Poolse “hervormingen” ondermijnen EU arrestatiebevel - Hoofdinhoud

D66 reageert met zorg op de uitspraak van het Europese Hof van Justitie vandaag in de zogeheten Celmer zaak. Zojuist oordeelde het Hof dat de tekortkomingen in het "hervormde" Poolse rechtssysteem een obstakel kunnen vormen voor het uitvoeren van een Europees Arrestatiebevel. Een bevestiging dat de "hervormingen" in Polen een groot gevaar vormen voor de Europese politie- en justitiesamenwerking. D66 stelde hier vorig jaar al schriftelijke vragen over aan de Commissie.

De zaak begon toen de heer Celmer, een Pools staatsburger, in Ierland werd gearresteerd nadat Polen om zijn overlevering had gevraagd onder het Europese Arrestatiebevel, op verdenking van drugshandel. Gezien er sinds de “hervormingen” van de Poolse rechterlijke macht onder de rechtse regering ernstige twijfels zijn over de onafhankelijkheid van de Poolse rechtspraak, vroeg de Ierse rechter aan het Europese Hof of ze de heer Celmer zonder extra toets kon overleveren.

Obstakel voor Europese politie- en justitiesamenwerking

De Europese rechter gaf vandaag aan dat een rechter die aan een Pools arrestatiebevel moet voldoen en een Poolse burger moet uitleveren deze niet zomaar kan uitvoeren. Europarlementariër Sophie in 't Veld reageert: "Het feit dat Polen op de Europese strafbank zit omdat het de rechtsstaat afbreekt (art. 7 procedure), maakt duidelijk dat er in Polen iets goed mis is. De rechters in Luxemburg zijn van oordeel dat dit moet worden meegewogen als door Poolse rechters om uitlevering van een verdachte wordt gevraagd. Hierdoor is een snelle overlevering niet meer mogelijk, want Europese rechters kunnen er niet zonder meer op vertrouwen dat Europeanen een eerlijk proces krijgen in Polen. En juist dit wederzijds vertrouwen vormt de basis van de Europese politie- en justitiesamenwerking. De veiligheid van alle Europeanen wordt hiermee dus aangetast. De keten is zo sterk als de zwakste schakel."

In 't Veld vervolgt: "Europa is een waardengemeenschap en een rechtsgemeenschap. Als er een probleem is met de rechtsstaat in één lidstaat, is er een probleem met de EU als geheel. Alle lidstaten hebben de EU Verdragen en wetten ondertekend. Dan moeten alle lidstaten zich daar aan houden. Het is geen puur nationale zaak, maar een zaak van de EU als geheel. De Poolse regering moet nu zo snel mogelijk de gewraakte maatregelen ongedaan maken, en zorgen dat rechters onafhankelijk hun werk kunnen doen."

Volgens D66 toont deze situatie nog maar eens aan dat er dringend een mechanisme moet komen om alle lidstaten jaarlijks lang de meetlat te leggen, een soort "grondrechten-APK", zoals voorgesteld door het Europees Parlement in 2016 (rapport In ‘t Veld).