Datahandvest geeft internetgebruikers een stem - Hoofdinhoud

Het is hard nodig dat internetgebruikers een stem krijgen. Vijf Amerikaanse techgiganten - Facebook, Apple, Google, Microsoft en Amazon - zijn inmiddels de grootste en rijkste bedrijven ter wereld. Die rijkdom bouwen ze op met onze data.

Daarom hebben we tijdens de Future of Data op 22 april in Amsterdam samen geschreven aan een Handvest voor de Datarechten. Zodat internetgebruikers eigenaars zijn van hun gegevens, en zelf bepalen wat er met hun gegevens gebeurt.

Op dit moment gaan op dit moment te gemakzuchtig met onze gegevens om: we geven ze gratis af aan gulzige bedrijven, die rijker en rijker worden. Het wordt tijd dat we opstaan voor onze datarechten

De volledige tekst van het handvest lees je hier:

HANDVEST VAN DE DATARECHTEN

Gedaan te Amsterdam, 15 mei 2019

• - 

  De internetgebruiker is eigenaar van zijn of haar gegevens. Dat

betekent dat iedereen zelf beslist wat er met hun data gebeurt, en

zeker kan zijn van de hoogste privacy-standaarden.

Uitwerking: de algemene verordening gegevensbescherming uit 2016

zorgt voor een nieuwe standaarden van databescherming in de EU. Deze

Europese wet regelt onder meer het recht om vergeten te worden, het

recht op portabiliteit van data en het recht op inzage en rectificatie van

data. Ook zorgt de wet dat data alleen gebruikt mogen worden waarvoor

ze bedoeld zijn en waarvoor toestemming is gegeven (het recht op

beperkte verwerking). De eigenaar kan op ieder moment beroep doen op

deze rechten en bewijslast voor deze rechten moet liggen bij machtigere

partij. Daarnaast, om gegevens van mensen wereldwijd te beschermen,

mogen persoonsgegevens de EU niet verlaten.

• - 

  Data-eigenaren moeten zeker zijn van vrije en open toegang tot

digitale diensten.

Uitwerking: De keuze om persoonlijke data te gebruiken, moet dataeigenaren

duidelijk en begrijpelijk worden voorgelegd. Mensen mogen

ook altijd beslissen met bepaalde voorwaarden wel in te stemmen, en met

andere niet. Essentiële diensten moeten voor de eigenaar bereikbaar

blijven, ook voor wie niet instemt met (delen van) de

gebruikersvoorwaarden.

• - 

  Data-eigenaren hebben het recht op een veilige digitale omgeving,

zonder risico op verslaving, discriminatie, emotionele stress,

nepnieuws en haat zaaien.

Uitwerking: Op dit moment wordt het internet niet bepaald door letter

van de wet, maar door de wetten van de winst. Zo kan het dat een

commerciële gigant volledig bepaalt wat kinderen en jongeren te zien

krijgen op Youtube. Zo kan het dat Facebook jarenlang ontkent een

uitgever te zijn en feitelijk meewerkt aan nepnieuws en beïnvloeding van

verkiezingen. Zo kan het dat techgiganten een rooskleurig en

geïdealiseerd wereldbeeld aan jongeren opdringen. Er zijn veel strengere

waarborgen nodig voor een veilige digitale omgeving voor iedereen. Het

oordeel daarover wordt niet overgelaten aan algoritmen en filters. De

menselijke maat gaat altijd voor.

• - 

  Data-eigenaren zijn ook eigenaar van data die overheden en andere

publieke instanties genereren. Overheden gebruiken deze data

uitsluitend in het publieke belang.

Uitwerking: Data die overheden genereren en verzamelen zijn

gemeenschappelijk bezit. Iedereen kan ze gebruiken. Iedereen kan er

voordeel van hebben. Hier maken we gezamenlijk afspraken over.

Overheden gebruiken data om publieke diensten te optimaliseren en om

vrijheid van mensen te vergroten. De overheid zorgt ervoor dat

privacycriteria in alle overheidsdiensten worden ingebouwd (zogenaamde

privacy by design). Als mensen hun gegevens niet met overheden willen

delen, moeten ze een mogelijk tot een uitzondering hebben.

• - 

  Data-eigenaren moeten beschermd worden tegen private winstbejag.

Eigenaren die data produceren, leveren arbeid en moeten daarvoor

betaald worden.

Uitwerking: Bedrijven worden schatrijk van data, en de mensen die de

data genereren zien er niets voor terug. We zijn dus met z´n allen aan het

werk voor techgiganten, zonder dat we ervoor betaald worden. Daarom

moeten mensen de mogelijkheid hebben via een collectief te

onderhandelen over een eerlijke vergoeding voor data.

• - 

  Data-eigenaren hebben de mogelijkheid (collectief) bezwaar te

maken als deze rechten worden geschonden.

Uitwerking: de bovenstaande rechten voor data-eigenaren, betekenen een

plicht voor alle partijen die data verzamelen, delen, verwerken en/of

doorverkopen. Op deze plicht moeten deze partijen aangesproken kunnen

worden. Collectieve actie is daarvoor een optie. Om de rechten te borgen

is daarbij sterker (Europees) toezicht nodig.

photo from: www.thoughtcatalog.com