De hervorming van het Europese auteursrecht - Hoofdinhoud
Digitale Agenda copyright ancillary copyright digitale vrijheid Nog voor de zomer worden er in Europa de eerste knopen doorgehakt over wat er verder moet gebeuren met materiaal dat door auteursrechten beschermd is. Eind juni stemt het Europees Parlement over wat het vindt van de voorstellen van de Commissie uit 2016. Daarna onderhandelen het Parlement en de Raad om tot een nieuwe auteursrecht te komen. Ontevreden met eerste voorstellen Toen het voorstel van de Commissie uitkwam in 2016 was er veel onvrede. In de Volkskrant vorig jaar zei ik daarover het volgende: “Het voorstel leest als een verlanglijstje van industrieën wier verdienmodellen op de helling komen te staan door nieuwe online concurrenten. Copyrightwetgeving moet creativiteit verder stimuleren en belonen en mensen op een gemakkelijke manier toegang geven tot online content." Er waren twee grote problemen met het voorstel: de invoeren van een nieuw recht voor uitgevers die het delen van links en fragmenten naar nieuwsberichten kan bemoeilijken (de zogenaamde ‘linkbelasting’ (artikel 11) en de verplichte installering door internetplatforms van technische maatregelen zoals een ‘uploadfilter’ die het uploaden van filmpjes of muziek waarop auteursrechten berust, moeten tegenhouden (artikel 13). De onzin van een nieuw recht voor uitgevers Al voor het voorstel van de Commissie uitkwam waarschuwde ik in 2015 samen met 79 andere Europarlementariers om geen dergelijk nieuw recht in te voeren. Toen het voorstel uitkwam in Augustus 2016 zei ik over artikel 11 "Het Europees Parlement heeft steeds gewaarschuwd tegen de invoering van een dergelijk breed en slecht gedefinieerd recht. Voorbeelden uit Spanje en Duitsland tonen aan dat een dergelijke maatregel geen positief effect heeft op het aantal nieuwspublicaties en de kwaliteit daarvan, integendeel! Natuurlijk heeft D66 ook zorgen voor de journalistiek, maar dit voorstel helpt uitgevers niet, het doet alleen pijn bij internetgebruikers." Daarom werd ik een van de gezichten van de “Save the Link campagne”, waarbij verschillende leden van het Parlement zich uitspreken tegen artikel 11. Samen dienden we ook amendementen in die artikel 11 verwijderden. Het gevaar van de censuurfilter van artikel 13 Het gevaar van de censuurfilter van artikel 13 Artikel 13 van het voorstel van de Commissie dwong internetbedrijven om elke upload van gebruikers te gaan filteren op basis van lijstjes van films, foto’s en liedjes aangeleverd door auteursrechthebbenden. Geld verdienen met het verspreiden van content zonder dat de makers van die content vergoed worden is natuurlijk niet ok. Maar dit voorstel zou een verregaande impact hebben op ons recht op vrije meningsuiting online. Een dergelijke filter zou ook legitieme uploads, zoals parodieën of citaten of memes, tegenhouden. En dat kan niet de bedoeling zijn. De rechten die we offline hebben mogen we niet verliezen online. Ook dwong dat voorstel kleinere internetbedrijven bijna om dure technische controlesystemen zoals ContentID van YouTube te implementeren om auteursrechtinbreuken te voorkomen. De kosten die daarbij komen kijken maken het moeilijker om innovatieve bedrijven op te richten die met de bestaande reuzen van vandaag zouden kunnen concurreren. Samen met andere Europarlementariers dienden we daarom amendementen in om artikel 13 te verwijderen, en ik organiseerde als eerste een hoorzitting in het Europese Parlement om de impact op onze vrijheid van meningsuiting online na te gaan. Hoe ziet een goede auteursrechtenhervorming er wel uit? Ik wil een hervorming van het auteursrecht waarbij de gebruiker centraal staat, en waarbij onderwijzers, scholen, bibliotheken, remixers en kunstenaars makkelijker aan de slag kunnen met beschermd materiaal. Want er is nu nog veel onduidelijkheid over wat wel of niet kan. In het Parlement organiseerde ik vorig jaar een event waar onderwijzers kwamen vertellen welke hervormingen ze precies nodig hadden. Dit jaar organiseerde ik een ander event dat ideeën opleverde hoe we het gebruik van technologie in de klas kunnen stimuleren door een goeie aanpassing van de copyright wetgeving. Een hervorming die innovatie stimuleert App-ontwikkelaars moeten ook makkelijker tekst en data kunnen analyseren. Zonder data-analyse kan Europa immers minder snel vooruitgang maken op het gebied van kunstmatige intelligentie. Daarom koos ik ervoor om amendementen in te dienen die dat mogelijk moesten maken. The right to read is the right to mine! Einde van geoblocking Ik wil ook een eind aan geoblocking van video’s en muziek binnen Europa. Je moet op YouTube gewoon kunnen bekijken wat andere Europeanen kunnen bekijken, zonder dat je vervelende berichten krijgt dat een video “niet beschikbaar” is voor jou. Geoblocking is strikt gezien geen onderdeel van dit voorstel voor copyright hervorming, maar dat had wel gemoeten. We hebben er nu voor gezorgd dat je vanaf dit jaar gewoon je Netflix- of Spotify-account mee kan nemen op vakantie, maar meer is nodig in de toekomst. Daar blijf ik me voor inzetten. Vrijheid van panorama Ook vind ik dat gebouwen en kunstwerken in het publieke domein vrij moeten gefotografeerd of gefilmd kunnen worden. In sommige landen is dat nu niet het geval, en moet je expliciet de toestemming hebben van de rechthebbenden. Luister naar mijn interview hierover op BNR en lees mijn amendementen die ervoor moesten zorgen dat die situatie niet uitgebreid werd naar andere Europese landen.