Memorie van toelichting - Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken (XIII) en het Diergezondheidsfonds (F) voor het jaar 2016 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 34485 XIII - Wijziging begroting Economische Zaken en het Diergezondheidsfonds 2016 (Voorjaarsnota).

Officiële titel	Memorie van toelichting - Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken (XIII) en het Diergezondheidsfonds (F) voor het jaar 2016 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)
Document­datum	30-05-2016
Publicatie­datum	02-05-2018
Kenmerk	34485-XIII, nr. 2
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2015-2016

34 485 XIII Wijziging van de begrotingsstaten van het

Ministerie van Economische Zaken (XIII) en het Diergezondheidsfonds (F) voor het jaar 2016 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

• A. 

  ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2016 wijzigingen aan te brengen in:

• 1. 

  de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken;

• 2. 

  de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie;

• 3. 

  de begrotingsstaat inzake het Diergezondheidsfonds.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Economische Zaken, H.G.J. Kamp

kst-34485-XIII-2 ISSN 0921 - 7371 's-Gravenhage 2016

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

1

• B. 

  BEGROTINGSTOELICHTING

• 1. 

  Leeswijzer

Opbouw 1^e suppletoire begroting 2016

Deze 1^e suppletoire begroting geeft een geactualiseerd beeld van de begrotingsuitvoering 2016. Onderdeel B, de begrotingstoelichting, is als volgt opgebouwd:

• 1) 

  Leeswijzer.

• 2) 

  Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn toegelicht in de artikelen.

• 3) 

  De beleidsartikelen. Voor ieder beleidsartikel is de tabel «Budgettaire gevolgen van beleid» opgenomen. Hierin zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten weergegeven.

• 4) 

  De niet-beleidsartikelen. In de budgettaire tabellen zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten opgenomen.

• 5) 

  De agentschappen. In deze 1^e suppletoire begroting zijn de aanpassingen in de agentschapsparagrafen van het Agentschap Telecom (AT), de Dienst ICT Uitvoering (DICTU), de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) opgenomen.

• 6) 

  Het Diergezondheidsfonds (DGF).

Ondergrenzen toelichtingen

Voor het toelichten van de begrotingsmutaties zijn in deze eerste suppletoire begroting de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

Introductie nieuw beleidsartikel

In deze 1^e suppletoire begroting 2016 is een nieuw beleidsartikel opgenomen. Het betreft beleidsartikel 15 «Meerjarenprogramma Nationaal Coördinator Groningen». Voor de aanpak van de aardbevings-problematiek als gevolg van de gaswinning in de provincie Groningen is een meerjarenprogramma opgezet dat tot doel heeft te voorzien in een duurzame versterking van de leefbaarheid en het economisch perspectief in de provincie Groningen. Voor dit doel is totaal € 244,2 min beschikbaar in de jaren 2016 tot en met 2024. Dit budget wordt begroot en verantwoord op het nieuwe beleidsartikel.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

2

• 2. 

  Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2016 (Eerste suppletoire begroting)

Bedragen x € 1.000

Verduurzamingsopgave Groningen

Voor de verduurzamingsopgave in Groningen trekt EZ in de periode 2016 tot en met 2020 totaal € 40 min uit. In 2016 gaat het om € 18,5 min.

Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN)

De beschikbare kasmiddelen voor de rentedragende lening aan ECN worden met € 20 min verhoogd. Het gaat om een verschuiving in de tijd van de raming. De totale hoofdsom van maximaal € 82 min blijft ongewijzigd.

Meerjarenprogramma Nationaal Coördinator Groningen (NCG)

Voor de aanpak van de aardbevingsproblematiek als gevolg van de gaswinning in de provincie Groningen is een meerjarenprogramma opgezet dat tot doel heeft te voorzien in een duurzame versterking van de leefbaarheid en het economisch perspectief in de provincie Groningen. Voor dit doel wordt in totaal € 244,2 min uit de gasbaten beschikbaar gesteld voor uitvoering van het meerjarenprogramma in de jaren 2016 tot en met 2024, waarvan € 98,9 min in 2016. Dit geld zal in aanvulling op de € 1,2 mld uit het bestuurlijk akkoord met de NAM worden ingezet voor Groningen samenhangend met aardbevingen.

Regeling apurement

Dit betreft het aanpassen van de voeding van de interne begrotingsreserve Apurement.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

3

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)

De verhoogde bijdrage aan de NVWA is nodig om het Plan van Aanpak succesvol uit te voeren en tegelijkertijd een toekomstbestendige uitvoering van het toezicht te borgen (€ 12,5 min). Daarnaast is sprake van een bijdrage vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor het programma «afpakken» (€ 0,6 min).

Regionale ontwikkelingsmaatschappijen (Rom's)

De verkoopopbrengst van € 32 min in het kader van de aandelenverkoop LIOF zal in 2016 in plaats van 2015 worden gerealiseerd. Deze opbrengst zal samen met€ 10 min dividendontvangsten NOM (gerealiseerd in 2015) worden geherinvesteerd in andere Regionale ontwikkelingsmaatschappijen.

Fund to fund

De niet bestede middelen in 2015 worden toegevoegd aan de begroting 2016.

Innovatiekrediet

Er wordt een ramingsbijstelling toegepast, omdat er jaarlijks minder aan innovatiekrediet wordt verstrekt dan geraamd. De niet bestede middelen van 2015 worden toegevoegd aan de begroting 2016.

Seed

De niet bestede middelen in 2015 worden toegevoegd aan de begroting 2016.

Toegepast onderzoek

De niet bestede middelen in 2015 worden toegevoegd aan de begroting 2016.

Eindejaarsmarge 2015

Deze mutatie betreft de toevoeging van de eindejaarsmarge 2015 van EZ. Loon- en prijsbijstelling

Bij Voorjaarsnota 2016 is de technische loon- en prijsbijstellingstranche 2016 uitgedeeld. De loonbijstelling betreft de vergoeding voor de stijging van de contractloonontwikkeling en de stijging van de sociale lasten voor de overheidswerkgevers. De prijsbijstelling betreft de verwerking van de stijging van de diverse prijsindexen.

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2016 (Eerste suppletoire begroting)

Bedragen x € 1.000

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

4

Diverse ontvangsten artikel 11

Vanwege de verlenging van UMTS-vergunningen wordt het ontvangstenbudget naar boven bijgesteld met € 70,9 min. Daarnaast is rekening gehouden met een restitutie aan Veronica door EZ van € 15,8 min ter uitvoering van een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb).

Bijstelling aardgasbaten

De aardgasbaten zijn naar beneden bijgesteld vanwege een sterke daling van de verwachte meerjarige gasprijs en een volumebeperking.

Verkoop gronden

Als gevolg van de verkoop van de gronden van Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL) komt in 2016 circa € 7,8 min aan extra inkomsten binnen.

Diverse ontvangsten artikel 18

Op het onderdeel «overige ontvangsten» van beleidsartikel 18 (Natuur en regio) wordt in verband met de afrekening van opdrachten aan RVO voor 2015 in 2016 € 7,0 min ontvangen. Tevens wordt een ontvangst van € 3,5 min uit de verkoop van terreinen geraamd.

Regionale ontwikkelingsmaatschappijen (Rom's)

Er wordt in totaal € 98,8 min ontvangen in het kader van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (Rom's). De geschatte verkoopopbrengst van de verkoop van aandelen NOM aan de noordelijke provincies bedraagt € 46,8 min. De verkoopopbrengst van € 32 min in het kader van de aandelenverkoop LIOF zal in 2016 in plaats van 2015 worden gerealiseerd. Tot slot wordt naar verwachting € 20 min dividend ontvangen van de NOM.

• 3. 

  De beleidsartikelen Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 11 Goed functionerende economie en markten (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

5

Toelichting op de uitgaven

Bijdragen aan agentschappen

De structurele verhoging van het budget voor Agentschap Telecom met ingang van het begrotingsjaar 2016 heeft betrekking op de overdracht van het takenpakket van Verispect B.V. aan het Agentschap Telecom samenhangende met het toezicht op de Metrologie- en Waarborgwet.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

6

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

De structurele verlaging van het budget Metrologie hangt samen met de overdracht van de toezichtstaken Metrologie - en Waarborgwet aan het Agentschap Telecom.

Toelichting op de ontvangsten

Diverse ontvangsten

Vanwege de verlenging van UMTS-vergunningen van KPN, Vodafone en T-mobile over de periode 31 december 2016 tot en met 31 december 2020 wordt het ontvangstenbudget naar boven bijgesteld met € 70,9 min. De ontvangsten betreffen de gehele periode en vinden vooraf plaats. Daarnaast is rekening gehouden met een restitutie aan Veronica door het Ministerie van Economische Zaken van € 15,8 min ter uitvoering van een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) op 8 januari 2015 inzake de FM-vergunning van Veronica voor commerciële radio.

Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 12 Een sterk innovatievermogen (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

tia voor Kennis en ment¹

Innovatie (TKI-toeslag)

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

7

¹ Het beschikbaar stellen van middelen conform het amendement Fieldlabs/Smart Industry (TK, 34 300 XIII, nr. 86) wordt vormgegeven via een nieuwe regeling. Tot het moment dat vormgeving van deze regeling duidelijk is, blijft het budget voor dit amendement ad € 5 min gereserveerd op het budget van de TKI-toeslag.

Toelichting op de uitgaven

Toeslag Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI-toeslag)

De uitvoeringskosten 2016 en 2017 (ad. € 5 min per jaar) voor de (fiscale) WBSO regeling zijn in de begroting 2016 tijdelijk ten laste van de TKI-toeslag gebracht, de definitieve dekking wordt nu vanuit het instrument Topsectoren overig geleverd.

Toelichting op de ontvangsten

Vanwege de hoger dan geraamde octrooiontvangsten in de afgelopen jaren is de raming van de octrooiontvangsten, tijdelijk, voor de jaren 2016 en 2017 verhoogd met € 4 min.

Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 13 Een excellent ondernemingsklimaat (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

8

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

9

Toelichting op de verplichtingen

Het verplichtingenbudget is met € 766 min verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

• - 

  De niet benutte garantieruimte voor het Aanvullend Actieplan MKB-financiering in 2015 van in totaal € 913 min wordt toegevoegd aan de begroting 2016.

• - 

  Het achtergestelde leningenfonds van het NLII gaat vanaf 2016 gebruik maken van de Groeifaciliteit. Om dit te accommoderen wordt vanuit de garantieruimte voor achtergestelde leningenfondsen uit het Aanvullend Actieplan MKB-financiering (onderdeel van de hiervoor genoemde € 913 min) in totaal € 150 min beschikbaar gesteld voor de Groeifaciliteit, waarvan € 30 min in 2016 en € 120 min in de jaren 2017, 2018 en 2019.

• - 

  Daarnaast heeft een overheveling van € 1 min plaatsgevonden aan het Ministerie van OCW ten behoeve van het doorbraakproject ICT en Onderwijs. De resterende middelen die conform het amendement Van Veen/Vos (TK, 34 000 XIII, nr. 17) voor SBIR beschikbaar zijn gesteld

(€ 2,5 min), worden overgeheveld naar artikel 12 waar de verantwoording over de inzet van de middelen zal plaatsvinden.

• - 

  Daarnaast heeft een overheveling van € 1 min plaatsgevonden naar beleidsartikel 18 voor de bijdrage aan het Fieldlab Region of Smart Factories in Noord Nederland en een overheveling van € 0,9 min naar artikel 40 voor de uitvoering door Dictu voor onder andere het programmabureau regelhulpen en het programma Ondernemingsdossier.

• - 

  Ten laste van het garantiebudget voor de Scheepsnieuwbouwregeling is voor de jaren 2016 tot en met 2020 voor € 23,3 min per jaar compensatie geboden om de verlenging van de garantieregeling Aardwarmte op artikel 14 mogelijk te maken. Deze dekking is gekozen vanwege het geringe gebruik van de Garantieregeling Scheepsnieuw-bouwfaciliteit.

Toelichting op de uitgaven

ICT-beleid

De mutatie van € 7,1 min is voor het grootste deel te verklaren uit: een begrotingsoverheveling van € 1 min naar het Ministerie van OCW voor het doorbraakproject ICT en Onderwijs; een overheveling naar de bijdrage Agentschap Telecom voor opdrachten voor het toezicht op de elDAS verordening (€ 0,66 min) en op het ETD-stelsel (€ 1,1 min) door Agentschap Telecom; een overheveling naar artikel 40 voor opdracht aan DICTU voor programma Regelhulpen en Ondernemingsdossier (samen € 0,87 min); een overheveling naar de bijdrage RVO voor de uitvoeringskosten van RVO (€ 2,2 min) en een overheveling van middelen aan Pianoo (beleidsartikel 11) voor programmabureau eFactureren (€ 0,65 min) Daarnaast is nog een aantal kleinere overboekingen gedaan voor bijvoorbeeld een bijdrage aan onderzoek door TNO (€ 0,15 min) en voor het Chemieloket (€ 0,18 min).

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)

De mutatie van € 6,7 min heeft betrekking op de financiering van het opdrachtenpakket van RVO voor 2016 en bestaat uit de volgende onderdelen: € 2,2 min voor de uitvoering van het ICT-beleid, € 3,6 min voor de uitvoering van diverse opdrachten waaronder het Nederlands Investeringsagentschap (NIA), de transparantie benchmark, het

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

10

Aanvullend Actieplan MKB-financiering, de garantieregelingen BMKB, Garantie Ondernemingsfinanciering en de Groeifaciliteit en de Hannover Messe. Daarnaast is ook een bijdrage ontvangen van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu voor het uitvoeren van de Green Deal aanpak.

Toelichting op de interne begrotingsreserves

Interne begrotingsreserve BMKB

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 54.168 + Geraamde storting

• - 

  Geraamde onttrekking - 5.000

Stand (raming) per 31/12/2016 49.168

Interne begrotingsreserve Groeifaciliteit

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 5.000 + Geraamde storting - Geraamde onttrekking

Stand (raming) per 31/12/2016 5.000

Interne begrotingsreserve Garantie Ondernemersfinanciering

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 53.111 + Geraamde storting - Geraamde onttrekking

Stand (raming) per 31/12/2016 53.111

Interne begrotingsreserve Garantiefaciliteit Scheepsnieuwbouwfinan-ciering

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 10.044 + Geraamde storting - Geraamde onttrekking

Stand (raming) per 31/12/2016 10.044

Interne begrotingsreserve Garantie MKB-financiering

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 9.000 + Geraamde storting - Geraamde onttrekking

Stand (raming) per 31/12/2016 9.000

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

11

Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 14 Een doelmatige en duurzame energievoorziening (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

12

¹ Naar aanleiding van het amendement Van Veen CS. (TK, 34 300 XIII, nr. 102) is het budget in 2016 verlaagd met € 10 min.

Toelichting op de verplichtingen

• - 

  Ten behoeve van de doelstellingen duurzame energie uit het Energieakkoord (14% in 2020, 16% in 2023) zal naar de huidige inzichten in 2016 voor een bedrag van in totaal € 18 mld aan beschikkingen afgegeven gaan worden op basis van het besluit SDE (zie ook de brief aan de Tweede Kamer van 7 december 2015; TK, 31 239, nr. 208). Dit verplichtingenbedrag is wat maximaal over 20 jaar gespreid tot uitbetaling zal komen. Dit totaal betreft naast de reguliere aanwijzingsregeling SDE+ 2016 (voor een bedrag van € 8 mld) twee tenders voor Wind Op Zee (Borssele I en II en Borssele III en IV), elk voor een bedrag van maximaal € 5 mld. In de ontwerpbegroting is een bedrag opgenomen van € 5 mld, zodat het beschikbare budget dient te worden aangevuld met € 13 mld. Ook voor 2017 wordt vooralsnog uitgegaan van een reguliere openstelling van € 8 mld, alsmede een nieuwe tender Wind op Zee van € 5 mld. Omdat er voor 2017 nog geen verplichtingenbudget beschikbaar was, wordt het budget daarom opgehoogd met € 13 mld. De meerjarig voor duurzame energie geraamde middelen (inclusief de middelen die in de interne begrotingsreserve duurzame energie beschikbaar zijn) zijn toereikend om te voorzien in de financiering van de aan te gane verplichtingen.

• - 

  De Garantieregeling Aardwarmte wordt voor de komende vijf jaar opnieuw opengesteld. Het gemiddelde jaarlijkse garantieplafond bedraagt € 66,6 min. Ten laste van het garantiebudget voor de Scheepsnieuwbouwregeling (artikel 13) is voor de jaren 2016 tot en met 2020 voor € 23,3 min per jaar compensatie geboden om de verlenging van de garantieregeling Aardwarmte mogelijk te maken. Deze dekking is gekozen vanwege het geringe gebruik van de Garantieregeling Scheepsnieuwbouwfaciliteit.

• - 

  Op 1 januari 2014 is in het kader van het Energieakkoord de subsidieregeling compensatie indirecte emissiekosten ETS in werking getreden. Er is in 2015 een lager beroep gedaan op de regeling dan er beschikbaar was aan middelen. Het lagere beslag is ontstaan doordat minder bedrijven in aanmerking kwamen en bedrijven een lagere aanvraag indienden voor de compensatie dan van tevoren was ingeschat. De in 2015 niet-bestede middelen voor ETS-compensatie worden voor een bedrag van € 24,235 min doorgeschoven naar 2016.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

13

• - 

  Om de beschikbare kasgelden voor Green Deals in 2016 te kunnen benutten is het nodig het verplichtingenbudget met € 18,4 min te verhogen.

• - 

  EZ dekt de kosten van de Verduurzamingsopgave van 10.000 te versterken woningen in Groningen van in totaal € 40 min voor de jaren 2016 tot en met 2020 uit de eigen begroting.

• - 

  Vanwege een bijdrage van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aan de subsidieregeling Sportaccommodaties wordt het verplichtingenbudget met € 6 min verhoogd.

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Topsectoren Energie

• - 

  In 2012 is besloten om voor de jaren 2012 tot en met 2015 een bedrag van (maximaal) € 50 min per jaar (op verplichtingenbasis) aan SDE-middelen in te zetten voor SDE+-projecten van de Topsectoren ter bevordering van innovatie. Noodzakelijke voorwaarde voor de inzet van deze middelen aan innovatie is, dat de betreffende innovatie moet leiden tot een doelmatiger doelbereik (toentertijd 16% in 2020). Uitgewerkt betekent dit dat de innovatie dient te zijn toegepast in productie die uiterlijk in 2020 plaatsvindt en dat de kosten van de innovatie lager zijn dan de als gevolg van de innovatie vermeden SDE+ exploitatiesubsidies. In verband met de tijd die benodigd is voor het toegepast krijgen van innovatie in daadwerkelijke productie was aangenomen dat de innovatiesubsidie uiterlijk in 2015 diende te worden toegezegd. Met het energieakkoord (EA) is de doelstelling aangepast: 14% in 2020 en 16% in 2023. Op basis daarvan is het toetsjaar van daadwerkelijke productie verschoven naar 2023 en het laatste jaar van toezegging van innovatie verschoven naar 2019. Het verplichtingenbudget is vooralsnog gehandhaafd op (maximaal) € 50 min per jaar. De voorwaarde dat de innovatie meer op moet brengen dan kosten blijft onverkort van kracht. Tenslotte dient te worden aangetekend dat als er sprake is van kasmatige onderuitputting, de kasmiddelen via de interne begrotingsreserve beschikbaar blijven voor uitgaven in latere jaren (eventueel weer voor SDE+ subsidies bij onvoldoende beslag door innovatie). Voor het jaar 2016 wordt het kasbudget voor dit doel verhoogd met € 4 min.

• - 

  In 2016 wordt de Tenderregeling Energie-innovatie opengesteld. De kasgevolgen van deze openstelling worden gedekt met een verhoging van het kasbudget van € 15,6 min.

• - 

  Vanwege een versnelling van de uitfinanciering op de Tenderregeling Energie-innovatie wordt het kasbudget voor 2016 met € 9 min verhoogd. De in 2017 en 2018 voor dit doel gereserveerde gelden worden voor deze versnelling benut.

Energie-innovatie (Innovatie Agenda Energie)

Ten behoeve van de uitfinanciering van een aantal energieinnovatieregelingen, zoals Smart Grids, Groene grondstoffen. Wind op zee. Nieuw gas, de Unieke Kansen Regeling (UKR) en de Meerjaren Afspraken Energie (MJA-E), wordt het kasbudget verhoogd met in totaal € 17,3 min.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

14

Energie-akkoord

Op de Demonstratieregeling Energie Innovatie (DEI) wordt naar verwachting in 2016 minder uitgegeven dan beschikbaar is. Het kasbudget wordt om deze reden neerwaarts bijgesteld.

SDE/SDE+

• - 

  Voor het vormen van budget voor de regeling Investerings Subsidie Duurzame Energie (ISDE) in 2016 wordt het kasbudget verlaagd met € 60 min.

• - 

  Ten behoeve van de SDE+-projecten van de Topsectoren Energie wordt vanuit het SDE+-budget € 4 min compensatie geleverd (zie aldaar).

Regeling Investerings Subsidie Duurzame Energie (ISDE)

De openstelling van de Investerings Subsidie Duurzame Energie (ISDE) vindt in 2016 plaats. Het kasbudget voor deze regeling is daarom met € 60 min opgehoogd. Dekking heeft plaatsgevonden vanuit het budget voor de SDE+-regeling.

Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS)

De niet-bestede middelen voor ETS-compensatie in 2015 worden voor een bedrag van € 24,235 min doorgeschoven naar 2016. Daarnaast wordt het budget voor 2016 en 2017 neerwaarts bijgesteld met respectievelijk € 24 min en € 22 min omdat een lagere C0₂_ prijs wordt voorzien dan waarmee in de begroting rekening is gehouden.

Carbon Capture and Storage (CCS)

Ten behoeve van het CCS-project ROAD (Rotterdam Opslag en Afvang Demonstratieproject) dat tot doel heeft om C0₂ van een kolencentrale op de Tweede Maasvlakte af te vangen en op te slaan in een leeg gasveld in de Noordzee, stond nog budget gereserveerd op de begroting. Omdat de initiatiefnemers van het project (Uniper en Engie) nog geen definitief investeringsbesluit genomen hebben, komen de voor dit project op de begroting gereserveerde middelen naar verwachting in 2016 nog niet tot betaling.

Verduurzamingsopgave

Voor de verduurzamingsopgave in Groningen trekt EZ in de periode 2016 tot en met 2020 totaal € 40 min uit. In 2016 gaat het om € 18,5 min.

Regeling Sportaccommodaties

Ten behoeve van de uitgaven voor de subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties, die in 2016 voor het eerst wordt opengesteld, wordt € 6 min overgeheveld vanuit de VWS-begroting.

Bijdragen aan {internationale organisaties

Energieonderzoek Centrum Nederland/Nuclear Research and Consultancy Group (ECN/NRG)

In oktober 2014 heeft EZ aan ECN een subsidie in de vorm van een rentedragende lening verstrekt met een hoofdsom van maximaal € 82 min. De lening wordt in tranches verstrekt, waarvan de eerste in oktober

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

15

2014 is betaald (€ 25 min). De tweede tranche is in juni 2015 betaald (€ 10 min). In november 2015 zou een derde tranche van € 10 min worden uitbetaald aan ECN. Deze tranche is echter niet in 2015 opgevraagd door ECN, zoals vermeld in de 2^e suppletoire wet 2015, aangezien de liquiditeitsbehoefte van ECN niet zodanig was dat een uitbetaling van de derde tranche gewenst was. Volgens de huidige bijgestelde planning zal van het resterende bedrag van de hoofdsom (€ 47 min) een bedrag van € 40 min worden opgevraagd in 2016 en de resterende € 7 min in 2017. Dit leidt tot een verhoging ten opzichte van de beschikbare kasmiddelen met € 20 min voor 2016.

Toelichting op de interne begrotingsreserves

Interne begrotingsreserve Geothermie

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 21.959 + Geraamde storting 1.000 - Geraamde onttrekking

Stand (raming) per 31/12/2016 22.959

Interne begrotingsreserve Duurzame energie

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 1.077.786

+ Geraamde storting 460.000

• - 

  Geraamde onttrekking - 77.000

Stand (raming) per 31/12/2016 1.460.786

Interne begrotingsreserve risicopremie lening ECN/NRG

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 6.600 + Geraamde storting - Geraamde onttrekking

Stand (raming) per 31/12/2016 6.600

Toelichting op de ontvangsten

Aardgasbaten

De aardgasbaten zullen in de komende jaren lager uitvallen dan eerder verwacht. Dit kent twee oorzaken: de verlaging van het productieplafond voor het Groningenveld en een prijseffect. Het kabinet heeft, zoals toegelicht in de Kamerbrief van 18 december 2015 (TK, 33 529, nr. 212), de voorlopige voorziening van de Raad van State uit haar uitspraak van 18 november 2015 in stand gelaten. Hierdoor geldt er in het gasjaar 2015-2016 voor het Groningenveld een productieplafond van 27 mld Nm3. De raming in de Miljoenennota 2016 was gebaseerd op een niveau van 33 mld Nm3 per jaar. Daarnaast is in de Miljoenennota 2016 gerekend met een TTF-gasprijs van circa € 0,20/m³. Op basis van de huidige prijsontwikkeling moet echter vanaf 2016 rekening gehouden worden met een daling van de gemiddelde gasprijs naar circa € 0,14/m³. De verlaging van de productie leidt tot € 0,85 mld minder inkomsten, de lagere gasprijs tot € 2,75 mld minder inkomsten.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

16

Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 15 Meerjarenprogramma Nationaal Coördinator Groningen (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

gramma Nationaal

Coördinator

Groningen

Toelichting op de uitgaven Subsidies/Opdrachten

Meerjarenprogramma Nationaal Coördinator Groningen

Voor de aanpak van de aardbevingsproblematiek als gevolg van de gaswinning in de provincie Groningen is een meerjarenprogramma opgezet dat tot doel heeft te voorzien in een duurzame versterking van de leefbaarheid en het economisch perspectief in de provincie Groningen. Voor dit doel wordt in totaal € 244,2 min uit de gasbaten beschikbaar gesteld voor uitvoering van het meerjarenprogramma in de jaren 2016 tot en met 2024, waarvan € 98,9 min in 2016. Dit geld zal in aanvulling op de € 1,2 mld uit het bestuurlijk akkoord met de NAM worden ingezet voor Groningen samenhangend met aardbevingen.

Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 16 Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij- en voedselketens (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

17

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

18

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

19

Toelichting op de verplichtingen

De mutatie van de verplichtingen met € 13,1 min hangt voor € 7,9 min samen met de correctie op het verplichting voor het nitraatrichtlijnpro-gramma. De overige verplichtingen voor € 5,1 min worden bij de uitgaven toegelicht.

Garantieverplichtingen

De stand van de garantieverplichtingen is neerwaarts bijgesteld naar de openstaande stand van de garantieverplichtingen.

Toelichting op de uitgaven

Subsidies

Op het onderdeel plantaardige productie wordt over de jaren heen geschoven met de beschikbare financiële middelen voor Investeringsregeling Milieuvriendelijke Maatregelen (IMM), in de toekomst Energie-efficiëntie en hernieuwbare energie glastuinbouw (EHG) geheten. De middelen worden naar voren gehaald om een grote openstelling van de regeling mogelijk te maken. Per saldo betreft het een budgettair neutrale schuif.

Op het onderdeel Agrarisch ondernemerschap kan de voeding voor de reserve flankerend beleid pelsdierhouderij met ingang van 2016 stopgezet worden. Er is dan voor het beoogde doel namelijk voldoende geld beschikbaar omdat de bestaande reserve landbouw ingezet kan worden voor de reserve flankerend beleid pelsdierhouderij.

De op de begroting gereserveerde middelen voor de regeling apurement (voor eventuele correcties en boetes die worden opgelegd door de Europese Commissie) worden naar beneden bijgesteld, omdat de reserve naar huidige inzichten toereikend is.

Garanties

De geraamde uitgaven op het onderdeel garanties worden verlaagd, omdat in 2016 en verder naar verwachting minder verliesdeclaraties zullen worden ingediend die een beroep doen op de Garantstelling Landbouw.

Om deze reden worden ook de ontvangsten bijgesteld (vanuit borgstellingsreserve hoeft minder gestort te worden om verliesdeclaraties te kunnen betalen).

Opdrachten

Op het onderdeel mestbeleid wordt de opdracht die aan het RIVM is verleend voor het actieprogramma Nitraatrichtlijn overgeheveld naar een nieuw ingericht RIVM begrotingsinstrument dat hangt onder «Bijdragen aan agentschappen». Dit heeft te maken met het apart zichtbaar maken van de opdracht aan het RIVM.

Bij diergezondheid en dierenwelzijn wordt de opdracht voor de basismo-nitoring door de Gezondheidsdienst voor Dieren voortaan via het Diergezondheidsfonds verstrekt. Daarom wordt circa € 3,7 min structureel overgeheveld naar aan het onderdeel Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken/Diergezondheidsfonds.

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

20

Daarnaast wordt voor de jaren 2016, 2017 en 2018 de laatste bijdrage inzake Q-koorts overgeboekt naar VWS. Voor 2016 gaat het om een bedrag van € 1,4 min, voor 2017 om € 1 min en voor 2018 om € 0,3 min.

Bij kennisontwikkeling en agrarische innovatie wordt budget voor Dienst Landbouwkundig Onderzoek overgeheveld van categorie opdrachten naar categorie bijdrage aan ZBO's en RWT's wettelijke onderzoekstaken (WOT) en Kennisbasis (KB). In 2016 circa € 4,5 min, 2017 en verder circa € 7 min. Dit naar aanleiding van de uitkomsten van een evaluatie (TK, 34 000 XIII, nr. 151)

Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken

Op dit onderdeel is een interne overheveling van € 3,7 min verwerkt. Het betreft een louter administratieve mutatie, de toelichting hiervoor staat bij opdrachten, diergezondheid en dierenwelzijn.

Bijdrage aan agentschappen

Bij de NVWA wordt geld bijgeboekt, omdat sprake is van financiële knelpunten. Dit extra budget is nodig om eerdere, niet realiseerbare efficiencytaakstellingen op te kunnen vangen en het in 2014 ingezette Plan van Aanpak te realiseren (€ 12,5 min). Daarnaast is sprake van een bijdrage vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor het programma «afpakken» (€ 0,6 min).

Bij het RIVM betreft het de overgehevelde middelen van actieprogramma Nitraatrichtlijn (zie toelichting bij Opdrachten) en Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) (zie toelichting op artikel 18).

Toelichting op de interne begrotingsreserves

Interne begrotingsreserve Visserij

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 17.231

+ Geraamde storting 0

• - 

  Geraamde onttrekking - 2.200

Stand (raming) per 31/12/2016 15.031

De geraamde onttrekking is voor de laatste betalingen van het Europees Visserijfonds voor de programmaperiode 2007-2013.

Interne begrotingsreserve Landbouw

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 24.872

+ Geraamde storting 0

+ overheveling reservering pelsdierhouderij van borgstellingsfaciliteit naar 10.000 begrotingsreserve Landbouw

• - 

  Geraamde onttrekking - 6.500

Stand (raming) per 31/12/2016 28.372

De opgebouwde reservering voor flankerend beleid pelsdierhouderij (€ 10 min) wordt overgeheveld van de begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit naar de begrotingsreserve Landbouw. De geraamde onttrekking is voor de uitfinanciering van diverse regelingen en projecten op het agro-terrein waaronder de fijnstofregeling en de Vamil-compensatieregeling. Het per

Tweede Kamer, vergaderjaar 2015-2016, 34 485 XIII, nr. 2

21

saldo eind 2016 resterende bedrag van € 28,4 min is bij de huidige inzichten voldoende als dekking voor de interne reserve pelsdierhouderij.

Interne begrotingsreserve Borgstellingsfaciliteit

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 22.162

+ Geraamde storting 5.500

• - 

  Geraamde onttrekking - 5.000

• - 

  Overheveling reservering pelsdierhouderij van borgstellingsfaciliteit naar - 10.000 begrotingsreserve Landbouw

Stand (raming) per 31/12/2016 12.662

Er wordt jaarlijks een storting gedaan van € 5,5 min, waarvan € 2,5 min voor Garantstelling Marktintroducties Innovaties en € 3 min als reguliere jaarlijkse storting voor de Borgstellingsfaciliteit. De geraamde onttrekking is voor verliesdeclaraties van de Borgstellingsfaciliteit.

Interne begrotingsreserve apurement

Bedragen x € 1.000

Stand 1/1/2016 174.524

+ Geraamde storting 0

• - 

  Geraamde onttrekking - 59.724

Stand (raming) per 31/12/2016 114.800

De geraamde onttrekking vindt plaats voor de van de Europese Commissie ontvangen definitieve correctiebesluiten voor operationele programma's groenten en fruit (TK, 21 501-32, nr. 884), agromilieumaatre-gelen, schoolfruit en certificering 2011.

Toelichting op de ontvangsten

Zie toelichting op de uitgaven bij garanties. Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 17 Groen onderwijs van hoge kwaliteit (Eerste suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)