Werkprogramma's Commissie-Juncker - Hoofdinhoud
Bij zijn benoeming in 2014 stelde Commissievoorzitter i Juncker i dat de grootste zorg voor zijn Commissie i het behouden en verkrijgen van blijvende steun van de Europese burger voor het Europese project was. De economische crisis van de voorgaande jaren had het vertrouwen van de burger in de politiek en ook de EU aangetast. De Europese Unie moest duidelijk laten zien wat haar meerwaarde was voor 'de man op de straat'. Om dat te realiseren moest de Europese Commissie i aan de volgende prioriteiten gaan werken:
-
1.Economie en werkgelegenheid: het voorzichtige herstel van de economie moest worden versterkt, en er moesten vooral veel banen worden gecreëerd. De interne markt en de digitale economie konden als aanjagers van groei dienen, en een brede investeringsagenda zou de middelen moeten vrijmaken om eventuele knelpunten aan te pakken
-
2.Monetaire Unie: het toezicht op nationale begrotingen en economische hervormingen in de lidstaten moest verder worden uitgewerkt. Onderdeel daarvan was ook wat voor steun, en onder welke voorwaarde, lidstaten zouden kunnen ontvangen
-
3.Klimaat: energiebeleid was hét instrument voor Juncker om klimaatbeleid mee te voeren
-
4.Migratie: de aanpak van zowel legale als illegale migratie moest worden herzien. Een speerpunt was het opzetten van een sterkere gezamenlijke grensbewaking
-
5.Buitenland: een sterk buitenlands beleid zou niet kunnen zonder een beter op elkaar afgestemde en steviger defensie. Opvallend ook was dat de EU onder deze Commissie expliciet geen nieuwe landen wilde laten toetreden
-
6.Bestuur: het waarborgen van fundamentele rechten moest dieper verankerd worden in de EU en haar lidstaten. De EU zelf moest vooral slimmer werken: minder regels, meer letten op de uitvoering ervan
Afwezig in de werkprogramma's was de brexit i die steeds meer aandacht opeiste. De EU poogde het 'reguliere' werk zoveel mogelijk gescheiden te houden van de onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk over hun vertrek uit de Unie.
Het mandaat van de commissie-Juncker i eindigde op 1 december 2019.
Inhoudsopgave
Economie
Een Europees Investeringsfonds i met 300 miljard in kas (deels publiek, deels privaat geld) werd opgericht. Het geld zou binnen twee jaar moeten zijn uitgegeven. Het fonds moest in sectoren investeren waar de hoogste economische groei te behalen viel, en moest prioriteit geven aan verduurzaming en digitalisering.
Verder zou de Commissie een pakket aan maatregelen en aanvullingen presenteren om de digitale interne markt en het beleid omtrent telecommunicatie te moderniseren, en een actieplan voor het tegengaan van belastingontduiking i.
Monetaire Unie
De afspraken over het toezicht op de begrotingen van de lidstaten moesten verder worden ingekapseld in bestaande Europese afspraken. De Commissie Juncker wilde naast deze focus op begrotingsdiscipline i de sociale dialoog meer aandacht geven.
Energie en klimaat
De Commissie kwam met een voorstel voor een energie-unie i die ervoor moest zorgen dat energievoorziening van de EU onder alle omstandigheden zou worden gewaarborgd. Het doorontwikkelen van duurzame energie was een belangrijke pijler in dit pakket aan maatregelen.
Migratie
De EU wilde het gemakkelijker maken voor hogeropgeleiden om zich in de EU te vestigen. De nadruk in het migratiebeleid zou vanwege de aanzwellende aantallen migranten echter vooral gericht zijn op betere samenwerking bij het verwerken van migranten en het bestrijden van mensenhandel.
Bestuur
De Commissie besloot een reeks lopende voorstellen van vorige Commissies in te trekken, en het programma om bestaande wetgeving door te lichten - en te schrappen waar mogelijk - te intensiveren.
Economie
De focus bij het verder wegruimen van obstakels voor vrijere handel binnen de Unie richtte zich in eerste instantie vooral op de digitale interne markt. De kapitaalmarktunie i was een pakket gericht op minder belemmeringen maar met strenge randvoorwaarden voor kapitaalstromen en investeringen binnen de Unie. Groei aanjagen moest ook bereikt worden door het verdiepen van handelsrelaties; het doel was een aantal lopende onderhandelingen voor vernieuwde handelsverdragen in 2016 af te ronden.
Bij het fiscaal beleid wilde de Commissie meer harmonisatie op het terrein van de vennootschapsbelasting en de BTW.
Klimaat
Het (volledig) hergebruik van grondstoffen moet vanzelfsprekend worden in de Europese Unie, volgens de plannen voor de circulaire economie i die de Commissie in 2016 presenteerde.
Buitenland
Een actieplan voor defensie om de slagkracht van de Europese defensie te verhogen richtte zich op betere afstemming van de aankoop en ontwikkeling van defensiematerieel.
Migratie
Met de buurlanden wilde de Commissie afspraken maken over de opvang en het al dan niet doorlaten van migranten, en zij reserveerde extra miljarden voor opvang in de regio. Verder richtte de Commissie zich op het versterken van de Europese grens- en kustwacht i en op een efficiënter systeem voor het afhandelen van asielaanvragen.
Bestuur
De Commissie ging door met intrekken van voorstellen waar geen akkoord over gevonden kon worden, of die inmiddels achterhaald waren. De herziening van bestaande regels in het REFIT-programma i werd doorgezet.
Economie
In 2017 lanceerde de Commissie actieplannen voor de energie-unie, het bevorderen van de kringloopeconomie en het verdiepen van de interne markt en digitale interne markt, voortbouwend op de initiatieven van de voorgaande paar jaar. In die lijn werd ook het mandaat voor het Europese investeringsfonds verlengd van 2017 tot 2020.
De digitale agenda van de Commissie was breder dan economie alleen; ook de regels omtrent de bescherming van persoonsgegevens i werden gemoderniseerd.
Sociale pijler
Een pakket aan maatregelen op het terrein van werkgelegenheid, regels voor het werken over de grens en maatregelen op het terrein van de sociale zekerheid vormden tezamen de sociale pijler.
Buitenland
Lopende onderhandelingen over handelsakkoorden werden geïntensiveerd, en de Commissie was voornemens scherper op te treden bij het beschermen van Europese handelsbelangen.
Een Europees defensie-actieplan moest zorgen voor verdere afstemming en samenwerking van het Europese defensieapparaat.
Bestuur
In combinatie met het REFIT-programma dat bestaande regelgeving moest stroomlijnen trok de Commissie een reeks wetsvoorstellen en staande regelgeving in omdat deze achterhaald en verouderd waren.
Economie
De meeste aandacht ging uit naar het verder uitbouwen van de digitale interne markt, en met name de kansen voor kleinere bedrijven op online platforms.
De bankenunie i moest verder worden opgetuigd, en er werd extra vaart gezet achter een pakket aan maatregelen die dat moesten bewerkstelligen.
Monetaire Unie
De Commissie deed volop mee in de discussie over versterking van de monetaire unie met discussiestukken over extra instrumenten voor lidstaten die extra steun nodig hebben om hun economie te stimuleren, en over het in EU-wetgeving verankeren van richtlijnen voor het verlenen van financiële steun aan lidstaten die tijdens een crisis in financiële mogelijkheden komen.
Klimaat
Voor het behalen van de klimaatdoelen van Parijs i (uit eind 2015) kwam een mededeling van de Commissie uit, met aanwijzingen over hoe lidstaten de doelen zouden kunnen realiseren. Hetzelfde gold voor de circulaire economie, aangevuld door wetsvoorstellen over het recyclen van water en van plastic.
Migratie en veiligheid
De uitwisseling van data tussen lidstaten over criminaliteit, migratie, financiële transacties en ook visa moest worden verbeterd om het werk op die terreinen soepeler te laten lopen, zeker waar het een grensoverschrijdend karakter krijgt.
Bestuur
De Commissie wilde de 'rule of law'-procedure i versterken om vooral meer mogelijkheden te krijgen om lidstaten aan te spreken en aan te pakken wanneer zij zich niet houden aan de principes van de rechtstaat.
Na eerder voorwerk en discussie kon de Commissie in 2018 de voorstellen voor het nieuwe meerjarig financieel kader i presenteren.
Economie
De Commissie wilde met actieplannen nog zoveel mogelijk maatregelen en projecten van de grond krijgen voor het einde van haar termijn. Hier lag veel nadruk op het verder weghalen van barrières binnen de interne markt en digitale interne markt, en het afronden van eerder gedane voorstellen in het kader van de kapitaalmarktunie. Met het oog op de toekomst moest een begin gemaakt worden met een Europese aanpak bij ontwikkelingen op het terrein van kunstmatige intelligentie.
De 'verjaardag' van 20 jaar euro werd aangegrepen om scherper te kijken naar de strategische rol van euro op het wereldtoneel.
Klimaat
Schonere energie was onderdeel van de voorstellen voor de Energie Unie én een belangrijke pijler onder het halen van de klimaatdoelstellingen. De Commissie spoorde de lidstaten en het Europees Parlement aan nog lopende wetgevingstrajecten af te ronden.
Bestuur
Met het oog op de verkiezingen voor het Europees Parlement kwamen er plannen om het online verspreiden van desinformatie aan te pakken.
Rechtstaat
De procedure voor het toezicht op het naleven en bevorderen van de principes van de democratische rechtstaat moest worden versterkt.
Besluitvorming
De Commissie wilde het vetorecht van de lidstaten op een aantal beleidsterreinen beperken. Er kwamen discussiestukken om op fiscaal beleid, het afstemmen van sociaal beleid en klimaatbeleid meer besluiten te nemen op basis van gekwalificeerde meerderheid.