Vraagstukken nationale MEP-conferentie 2019 - Hoofdinhoud

Commissie Buitenlandse Zaken (AFET)

Het vraagstuk van de China-strategie.

De Volksrepubliek China is een belangrijke partner voor de Europese Unie, maar de onderlinge relatie blijft gespannen. De oorzaak hiervan schuilt in de politieke situatie in China: de grove mensenrechtenschendingen, de groeiende militaire dreiging en de protectionistische economie. China en de EU hechten beide waarde aan een goede relatie en om dit te bereiken bestaat er reeds een intensieve overlegstructuur. Toch blijkt deze strategie door de ideologische kloof onvoldoende resultaat te boeken. Wat kan de Europese Unie doen om tot een effectief China-beleid te komen? Hoe kan de EU de Chinese markt verder openen voor haar eigen ondernemers? Hoe kan de EU ervoor zorgen dat er meer waarde gehecht wordt aan mensenrechten in de Volksrepubliek? Wat moet de EU doen om haar lidstaten te beveiligen tegen ‘dreiging uit het oosten’? Kortom: wat kan de EU doen om haar relatie met China te verbeteren, zonder haar internationale positie te verzwakken?

Commissie Buitenlandse Zaken – subcommissie Veiligheid en Defensie (AFET/SEDE)

Het vraagstuk van de interne en externe veiligheid van de Europese Unie.

Externe en interne veiligheid van de EU zijn meer en meer met elkaar verweven en de verwachting is dat dit de komende jaren verder toeneemt. Hoewel de situatie in Europa al decennia lang stabiel en veilig is, krijgt het continent met steeds meer uitdagingen op veiligheidsgebied te maken. Zo hebben we te maken met een steeds assertievere (militaire) houding van Rusland en China, willen er nog steeds vele migranten en vluchtelingen naar de EU, moeten we voorbereid zijn op terroristische aanslagen, nemen cyber- en hybride dreigingen toe, enz. Hoe kan de EU zorgen voor veiligheid aan de EU-grenzen én tegelijkertijd ook voor alle EU-burgers. Wat heeft de EU met haar GVDB nodig om opgewassen te zijn tegen dit brede palet aan dreigingen?

Commissie Ontwikkelingssamenwerking (DEVE)

Het vraagstuk van Europese ontwikkelingssamenwerking.

Ontwikkelingssamenwerking wordt de laatste jaren steeds meer ter discussie gesteld en lijkt momenteel meer te gaan over buitenlandse handel in plaats van ontwikkelingssamenwerking. In deals met landen als Mali en Libië, van oudsher landen die ontwikkelingshulp ontvingen, zien we een verschuiving naar deals met regimes in de strijd tegen mensensmokkel en dus samenwerking. In hoeverre dient dat het doel van de Europese Unie op het gebied van mensenrechten, good governance en anti-corruptiebeleid? En moet de EU geld voor ontwikkelingssamenwerking gebruiken om deze doelen na te streven, en zo ja, op welke wijze?

Commissie Economische en monetaire zaken (ECON)

Het vraagstuk van het terugdringen van belastingontduiking in de Europese Unie.

De aanpak van belastingontduiking en belastingontwijking in de Europese Unie heeft hoge prioriteit. Belastingdeals met grote bedrijven als Apple en Starbucks hebben tot veel ophef geleid. Door schandalen als de Panama Papers, de LuxLeaks en de Paradise Papers werd de roep om een Europese aanpak steeds luider. Ter bestrijding van belastingontduiking is binnen de EU een systeem opgezet om belastinggegevens uit te wisselen. Sinds 1 januari 2019 is de zogenoemde Anti Tax Avoidance Directive van kracht die het ontwijken van de vennootschapsbelasting moet tegengaan. Verder wordt in 2020 een strengere meldplicht voor belastingconstructies ingevoerd. Wat kan er nog meer gedaan worden om witwassen en belastingfraude in de Europese Unie rigoureus te bestrijden?

Commissie Milieubeheer, Volksgezondheid en Voedselveiligheid (ENVI)

Het vraagstuk van de omloop van recyclebaar afval.

Sinds 1950 is het gebruik van plastic in de wereldwijde productieketen exponentieel toegenomen voor zowel de producten zelf als de verpakking ervan. Ongeveer 30% van de totale plasticproductie in de EU wordt gerecycled; de helft hiervan wordt voor recycling naar buiten de EU geëxporteerd. Toch kan er steeds minder gerekend worden op andere landen voor wat betreft het verwerken van afval. Veelgebruikte maatregelen om plastic zo goed mogelijk te recyclen zijn bijvoorbeeld een interne markt voor secundaire grondstoffen en het verlagen van de BTW op producten van recyclebaar plastic. Hoe kunnen onder meer fabrikanten en lidstaten gestimuleerd worden om te recyclen, zodat de export voor afvalverwerking wordt geminimaliseerd en daarmee niet alleen de milieubelasting wordt beperkt maar ook de circulaire economie wordt gestimuleerd? Wat kan de EU via internationaal handelsbeleid doen om de afvalverwerking te verbeteren?

Commissie Industrie, Onderzoek en Energie (ITRE)

Het vraagstuk van kernenergie als alternatief bij de energietransitie.

De Europese Unie heeft ambitieuze klimaatdoelen gesteld. Deze doelen hebben grote invloed op de energieproductie van de EU-lidstaten. Het gebruik van olie en kolen zal afnemen, dus moet er gezocht worden naar andere vormen van energieproductie. Kernenergie is een omstreden alternatief; kerncentrales zijn duur in aanleg en produceren radioactief afval. Daarnaast moet uranium, een belangrijke grondstof voor nucleaire energieproductie, worden geïmporteerd. Ongelukken zoals in Tsjernobyl en Fukushima, kunnen rampzalige gevolgen hebben. Er zijn echter ook grote voordelen, zoals de lage CO₂-uitstoot en een stabiele, grote energieopbrengst. In 2011 sloot Duitsland al zijn kerncentrales, en in meerdere landen klinken kritische geluiden over deze vorm van energieproductie. Maar zelfs klimaatactivisten zijn verdeeld. Er zijn ook uiterst positieve geluiden te horen: sommige experts zeggen dat kernenergie de toekomst is. Kernenergie heeft immers een substantieel hogere opbrengst dan alle windmolenparken die tot nu toe zijn gebouwd. Moet kernenergie wel of niet worden bevorderd in de EU? Willen de EU-lidstaten ieder risico op een nucleaire ramp vermijden, of achten zij het risico laag genoeg? En in hoeverre moeten lidstaten een beroep kunnen doen op Europese financiële steun voor het bouwen van een dure kernreactor?

Commissie Landbouw en plattelandsontwikkeling (AGRI)

Het vraagstuk van duurzame landbouw en voedselvoorziening.

Een stabiele en betrouwbare voedselvoorziening staat in de Europese Unie meer onder druk dan gedacht. Het levenspeil in de EU is hoger dan ooit en meer en meer mensen hebben toegang tot goed en gevarieerd voedsel. Echter, er zijn signalen dat er wel degelijk redenen zijn om ons zorgen te maken. Een steeds kleiner aantal bedrijven wereldwijd levert zaden voor voedingsgewassen. Deze bedrijven gebruiken regelmatig genetische modificatie om planten te kweken die ongevoelig zijn voor bestrijdingsmiddelen, zodat deze middelen ingezet kunnen worden om onkruid en insecten te verdelgen, zonder het gewas zelf aan te tasten. Dit leidt echter wel tot bodems zonder leven. Monoculturen lijken extra gevoelig voor deze problematiek. Daarnaast worden boeren geconfronteerd met grotere extremen in het weerbeeld, als gevolg van de klimaatcrisis. De vraag is of de oplossing voor de geschetste problemen gezocht moet worden in dure symptoombestrijding of in een wezenlijk andere landbouw die een leefbaar inkomen voor boeren en veilige, gevarieerde en gezonde voeding kan leveren voor een fatsoenlijke prijs. Hoe kan de EU de transitie naar duurzame landbouw stimuleren?

Commissie Cultuur en Onderwijs (CULT)

Het vraagstuk van het versterken van de Europese identiteit door onderwijs en cultuur.

Onderwijs en cultuur zijn de sleutels van de toekomst – zowel voor het individu als voor de Europese Unie in haar geheel. Hoe draaien we de omstandigheden om naar kansen, hoe veranderen we spiegels in ramen en hoe geven we wortels aan wat het betekent om Europeaan te zijn, in alle verscheidenheid? Hoe kan de Europese Unie onderwijs en cultuur nog meer inzetten als drijvende krachten bij het creëren van banen, economische groei, sociale rechtvaardigheid en een gedeelde identiteit in de EU?

Commissie Burgerlijke vrijheden, Binnenlandse zaken en Justitie (LIBE)

Het vraagstuk van het waarborgen van democratie en rechtsstaat in de EU.

De Poolse regeringspartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) heeft van de Europese Commissie een tik op de vingers gekregen; volgens de Europese Commissie bedreigt de Poolse regering de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. Het Poolse parlement had moties aangenomen die ertoe zouden leiden dat de regering directe invloed zou hebben op het aanstellen van rechters. Inmiddels heeft de Europese Commissie, na twee jaar van waarschuwingen, procedures in gang gezet die kunnen leiden tot het ontnemen van het stemrecht van Polen in de Raad van Ministers. In andere lidstaten, zoals Hongarije, Slowakije, Malta en Roemenië lijken populistische partijen op te komen die staan voor een soortgelijke ‘daadkrachtige’ aanpak. Welke rol moet de EU spelen in het waarborgen van de burgerlijke vrijheden en rechtsstaat in de Europese lidstaten?

Commissie Rechten van de Vrouw en Gendergelijkheid (FEMM)

Het vraagstuk van discriminatie op basis van genderidentiteit en seksualiteit.

De Amerikaanse geestelijke Steven Anderson predikt al jaren de doodstraf voor homo’s en lesbiennes. Volgens hem staat de afkorting LG(H)BT voor “Led God Burn Them”. Nu is dit een wel zeer extreme opvatting, maar de verdraagzaamheid jegens de LHBT+ -gemeenschap is ook in de Europese Unie niet vanzelfsprekend. Wat kan de Europese Unie doen om de LHBT+ –emancipatie te bevorderen?