Benoeming burgemeester en commissaris van de Koning definitief uit de Grondwet

DEN HAAG (PDC) - De benoeming van de burgemeester en de commissaris van de Koning gaat uit de Grondwet. Het voorstel daartoe om artikel 131 uit de Grondwet¹ te schrappen, is aangenomen. De Eerste Kamer ging in tweede lezing akkoord: 57 leden stemden voor het voorstel, waarmee de benodigde tweederde meerderheid is behaald.

Het voorstel was al sinds 2013 onderhanden. Toenmalig D66-Kamerlid Gerard Schouw² loodste het voorstel door de Tweede Kamer. In tweede lezing ging de Tweede Kamer 23 januari 2018 akkoord, waarbij het voorstel inmiddels was overgenomen door Rob Jetten³. D66 hoopt met deze grondwetswijziging de weg vrij te maken voor de gekozen burgemeester, hoewel een wetsvoorstel daarvoor nog niet klaarligt.

Een eerdere poging om de benoeming van de burgemeester en de commissaris van de Koning uit de Grondwet te halen, strandde in 2005. De Eerste Kamer verwierp toen het voorstel in de 'Avond van Van Thijn', de zogenoemde Paascrisis.⁴

Bron: Eerste Kamer

• 1. 

  De commissaris van de Koning en de burgemeester worden bij koninklijk besluit benoemd.
   
• 2. 

  Politicus van D66, die voor die partij deel uitmaakte van beide Kamers. Was zeven jaar Eerste Kamerlid, waarvan drie jaar fractievoorzitter, en vijf jaar Tweede Kamerlid. Hij begon al op jonge leeftijd als fractiemedewerker en was later wethouder van Dordrecht en partijvoorzitter. Verder was hij directeur van het Netherlands Institute for City Innovation Studies (Maatschappelijk Topinstituut voor steden). In de Eerste Kamer voorzitter van de commissie voor Verkeer en Waterstaat. Als Tweede Kamerlid woordvoerder op het gebied van binnenlands bestuur, justitie, asiel en immigratie en landbouw en betrokken bij diverse initiatiefvoorstellen, onder meer over referenda, de benoemingswijze van de burgemeester en weigerambtenaren. Had ook een aandeel in de nieuwe opzet van de formatie. Daarna was hij directeur van de Nederlandse Vereniging voor Innovatieve Geneesmiddelen. Vasthoudend debater.
   
• 3. 

  Rob Jetten (1987) is sinds 23 november 2023 voorzitter van de D66-fractie in de Tweede Kamer. Hij is sinds 6 december 2023 Tweede Kamerlid. Daarvoor was hij dat van 23 maart 2017 tot 10 januari 2022. Van 9 oktober 2018 tot 8 maart 2021 en van 25 mei tot 28 september 2021 was hij eveneens voorzitter van D66 in de Tweede Kamer. Van 10 januari 2022 tot 2 juli 2024 was de heer Jetten minister voor Klimaat en Energie in het kabinet-Rutte IV en van 12 januari tot 2 juli 2024 tevens vicepremier. Eerder was de heer Jetten gemeenteraadslid (fractievoorzitter) in Nijmegen en voorzitter van de Jonge Democraten. Hij werkte bij ProRail als regiomanager bouwmanagement in Noord-Oost Nederland. Bij de verkiezingen van 2017 en 2023 was hij lijsttrekker.
   
• 4. 

  Op 22 maart 2005 kreeg het voorstel in tweede lezing tot het uit de Grondwet halen van de burgemeestersbenoeming geen tweederde meerderheid in de Eerste Kamer. Een dag later trad minister Thom de Graaf (Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties) af. Dit gebeurde zowel vanwege de geleden nederlaag als vanwege zijn gebrek aan vertrouwen in verwezenlijking van zijn kiesrechthervorming.