In Memoriam: Wim Kok - Hoofdinhoud

Eigenlijk wilde Wim Kok radio-correspondent worden. Leergierig en gefascineerd door de grotere wereld is hij altijd gebleven. Of hij nu bij als vakbondsman solidariteit ging betuigen bij Lech Walesa in Gdansk, jarenlang vol overtuiging aan de Europese samenwerking bouwde, of later als toezichthouder werd gevraagd voor een Chinese bank. De man bij uitstek van de polder die op pad ging in de wereld, zichzelf bleef en ook internationaal een figuur van formaat werd.

Wim was mijn politieke vader en, zoals Sharon Dijksma in een tweet schreef, een vader voor velen. Je kon tegen hem opkijken - letterlijk (dat grote lijf) en figuurlijk. Zijn carrière was ongekend lang, begonnen bij de vakbond, door naar de Kamer en dan 12 jaar als vicepremier en minister-president. Dan lijk je een insider, maar hij wist toch vaak de indruk te wekken een halve outsider te zijn in Den Haag. Zijn intuïtie voor wat mensen bezighield was enorm - dat hielp hem daarbij. En hij was soms best wel een beetje onhandig in de persoonlijke verhoudingen. Zijn ervaring in inhoud, in onderhandelen en inschatten van de verhoudingen was onovertroffen. En altijd goed voorbereid, een klein briefje met aantekeningen naast hem en een meester van de nuance in het onder woorden brengen van wat er moest gebeuren.

Ik heb hem ook meegemaakt op moeilijke en spannende momenten. Ik herinner mij dat Wim het verkiezingsprogramma voor de verkiezingen van 1994 presenteerde tijdens een dieptepunt voor de PvdA - een speech waarbij hij vrijwel de hele tijd zijn duim in zijn linkerhand keihard samenkneep om controle te houden. Of dat zo spannende moment waarop in 1994 de exitpoll werd bekendgemaakt, samen turend in de Stadsschouwburg naar het TV-scherm. En dan op z’n Wim’s heel voorzichtig - zou het wel waar zijn. Diezelfde avond terug in de auto van Den Haag naar Amsterdam na het lijstrekkersdebat over de uitslag. De winnaar (van de overwinningsnederlaag) achter in de auto met Rita, ik voorin naast de chauffeur. Geen gejuich op de achterbank, wij reden vrij stilletjes naar Amsterdam. De belangrijkste opmerking was dat de formatie moeilijk zou worden. Het duurde inderdaad even voor Paars er was. Paars eindigde acht jaar later met de rapporten over Srebrenica - het is voor Wim nooit over gegaan.

Hij is een paar keer in zijn leven van verraad aan de beginselen beschuldigd, ook in eigen kring. Dat deed hem pijn. Wie hem zag denken, besluiten en soms worstelen wist dat hij gewoon bezig was als overtuigd sociaaldemocraat de partij relevant te houden. Hij is heel dicht bij zichzelf gebleven, bij zijn soberheid, bij zijn gevoel voor rechtvaardigheid en bij zijn fascinatie voor de grotere wereld.

Het leven van Wim is af. Zijn verhaal blijft bij ons.

Dick Benschop