Memorie van toelichting - Vaststelling van de begrotingsstaten van Koninkrijksrelaties (IV) en het BES-fonds (H) voor het jaar 2019 - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 35000 IV - Vaststelling begroting Koninkrijksrelaties en BES-fonds 2019 i.

Officiële titel	Vaststelling van de begrotingsstaten van Koninkrijksrelaties (IV) en het BES-fonds (H) voor het jaar 2019; Memorie van toelichting; Memorie van toelichting
Document­datum	18-09-2018
Publicatie­datum	18-09-2018
Nummer	KST35000IV2
Kenmerk	35000 IV, nr. 2
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2018-

2019

35 000 IV

Vaststelling van de begrotingsstaten van Koninkrijksrelaties (IV) en het BES-fonds (H) voor het jaar 2019

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING Inhoudsopgave

• A. 

  ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGRO-

TINGSWETVOORSTEL    3

• B. 

  BEGROTINGSTOELICHTING    4

• 1. 

  LEESWIJZER    4

• 2. 

  BELEIDSAGENDA KONINKRIJKSRELATIES    7

2.1    Beleidsprioriteiten    7

2.2    Overzichtstabel belangrijkste beleidsmatige

mutaties    12

2.3    Overzicht niet-juridisch verplichte uitgaven    14

2.4    Meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen    15

2.5    Overzicht van risicoregelingen    16

• 3. 

  BELEIDSARTIKELEN KONINKRIJKSRELATIES    19

Artikel 1 Versterken rechtstaat (oude naam:

Waarborgfunctie)    19

Artikel 4 Bevorderen sociaaleconomische

structuur    22

Artikel 5 Schuldsanering/lopende inschrijving/

leningen    27

Artikel 8 Wederopbouw bovenwindse eilanden

(oude naam: Noodhulp en wederopbouw

bovenwindse eilanden)    30

• 4. 

  NIET-BELEIDSARTIKELEN KONINKRIJKSRELATIES    34

Artikel 6 Apparaat    34

Artikel 7 Nog onverdeeld    35

• 5. 

  BELEIDSAGENDA BES-FONDS    36

5.1    Beleidsprioriteiten    36

kst-35000-IV-2 ISSN 0921 - 7371 's-Gravenhage 2018

• 6. 

  BELEIDSARTIKEL BES-FONDS    37

Artikel 1 BES-fonds    37

• 7. 

  BIJLAGEN    39

Bijlage 1:    Verdiepingsbijlage Koninkrijksrelaties    39

Bijlage 2:    Verdiepingsbijlage BES-fonds    46

Bijlage 3:    Moties en toezeggingen    47

Bijlage 4:    Overzicht subsidies    55

Bijlage 5: Overzicht evaluatie- en overig onderzoek    56

Bijlage 6: Overzicht rijksuitgaven Caribisch Nederland    58

Bijlage 7: Overzicht belasting- en premieontvangsten Caribisch Nederland    62

Bijlage 8: Overzicht eilandelijke inkomsten    63

Bijlage 9: Overzicht renteloze leningen Caribisch Nederland    66

• A. 

  ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETS-VOORSTEL

Wetsartikel 1 en 2

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld.

In afwijking van het eerste lid is besloten de begrotingsstaat van Koninkrijksrelaties en de begrotingsstaat van het BES-fonds in één wet te laten vaststellen, op grond van artikel 2.3, tweede lid, van de Comptabiliteitswet 2016.

Het wetsvoorstel strekt ertoe om de onderhavige begrotingsstaten voor het aangegeven jaar vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor dat jaar. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten vastgesteld. De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zogenoemde begrotingstoelichting).

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

K.H. Ollongren

• B. 

  BEGROTINGSTOELICHTING

• 1. 

   LEESWIJZERAlgemeen

Inleiding

Voor u ligt de begroting 2019 voor Koninkrijksrelaties (IV) en het BES-fonds.

Groeiparagraaf

Ten opzichte van de begroting 2018 hebben de volgende wijzigingen plaatsgevonden:

• • 

  In het Regeerakkoord «Vertrouwen in de toekomst» is bepaald dat met ingang van 1 januari 2018 de Kustwacht Caribisch gebied uit de begroting van Koninkrijksrelaties (IV) en het BES fonds vervalt. Het budget voor de Kustwacht (artikel 1) is toegevoegd aan de begroting van het Ministerie van Defensie (X) artikel 2. Taakuitvoering zeestrijd-krachten. Tevens is het budget voor het wisselkoersverschil van de luchtverkenningscapaciteit en het onderzoek naar de luchtverkennings-capaciteit vanuit artikel 7 toegevoegd aan de begroting van het Ministerie van Defensie (X) artikel 2. Taakuitvoering zeestrijdkrachten.

• • 

  De tweede Incidentele Suppletoire Begroting 2018 (Kamerstukken II 2017-2018, 34 936 IV, nr. 1) waarin voor artikel 8 Noodhulp en wederopbouw Bovenwindse Eilanden voor het jaar 2019 met € 5,282 mln. wordt toegevoegd vanuit de Aanvullende post bij het Ministerie van Financiën.

• • 

  De naam van beleidsartikel 8 is vervolgens met ingang van deze begroting gewijzigd in «Wederopbouw Bovenwindse Eilanden». Deze wijziging is doorgevoerd omdat na 2018 geen betalingen meer plaatsvinden voor de verleende noodhulp.

• • 

  De naam van beleidsartikel 1 is gewijzigd naar «Versterken rechtsstaat» (was: Waarborgfunctie). Deze wijziging is doorgevoerd naar aanleiding van de aanbeveling uit de beleidsdoorlichting van begrotingsartikel 1. Met de nieuwe naam wordt de inzet vanuit dit begrotingsartikel, die niet wezenlijk gewijzigd is, beter gedekt.

Beleidsagenda's

De beleidsagenda's Koninkrijksrelaties en BES-fonds geven een kernachtig overzicht van de hoofdlijnen van het beleid.

De beleidsagenda voor Koninkrijksrelaties (IV) wordt afgesloten met vier overzichten:

• • 

  Overzichtstabel belangrijkste mutaties

In dit overzicht zijn de belangrijkste beleidsmatige mutaties opgenomen.

• • 

  Overzicht niet-juridisch verplichte uitgaven

In dit overzicht zijn de niet-juridisch verplichte uitgaven opgenomen.

• • 

  Meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen

In de meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen is per artikel voor de periode 2016-2022 opgenomen wanneer een beleidsdoorlichting is gerealiseerd of gepland. De aanvullende informatie is opgenomen in bijlage 5 «Evaluatie- en overig onderzoek».

• • 

  Overzicht van risicoregelingen

In de beleidsagenda is een tabel «verstrekte garanties en verstrekte leningen» opgenomen.

De beleidsartikelen

In de beleidsartikelen staan de beleids- en de financiële informatie over de voorgenomen uitgaven. De begroting Koninkrijksrelaties is opgebouwd uit vier beleidsartikelen: artikel 1 Versterken rechtsstaat, artikel 4 Bevorderen sociaaleconomische structuur, artikel 5 Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen en artikel 8 Wederopbouw Bovenwindse Eilanden.

De begroting van het BES-fonds kent één beleidsartikel: artikel 1 BES-fonds.

Een beleidsartikel is opgebouwd uit de volgende elementen:

A Algemene doelstelling B Rol en verantwoordelijkheid C Beleidswijzigingen D1 Budgettaire gevolgen van beleid D2 Budgetflexibiliteit E Toelichting op de instrumenten

Budgetflexibiliteit

De peildatum van de gepresenteerde budgetflexibiliteit (juridisch verplicht) is 1 januari 2019.

De niet-beleidsartikelen

De begroting Koninkrijksrelaties bevat twee niet-beleidsartikelen: artikel 6 Apparaat en artikel 7 Nog onverdeeld.

Bijlagen

De bijlagen 1 en 2 bevatten de verdiepingsbijlagen voor Koninkrijksrelaties en BES-fonds. Bijlage 3 is een overzicht van de moties en toezeggingen voor beide hoofdstukken.

Vervolgens volgt voor Koninkrijksrelaties een overzicht subsidies (bijlage 4) en een overzicht evaluatie- en overig onderzoek (bijlage 5).

Met betrekking tot het BES-fonds volgen het overzicht rijksuitgaven Caribisch Nederland (bijlage 6), het overzicht belasting- en premieontvangsten Caribisch Nederland (bijlage 7), het overzicht eilandelijke inkomsten (bijlage 8) en het overzicht renteloze leningen Caribisch Nederland (bijlage 9).

Het uitgangspunt is om in de verdiepingsbijlage de beleidsmatige en technische mutaties toe te lichten die groter zijn dan of gelijk aan de ondergrens zoals deze in de Rijksbegrotingsvoorschriften 2018 (RBV 2018) is opgenomen. In het kader van transparantie of anderszins kan het voorkomen dat mutaties beneden deze ondergrenzen ook worden toegelicht.

• 2. 

  DE BELEIDSAGENDA KONINKRIJKSRELATIES

2.1 Beleidsprioriteiten

Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit de vier autonome landen Curagao, Sint Maarten, Aruba en Nederland. Op de begroting Koninkrijksrelaties worden uitgaven gedaan ten behoeve van de landen en openbare lichamen in het Caribisch deel van het Koninkrijk. De openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba maken deel uit van het staatsbestel van Nederland. De middelen die op de begroting van Koninkrijksrelaties besteed worden zijn in het bijzonder gericht op rechtszekerheid, deugdelijk bestuur en de bescherming van de fundamentele rechten en vrijheden van de inwoners. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft de coördinerende taak om de verantwoordelijkheid die Nederland heeft naar de inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba in te vullen. De prioriteit ligt op deze eilanden bij het verbeteren van het economisch perspectief, onder meer door versterking van de infrastructuur en het terugdringen van armoede.

Coördinerende verantwoordelijkheid BZK

Het Ministerie van BZK heeft sinds het Regeerakkoord «Vertrouwen in de toekomst» een sterkere coördinerende rol op het gebied van Koninkrijksrelaties. Dankzij deze coördinatie kan de Rijksoverheid het verschil maken, door het handelen «op de grond» te versterken. Om effectief beleid te kunnen voeren is het van belang rekening te houden met de uitvoerbaarheid van beleid en de beschikbare uitvoeringskracht op de eilanden. Om dit waar te kunnen maken is de versterkte coördinatie geen doel op zich, maar een middel om te voorzien in de breed gedragen behoefte aan interdepartementale samenwerking, integrale beleids- en besluitvorming, en uitwisseling en sturing op het gebied van beleidsplannen en wetgeving. Door deze behoefte te vervullen is het Rijk beter in staat te prioriteren en zo een gerichte bijdrage te leveren aan de sociaalecono-mische ontwikkeling van de eilanden. De regering zal in najaar 2018 voorlichting vragen aan de Afdeling advisering van de Raad van State over de bestaande vormgeving van de verhouding tussen Caribisch en Europees Nederland en de coördinerende rol van BZK.

Vanuit het Ministerie van BZK is er sturing en samenwerking op belangrijke thema's als het sociaal domein en armoedebestrijding, maar deze versterkte coördinatie ontslaat andere departementen niet van hun verantwoordelijkheid. De versterkte coördinatie komt dus niet in de plaats van het eigenaarschap van andere departementen, maar beoogt meerwaarde te halen uit de gezamenlijke inspanningen. De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft een bewindsper-sonenoverleg Caribisch Nederland in het leven geroepen waar besloten wordt over departement overstijgende onderwerpen aangaande Caribisch Nederland. Daarnaast is een hoogambtelijke interdepartementale stuurgroep Caribisch Nederland ingericht die elke 6 weken spreekt en de facto als voorportaal van het bewindspersonenoverleg fungeert. De coördinatie wordt ook praktisch vormgegeven, bijvoorbeeld door te sturen op de uitvoering van de maatregelen uit de kabinetsreactie sociaal minimum of door interdepartementale taskforces of stuurgroepen in het leven te roepen die knelpunten in Caribisch Nederland adresseren.

Wederopbouw bovenwinden

Op 6 september 2017 trok de orkaan Irma met verwoestende gevolgen over de bovenwindse eilanden. In korte tijd raakten bewoners van Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten dakloos, raakten hotels en kantoren zwaar beschadigd en werd de infrastructuur verwoest. Al tijdens de fase van de noodhulp is gestart met de wederopbouw van de bovenwindse eilanden. Deze wederopbouw loopt door in 2019 en zal nog jaren in beslag gaan nemen, waarbij de Caribische (ei)landen en Nederland intensief met elkaar samen zullen blijven werken. De Wereldbank is door Sint Maarten en Nederland gevraagd om de wederopbouw van Sint Maarten verder vorm te geven en te coördineren. Daarnaast hebben Nederland en Sint Maarten afspraken gemaakt over de randvoorwaarden voor de Nederlandse bijdrage aan de wederopbouw: het versterken van grenstoezicht en het instellen van een Integriteitskamer. Naast de wederopbouw van Sint Maarten, zet Nederland zich ook in om de schade op Saba en Sint Eustatius te herstellen.

Versterking grenstoezicht Sint Maarten

Het huidige grenstoezicht op Sint Maarten is kwetsbaar en ondermaats. Een integere en versterkte uitvoering van het grenstoezicht is een essentiële schakel in de aanpak van criminaliteit en instroom van illegale arbeidsmigranten. Zeker na de orkaan Irma is er een verhoogd risico, omdat instanties als de douane en Korps Politie Sint Maarten (KPSM) niet goed en volledig functioneren. De versterking geldt in principe voor een periode van twee jaar. De inzet van Nederlandse douane en Koninklijke Marechaussee (KMar) is daarom vooral gericht op opleiding, capaciteits-versterking door de inzet van lokale arbeidskrachten, twinning en training op het werk, zodat Sint Maarten in staat wordt gesteld over twee jaar de versterking zelfstandig te kunnen uitvoeren. Daarnaast bestaat de versterking uit het verschaffen van adequate middelen om het grenstoezicht goed en integer uit te kunnen voeren. De inzet van de Kustwacht in het Caribisch gebied wordt als gevolg van de orkaan Irma ook tijdelijk versterkt.

Integriteitskamer Sint Maarten

De zorg voor integriteit van het openbaar bestuur is een landsaangele-genheid. In 2015 is tussen de regering van Sint Maarten en Nederland afgesproken dat er bij landsverordening een Integriteitskamer wordt ingesteld. Aanleiding daarvoor waren diverse rapporten waaruit de zorgwekkende staat van de integriteit van het openbaar bestuur van Sint Maarten bleek. Ten tijde van het passeren van de orkanen Irma en Maria in 2017 was nog geen integriteitskamer ingesteld. Nederland heeft dat vervolgens als harde randvoorwaarde gesteld voor het in aanmerking komen voor een financiële bijdrage voor de wederopbouw. Nederland draagt, op basis van eerder gemaakte afspraken, financieel bij aan de integriteitskamer. Dit houdt in dat Nederland tot en met 2021 zorg zal dragen voor de financiering van de helft van de kosten van de integriteitskamer. Voor de andere helft is Sint Maarten verantwoordelijk, maar dat deel zal tot en met 2020 vergoed worden vanuit het wederopbouwfonds.

Wederopbouw Sint Maarten

Het hoofdspoor van de wederopbouw van Sint Maarten verloopt via een trustfund bij de Wereldbank. Van de in totaal gereserveerde € 550 mln. voor wederopbouw zal maximaal € 470 mln., in tranches, in dit trustfund worden gestort. De Wereldbank heeft ruime internationale ervaring met wederopbouwtrajecten, onder meer in de regio en met «small island states». Uitvoering met middelen uit het trustfund vindt niet alleen plaats door de overheid van Sint Maarten, maar ook door de Wereldbank zelf, internationale organisaties en (lokale) non-gouvernementele organisaties.

Naast het traject met de Wereldbank, verleent Nederland ook directe steun aan Sint Maarten, vanuit de middelen voor de wederopbouw van Sint Maarten. Deze directe steun vindt plaats wanneer de Wereldbank deze steun niet kan verlenen, wil verlenen of wanneer interventie door de Wereldbank niet wenselijk is. Langs deze weg wordt technische assistentie en bijstand geleverd, meer specifiek worden ook middelen ingezet voor de rechtshandhaving.

De rechtshandhavingsketen op Sint Maarten is zwaar getroffen door orkaan Irma en is sinds de orkaan niet in staat om zelfstandig de veiligheid op het eiland te waarborgen. Nederland levert daarom bijstand aan de detentiesituatie van Sint Maarten en het Korps Politie Sint Maarten vanuit het wederopbouwfonds. Met deze bijstand kunnen de sectoren opgebouwd worden, zodat ze op termijn weer zelfstandig kunnen functioneren.

Wederopbouw Saba en Sint Eustatius

Naast de wederopbouw van Sint Maarten, zet Nederland zich ook in voor de wederopbouw van de eilanden Saba en Sint Eustatius. Deze wederopbouw vindt plaats onder coördinatie van het Ministerie van BZK, maar in nauwe samenwerking met de departementen van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Binnen deze samenwerking heeft elk departement zijn eigen verantwoordelijkheid. Zo is OCW verantwoordelijk voor het herstel van schoolgebouwen, focust EZK zich op toerisme en ligt de prioriteit van IenW bij de wegen, luchthavens en zeehavens. Het Ministerie van BZK houdt zich, naast de coördinerende functie, bezig met de projecten woningbouw, herstel van de klif Fort Oranje, openbare ruimte en onroerende zaken, natuur en milieu en duurzaam afvalma-nagement in de regio. In 2019 lopen onder meer de projecten herstel schoolgebouwen en herstel van de klif Fort Oranje door. Het herstel van de klif Fort Oranje maakt deel uit van een bredere aanpak van erosie en behoud van erfgoed, met betrokkenheid van de Ministeries van IenW, OCW en BZK. Fort Oranje is Rijksvastgoed en valt daarmee onder de verantwoordelijkheid van BZK.

Rechtshandhaving

Team bestrijding ondermijning

In 2017 is besloten tot het continueren van de financiering van de gezamenlijke extra inzet van het Recherche Samenwerkingsteam, het Openbaar Ministerie en het Gemeenschappelijk Hof van Justitie ten behoeve van de bestrijding van ondermijning (Team bestrijding ondermijning, TBO). Deze aanpak van georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit heeft in 2017 de eerste zichtbare resultaten opgeleverd, waarmee de noodzaak van deze aanpak wordt bevestigd. De komende jaren wordt hierop doorgepakt, zodat deugdelijk bestuur een partner kan blijven in de rechtshandhavingsketen.

Versterking goed bestuur en regionale ontwikkeling

Bestuurlijk ingrijpen Sint Eustatius

De Commissie van Wijzen heeft in 2018 geconcludeerd dat het bestuur op Sint Eustatius zich schuldig maakte aan «grove taakverwaarlozing». Deze situatie had ingrijpende gevolgen voor het dagelijks leven van de bevolking, zoals rechtsongelijkheid. Om deze situatie te verbeteren, heeft Nederland in februari 2018 bestuurlijk ingegrepen op Sint Eustatius, door middel van de Tijdelijke wet taakverwaarlozing Sint Eustatius. De eilandsraad is ontbonden en de gedeputeerden en waarnemend gezaghebber zijn van hun functie ontheven. Er is een regeringscommissaris benoemd die voorziet in het bestuur van Sint Eustatius. Zoals ook uit de voortgangsbrief over de situatie op Sint Eustatius blijkt (Kamerstukken II 2017-2018, 34 775) is de situatie nog ernstiger dan oorspronkelijk voorzien. De verwaarlozing en achterstanden zijn op vrijwel alle terreinen zichtbaar en merkbaar en groter dan gedacht. De regeringscommissaris en het kabinet spannen zich gericht in om deze problemen op te lossen.

Versterken bestuur

Het Ministerie van BZK richt zich met een programma bestuurlijke ontwikkeling op het verhogen van de kwaliteit en slagkracht van het openbaar bestuur op de zes eilanden in het Caribisch deel van het Koninkrijk, met name Caribisch Nederland. Een goed functionerend, transparant bestuur is een basisvoorwaarde om tot effect op specifieke en prioritaire thema's te komen.

Het Ministerie van BZK spant zich in om de uitvoeringskracht te verbeteren, rekening houdend met lokale omstandigheden en specifieke bestuurlijke context per eiland. Het is van belang om blijvend te investeren in menselijk kapitaal, bijvoorbeeld door het toerusten en trainen van de ambtelijke apparaten. Ook wordt er door middel van de eerder benoemde versterkte coördinerende rol van het Ministerie van BZK gewerkt aan het integraal werken vanuit de departementen. Met name ten aanzien van Caribisch Nederland zal dit tot verbeteringen moeten leiden in de uitvoering van beleid.

Het programma bestuurlijke ontwikkeling richt zich op het versterken van de relatie tussen het bestuur en het ambtelijk apparaat. Er wordt gericht en actief bijgedragen om de ambtelijke kracht op de eilanden te versterken, door een Talent Ontwikkel Programma (TOP) Bonaire voor jonge lokale professionals te organiseren en een TOP Traineeship om talentvolle Caribische professionals die in Europees Nederland gestudeerd hebben de kans te bieden om terug te keren op hun eiland. In 2018 en 2019 zullen er diverse trainingen aan ambtenaren en potentiele bestuurders gegeven worden op Sint Eustatius om de bestuurlijke ondersteuning te verbeteren.

Regionale knelpunten - Caribisch Nederland

In deze kabinetsperiode zijn financiële middelen gereserveerd voor de aanpak van regionale knelpunten. Voor Caribisch Nederland is hieruit € 30 mln. gereserveerd. Daarbij zal conform het Regeerakkoord de prioriteit worden gelegd bij het verbeteren van het economisch perspectief, onder meer door versterking van de infrastructuur en het terugdringen van armoede. Deze extra investeringen vinden plaats onder voorwaarde dat goed bestuur en financiële verantwoording op een afdoende niveau zijn geborgd. De Kamer is hierover geïnformeerd bij brieven d.d. 19 februari 2018 (Kamerstukken II 2017-2018, 29 697, nr. 37 en 42). Op 16 juli 2018 is de Kamer geïnformeerd over de besteding van de middelen uit de Regio Envelop ten behoeve van projecten voor Caribisch Nederland (Kamerstukken II 2017-2018, 29 697, nr. 54).

Financiële situatie (ei)landen in relatie tot financieel toezicht en economische ontwikkeling

Aruba

De huidige financiële situatie op Aruba is buitengewoon zorgelijk. Hoge tekorten op de begroting, oplopende staatstaatsschuld en een stagnerende economische groei vormen de grootste risico's. Het financieel toezicht op Aruba is geregeld aan de hand van de Landsverordening Aruba financieel toezicht (LAft) en wordt uitgevoerd door het Collega Aruba financieel toezicht (CAft). Aangezien er vanaf 2019 geen begrotingsnormen meer zijn opgenomen in de LAft, is Nederland met Aruba in gesprek ten behoeve van verlenging van het toezicht en een nieuw normenkader.

Curagao en Sint Maarten

Het financieel toezicht op Curagao en Sint Maarten is geregeld in de Rijkswet financieel toezicht (Rft) Curagao en Sint Maarten. Op Curagao vormen, naast een stagnerende economische groei, de beperkte capaciteit om tegenvallers op te vangen en de ontwikkelingen rondom de olieraffinaderij de grootste risico's. Met betrekking tot Sint Maarten blijven de gevolgen van de orkanen Irma en Maria ook de komende jaren een grote impact hebben op de economie. Daarnaast blijkt het op orde krijgen van het financieel beheer al jaren een grote uitdaging voor het land. Tot slot laat de ontwikkeling van de staatsschuld op Sint Maarten en Curagao een beheersbaar beeld zien, de bijzondere positie waarin Sint Maarten thans verkeert daargelaten. Het College financieel toezicht (Cft) is nauw betrokken bij het op orde brengen van het financieel beheer van de landen conform artikel 4 van de Rft. Daarnaast kunnen de landen gebruik maken van de expertise en advisering van de eigen rekenkamers.

BES-eilanden

Het College financieel toezicht BES (Cft-BES) houdt toezicht op de financiën van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Daar waar Saba al enkele jaren een goedkeurende accountantsverklaring krijgt, blijft het voor Bonaire en Sint Eustatius een uitdaging om het financieel beheer naar een aanvaardbaar niveau te brengen.

Vanaf februari 2018 is met het bestuurlijk ingrijpen de Tijdelijke wet taakverwaarlozing ingegaan op Sint Eustatius, waarbij het verbeteren van het financieel beheer een van de prioriteiten is. Met Bonaire zijn reeds gesprekken gestart om brede afspraken te maken over het verbeteren van het financieel beheer in een nog af te sluiten bestuursakkoord.

2.2 Belangrijkste beleidsmatige mutaties t.o.v. vorig jaar (ontvangsten, uitgaven en niet-belastingontvangsten)

Opbouw uitgaven (x € 1 000)

Toelichting:

• 1. 

  Wisselkoers leningen

Als gevolg gevolg van de huidige wisselkoers van de dollar ten opzichte van de euro zijn er meerontvangsten op rente van de uitstaande leningen. Deze wisselkoersmeevaller wordt toegevoegd aan de wisselkoersreserve op artikel 7 van deze begroting.

• 2. 

  Wisselkoers BES-fonds

De vrije uitkering van het BES-fonds is vastgelegd in dollars. Door de huidige wisselkoers van de dollar ten opzichte van de euro is er sprake van een wisselkoerstegenvaller. Deze wordt gedekt vanuit de wisselkoersreserve op artikel 7 van de begroting van Koninkrijksrelaties.

• 7. 

  Kasschuif FDA

De laatste restmiddelen Fondo Desaroyo Aruba (FDA), zijn teruggevloeid naar de KR begroting. Deze middelen worden, conform de beheersovereenkomst tussen Aruba, Nederland en FDA, weer ingezet ten behoeve van het land Aruba voor de komende twee jaar. Een deel van de middelen wordt in 2019 ingezet voor kinderbescherming, het overige deel wordt aangewend ter versterking van de rechtshandhaving op Aruba.

Opbouw ontvangsten (x € 1 000)

2.463    0    0    0    0    30.403

Overige mutaties

Stand ontwerpbegroting 2019

48.084    38.292    31.895    30.491    30.403    30.403

Toelichting:

• 1. 

  Wisselkoers leningen

Als gevolg gevolg van de huidige wisselkoers van de dollar ten opzichte van de euro zijn er meerontvangsten op rente van de uitstaande leningen. Deze wisselkoersmeevaller wordt toegevoegd aan de wisselkoersreserve op artikel 7 van deze begroting.

BES-fonds

Stand ontwerpbegroting 2018

(na ISB)    41.386    33.087    33.087    32.888    32.998    0

Mutatie Ie suppletoire begroting

2018 0 0 0 0 0 0

Belangrijkste mutaties

• 1) 

  Wisselkoers BES-fonds    4.712

Overige mutaties    573    480    395    369    368    33.367

Stand ontwerpbegroting 2019    41.959    38.279    33.482    33.257    33.366    33.367

BES-fonds

Opbouw ontvangsten (x € 1 000)

Overige mutaties

Stand ontwerpbegroting 2019

573    480    395    369    368    33.367

41.959    38.279    33.482    33.257    33.366    33.367

Toelichting uitgaven/ontvangsten:

• 1. 

  Wisselkoers BES-fonds

De vrije uitkering van het BES-fonds is vastgelegd in dollars. Door de huidige wisselkoers van de dollar ten opzichte van de euro is er sprake van een wisselkoerstegenvaller. Deze wordt gedekt vanuit de wisselkoersreserve op artikel 7 van de begroting van Koninkrijksrelaties.

2.3 Overzicht niet-juridisch verplichte uitgaven en bestemming (bedragen x € 1.000)

2.4 Meerjarenplanning Beleidsdoorlichtingen

Toelichting

Artikel 4.1 Aruba, Curagao en Sint Maarten

De onder artikelonderdeel 4.1 geraamde pensioentoelagen worden niet in de beleidsdoorlichting meegenomen.

Voor een overzicht van de gerealiseerde beleidsdoorlichtingen en evaluaties wordt verwezen naar de meest recente jaarverslagen en/of de site van het Ministerie van Financiën: http://www.rijksbegroting.nl/ beleidsevalutaties.

Voor de meerjaren planning van de beleidsdoorlichtingen en evaluaties wordt verwezen naar de bijlage bij deze begroting: «Evaluatie- en overig onderzoek». Voor de gerealiseerde beleidsdoorlichtingen en overige evaluaties zijn hyperlinks opgenomen die meteen verwijzen naar de betreffende documenten.

<D <D

¦p t -o >

.2?

•£ o

M—

03 _03

03 Q-

o

03 03 CO 03

"ö =

E §

"ö

E ¦

03 03 CO 03

"O ¦

E

¦o

E ¦

2.5 Overzicht van risicoregelingen

® ®    03

.E _Q

03

co c

¦O — r-

• = 

  -O ® -C ^ O)

en ® ¦^w a c

LT) — —

> O) O ir !

Leningen aan het Land Aruba: Deze post heeft betrekking op een door Nederland verstrekte garantstelling van leningen aan het Land Aruba vallende onder Staatsgarantie. De leningen zijn gedurende de periode 1990-1997 uitgegeven door de Nederlandse Investeringsbank voor Ontwikkelingslanden (NIO). Vanwege de toenmalige financiële situatie van Aruba is door Nederland een garantstelling gegeven. Het garantieplafond is gekoppeld aan de hoogte van de uitstaande lening en wordt per aflossing van Aruba verlaagd met datzelfde bedrag. Het betreft hier een leningenportefeuille met diverse looptijden. De langst lopende lening eindigt in 2020. Aruba heeft tot op heden nog geen aflossing gemist. Voor deze garantie is geen begrotingsreserve aanwezig en wordt geen premie afgedragen als vergoeding voor de afgegeven garantie.

9e Europees Ontwikkelings Fonds (EOF): De garantstellingen zijn op verzoek van de Europese Commissie (EC) in het kader van het Europees Ontwikkelings Fonds (EOF) verstrekt door Nederland. De Europese Commissie verlangt van de lidstaten, bij projecten niet vallend binnen de Europese grenzen, een garantstelling voor individuele Landen en gebieden overzee (LGO's). De uitvoering van de projecten vindt plaats op Curagao, Sint Maarten en Caribisch Nederland en hebben betrekking op het Sociaal Infrastructuur-programma en het Bonaire riolerings- en waterzuiveringsprogramma. Het sociaal infrastructuur programma eindigt, en de garantie vervalt daarmee. Het riolerings- en waterzuiveringsprogramma ondervindt vertraging door een arbitragezaak. De garantie loopt tot eind 2019.

Voor 2018 zijn er geen uitgaven en ontvangsten op garanties geraamd, omdat er geen indicaties zijn dat Aruba niet aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen en de EC op dit moment geen beroep op de garantiestelling heeft gedaan.

Begrotingssteun Aruba

In 1985 tot 1988 is aan Aruba een begrotingssteun verleend in de vorm van een lening van € 45,4 mln. met een jaarlijkse rente van 2,5%. Vanaf eind 1994 vindt aflossing plaats in 25 jaarlijkse termijnen van € 1,8 mln. Eind 2018 zal de laatste aflossing plaatsvinden.

Lening OBNA

Dit betreft een lening aan de Ontwikkelingsbank van de Nederlandse Antillen (OBNA) ten behoeve van aanvullende liquiditeiten steun.

Maatregel Tussenbalans

In het kader van de maatregel Tussenbalans zijn met ingang van 1991 begrotingsleningen verstrekt aan Aruba ter financiering van projecten, waarvan een bepaald rendement verwacht mag worden. De leningen hebben een looptijd van 30 jaar, waarvan de eerste acht jaar vrij van aflossing zijn. Het jaarlijkse rentepercentage is 2,5%. In 2025 zullen de laatste aflossingen plaatsvinden.

Water- en Energiebedrijf Aruba (akte 263-JZ/1995)

Het betreft een begrotingslening ten behoeve van het Water- en Energiebedrijf NV gevestigd te Aruba. De lening is verstrekt voor het aldaar verrichten van een groot aantal investeringen voor de renovatie en uitbreiding van het Water- en Energiebedrijf. Deze leningsovereenkomst is opgesteld in Arubaanse valuta ad AFL 28 mln. (€ 10,9 mln.). Inmiddels is er op deze lening een bedrag van € 4,0 mln. afgelost. De lening heeft een looptijd tot 30 juni 2026 waarvan de eerste acht jaar vrij van aflossing zijn. Het jaarlijkse rentepercentage is 2,5%.

Leningen lopende inschrijving Curagao

Op 15 oktober 2010 heeft de Nederlandse Staat vijf leningen verstrekt aan het land Curagao. De maximale looptijd van de langstlopende lening is 30 jaar. Op 16 september 2013 heeft de Nederlandse Staat een lening van ANG 60 mln. verstrekt aan het land Curagao. Op 2 juni 2014 heeft de Nederlandse Staat een lening van ANG 250 mln. verstrekt aan het land Curagao. Op 20 januari 2015 heeft de Nederlandse staat een lening van ANG 267 mln. verstrekt aan het land Curagao. Op 30 december 2015 heeft de Nederlandse Staat een lening van ANG 35 mln. verstrekt aan het land Curagao. Alle hierboven verstrekte leningen hebben een looptijd van 30 jaar.

Het Ministerie van Financiën voert het beheer over deze leningen, de belasting vindt evenwel plaats op hoofdstuk Koninkrijksrelaties (IV).

Leningen lopende inschrijving Sint Maarten

Op 21 oktober 2010 heeft de Nederlandse Staat een vijftal leningen verstrekt aan het land Sint Maarten. De maximale looptijd van de langstlopende lening is 30 jaar. Op 12 oktober 2012 heeft de Nederlandse Staat een volgende lening verstrekt. De maximale looptijd van deze lening is 5 jaar. Op 2 juni 2014 heeft de Nederlandse Staat drie leningen aan Sint Maarten verstrekt voor een bedrag van ANG 150 mln. Aan Sint Maarten is op 21 november 2014 eveneens een lening verstrekt van ANG 30,2 mln.

De maximale looptijd van deze leningen is 30 jaar.

Het Ministerie van Financiën voert het beheer over deze leningen, de belasting vindt evenwel plaats op hoofdstuk Koninkrijksrelaties (IV).

Liquiditeitslening Sint Maarten

Begin 2018 is een 30-jarige rentevrije lening verstrekt aan Sint Maarten voor NAF 50 mln. (€ 22.8 mln.) om de liquiditeitspositie van het land te verstevigen na de schade van orkaan Irma. De eerste 5 jaar zijn aflos-singsvrij, daarna wordt jaarlijks NAF 2 mln. afgelost.

Juli 2018 is een tweede 30-jarige rentevrije lening verstrekt aan Sint Maarten voor NAF 32,6 mln. (€ 15.3 mln.) ten behoeve van versteviging van de liquiditeitspositie van Sint Maarten.

• 3. 

  DE BELEIDSARTIKELEN KONINKRIJKSRELATIES

Artikel 1. Versterken rechtsstaat A Algemene doelstelling

Het bevorderen van goed bestuur door middel van samenwerking op het gebied van veiligheid, rechtshandhaving en grensbewaking en ondersteuning van de landen Aruba, Curagao en Sint Maarten.

B Rol en verantwoordelijkheid

Rechtshandhaving en veiligheid zijn autonome aangelegenheden van de landen van het Koninkrijk. Het beleid is er hoofdzakelijk op gericht om invulling te geven aan samenwerkingsregelingen en de uitvoering van rijkswetten, ter bevordering van de rechtshandhavingsketen en de algemene veiligheid in Aruba, Curagao en Sint Maarten. Dit komt voort uit artikel 36 van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden (Statuut) dat bepaalt dat landen binnen het Koninkrijk elkaar hulp en bijstand verlenen, en komt tot stand door middel van samenwerkingsregelingen op basis van artikel 38 van het Statuut, of op grond van geldende rijkswetten.

Elk land in het Koninkrijk heeft de zorg voor de verwezenlijking van de fundamentele rechten en vrijheden van de mens, de rechtszekerheid en de deugdelijkheid van bestuur. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) stimuleert de landen bij het invullen van deze verantwoordelijkheid.

De ondersteuning en versterking van de rechtsstaat die Nederland biedt aan Aruba, Curagao en Sint Maarten is belegd bij de bewindspersoon verantwoordelijk voor de Koninkrijksrelaties, die daarin nauw samenwerkt met de betrokken bewindspersonen van Justitie en Veiligheid en Defensie die de operationele capaciteit voor de ondersteuning en versterking leveren. Via de ondersteuning van de recherchecapaciteit en het ondersteunen van de rechterlijke macht in de landen, worden ook de recherchecapaciteit en de rechterlijke macht in de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba, ondersteund.

C Beleidswijzigingen

Er zijn geen beleidswijzigingen.

D1 Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 1 Versterken rechtsstaat

D2 Budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 1 is 100% juridisch verplicht en dit kent de volgende onderverdeling:

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

De bijdragen aan ZBO's/RWT's zijn voor 100% juridisch verplicht. De uitgaven van Recherchecapaciteit zijn vastgelegd in de beheersovereenkomst tussen het Recherche Samenwerking Team en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

De bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken zijn voor 100% juridisch verplicht. De uitgaven zijn vastgelegd in de beheersovereenkomst Koninklijke Marechaussee en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en in de uitzendregeling voor rechters en ambtenaren.

E Toelichting op de instrumenten

1.1 Versterken rechtsstaat Bijdragen aan ZBO's/RWT's

Recherchecapaciteit en bestrijding ondermijning

Zoals vastgelegd in de Rijkswet politie van Curagao, van Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba en het Protocol Recherche Samenwer-kingsteam heeft het Recherche Samenwerkingsteam (RST) de taak om zware, georganiseerde en grensoverschrijdende criminaliteit te bestrijden. Daarnaast verricht het RST de afhandeling van internationale rechtshulpverzoeken op dit gebied. Het RST heeft vestigingen op Aruba, Bonaire, Curagao en Sint Maarten, waar men werkt onder gezag van de lokale Openbaar Ministeries.

De bestrijding van ondermijning vindt plaats door het Team Bestrijding Ondermijning (een gemeenschappelijke aanpak van ondermijning door het RST, het openbaar ministerie, en het Gemeenschappelijk Hof van Justitie). De inzet hierop wordt gecontinueerd tot en met 2021. Zo wordt met name de aanpak van ondermijning en high impact crimes versterkt.

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

Grensbewaking

Nederland stelt personeel van de Koninklijke Marechaussee (KMar) beschikbaar ter ondersteuning van het grenstoezicht in Aruba, Curagao en Sint Maarten¹. Deze flexibele pool van 43 fte levert een bijdrage aan de bestrijding van het grens- en vreemdelingentoezicht, de bestrijding van mensensmokkel en -handel en de bestrijding van drugssmokkel via de luchthavens. De medewerkers van de KMar functioneren daarbij onder aansturing van de lokale diensthoofden en vallen onder het lokale gezag (de Ministers van Justitie van de respectievelijke landen).

Rechterlijke macht

Om een goed niveau van rechtshandhaving en rechtspleging in de drie landen en Caribisch Nederland te bevorderen, is volledige bezetting van het Gemeenschappelijk Hof en het Openbaar Ministerie van groot belang. Vanwege een gebrek aan personele capaciteit draagt Nederland hier op verzoek van de landen aan bij door het ter beschikking stellen van rechters en officieren van justitie. Deze treden in lokale dienst, waarbij een buitenlandtoelage wordt vergoed ten laste van de begroting van Koninkrijksrelaties. Bij het Openbaar Ministerie en het Gemeenschappelijk Hof werken ook rechters en officieren van justitie vanuit het Team Bestrijding Ondermijning, vandaar dat het budget voor de jaren 2019-2021 verhoogd is.

Artikel 4. Bevorderen sociaaleconomische structuur

A Algemene doelstelling

Nederland kan op verzoek van Aruba, Curagao en Sint Maarten ondersteuning bieden bij de sociale en economische ontwikkeling en het verbeteren van de situatie omtrent de overheidsfinanciën.

Nederland bevordert gezamenlijk met de openbare lichamen de sociale en economische ontwikkeling op Bonaire, Sint Eustatius en Saba.

B Rol en verantwoordelijkheid

Ten aanzien van de landen Aruba, Curagao en Sint Maarten Aruba, Curagao en Sint Maarten zijn volledig zelf verantwoordelijk voor de beleidvorming en -uitvoering in de landen. De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) kan op basis van (individuele) verzoeken van de landen beleidsmatige assistentie bieden om hen te ondersteunen, bijvoorbeeld door middel van het delen van kennis en het leveren van expertise.

Ten aanzien van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba De openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba maken onderdeel uit van het staatsbestel van Nederland. In de Grondwet is bepaald dat voor deze eilanden regels kunnen worden gesteld en andere specifieke maatregelen kunnen worden getroffen met het oog op de economische en sociale omstandigheden, de grote afstand tot het Europese deel van Nederland, hun insulaire karakter, kleine oppervlakte en bevolkingsomvang, geografische omstandigheden, het klimaat en andere factoren waardoor deze eilanden zich wezenlijk onderscheiden van het Europese deel van Nederland.

De Minister van BZK is verantwoordelijk voor de Rijkscoördinatie van beleid met betrekking tot Caribisch Nederland. Vanuit zijn coördinerende rol beheert het Ministerie van BZK het BES-fonds en de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN). Daarnaast stemt BZK het rijksbeleid af in de ambtelijke stuurgroep Caribisch Nederland en via een periodiek bewinds-personenoverleg Caribisch Nederland, om integrale besluitvorming ten aanzien van de openbare lichamen te bevorderen.

De Minister van BZK ondersteunt vanuit de begroting van Koninkrijksrelaties de openbare lichamen door middel van het delen van kennis en het leveren van expertise ter verbetering van het openbaar bestuur en economisch perspectief.

C Beleidswijzigingen

Er zijn geen beleidswijzigingen.

D1 Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 4 Bevorderen sociaaleconomische structuur

D2 Budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 4 is 55% juridisch verplicht en dit kent de volgende onderverdeling:

Opdrachten

De opdrachten zijn (nog) niet juridisch verplicht. Afspraken met leveranciers later in het jaar kunnen doorlopen in 2019.

Inkomensoverdrachten

De inkomensoverdrachten zijn voor 100% juridisch verplicht. De uitgaven voor inkomensoverdracht liggen vast in de Vaste verrekenkoersregeling pensioenen (1990).

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

De bijdragen aan (inter)nationale organisaties zijn niet juridisch verplicht. Bijdragen aan medeoverheden

De bijdragen aan medeoverheden zijn voor 100% juridisch verplicht. Conform het Tijdelijke besluit bijzondere uitkeringen integrale projecten BES zijn deze middelen als specifieke uitkering opgenomen in de meerjarenprogramma's van de openbare lichamen.

E Toelichting op de instrumenten

4.1. Curagao, Sint Maarten en Aruba

Opdrachten

Opdrachten landen

Op verzoek van Aruba, Curagao en Sint Maarten kan Nederland projecten ondersteunen die de sociale en economische ontwikkeling bevorderen en de overheidsfinanciën verbeteren.

Inkomensoverdracht

Toeslagen op pensioenen Nederlandse Antillen (NA)

Conform de regeling vaste verrekenkoers pensioeninkomen voormalig Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse pensioengerechtigden worden nadelige koersverschillen als gevolg van wisselkoersfluctuatie tussen de Antilliaanse gulden (NAf) en Arubaanse florin (Afl) enerzijds en de euro anderzijds gecompenseerd uit begroting van Koninkrijksrelaties.

Bijdragen (inter)nationale organisaties

Op verzoek van Aruba, Curagao en Sint Maarten kan Nederland projecten ondersteunen die bijdragen aan het verbeteren van de sociale en economische ontwikkeling en de overheidsfinanciën. Onder dit instrument worden de projecten verantwoord die in opdracht van Nederland worden uitgevoerd.

Bijdragen aan medeoverheden

FDA

De laatste restmiddelen Fondo Desaroyo Aruba (FDA), zijn teruggevloeid naar de KR begroting. Een deel van de middelen wordt in 2019 ingezet voor kinderbescherming, het overige deel wordt aangewend ter versterking van de rechtshandhaving op Aruba.

4.2. Caribisch Nederland

Opdrachten

Opdrachten Caribisch Nederland

De Minister van BZK richt zich met een programma bestuurlijke ontwikkeling op het verhogen van de kwaliteit en slagkracht van het openbaar bestuur op de zes eilanden in het Caribisch deel van het Koninkrijk, met name Caribisch Nederland. Een goed functionerend, transparant bestuur is een basisvoorwaarde om tot effect op specifieke en prioritaire thema's te komen. De Minister zet zich in om samen met de openbare lichamen de bestuurlijke kaders te versterken. Daarnaast wordt gericht de uitvoerings-kracht bevorderd, rekening houdend met lokale omstandigheden en specifieke bestuurlijke context per eiland. Er wordt geïnvesteerd in menselijk kapitaal, bijvoorbeeld door het toerusten en trainen van de ambtelijke apparaten. Ook wordt er door middel van de eerder benoemde versterkte coördinerende rol van het Ministerie van BZK gewerkt aan het integraal werken vanuit de departementen. Met name ten aanzien van Caribisch Nederland zal dit tot verbeteringen moeten leiden in de uitvoering van beleid.

Afhankelijk van de vraag en behoefte van het lokaal bestuur in Caribisch Nederland, kunnen vanuit de begroting van Koninkrijksrelaties gerichte opdrachten aan organisaties betaald worden die als doel hebben goed bestuur en gezonde overheidsfinanciën te bevorderen.

Inkomensoverdracht

Pensioenen en uitkeringen politieke ambtsdragers Uit deze middelen worden de rechtspositionele regelingen van (voormalige) politieke ambtsdragers gefinancierd. Het betreft de pensioenen van gewezen politieke gezagdragers van het land Nederlandse Antillen (bewindspersonen, statenleden en gezaghebbers) afkomstig van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Met het opheffen van het land Nederlandse Antillen in 2010 is bepaald dat deze pensioenen ten laste van Nederland komen.²

Bijdragen aan medeoverheden

Bijzondere uitkering sociaaleconomische initiatieven Afhankelijk van de vraag en behoefte van het lokaal bestuur in Caribisch Nederland, kunnen vanuit de begroting van Koninkrijksrelaties uitkeringen betaald worden ten behoeve van sociaaleconomische initiatieven.

Artikel 5. Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen A Algemene doelstelling

Bij het transitieproces van de staatkundige verhoudingen van het Koninkrijk per 10-10-2010 is een deel van de schulden van Curagao en Sint Maarten gesaneerd. Deze sanering helpt Sint Maarten en Curagao tot een beheersbare financiële situatie te komen door lagere rentelastnormen en minder betalingsachterstanden (niveau 2005).

B Rol en verantwoordelijkheid

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) financiert de kosten die voortkomen uit de schuldsanering en lopende inschrijvingen via de begroting van Koninkrijksrelaties. Dit is terug te voeren op de bestuurlijke afspraken die zijn gemaakt in de aanloop naar de nieuwe staatkundige verhoudingen zoals die per 10 oktober 2010 hun beslag hebben gekregen. Nederland heeft een oplossing geboden voor de toenmalige schuldenproblematiek, door de verplichting op zich te nemen een belangrijk deel van de schulden van Curagao en Sint Maarten over te nemen.

Om ervoor te kunnen zorgen dat Curagao en Sint Maarten een gezonde financiële huishouding kunnen voeren, zijn afspraken gemaakt tussen deze landen en Nederland. Deze afspraken zijn geformaliseerd in de Rijkswet financieel toezicht Curagao en Sint Maarten (Rft) en betreffen een deugdelijk begrotingsbeleid, het op orde brengen van het financieel beheer en een effectief financieel toezicht ter voorkoming van nieuwe schuldenopbouw. Daarnaast is afgesproken dat Nederland een lopende inschrijving aanbiedt voor leningen aan Curagao en Sint Maarten, tegen het actuele rendement op staatsleningen van de desbetreffende looptijd. Gelet op de autonomie behouden de landen hun verantwoordelijkheid voor de houdbaarheid van de overheidsfinanciën. Het financieel toezicht wordt uitgeoefend door de Rijksministerraad.

C Beleidswijzigingen

Er zijn geen beleidswijzigingen.

D1 Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 5 Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1.000)

D2 Budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 5 is 100% juridisch verplicht en dit kent de volgende onderverdeling:

De leningen zijn voor 100% juridisch verplicht. De in de tabel genoemde bedragen zijn langlopende verplichtingen voor aflossingen en rentebe-dragen van de landen Curagao, Sint Maarten en Aruba.

E Toelichting op de instrumenten

5.1. Schuldsanering landen Curagao en Sint Maarten

Leningen

Schuldsanering

In de Slotverklaring van 2 november 2006 heeft Nederland zich met het oog op een gezonde financiële positie bij de start van de nieuwe staatkundige verhoudingen bereid verklaard om de schulden van (de collectieve sector van) het Land en de eilandgebieden Curagao en Sint Maarten grotendeels te saneren. Het gaat daarbij om de schuldomvang op 31 december 2005, bestaande uit openbare en onderhandse geldleningen die zijn aangegaan jegens derden buiten de desbetreffende collectieve sector (inclusief de leningen die jegens Nederland zijn aangegaan). Deze leningen zijn, voor zover zij in omvang boven de rentelastnorm van dat jaar uitgaan, door Nederland gesaneerd. Ook de herfinanciering van deze leningen en de financiering van de rentelasten op deze leningen vallen onder de regeling van de schuldsanering.

De verrekening van de schuldsanering heeft een looptijd van 21 jaar. Bij Najaarsnota 2010 zijn afspraken gemaakt over aflossingsschema van het totale schuldsaneringsbedrag tot en met 2030, waarbij de nadruk van de grootste aflossingen in de periode 2011-2018 heeft gelegen. De bedragen vanaf de ontwerpbegroting 2019 zijn derhalve fors lager dan voorgaande jaren.

5.2 Leningen en/of garanties landen Curagao, Sint Maarten en Aruba

Leningen

Lopende inschrijving Curagao en Sint Maarten

In de Rijkswet financieel toezicht is bepaald dat de Staat der Nederlanden een lopende inschrijving op leningen heeft wanneer Curagao of Sint Maarten een leningaanvraag doet aan de hand van een open biedingspro-cedure. Dit is enkel het geval wanneer het College financieel toezicht (Cft) heeft geoordeeld dat aan de eisen van de Rft is voldaan. De Staat der Nederlanden hanteert hierbij het actuele rendement op diens staatsleningen (van vergelijkbare looptijd).

Ontvangsten

De ontvangsten binnen dit artikel hebben betrekking op aflossingen en rentebedragen van uitstaande schulden van Aruba, Curagao en Sint Maarten.

Artikel 8. Wederopbouw Bovenwindse Eilanden

A Algemene doelstelling

Het coördineren van de wederopbouw van Saba en Sint Eustatius, en van de Nederlandse bijdrage aan de wederopbouw van Sint Maarten, naar aanleiding van de schade veroorzaakt door de orkanen Irma en Maria.

B Rol en verantwoordelijkheid

In september 2017 hebben de orkanen Irma en Maria een spoor van verwoesting getrokken over het Caribisch gebied. Binnen het Koninkrijk zijn de openbare lichamen Saba en Sint Eustatius en het land Sint Maarten getroffen.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) regisseert de Rijksbrede aanpak van de wederopbouwfase op de eilanden Saba en Sint Eustatius en levert onder andere via de Wereldbank financiële middelen voor de wederopbouw van Sint Maarten. Daarnaast ondersteunt het Ministerie van BZK de openbare lichamen financieel voor de wederopbouw. Zo helpt het ministerie bij het herstel en orkaanbe-stendig maken van de woningen op Sint Eustatius en Saba. Ook zijn op Sint Eustatius werkzaamheden gestart om de eroderende klif waar Fort Oranje op staat te herstellen.

De wederopbouw wordt gecoördineerd door de Minister van BZK, maar naast het Ministerie van BZK zijn ook de ministeries van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW), Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Infrastructuur en Waterstaat (IenW) betrokken bij de wederopbouw voor onder andere het herstel van schoolgebouwen en infrastructuur. De middelen voor deze projecten staan op de begrotingen van de ministeries van BZK, OCW, EZK en IenW.

De Minister van BZK financiert een deel van de kosten van wederopbouw van Sint Maarten. Middels het wederopbouwfonds draagt de Minister tot 2021 bij. Deze bijdrage is verbonden aan de politieke voorwaarden waarmee Sint Maarten akkoord is gegaan, namelijk het instellen van een integriteitskamer en het versterken van het grenstoezicht. Nederland zal gedurende de wederopbouw strikt toezien op de naleving van de voorwaarden.

Het hoofdspoor voor de wederopbouw van Sint Maarten loopt via de Wereldbank waar een trustfund is opgericht. Dit trustfund wordt beheerd door een stuurgroep waarin Nederland samen met Sint Maarten zitting heeft. Prioriteiten voor Nederland zijn economische ontwikkeling en bereikbaarheid, de afvalproblematiek en goed bestuur. Daarnaast zal Nederland buiten het trustfund ook directe steun leveren voor de wederopbouw van Sint Maarten. Het gaat hier bijvoorbeeld om kosten op het gebied van rechtshandhaving. In eerder stadium heeft Nederland direct bijgedragen aan noodhulp voor Sint Maarten en aan enige projecten in de overgangsfase in afwachting van het operationeel worden van het trustfund.

C Beleidswijzigingen

Er zijn geen beleidswijzigingen.

D1 Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 8 Wederopbouw Bovenwindse eilanden

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1.000)

D2 Budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 8 is 100% juridisch verplicht en dit kent de volgende onderverdeling:

Bijdragen aan medeoverheden

De bijdragen aan medeoverheden is voor 100% juridisch verplicht. Hier zijn afspraken over gemaakt met het land Sint Maarten

E Toelichting op de instrumenten

Uitgaven

8.1 Wederopbouw Subsidies

Liquiditeitssteun Sint Maarten

De overheid van Sint Maarten kampt sinds de orkanen Irma en Maria met een liquiditeitsprobleem. Hiervoor is in 2017 en 2018 door Nederland liquiditeitssteun verstrekt vanuit de middelen voor de wederopbouw van Sint Maarten. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) verwacht dat het liquiditeitsprobleem op zijn minst tot en met 2021 zal aanhouden. Eventuele nieuwe verzoeken vanuit Sint Maarten voor liquiditeitssteun door Nederland zullen gedurende het uitvoeringsjaar worden bezien.

Bijdragen aan medeoverheden

KPSM

Versterking van het grenstoezicht is een voorwaarde die Nederland heeft gesteld voor het beschikbaar stellen van wederopbouwgelden en geldt in principe voor een periode van twee jaar. De versterking van het grenstoezicht vindt plaats door onder andere versterking van het Korps Politie Sint Maarten (KPSM). Er wordt geïnvesteerd in opleiding, kennisoverdracht en er wordt gebruik gemaakt van het lokale arbeidspotentieel (werving nieuw personeel). Daarnaast wordt uitrusting aangeschaft nodig voor het effectief en efficiënt uitvoeren van grenstoezicht (uitrusting was beschadigd door orkaan).

Grenstoezicht Sint Maarten

Naast de versterking van KPSM wordt er ook bijgedragen aan de versterking van de douane op Sint Maarten. Met deze bijdrage wordt geïnvesteerd in opleidingen voor het personeel.

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

Wereldbank

Het hoofdspoor van de wederopbouw van Sint Maarten verloopt via een trustfund bij de Wereldbank. Van de in totaal gereserveerde € 550 mln. voor wederopbouw zal maximaal € 470 mln., in tranches, vóór 2021 in dit trustfund worden gestort. Naar alle waarschijnlijkheid zullen ook in 2019 tranches in het trustfund worden gestort. Deze middelen staan nu nog op de aanvullende post bij het Ministerie van Financiën en zullen gedurende het uitvoeringsjaar worden toegevoegd aan de begroting van Koninkrijksrelaties.

Na overboekingen voor de early recovery, programmaorganisatie, 1e tranche Wereldbank, directe steun en liquiditeitssteun van de aanvullende post naar de begroting van Koninkrijksrelaties, staat er nog € 340,91 mln. op de aanvullende post gereserveerd ten behoeve van de wederopbouw van Sint Maarten. Deze middelen komen beschikbaar voor de begroting van Koninkrijksrelaties na het overleggen van doelmatige bestedingsplannen aan het Ministerie van Financiën.

Artikel 6. Apparaat

Op dit artikel worden alle personele en materiële uitgaven en ontvangsten van de onder dit begrotingshoofdstuk vallende onderdelen gepresenteerd.

D1 Tabel Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 6 Apparaat

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1.000)

2017    2018    2019    2020    2021    2022    2023

Art.nr. Verplichtingen:    21.660    22.884    21.428    19.132    18.832    18.382    18.382

E Toelichting op de instrumenten

6.1. Apparaat Personele uitgaven

Eigen personeel

Betreffen de uitgaven aan het eigen personeel van voornamelijk Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN), College financieel toezicht (Cft) en de personele kosten van de bestuurlijke ingreep op Sint Eustatius.

Externe inhuur

De uitgaven aan externe inhuur van alle onder dit begrotingshoofdstuk vallende onderdelen zijn opgenomen.

Materiële uitgaven

Overig materiaal

De materiële uitgaven van alle onder dit begrotingshoofdstuk vallende onderdelen zijn opgenomen, inclusief de materiële uitgaven voor de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN). Hierbij is rekening gehouden met extra kosten voor de verbetering van de informatiebeveiliging.

Artikel 7. Nog onverdeeld

Beleidsartikel 7 Nog onverdeeld

Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1.000)

Ontvangsten:

0 0 0 0 0 0 0

E Toelichting op de instrumenten 7.4. Wisselkoersreserve

Op de begroting van Koninkrijksrelaties en het BES-fonds zijn er zowel meevallers als tegenvallers als gevolg van de huidige wisselkoers. De wisselkoersmeevallers komen ten gunste van de reserve en de wisselkoerstegenvallers komen ten laste van de reserve.

• 5. 

  DE BELEIDSAGENDA BES-FONDS

5.1 Beleidsprioriteiten

Via de vrije uitkeringen uit het BES-fonds ontvangen de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba middelen om hun toebedeelde en deels wettelijke taken naar behoren uit te voeren, net zoals gemeenten middelen krijgen uit het gemeentefonds. Het gaat hierbij om vrij besteedbare middelen. Het is - net als bij gemeenten - aan de lokale democratie om ambities te formuleren, eigen inkomsten te genereren en beleidskeuzes te maken.

Het BES-fonds is een beleidsarm fonds. Het is aan de eilanden om verantwoording af te leggen over de via het BES-fonds verstrekte middelen.

Een totaaloverzicht van bijzondere uitkeringen aan de openbare lichamen (bijzondere uitkeringen) wordt jaarlijks op de derde woensdag van mei aan de Tweede Kamer verstrekt. De verstrekte renteloze leningen aan de openbare lichamen treft u aan in bijlage 9 van deze begroting. Een overzicht van alle rijksuitgaven Caribisch Nederland is op verzoek van de motie Hachchi c.s. (Kamerstukken II 2011-2012, 33 000 IV, nr. 28) opgenomen als bijlage 6 bij deze begroting. Deze uitgaven worden toegelicht op de begrotingen van de betreffende departementen. In bijlage 8 is een overzicht van de rijksinkomsten op Caribisch Nederland opgenomen.

Artikel 1. BES-fonds A Algemene doelstelling

Via het BES-fonds wordt bewerkstelligd dat de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba middelen krijgen toebedeeld om de tussen het Rijk en de eilanden overeengekomen taakverdeling van de eilanden naar behoren uit te voeren.

B Rol en verantwoordelijkheid

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is verantwoordelijk voor de bestuurlijke en financiële verhouding met de eilanden en in die hoedanigheid financiert de Minister het BES-fonds. Als fondsbeheerder draagt de Minister zorg voor een adequate omvang van het fonds in relatie tot de overeengekomen taakverdeling tussen Nederland en de openbare lichamen. De openbare lichamen zijn autonoom in de besteding van de vrije uitkering; dat wil zeggen dat de openbare lichamen zelf mogen bepalen welke taken en activiteiten zij bekostigen uit de algemene middelen van de vrije uitkering. Dit uitgangspunt laat onverlet dat de openbare lichamen bepaalde wettelijke taken en activiteiten dienen uit te voeren waarbij zij voor de bekostiging mede op de algemene middelen zijn aangewezen.

De wet Financiën BES (de wet FinBES) biedt - indien nodig - instrumenten voor de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de toezichthouder, het College financieel toezicht (Cft) om corrigerend op te treden op het gebied van financiën en financieel beheer. De openbare lichamen mogen in principe alleen uitgaven doen die zijn opgenomen in een door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties goedgekeurde begroting.

C Beleidswijzigingen

Er zijn geen beleidswijzigingen.

D1 Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 1 BES-Fonds

D2 Budgetflexibiliteit

Het BES-fonds kent geen budgetflexibiliteit. De openbare lichamen ontvangen middelen voor de toebedeelde en wettelijke taken.

E Toelichting op de instrumenten

1.1. BES-fonds

Bijdragen aan medeoverheden

Vrije uitkering

De middelen die de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba uit de vrije uitkering ontvangen zijn vrij besteedbaar. Op de vrije uitkering wordt een aantal bedragen ingehouden. Het betreft aflossingslasten voor eerder afgesloten renteloze leningen die het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft verstrekt ter bekostiging van achterstanden in de onderwijshuisvesting, en de in 2015 verstrekte lening van het toenmalige Ministerie van Infrastructuur en Milieu voor de weginfrastructuur op Saba.

Ontvangsten

Artikel 88, derde lid van de Wet FinBES regelt dat bij (begrotings-)wet voor ieder uitkeringsjaar middelen van het Rijk worden afgezonderd ten behoeve van het BES-fonds. De uitgaven en de afgezonderde inkomsten over ieder uitkeringsjaar zijn aan elkaar gelijk. Gelet hierop is ten behoeve van de dekking van de uitgaven ten laste van het BES-fonds een post ontvangsten geraamd.

• 7. 

  BIJLAGEN

Bijlage 1: Verdiepingsbijlage Koninkrijksrelaties

Uitgaven beleidsartikel 1. Versterken rechtsstaat (Bedragen x € 1.000)

Stand ontwerpbegroting 2019

47.315    40.434    39.668    39.668    27.668    27.668

Toelichting:

• 1. 

  Wisselkoers RST

Op de begroting van Koninkrijksrelaties en het BES-fonds zijn er zowel mee- als tegenvallers als gevolg van de huidige wisselkoers. De wissel-koersgevoelige posten op de begroting van Koninkrijksrelaties zijn voor 2019 gecorrigeerd. De wisselkoerstegenvaller voor het recherche samenwerkingsteam (RST) wordt gecompenseerd vanuit de wisselkoersreserve op artikel 7.

Mutatie Nota van Wijziging 2018

6.120    - 4.857    - 4.857    - 4.857    - 4.857    0

Mutatie amendement 2018

Mutatie 1e suppletoire begroting 2018

3.951    0    0    0    0    0

Nieuwe mutaties

Stand ontwerpbegroting 2019

3.951    0    0    0    0    0

Toelichting:

• 1. 

  Wisselkoersmeevaller

Op de begroting van Koninkrijksrelaties en het BES-fonds zijn er zowel mee- als tegenvallers als gevolg van de huidige wisselkoers. De wissel-koersgevoelige posten op de begroting van Koninkrijksrelaties zijn voor 2019 gecorrigeerd. De wisselkoersmeevaller op de toeslagen en pensioenen wordt toegevoegd aan de wisselkoersreserve op artikel 7.

• 2. 

  FDA

De laatste restmiddelen Fondo Desaroyo Aruba (FDA), zijn teruggevloeid naar de KR begroting. Deze middelen worden, conform de beheersovereenkomst tussen Aruba, Nederland en FDA, weer ingezet ten behoeve van het land Aruba voor de komende twee jaar. Een deel van de middelen wordt in 2019 ingezet voor kinderbescherming, het overige deel wordt aangewend ter versterking van de rechtshandhaving op Aruba.

Toelichting:

• 1. 

  Wisselkoersmeevaller leningen

Als gevolg gevolg van de huidige wisselkoers van de dollar ten opzichte van de euro zijn er meerontvangsten op rente van de uitstaande leningen. Deze wisselkoersmeevaller wordt toegevoegd aan de wisselkoersreserve op artikel 7 van deze begroting.

• 2. 

  Nieuwe begrotingsstructuur

In verband met de nieuwe begrotingsstructuur zijn de ontvangsten gerealloceerd van ontvangstenartikel 4 naar ontvangstenartikel 5.

Toelichting:

• 1. 

  Loon- en prijsbijstelling 2018

De toedeling van de loon- en prijsbijstelling 2018.

• 2. 

  SSO CN verbeterplan informatiebeveiliging

Een extra budget is toegekend voor de verbetering van de informatiebeveiliging van de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN).

• 3. 

  Wisselkoers

Een budget van € 0,546 mln. wordt toegevoegd ter compensatie van de wisselkoersverschillen. De wisselkoerstegenvaller wordt gecompenseerd uit de wisselkoersreserve artikel 7.

Ontvangsten niet-beleidsartikel 6. Apparaat (Bedragen x € 1.000)

Mutatie Nota van Wijziging 2018

Mutatie amendement 2018

Mutatie 1e suppletoire begroting 2018

Nieuwe mutaties

Stand ontwerpbegroting 2019

De loon- en prijsbijstelling 2018 van de Kustwacht is overgeheveld naar het Ministerie van Defensie. De loon- en prijsbijstelling 2018 van het BES-fonds is aan de betreffende begroting toegevoegd en voor Koninkrijksrelaties aan artikel 6.

Ontvangsten niet-beleidsartikel 7. Nog onverdeeld (Bedragen x € 1.000)

Mutatie 1e suppletoire begroting 2018

Nieuwe mutaties

Stand ontwerpbegroting 2019

Ontvangsten beleidsartikel 1. BES-Fonds (Bedragen x € 1.000)

41.959    38.279    33.482    33.257    33.366    33.367

Stand ontwerpbegroting 2019

Toelichting uitgaven/ontvangsten:

• 1. 

  Wisselkoers BES-fonds

De vrije uitkering van het BES-fonds is vastgelegd in dollars. Door de huidige wisselkoers van de dollar ten opzichte van de euro is er sprake van een wisselkoerstegenvaller. Deze wordt gedekt vanuit de wisselkoersreserve op artikel 7 van de begroting van Koninkrijksrelaties.

Bijlage 3: Moties en toezeggingen

De motie van de leden Van den Berg,    Kamerdebat 08-11-2017    Afgedaan. De Tweede Kamer is op 30 april

Diertens, Bosman, Van der Graaf, Kuiken en    Begroting Koninkrijksrelaties    2018 per brief geïnformeerd (TK 2017-2018,

Van Raak; Verzoekt de regering, in overleg    34 775 IV, nr. 38)

met de BES-eilanden de mogelijkheden te onderzoeken om met expertise van bijvoorbeeld Wageningen Universiteit een innovatief land- en tuinbouwbeleid te ondersteunen en te realiseren, zodat de eilanden zoveel mogelijk in eigen voedselproductie kunnen voorzien

B.1 In behandeling zijnde toezeggingen Koninkrijksrelaties

Vindplaats

Kamerdebat 21-06-2016 Evaluaties i.h.k.v. de staatkundige vernieuwing en over de Koninkrijksrelaties in den brede

Kamerdebat 06-07-2010

Consensus rijkswetsvoorstellen (32 017 t/m

32 020, 32 026, 32 041, 32 178 en 32 179,

32 186, 32 213)

Omschrijving

De Minister van BZK zegt de Eerste Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Vreeman (PvdA), toe tijdens de volgende Koninkrijksconferentie te spreken over fiscale maatregelen om jonge, talentvolle, ondernemende studenten uit het Caribisch deel van het Koninkrijk aan te sporen na hun studie weer terug te keren en te bezien of hier in de landen interesse voor is. De Minister van BZK zal de Kamer informeren over de uitkomsten van deze besprekingen (T02326)

De Staatssecretaris van BZK zegt de Eerste Kamer, naar aanleiding van een vraag van het lid Van Bijsterveld (CDA), toe bij de eerder toegezegde evaluatie van de nieuwe staatkundige structuur, die zal plaatsvinden vijf jaar na inwerkingtreding (T01031), ook de mogelijkheden voor vereenvoudiging van de BES-wetgeving te betrekken (T01224)

Stand van zaken

De Eerste Kamer wordt voor einde jaar 2018 geïnformeerd.

De Eerste Kamer wordt voor einde jaar 2018 geïnformeerd.

De toezegging ziet toe op de periodiciteit van de toezending van kwartaalrapportages. De status van die toezegging is dus thans ongewijzigd en zal pas worden omgezet in «voldaan» wanneer het ingrijpen op St Eustatius is beëindigd en de rapportages dus niet langer aan de Kamer zullen worden verstrekt.

De Staatssecretaris van BZK zegt de Eerste Kamerdebat 06-02-2018

Kamer, naar aanleiding van vragen en    Tijdelijke wet taakverwaarlozing Sint opmerkingen van diverse leden, toe de    Eustatius (34 877)

Kamer ieder kwartaal te informeren over de voorzieningen die bij de Tijdelijke wet taakverwaarlozing Sint Eustatius zijn en worden getroffen. De eerste kwartaalrapportage zal uiterlijk 1 juni 2018 met de Kamer worden gedeeld (in het kader van toezegging T02531). Daarbij gaat het onder andere over: de voortgang in de criteria en indicatoren die zijn ontwikkeld om de afbouw van het bijzondere regime mogelijk te maken. de resultaten op bestuurlijk vlak, de infrastructuur en op sociaaleconomisch terrein, waaronder de bestrijding van armoede en de stappen die de regeringscommissaris, de Staatssecretaris van BZK en het bewindspersonenoverleg Caribisch Nederland zetten of mogelijk maken (T02532)

B.2 Uitgevoerde toezeggingen Koninkrijksrelaties

Htf Ills

CO 2 """"

CD CD :=r "O +3 <0

C co t

. -_p CD c ⁰³ co ! (O E 'f r <0

Bijlage 4: Overzicht subsidies

E

£ -Q

co o -c c >

o co -O CO 'co J2 0) _Q 'C 'ö 13 CO ®

(/) u z

Bijlage 5: Overzicht Evaluatie- en overig onderzoek

• 1. 

  Versterking rechtsstaat

• 1. 

  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

• 2. 

  Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

4.1 Bevorderen sociaaleconomische structuur: Aruba, Cura9ao en Sint Maarten

• 1. 

  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

• 2. 

  Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

4.2 Bevorderen sociaaleconomische structuur: Caribisch Nederland

• 1. 

  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

• 2. 

  Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

2b. Ander ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid

• 5. 

  Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen

• 1. 

  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

• 2. 

  Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

• 8. 

  Wederopbouw Bovenwindse Eilanden

• 1. 

  Ex post onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

• 2. 

  Ex-ante onderzoek naar doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid

o ¦CM £

"C

c

JZ

fl)

"C

fl)

Ü

(0

<u

o

c

fl)

>

<u

U)

'5

(0

o

N

i-

V

>

o

m

o

U>

<u

o 03 ~o O

O CO ^ .2 > 03

CD CD O) Q-03 Q_

CD CD Ui Q-03 Q.

CD CD Ui Q. 03 Q.

<D CO

¦EE

o o

T: -O :=* a)

CD _c

"O O :=* O

CD _C

5 o

< CL

® -g

'<D

¦Ö C :=* O CD -4=

ï|

< o

T3 ~0 ¦ =• 0)

CD _C

T3 ~0 ¦ =• 0)

CD _C

CO <D

a e

CD

<C -Q

-M -O

W «

— CO

t

o

o

> CO

r= -O t c < O

< "Ö CD