Memorie van toelichting - Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2018 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 34960 VI - Wijziging begroting Justitie en Veiligheid 2018 (Voorjaarsnota) i.

Officiële titel	Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2018 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota); Memorie van toelichting; Memorie van toelichting
Document­datum	30-05-2018
Publicatie­datum	30-05-2018
Nummer	KST34960VI2
Kenmerk	34960 VI, nr. 2
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2017-

2018

34 960 VI

Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2018 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

• A. 

  ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2018 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Justitie en Justitie.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Justitie en Veiligheid,

F.B.J. Grapperhaus

kst-34960-VI-2 ISSN 0921 - 7371 's-Gravenhage 2018

• B. 

  BEGROTINGSTOELICHTING

• 1. 

  Leeswijzer    2

• 2. 

  Het beleid    2

2.1    Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangsten-    2

mutaties

2.2    De Beleidsartikelen    5

31    Politie    5

32    Rechtspleging en rechtsbijstand    6

33    Veiligheid en criminaliteitsbestrijding    8

34    Straffen en Beschermen    11

36    Contraterrorisme en Nationaal Veiligheidsbeleid    13

37    Migratie    14

2.3    De niet-beleidsartikelen    16

91    Apparaatsuitgaven kerndepartement    16

92    Nominaal en Onvoorzien    17

93    Geheim    17

• 1. 

  LEESWIJZER

De eerste suppletoire begroting 2018 geeft een beeld van de uitvoering van de begroting 2018 en bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de begroting 2018.

In hoofdstuk 2 is een overzicht opgenomen van de belangrijkste uitgavenen ontvangstenmutaties (paragraaf 2.1). Het betreft mutaties die groter zijn dan € 10 mln.

In paragraaf 2.2 is per beleidsartikel de tabel «budgettaire gevolgen van beleid» opgenomen. In paragraaf 2.3 gebeurt dit voor de niet-beleidsartikelen.

Na de tabel budgettaire gevolgen van beleid wordt een toelichting op de cijfers uit de kolom «mutaties eerste suppletoire begroting 2018» gegeven voor zover deze groter zijn dan € 5,0 mln. De mutaties kunnen zowel beleidsmatig als financieel-technisch van aard zijn. Financieel-technische mutaties worden conform de Rijksbegrotingsvoorschriften niet nader toegelicht.

In de regel geldt dat uitgavenmutaties en verplichtingenmutaties aan elkaar gelijk zijn. De toelichtingen gelden daarom voor zowel de uitgavenals de verplichtingenmutaties. Wanneer dit niet het geval is, wordt voor de verplichtingmutaties een aparte toelichting opgenomen als er sprake is van een opmerkelijk verschil met de uitgavenmutaties.

• 2. 

  HET BELEID

2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

x € 1.000

Toelichting

Uitgaven

• 1. 

  Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ)

Het uitgavenkader is in het jaar 2018 in totaal met € 19,6 mln. en in 2019 met € 60,8 mln. verhoogd op basis van de meest recente uitkomsten van het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ).

• 2. 

  Onderuitputting en inzet exploitatieoverschot

Om dekking te geven aan de tegenvallers is op basis van de realisaties in de afgelopen begrotingsjaren (onderuitputting en exploitatieoverschotten uitvoeringsorganisaties) de begrotingsraming verlaagd. Zie ook tabel belangrijkste ontvangsten.

• 3. 

  Asiel

De Meerjaren Productieprognose (MPP) leidt tot extra productie bij IND en een hogere bezetting bij het COA. Met deze mutatie wordt de bijstelling van de MPP voor de asielketen voor 2018 en enkele andere kleine mutaties in het budget van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) verwerkt.

• 4. 

  Asiel: ODA-toerekening

De kosten voor de eerstejaarsopvang worden toegerekend aan ODA. In de toerekening wordt de MPP-mutatie voor de instroom 2018 verwerkt, net als de bijstelling en de nacalculatie over 2017. Dit leidt tot een overheveling tussen de begroting van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) en de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS).

• 5. 

  Eindejaarsmarge Eurojust

De technische verrekening met het Rijksvastgoedbedrijf voor wat betreft de egalisatieregeling heeft in 2017 niet plaatsgevonden. Door middel van de eindejaarsmarge worden de gelden toegevoegd aan 2018, zodat verrekening dit jaar alsnog kan plaatsvinden.

• 6. 

  Dekking besparingsverlies vitale ketens

Besparingsverlies vitale ketens betreft het niet realiseren van maatregelen in de begroting 2017 als invulling van de taakstelling op de strafrechtketen. Een deel van de maatregelen blijkt (juridisch) niet haalbaar, waaronder de maatregelen aangaande doeltreffende aanpak zeer jeugdige daders en het onderdeel «kind centraal in een efficiëntere en effectievere jeugdbeschermingsketen». Deze tegenvaller wordt gedekt door inzet van de prijsbijstelling tranche 2018 en eindejaarsmarge.

• 7. 

  Loonbijstelling 2018

De loonbijstelling 2018 is met deze mutatie aan de begroting van JenV toegevoegd en is vervolgens verdeeld naar de desbetreffend artikelen.

• 8. 

  Prijsbijstelling 2018

De prijsbijstelling 2018 wordt ingezet voor dekking van JenV-brede problematiek (m.n. besparingsverlies vitale ketens, zie punt 6).

• 9. 

  Eindejaarsmarge 2018

De eindejaarsmarge 2018 is met deze mutatie aan de begroting van JenV toegevoegd en is ingezet om de uitvoeringproblematiek in 2018 te dekken.

Overzicht belangrijkste ontvangstenmutaties 2018 x € 1.000

Toelichtingen:

Ontvangsten

• 1. 

  Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) Griffierechten

Het ontvangstenkader is verlaagd met € 26,5 mln. op basis van de meest recente uitkomsten van het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) Griffierechten. De verwachting is dat de instroom van zaken in de civiele sector en - in minder mate - in de sector bestuur lager zullen uitvallen dan geraamd.

• 2. 

  Onderuitputting en inzet exploitatieoverschot.

Om dekking te geven aan de tegenvallers is op basis van de realisaties in de afgelopen begrotingsjaren (onderuitputting en exploitatieoverschotten uitvoeringsorganisaties) de begrotingsraming verlaagd. Zie ook tabel belangrijkste uitgaven.

2.2 De beleidsartikelen

31 Politie

Budgettaire gevolgen van beleid, beleidsartikel 31 (eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Het juridisch verplichte deel van de bijdragen ZBO's/RWT's heeft betrekking op uitgaven voor de politie en de Politieacademie op grond van wetgeving, de beheersovereenkomst met de politieacademie voor de jaarlijkse exploitatiekosten van C2000 en de uitgaven voor internationale samenwerking. De juridisch verplichte opdrachten omvatten onder andere de meerjarige contracten met de telecomaanbieders in verband met tapkosten.

Toelichting

Mutaties uitgaven

31.2 Bekostiging Politie

Politie € 135,0 mln. Dit bedrag bestaat uit de volgende mutaties.

• - 

  Toekenning van € 117,1 mln. aan loonbijstelling 2018 (zie ook tabel belangrijkste mutaties).

• - 

  Voorts zijn er middelen toegevoegd voor het aanpakken van cybercri-mespionage en -sabotage door de AIVD en MIVD, middelen bij o.a. de politie (€ 6 mln.) en het OM (€ 1 mln.) voor de bestrijding van cybercrime, en het opzetten van een Digital Trust Centre (DTC) om MKB-bedrijven in staat te stellen hun eigen cybersecurity te organiseren.

• - 

  Het restant saldo betreft enkele mutaties kleiner dan € 5 mln., zoals circa € 3 mln. voor Brexit.

BES brandweer- en politiekorps € 7,4 mln.

• - 

  De mutatie bestaat uit een aantal posten kleiner dan € 5 mln., zoals € 3 mln. voor overige problematiek voor het Pensioenfonds Caribisch Nederland.

C2000/GMS € 18,6 mln.

• - 

  C2000 exploitatiekosten: het betreft de jaarlijkse bijdrage (€ 7,3 mln.) van Financiën en Defensie in de exploitatiekosten van het C2000-ict systeem in verband met het gebruik van het communicatienetwerk door de politie, brandweer en ambulancezorg.

• - 

  Inzet eindejaarsmarge voor de implementatie vernieuwd C2000. De oplevering van het nieuwe C2000 en het zorgvuldig testen hiervan vragen meer tijd. Hierdoor zal de migratie naar het nieuwe C2000 systeem niet eerder dan in 2018 kunnen plaatsvinden, in plaats van in 2017 zoals gepland. Hiermee zijn ook de financiële verplichtingen € 10 mln. via de eindejaarsmarge doorgeschoven naar 2018.

• - 

  Het restant bedrag betreft de toekenning van de loonbijstelling op dit onderdeel.

32 Rechtspleging en rechtsbijstand

Budgettaire gevolgen van beleid, beleidsartikel 32 (eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Juridisch verplicht zijn de apparaatsuitgaven voor de Hoge Raad en de bijdragen aan ZBO's en RWT's. Dat geldt ook voor de bijdrage voor de kosten voor de rechtsbijstand in de vorm van toevoegingen en piketten (opdrachten) en de bijdrage aan Raad voor de rechtspraak. Ook de opdrachten in het kader van de WSNP zijn volledig juridisch verplicht. Daarmee is 100% van de uitgaven die in de vorm van opdrachten worden gedaan juridisch verplicht.

De subsidies die op dit artikel worden verantwoord zijn geheel juridisch verplicht. Dit heeft in hoofdzaak betrekking op de subsidierelaties met de Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken (SGC), de Nederlandse Vereniging voor de rechtspraak (NVvR), de Academie voor Overheidsjuristen en de Academie voor Wetgeving.

Toelichting

Mutaties uitgaven

32.2 Adequate toegang tot het rechtsbestel

Toevoegingen Rechtsbijstand - 32,6 mln.

Op basis van de meest recente uitkomsten van het PMJ en informatie over de gerealiseerde cijfers 2017 zijn de geraamde uitgaven 2018 met € 19,1 mln. neerwaarts bijgesteld. Daarnaast is op basis van de cijfers voor het eerste kwartaal 2018 de verwachting dat de kosten van de Rechtsbijstand nog eens circa € 15 mln. lager uitkomen dan geraamd. Voornamelijk bij de civiele toevoegingen zijn de geraamde uitgaven lager dan eerder werd ingeschat. Ook zijn de gemiddelde kosten voor asieltoe-voegingen gedaald.

32.3. Bijdrage aan Raad voor de rechtspraak € 20,6 mln.

• - 

  Toekenning € 19,1 mln. aan loonbijstelling 2018 (zie ook tabel belangrijkste mutaties).

• - 

  Het restant bestaat uit een aantal mutaties kleiner dan € 5 mln.

Mutaties ontvangsten

Mutaties - € 28,9 mln. Dit bedrag bestaat uit de volgende posten:

• - 

  Besparingsverlies vitale ketens betreft het niet doorgaan van enkele genomen maatregelen in de begroting 2017 als invulling van de taakstelling op de strafrechtketen. Een deel van de maatregelen blijkt (juridisch) niet haalbaar en kan niet worden gerealiseerd, waaronder de «invoering heffing bij toezicht door rechterlijke macht» voor € 6 mln.

• - 

  De inkomsten uit griffierechten hangen samen met de instroom van zaken in de sectoren civiel en bestuursrecht. De meerjarige griffierechtenraming wordt aangepast aan het verwachte zaakvolume. Dit leidt tot een tegenvaller van € 26,5 mln. in de opbrengsten aan griffierechten vanuit het PMJ.

• - 

  Het restant betreft onder andere een doorbelasting van kosten die verband houden met het toezicht en tuchtrecht van de gerechtsdeurwaarders voor € 3,5 mln. meerjarig.

33 Veiligheid en criminaliteitsbestrijding

Budgettaire gevolgen van beleid, beleidsartikel 33 (eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

De juridisch verplichte bedragen betreffen de bijdragen aan het OM, de bijdragen genoemd onder (inter)nationale organisaties/medeoverheden, de bijdragen aan het agentschap NFI en aan DRZ. Daarnaast zijn de subsidiebedragen juridisch verplicht, alsook de opdrachtbudgetten schadeloosstellingen, onrechtmatige detentie en de gerechtskosten. De niet juridisch verplichte budgetten (opdrachten) Verkeershandhaving OM en Afpakken worden ingezet om invulling te geven aan de doelstellingen met betrekking tot de verkeershandhaving en het afpakken van crimineel verkregen vermogen.

Toelichting

Mutaties uitgaven

33.1 Apparaat Openbaar Ministerie € 24,8 mln.

De mutatie op dit artikelonderdeel wordt voornamelijk veroorzaakt door:

• - 

  Toekenning van € 8,8 mln. aan loonbijstelling 2018. (zie ook tabel belangrijkste mutaties).

• - 

  Een bijdrage van € 5 mln. vanuit verkeershandhaving aan eigen personeel OM voor zaakafhandeling verkeerszaken 2018.

• - 

  Het restant betreft diverse mutaties kleiner dan € 5 mln., zoals een bijdrage ad € 2,2 mln. voor Cross Border enforcement richtlijn voor nieuwe wet en regelgeving en internationaal verkeersportaal. Een bedrag van € 2,5 mln. ten behoeve van implementatie en onderzoeks-rol OVJ.

33.3 Opsporing en vervolging

Aanpak ondermijning € 5 mln.

Voor een effectieve aanpak moet er meer oog zijn voor innovaties binnen het strafrecht en voor creativiteit in de aanpak van ondermijning. Er wordt ingezet op intensieve samenwerking tussen verschillende publieke en private instanties in RIEC-verband. Hiervoor is in het Regeerakkoord € 5 mln. beschikbaar gesteld voor 2018.

34 Straffen en Beschermen

Budgettaire gevolgen van beleid, beleidsartikel 34 (eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Het juridisch verplichte deel betreft bij de artikelen DJI, Justis en CJIB de uitgaven voor de overeengekomen productieafspraken met het moederdepartement. Verder bestaat het juridisch verplichte gedeelte voornamelijk uit subsidiëring/bijdragen aan o.a. Slachtofferhulp Nederland, Schadefonds Geweldsmisdrijven, Reclassering, Halt, LBIO, Stichting Adoptievoorziening en het Centrum Internationale Kinderontvoering.

Toelichting

Mutaties uitgaven

34.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) € 4,6 mln.

De mutatie op het onderdeel eigen personeel ad € 6,2 mln. wordt voornamelijk veroorzaakt door toekenning van loonbijstelling voor € 3,4 mln. Het restant betreft diverse kleinere mutaties.

34.3 Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties en vreemdelingenbewaring

DJI € 81,2 mln. (gevangeniswezen en forensisch zorg)

• - 

  Toekenning van € 37,5 mln. aan loonbijstelling 2018 (zie ook tabel belangrijkste mutaties).

• - 

  Een tegenvaller van € 34,2 mln. op basis van de recente PMJ raming. De aan DJI opgelegde, en in de begroting verwerkte, leegstandstaak-stelling was gebaseerd op de ramingen van PMJ 2017. Ten opzichte van die raming neemt de capaciteitsbehoefte voor gevangeniswezen echter toe. Ook de behoefte in PMJ aan tbs-plaatsen daalt langzamer dan verwacht.

• - 

  Het restant van het saldo betreft een aantal mutaties kleiner dan € 5 mln.

Reclassering Nederland € 7,6 mln.

Deze post bestaat uit diverse kleine mutaties kleiner dan € 5mln., onder andere de toekenning van € 2,8 mln. aan loonbijstelling en € 1,8 mln. aan kosten voor de deelname van de Reclassering aan ZSM-tafels.

Uitvoeringskosten ketenregie tenuitvoerlegging - € 6,4 mln.

Deze mutatie bestaat uit diverse kleinere bedragen waaronder een toekenning van € 2,7 mln. voor het programma USB aan Justid.

Mutaties ontvangsten

Mutaties € 36,7 mln. Dit bedrag bestaat uit o.a. de volgende posten:

• - 

  Het eigen vermogen van de agentschappen (DJI, CJIB en Justis) wordt in totaal verlaagd met € 20,8 mln. op basis van de realisaties in de afgelopen begrotingsjaren (zie ook tabel belangrijkste mutaties).

• - 

  Over 2017 is een positief financieringsresultaat van € 12,1 mln. door de agentschappen Justis (€ 5,8) en CJIB (€ 6,3 mln.) gerealiseerd.

Deze wordt ingezet ter dekking van de overige problematiek binnen JenV.

• - 

  Een meevaller van € 5 mln. bij het CJIB op het onderdeel administratiekosten als gevolg van een hogere instroomraming.

36 Contraterrorisme en Nationaal Veiligheidsbeleid

Budgettaire gevolgen van beleid, beleidsartikel 36 (eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Het juridisch verplichte deel heeft voornamelijk betrekking op de verplichtingen die voortvloeien uit de Wet Veiligheidsregio's (BDuR) en het Besluit Rijksbijdrage IFV alsmede op een doorlopende subsidieregeling en overlopende verplichtingen.

Toelichting

Mutaties uitgaven

36.2 Nationale Veiligheid en terrorismebestrijding

Overig Nationale Veiligheid en terrorismebestrijding - € 18,7 mln.

Dit bedrag bestaat o.a. uit de volgende mutaties:

• - 

  Een overboeking van € 5,3 mln. naar het Gemeentefonds voor «Lokale aanpak Jihadisme»

• - 

  Het restant omvat diverse mutaties kleiner dan € 5 mln. zoals een overboeking naar Defensie van € 4,3 mln. inzake het hosten van de Passagiersinformatie-eenheid Nederland, en een overboeking naar BZK van € 3 mln. structureel voor inlichtingenonderzoek salafisme AIVD.

37 Migratie

Budgettaire gevolgen van beleid, beleidsartikel 37 (eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

De bijdrage aan de IND, het COA, Nidos, DJI en Vluchtelingenwerk Nederland zijn juridisch verplicht evenals een groot gedeelte van de opdrachten die voortvloeien uit het programma van de keteninformatisering en de uitgaven voor de vervoersbewegingen van de vreemdelingen. Dit laatste als gevolg van een meerjarig convenant met het agentschap DJI

Toelichting

Mutaties uitgaven

37.2 Toegang, toelating en opvang vreemdelingen

Immigratie- en Naturalisatiedienst € 12,1 mln.

Dit bedrag bestaat uit mutaties kleiner dan € 5mln., o.a.

• - 

  Een toekenning van € 4,1 mln. aan loonbijstelling 2018 (zie ook tabel belangrijkste mutaties)

• - 

  Volgend uit de Meerjaren Productieprognose (MPP) wordt er extra productie bij IND verwacht ter hoogte van € 1,9 mln in 2018 en € 23,8 mln. in 2019.

• - 

  Als reactie op nationale en Europese juridische procedures worden de tarieven en de daarmee samenhangende ontvangstenraming bij de IND bijgesteld met € 4,5 mln. in 2018 en meerjarig € 7,5 mln.

Centraal Orgaan opvang asielzoekers € 42,8 mln.

• - 

  Uit de Meerjaren Productieprognose (MPP) volgt een hogere bezetting bij COA. Daartoe wordt het budget in 2018 met € 127,8 mln. verhoogd en met 71,5 mln. in 2019 (zie ook tabel belangrijkste mutaties).

• - 

  De kosten voor de eerstejaarsopvang worden toegerekend aan ODA. In de toerekening wordt de MPP-mutatie voor de instroom 2018 en 2019 verwerkt, net als de bijstelling en nacalculatie over 2017 en de meerjarige doorwerking daarvan. Dit leidt tot een overheveling van

€ 94,2 mln. in 2018 van de begroting van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) naar de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS).

• - 

  Een toekenning van 6,2 mln. aan loonbijstelling 2018 (zie ook tabel belangrijkste mutaties).

• - 

  Het restant van het saldo bestaat uit mutaties kleiner dan € 5mln. Versterking Vreemdelingenketen € 9,4 mln.

Deze post bestaat voornamelijk uit de eindejaarsmarge ad € 7,6 mln. ten behoeve van overlopende verplichtingen asiel, waarvan circa € 4,5 mln. wordt gestort in de asielreserve. Het restant van het saldo betreft kleine mutaties.

Mutaties ontvangsten

Het ontvangstenbudget wordt verlaagd met € 8,6 mln. Deze mutatie wordt toegeschreven aan het eigen vermogen van de IND die wordt verlaagd met € 8,6 mln. op basis van de realisaties in de afgelopen begrotingsjaren.

2.3 De niet-beleidsartikelen

91 Apparaatsuitgaven kerndepartement

Budgettaire gevolgen van beleid, niet-beleidsartikel 91 (eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Toelichting Mutaties uitgaven

91.1 Apparaatsuitgaven kerndepartement

Het apparaatsbudget van het kerndepartement wordt per saldo verhoogd met € 7,8 mln. Deze verhoging wordt veroorzaakt door de volgende mutaties:

• - 

  Toekenning van loonbijstelling 2018 van € 7,7 mln.

• - 

  De begrotingsraming op de apparaatsuitgaven is met € 20 mln. verlaagd op basis van de verwachte onderuitputting op de JenV-begroting in de laatste jaren.

• - 

  Binnen JenV zijn er diverse tegenvallers, optellend tot € 6,1 mln. bij onder andere de tolken en vertalers herinrichting register en digitalisering; Justid ICT-uitgaven voor noodzakelijk onderhoud ter voorkoming van storingen in het productieproces.

• - 

  Toekenning van de eindejaarsmarge HGIS voor Europol en Eurojust voor € 13 mln. Zie ook tabel belangrijkste mutaties

• - 

  Het restant van het saldo bevat vele mutaties kleiner dan € 5 mln.

92 Nominaal en onvoorzien

Budgettaire gevolgen van beleid, niet-beleidsartikel 92 (eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Op dit beleidsterrein hebben geen mutaties plaatsgevonden die een toelichting behoeven.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2017-2018, 34 960 VI, nr. 2 17