Sancties Krim zijn wassen neus - Hoofdinhoud

Buitenlandse zaken sancties Het Europees Parlement maakt zich zorgen. De Europese Unie stelt vaker sancties in, maar die verliezen zo hun kracht. ,,De geloofwaardigheid staat op het spel'', zegt Europarlementariër van D66 Marietje Schaake. Zo leverden Belgen eerder verboden bestanddelen van chemische wapens aan Syrië. De douane heeft de afgelopen maanden bij in totaal 'tien tot twintig' in Nederland gevestigde bedrijven een onderzoek uitgevoerd naar betrokkenheid bij de bouw van de omstreden brug tussen Rusland en de Krim, zo blijkt uit antwoorden op vragen van deze krant. Dat aantal is inclusief de zeven bedrijven waarvan al eerder bekend werd gemaakt dat er een strafrechtelijk onderzoek tegen loopt. Daaronder zijn twee ondernemingen uit de regio, uit Milsbeek en Dodewaard. Het onderzoek werd ingesteld na publicaties in De Gelderlander. Van de overige bedrijven is bij twee vastgesteld dat er geen sprake is van een overtreding. Van de rest is nog onduidelijk wat de uitkomst van het vooronderzoek zal zijn. De douane wil niet zeggen om welke bedrijven het gaat. Sinds de Europese sancties tegen activiteiten op de Krim in 2014 van kracht werden, heeft de Nederlandse douane geen enkel bedrijf beboet of gewaarschuwd voor het leveren van verboden goederen voor de brug. De verbinding met het door Rusland geannexeerde schiereiland kwam in mei dit jaar gereed. De douane zegt dat het praktisch onmogelijk is om alle goederen die worden uitgevoerd te controleren. In 2017 ging het om 14 miljoen zendingen. ,,Dit betekent dat de douane keuzes moet maken welke zendingen gecontroleerd worden. Die keuzes worden zoveel als mogelijk gebaseerd op risicoanalyse'', zegt een woordvoerder. Dat betekent in de praktijk dat bij goederen voor een land als Rusland wordt gecheckt of sanctieregels van kracht zijn. Schaake pleit voor een Europees 'sanctiehof' Of zendingen voor de Krimbrug via een tussenpersoon in een ander land of andere streek niet of minder goed gecontroleerd worden, wil de douane niet zeggen. Wel zegt een woordvoerder: ,,De Nederlandse douane heeft geen invloed op het gebruik of op het doorzenden van deze goederen nadat die de opgegeven bestemming hebben bereikt.'' Bedrijven zijn verplicht te onderzoeken wie de eindgebruiker is en wat die met de goederen gaat doen. Enkele van de verdachte bedrijven hebben toegegeven via een tussenpersoon te hebben geleverd. Dat er nooit zendingen voor de Krimbrug zijn tegengehouden, kan in theorie betekenen dat Nederlandse bedrijven zich aan de wet houden, stelt D66-Europarlementariër Marietje Schaake. Maar dat een toenemend aantal bedrijven in strijd met de sanctieregels heeft gehandeld, vindt ze 'zorgelijk'. ,,De vraag is of bedrijven de sancties opzettelijk hebben omzeild of dat het toezicht is tekortgeschoten'', zegt Schaake. Ze wil dat Brussel het sanctieregime duidelijker uitlegt richting bedrijven. Daarnaast pleit ze voor de oprichting van een onafhankelijk Europees 'sanctiehof' dat toezicht houdt op naleving van sancties door de lidstaten.