

Artikel 2. Bedrijvenbeleid: innovatief en duurzaam ondernemen

Budgettaire gevolgen van beleid, (incidentele suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

 
 

Stand

Stand 1e

Mutatie

Stand

Mutatie

Mutatie

Mutatie

Mutatie

 

ontwerp-

supple-

incidentele

incidentele

2020

2021

2022

2023

 

begroting

toire

supple-

supple-

       
 

2019,

begroting

toire

toire

       
 

incl.

 

begroting

begroting

       
 

NvW

   

2019

       

VERPLICHTINGEN

2.135.414

2.197.964

21.000

2.218.964

17.500

     

Waarvan garantieverplichtingen

1.300.000

1.300.000

0

1.300.000

0

     

Waarvan overige verplichtingen

835.414

897.964

21.000

918.964

17.500

     

UITGAVEN

937.668

975.006

17.500

992.506

21.000

     

Waarvan juridisch verplicht (percentage)

84%

82%

 

82%

       

Garanties

56.892

56.892

 

56.892

       

BMKB

36.375

36.375

 

36.375

       

Storting reserve BMKB

Groeifaciliteit

8.772

8.772

 

8.772

       

Garantie Ondernemingsfinanciering

(GO)

Garanties MKB Financiering

11.745

11.745

 

11.745

       

Subsidies

146.319

144.355

17.500

161.855

21.000

     

MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

34.747

29.191

 

29.191

       

Eurostars

17.958

17.119

 

17.119

       

Bevorderen Ondernemerschap

14.301

19.065

 

19.065

       

Groene Groei en Biobased Economy

 

152

 

152

       

Cofinanciering EFRO i, inclusief INTERREG

27.464

27.344

 

27.344

       

Bijdrage aan ROM's

5.507

5.507

 

5.507

       

Verduurzaming industrie

43.900

43.535

 

43.535

       

Urgendamaatregelen Industrie

   

17.500

17.500

21.000

     

Overige subsidies

2.442

2.442

 

2.442

       

Opdrachten

19.578

17.843

 

17.843

       

Onderzoek en opdrachten

3.898

3.853

 

3.853

       

Caribisch Nederland

1.237

1.190

 

1.190

       

ICT beleid

5.871

4.917

 

4.917

       

Regeldruk

2.206

2.039

 

2.039

       

Mainport Rotterdam

Regiekosten regionale functie

650

650

 

650

       

Stand

Stand 1e

Mutatie

Stand

Mutatie

Mutatie

Mutatie

Mutatie

ontwerp-

supple-

incidentele

incidentele

2020

2021

2022

2023

begroting

toire

supple-

supple-

       

2019,

begroting

toire

toire

       

incl.

 

begroting

begroting

       

NvW

   

2019

       
 

Invest-NL i.o.

 

543

543

Cybersecurity

3.216

3.216

3.216

Small Business Innovation Research

2.500

1.435

1.435

Bijdragen aan agentschappen

94.099

109.249

109.249

Bijdrage RVO.nl

78.499

92.036

92.036

Bijdrage Agentschap Telecom

1.949

505

505

Bijdrage Logius

887

887

887

Invest-NL i.o.

12.764

15.821

15.821

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

296.809

304.321

304.321

Bijdrage aan TNO

152.551

159.587

159.587

Kamer van Koophandel

120.821

121.297

121.297

Bijdrage aan NWO-TTW

23.437

23.437

23.437

Bijdragen aan medeoverheden

Sterke Regio's en Nota Ruimte

     

Bijdragen aan (inter-) nationale organisaties

323.971

342.346

342.346

Internationaal Innoveren

46.336

44.210

44.210

PPS-toeslag (voorheen TKI-toeslag)

142.950

143.690

143.690

TO2 (Deltares, MARIN en NLR)

45.355

46.355

46.355

Topsectoren overig

6.285

24.590

24.590

Ruimtevaart (ESA)

68.610

68.910

68.910

Bijdrage NBTC

8.860

8.860

8.860

Bijdragen organisaties

5.575

5.731

5.731

ONTVANGSTEN

113.157

124.490

124.490

BMKB

33.000

33.000

33.000

Groeifaciliteit

8.000

8.000

8.000

Garantie Ondernemingsfinanciering (GO)

13.000

13.000

13.000

Luchtvaartkredietregeling

9.906

9.906

9.906

Rijksoctrooiwet

36.312

40.312

40.312

Eurostars

5.094

5.094

5.094

Joint Strike Fighter

5.000

5.000

5.000

Diverse ontvangsten

2.845

10.178

10.178

Artikel 4. Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Budgettaire gevolgen van beleid, (incidentele suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

 
 

Stand

Stand 1e

Mutatie

Stand

Mutatie

Mutatie

Mutatie

Mutatie

 

ontwerp-

supple-

incidentele

incidentele

2020

2021

2022

2023

 

begroting

toire

supple-

supple-

       
 

2019, incl.

begroting

toire

toire

       
 

NvW

 

begroting

begroting

       
       

2019

       

VERPLICHTINGEN

10.686.729

10.691.347

96.900

10.788.247

2.500

     

Waarvan garantieverplichtingen

71.300

67.880

0

67.880

0

     

Waarvan overige verplichtingen

10.615.429

10.623.467

96.900

10.720.367

2.500

     

UITGAVEN

2.878.275

2.888.550

96.900

2.985.450

2.500

     

Waarvan juridisch verplicht (percentage)

92%

95%

 

92%

       

Subsidies

2.637.199

2.633.749

96.900

2.730.649

2.500

     

Topsectoren Energie - Tenderregeling Energie-innovatie

121.490

106.302

 

106.302

       

(TSE)

71.490

58.262

 

58.262

       
  • - 
    SDE + projecten (Hernieuwbare Energie Regeling)

50.000

48.040

 

48.040

       

Energie-efficiency

2.368

2.233

 

2.233

       

Green Deals

500

500

 

500

       

Mutatie

 

Stand

Stand 1e

Mutatie

Stand

Mutatie

Mutatie

Mutatie

ontwerpbegroting 2019, incl. NvW

supple- toire begroting

incidentele supple- toire begroting

incidentele supple- toire begroting

2019

2020

2021

2022

2023

 

Klimaat- en Energieakkoord - Demonstratie-regeling Energie

50.700

81.065

 

81.065

 

Innovatie (DEI)

  • - 
    Subsidieregeling Duurzame

41.000

73.165

 

73.165

 

Scheepsbouw (SDS)

  • - 
    Projecten Klimaat- en Energieak-

3.300

1.500

 

1.500

 

koord

6.400

6.400

 

6.400

 

MEP

47.025

47.025

 

47.025

 

SDE

652.451

652.151

 

652.151

 

SDE+

1.550.434

1.545.879

 

1.545.879

 

Storting in begrotingsreserve duurzame energie

Aardwarmte

15.000

15.000

 

15.000

 

ISDE-regeling

Compensatie Energie-intensieve

100.000

100.000

 

100.000

 

bedrijven (ETS)

61.000

50.005

 

50.005

 

Carbon Capture Storage (CCS) Subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (EDS)

3.080

2.365

 

2.365

 

Hoge Flux Reactor

Elektrisch rijden

7.651

7.250

 

7.250

 

Caribisch Nederland

3.000

3.000

 

3.000

 

Overige subsidies

Storting in Begrotingsreserve

22.500

20.974

 

20.974

 

maatregelen voor CO2-reductie Maatregelen voor CO2-reductie

   

96.900

96.900

2.500

Leningen

Pallas

         

Garanties

4.700

4.780

 

4.780

 

Verliesdeclaraties Aardwarmte

0

3.500

 

3.500

 

Storting in begrotingsreserve Aardwarmte

4.700

1.280

 

1.280

 

Opdrachten

12.357

9.547

 

9.547

 

Onderzoek mijnbouw-bodembeweging

1.816

1.516

 

1.516

 

SodM onderzoek

2.500

2.500

 

2.500

 

Joint implementation Uitvoeringsagenda Klimaat

823

823

 

823

 

Klimaat mondiaal

359

359

 

359

 

Onderzoek en opdrachten

6.859

4.349

 

4.349

 

Bijdragen aan agentschappen

Rijksdienst voor Ondernemend

53.069

71.707

 

71.707

 

Nederland

40.621

60.932

 

60.932

 

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

720

820

 

820

 

KNMI

1.193

2.117

 

2.117

 

NEa

7.875

6.295

 

6.295

 

RIVM

1.467

0

 

0

 

Rijkswaterstaat

1.193

1.543

 

1.543

 

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

130.010

131.960

 

131.960

 

Doorsluis COVA heffing

111.000

111.000

 

111.000

 

TNO Kerndepartement

17.269

19.219

 

19.219

 

TNO SodM

1.741

1.741

 

1.741

 

Bijdragen aan mede-overheden

24.356

23.940

 

23.940

 

Uitkoopregeling

24.356

23.940

 

23.940

 

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

16.584

12.867

 

12.867

 

ECN/NRG

15.135

11.418

 

11.418

 

Internationale contributies

1.449

1.449

 

1.449

 

Stand

Stand 1e

Mutatie

Stand

Mutatie

Mutatie

Mutatie

Mutatie

ontwerpbegroting 2019, incl. NvW

supple- toire begroting

incidentele supple- toire begroting

incidentele supple- toire begroting

2019

2020

2021

2022

2023

ONTVANGSTEN

2.232.211

2.320.085

170.950

2.491.035

324.450

COVA

111.000

111.000

 

111.000

 

Opbrengst heffing ODE (SDE+)

1.730.000

1.730.000

 

1.730.000

 

ETS-ontvangsten

Onttrekking begrotingsreserve

300.000

380.000

 

380.000

 

duurzame energie

Onttrekking begrotingsreserve

78.000

78.000

 

78.000

 

maatregelen voor CO2-reductie

   

170.950

170.950

324.450

Ontvangsten zoutwinning

2.511

2.511

 

2.511

 

Diverse ontvangsten

10.700

18.574

 

18.574

 

Tweede Kamer, vergaderjaar 2018-2019, 35 236, nr. 2 7


 
 
 

3.

Meer informatie

 

4.

Parlementaire Monitor

Met de Parlementaire Monitor volgt u alle parlementaire dossiers die voor u van belang zijn en bent u op de hoogte van alles wat er speelt in die dossiers. Helaas kunnen wij geen nieuwe gebruikers aansluiten, deze dienst zal over enige tijd de werkzaamheden staken.