Begroting Infrastructuur & Waterstaat - Hoofdinhoud
Voorzitter,
Het filemonster is terug en het is een probleem; dinsdag 970km file, donderdag 1.145 km. Nieuwe records! De VVD wil de files verminderen. Dat doen we niet van vandaag op morgen, maar we moeten blijven werken aan betere verkeersdoorstroming.
Alles stond vast. Eigenlijk het halve land in de cirkel Amsterdam, Zwolle, Arnhem, Eindhoven, Breda, Rotterdam. Een acuut verkeersinfarct. Nederland stond stil. Doordat het donker was, regenachtig en met de onvermijdelijke ongelukken. Het duurde tot na acht uur ’s avonds voordat er weer een beetje beweging kwam. Niemand staat daar voor zijn lol in. Je moet nu eenmaal naar je werk. Mensen hebben geen keus.
De mobiliteit neemt toe, vooral omdat onze de economie flink groeit. Daarmee zijn we slachtoffer van onze eigen succes. Het maakt de files en de schade niet minder erg! De economie krijgt een knauw door infarcten als deze. De maatschappelijke kosten van files op het hoofdwegennet bedroeg eerder 3,7 miljard euro, maar hoe is dat nu? Hoeveel is dit over vijf jaar? Hoe zit het met het onderliggend wegennet? Dat telt niet eens mee.
Het is daarom goed dat kabinet met het regeerakkoord 3,2 miljard extra investeert in infraprojecten, waaronder in asfalt. Het positieve nieuws is ook dat we precies weten waar en waar we moeten investeren. En dat doen we, met voorname projecten en ontbrekende schakels, zoals de aanleg A24 incl. Blankenburgtunnel, verbreding A27 Amelisweerd, doortrekking A15 kp Ressen-Zevenaar en aansluiting van de A12, een andere grote is de schakel A13/16 bij Rotterdam. Daar moeten we mee door gaan. Zet die schop in de grond!
Maar naast asfalt, geldt ook de en-en-en strategie gaat. Dus naast asfalt, ook openbaar vervoer, het gebruik van data, zelfs fiets en een mogelijke gedragsverandering. Waarom beginnen we allemaal rond dezelfde kantoortijden? Is spreiding beter mogelijk? Het is een totaalpakket.
Alle investeringen in infra moet je gericht inzetten. De VVD wil daar investeren waar de knelpunten het grootst zijn. Waar de economische en maatschappelijke kosten door reistijdverlies het meest kan worden beperkt.
Dan is de reistijdswinst, of de prijs per reiziger per kilometer per soort vervoer interessant. Dan krijg je het meeste voor je belastingeuro. Is de Minister dat met ons eens? Hoe gaat ze deze afweging een plek geven in het Mobiliteitsfonds?
Hoeveel reizigers zitten dagelijks op de weg of in de trein? Cijfers zijn cruciaal. Ik heb hier eerder vragen over gesteld, maar wacht nog op de antwoorden.
Voor de weg noemde ik al een aantal knooppunten waar we in investeren. Er zijn er meer voor de nabije toekomst. De A20 Gouda-De Meern, incl. korte boog bij Bodegraven vanaf de N11; de N35 het tussenstuk; wegen in Brabant zoals de A2, 58. De goederencorridors als de A15 richting Oost en de 67. Eentje die nu tussen wal en schip valt is de A50 tussen kp Ewijk en Oss.
Asfalt werkt ook, kijk maar naar de A1/A6 aansluiting bij Muiden waar files 80% afnamen door een grootschalige en gerichte investering in de weg. Dat moeten we vaker doen. Je kunt het filemonster best proberen te verslaan.
En als het lukt kunnen we lekker doorrijden. Wanneer kunnen we eigenlijk 130km p/uur gaan rijden op dit prachtige stuk A1 weg, vraag ik aan de minister? Pak meteen de A2 Utrecht-Amsterdam overdag ook maar mee, dat zou toch prachtig zijn?
Grote projecten duren lang, dat is een feit. Toch gaan we als VVD niet wachten tot 2030. Laten we ieder moment aangrijpen om Nederland mobieler te maken. Want op korte termijn zijn acties denkbaar; als meer spitsstroken, deze ook openstellen met normale maximum snelheden, signaleringsborden, een andere belijning op de weg, de voortvarende inzet van meer strategische bergers om zo de doorstroming te bevorderen.
De VVD wil de korte termijn file aanpak uitbreiden. Ik overweeg een motie.
En het is nodig. Want ondanks onze investeringen in OV en asfalt, zal de filezwaarte de komende vijf jaar toenemen met 35% aldus het Kennisinstituut Mobiliteit. Niet alleen weg. Nogmaals. Alle mobiliteit neemt toe, of het nu op de weg, spoor, in het openbaar vervoer of op het fietspad is. Extra investeren is hard nodig en we maken nu een inhaalslag.
Zonder gedane investeringen zou NL er helemaal erg aan toe zijn, een continu verkeerinfarct. Vraag de Vlamingen maar hoe Antwerpen en Brussel bereikbaar zijn per auto? Dat is een schrikbeeld voor mij. De VVD wil geen Belgische toestanden op onze wegen.
Het is daarom onze opgave om NL mobiel en bereikbaar te houden. Op alle mogelijke manieren die werken. Met kansen op innovatie en schoner vervoer. Investeren en slimmer een duurzaam vervoerssysteem op elkaar laten aansluiten. De VVD stelt dan a) keuzevrijheid voorop, b) wil alternatieven bieden en c) het betaalbaar houden.
Het is goed dat we in het MIRT verder vooruit kijken naar de mobiliteit in ons land. Maar we zijn vooral bezig met het oplossen van knelpunten op de weg. In hoeverre wordt er nagedacht over het wegenplan van Nederland in de verdere toekomst? Hoe ziet het wegenplan van Nederland er uit in 2050? Moeten we niet die stip aan de horizon zetten?
Vervolgens wil ik dat we voldoende plannen maken. Dat onderuitputting vermeden worden en we grote projecten kunnen starten als er zicht is op publieke of private middelen. Dat we gaan kijken hoe we geld kunnen gaan vrijmaken. Dat is van belang richting een volgende kabinetsperiode, maar hopelijk kunnen we eerder stappen zetten.
Hoe gaan we meer geld mobiliseren is de cruciale vraag? Ik vraag de Minister hierover na te denken. Ik overweeg een motie.
Voor het goederenvervoer zijn voorzieningen voor transporteurs en chauffeurs van groot belang. De VVD wil daarom een gerichte aanpak van de belangrijkste goederencorridors. Denk aan de veilige truckparkings. Fijn dat de EU hierin mee financiert.
Ook de maritieme sector heeft kansen om meer goederen over water te transporteren en daarmee het wegtransport te ontlasten. Duurzaam vervoer over het water. De rivier de Waal is een snelweg van water. Daar kan, bij een normale waterstand, circa 7x meer op vervoert worden dan nu het geval is. De VVD wil de kansen voor de binnenvaart meer benutten en vraagt de minister daar werk van te maken. Welke gerichte acties gaat zij hierin nemen?
Verkeersveiligheid
De VVD vindt verkeersveiligheid van groot belang. Het aantal slachtoffers kan omlaag als we beter opletten in het verkeer. Als we slimmer gebruik maken van ICT ipv afleiding door de smartphone. Ongelukken zijn nooit uit te sluiten, wel te voorkomen door bewustwording en aanpassing gedrag. Dan kan de nieuwe norm: zoals niet appen achter het stuur helpen. #rijmono dus!
Ook moet er een reële pakkans zijn. De sanctie op de overtreding, nu 239,- incl. administratiekosten, moet fors genoeg zijn dat je het wel uit je hoofd laat om te gaan chatten, facebooken of appen, terwijl je rijdt of fietst.
Tijdens mijn werkbezoek in juni aan de politie Team verkeer Oost-Nederland bekeurden zij in drie dagen vele honderden vrachtwagenchauffeurs en automobilisten. Bizar dat vrijwel ongeveer 1 op de 4 bezig was met een mobieltje achter het stuur. Ook professionele chauffeurs die rijden met gevaarlijke stoffen. Dat er nieuwe camera’s en opsporingsmethoden worden ontwikkeld is daarom een goede zaak.
De VVD kijkt uit naar de beloofde wetsvoorstellen als het gaat om zwaarder straffen van drank- en drugsgebruik, hufterig of roekeloos rijgedrag. Centraal staat hierbij de strafverhoging van gevaarlijk rijgedrag. Een grote wens van de VVD.
Ik vraag hierbij wederom aandacht voor het uitbannen van drank, vooral drugs in het verkeer. Gerichte acties bij bijvoorbeeld meerdaagse festivals zijn welkom. Drugsgebruik in combinatie met rijden gaat simpelweg niet.
Het is daarbij wel zaak dat de gehele keten van politie en justitie goed functioneert. Dat controles leiden tot het pakken van overtreders. Dat positieve drugstesten leiden tot veroordelingen, boetes en rijontzeggingen. En dat je bij het veroorzaken van een ernstig ongeval, bijvoorbeeld door roekeloos rijden, nooit meer wegkomt met een taakstraf.
Dat we overtreders van zwaardere verkeersdelicten zoals het rijden onder invloed, wegrijden na een ongeval, negeren van rode kruizen en andere soortgelijke vergrijpen harder aanpakken. En bij lichtere vergrijpen iets minder. De norm is een dame/heer in het verkeer. Een verkeershufter hoort niet op de weg en dient bij overtredingen voortaan eerder zijn/haar rijbewijs in te leveren.
Een nieuwe zorg betreft het fotograferen en filmen van ongelukken. Dat is echt not done. Boetes uitdelen is nodig, maar hier zit ook een mentaliteitsdingetje achter. Zijn de boetes afdoende? Is meer nodig?
Het filmen van reanimatie van slachtoffers kan echt niet. 90% van de Nederlanders snapt dat, maar toch gebeurt het massaal. Heeft de politie voldoende middelen om te handhaven?
Wat vindt u van de campagne die het Rode Kruis is gestart om mensen erop te wijzen dat ze beter 112 kunnen bellen of zelf hulpverlenen, dan hulpverleners te hinderen en slachtoffers op beeld te zetten? Deelt de Minister de mening van de VVD dat het respectloos is om slachtoffers en werkende hulpverleners te filmen bij ernstige ongevallen? Welk signaal wilt u afgeven?
Tenslotte is de VVD supporter van het Strategische plan Verkeersveiligheid en zijn wij bereid hier middelen voor te reserveren. Daar wil ik ook in tweede termijn een voorstel voor doen.