Verkiezingen en zetelverdeling Europees Parlement 2019 (Nederland)

Bron: The Council of the European Union

In Nederland was de PvdA¹ (onderdeel van de sociaaldemocratische fractie S&D²) met 6 zetels de grote winnaar van de verkiezingen voor het Europees Parlement³. Over heel Europa bekeken heeft zich juist een versplintering afgetekend. Voor een meerderheid in het Europees Parlement zijn nu minimaal drie fracties nodig.

De verkiezingen vonden plaats van 23 t/m 26 mei 2019 (in Nederland op 23 mei). Inwoners van alle lidstaten konden rechtstreeks hun vertegenwoordiging in de Europese Unie⁴ kiezen. Deze Europarlementariërs⁵ zijn gekozen voor een termijn van vijf jaar.

In 2019 zaten er 26 parlementariërs voor Nederland in Brussel. Per 1 februari 2020 werden dat er, na het vertrek van de Britten, 29.

Neem contact op met de redactie van PDC voor een volledig overzicht van de deelnemende partijen.

Op basis van de verkiezingsuitslag konden direct 18 zetels verdeeld worden. De overige acht zetels zijn verdeeld als restzetel over achtereenvolgens:

• - 

  PvdA (2)
• - 

  VVD (1)
• - 

  CDA (1)
• - 

  Forum voor Democratie (1)
• - 

  GroenLinks (1)
• - 

  de lijstencombinatie ChristenUnie/SGP (1).

De drie zetels die Nederland in 2020 erbij heeft gekregen na de brexit, zijn ten deel gevallen aan:

• - 

  PVV (1)
• - 

  VVD (1)
• - 

  Forum voor Democratie (1)

Meer over

• 1. 

  De PvdA is met vier leden vertegenwoordigd in het Europees Parlement (EP). De PvdA-leden maken deel uit van de fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D).
   
• 2. 

  De Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D) is de sociaaldemocratische fractie in het Europees Parlement. De fractie is ontstaan als een alliantie tussen de Partij van de Europese Sociaal-Democraten (PES) en de Italiaanse Democratische Partij.
   
• 3. 

  Het Europees Parlement (EP) vertegenwoordigt ruim 450 miljoen Europeanen en bestaat momenteel uit 720 afgevaardigden (inclusief voorzitter). Nederland heeft 31 zetels in het Europees Parlement. Het Europees Parlement wordt geacht een stem te geven aan de volkeren van de 27 landen die aan de Unie deelnemen, en vooral te letten op het belang van de Unie in zijn geheel.
   
• 4. 

  De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
   
• 5. 

  De leden van het Europees Parlement zijn rechtstreeks gekozen volksvertegenwoordigers die de belangen behartigen van de bevolking van de 27 lidstaten van de Unie. Het Europees Parlement telt 720 leden, onder wie de voorzitter.
   
• 6. 

  De Partij van de Arbeid (PvdA) is een progressieve, sociaaldemocratische partij. De partij werd opgericht in 1946 als een voortzetting van de vooroorlogse Sociaal-Democratische Arbeiders Partij (SDAP), de Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB) en de Christelijk-Democratische Unie (CDU). De PvdA trok samen met GroenLinks op en deed met een gezamenlijke lijst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. Frans Timmermans leidt de gezamenlijke fractie in de Tweede Kamer.
   
• 7. 

  De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) is een rechtse liberale partij, met op onder meer ethisch gebied progressievere standpunten. Politiek leider is sinds 14 augustus 2023 Dilan Yesilgöz-Zegerius. De partij werd opgericht in 1948 als opvolger van de Partij van de Vrijheid (PvdV), die weer een voortzetting was van de vooroorlogse Liberale Staatspartij (LSP).
   
• 8. 

  Het Christen-Democratisch Appèl (CDA) is een christelijk geïnspireerde partij in het centrum van het politieke spectrum. Henri Bontenbal is momenteel politiek leider van het CDA. De partij werd opgericht op 11 oktober 1980 als fusie van Anti-Revolutionaire Partij (ARP), Christelijk-Historische Unie (CHU) en Katholieke Volkspartij (KVP).
   
• 9. 

  Forum voor Democratie (FVD) werd op 25 september 2016 een politieke partij, na eerder, in februari 2015, te zijn opgericht als denktank. Kern van het programma is het invoeren van diverse vormen van directe democratie zoals referenda en gekozen bestuurders, en het versterken en/of terugwinnen van de nationale soevereiniteit. De partij keert zich tegen een gesloten bestuurscultuur. Politiek leider is Thierry Baudet.
   
• 10. 

  GroenLinks is een progressieve partij, die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft. De partij werd opgericht op 24 november 1990 als fusie van de Communistische Partij van Nederland (CPN), de Evangelische Volkspartij (EVP), de Politieke Partij Radikalen (PPR) en de Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP). GroenLinks trok samen met de PvdA op en deed met een gezamenlijke lijst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. Frans Timmermans leidt de gezamenlijke fractie in de Tweede Kamer.
   
• 11. 

  Democraten 66 (D66) is een hervormingsgezinde sociaal-liberale partij. De huidige politiek leider is Rob Jetten. De partij werd opgericht op 14 oktober 1966 door 44 'homines novi', waarvan er 25 eerder bij andere politieke partijen actief waren geweest. Belangrijkste initiatiefnemer en voorman (tot 1998) was de oud-journalist Hans van Mierlo.
   
• 12. 

  De ChristenUnie is een christelijke partij, met op sociaal en ecologisch gebied progressieve en op ethisch gebied behoudender standpunten. Politiek leider van de ChristenUnie is sinds januari 2023 Mirjam Bikker. De partij ontstond in januari 2000 als samenwerkingsverband tussen het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV) en de Reformatorische Politieke Federatie (RPF). Per 22 januari 2000 zijn de partijen gefuseerd.
   
• 13. 

  De SGP is een behoudende christelijke (reformatorische) partij aan de rechterkant van het politieke spectrum, die strikt volgens Bijbelse normen politiek wil bedrijven. Politiek leider van de SGP is Chris Stoffer. De partij werd opgericht op 24 april 1918 en is daarmee de oudste nog bestaande partij van Nederland.
   
• 14. 

  De Partij voor de Dieren (PvdD) beschouwt dieren als de allerzwaksten in de samenleving en wil dierenwelzijn terugbrengen op de politieke agenda. Politiek leider van de Partij voor de Dieren is Esther Ouwehand . De partij werd opgericht in 2002.
   
• 15. 

  50PLUS is een politieke partij die zich met name richt op de belangen van 50-plussers. De partij vindt dat deze groep onvoldoende is vertegenwoordigd in de Nederlandse politiek. De partij is opgericht in 2011 en kwam in 2012 voor het eerst in de Tweede Kamer. Op dit moment is senator Martin van Rooijen politiek leider van de partij.
   
• 16. 

  De Partij voor de Vrijheid (PVV) is een populistische partij, met zowel conservatieve, 'rechtse' als 'linkse' standpunten. De PVV is op 22 februari 2006 geregistreerd bij de Kiesraad door Geert Wilders, na zijn vertrek bij de VVD. Hij is sindsdien ook de politiek leider.
   
• 17. 

  Frans Timmermans (1961) is sinds 23 november 2023 fractievoorzitter van GroenLinks-PvdA in de Tweede Kamer. Sinds 6 december 2023 is hij Tweede Kamerlid en eerder was hij dat in 1998-2007 en 2010-2012 voor de PvdA. Van 1 november 2014 tot 22 augustus 2023 was de heer Timmermans vicevoorzitter van de Europese Commissie. In de Commissie-Juncker was hij verantwoordelijk voor 'betere regulering' en duurzame ontwikkeling en in de Commissie-Von der Leyen voor de Europese Green Deal. De heer Timmermans was in 2012-2014 minister van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Rutte II. Daarvoor was hij staatssecretaris van Buitenlandse Zaken (belast met Europese samenwerking) in het kabinet-Balkenende IV. Eerder was hij adviseur en particulier secretaris van dr. M. van der Stoel, Hoge Commissaris nationale minderheden van de OVSE.
   
• 18. 

  Malik Azmani (1976) is sinds 2 juli 2019 lid van het Europees Parlement voor de VVD, waarvoor hij lijsttrekker was. Hij maakt deel uit van de fractie Renew Europe. De heer Azmani was van 17 juni 2010 tot 7 juni 2019 Tweede Kamerlid voor de VVD. Hij werkte als procesvertegenwoordiger bij de IND in Zwolle en was lid van de directie van de IND in Rijswijk. Hij was gemeenteraadslid in Ommen van 2010 tot 2014. Van 2013 tot 2016 was hij tevens lid van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa. De heer Azmani was als Kamerlid onder meer woordvoerder asiel, migratie. In 2014-2018 was hij voorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken. In het Europees Parlement houdt hij zich bezig met justitie en veiligheid, migratie en buitenlandse zaken.
   
• 19. 

  Esther de Lange (1975) was van 12 april 2007 tot 16 februari 2024 lid van het Europees Parlement. Mevrouw De Lange maakte daar deel uit van de fractie van de Europese Volkspartij (EVP). Bij de Europese verkiezingen van 2014 en 2019 was zij lijsttrekker van het CDA. Eerder was zij werkzaam als medewerker van de CDA-eurofractie, onder meer voor Europarlementariër Albert Jan Maat. In het Europees Parlement hield mevrouw De Lange zich bezig met economische en monetaire zaken. Zij was vicevoorzitter van de EVP-fractie. In 2024 was zij hoofd van het kabinet van Eurocommissaris Wopke Hoekstra en nu is zij dat van landbouwcommissaris Christophe Hansen.
   
• 20. 

  Derk Jan Eppink (1958) was van 1 september 2023 tot 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van de BBB. Hij stapte over uit de Tweede Kamerfractie van JA21, waar hij sinds 31 maart 2021 lid van was. Daarvoor was hij van 2 juli 2019 tot 31 maart 2021 lid van het Europees Parlement, eerst voor FVD en daarna voor JA21. Eerder was de heer Eppink in 2009-2014 lid van het Europees Parlement namens de Vlaamse partij Lijst-Dedecker. In 2014 was hij kandidaat bij de Europese verkiezingen voor de VVD. De heer Eppink was eerder onder meer redacteur bij NRC Handelsblad en De Standaard en medewerker van Europees commissaris Frits Bolkestein en van Siim Kallas, vicevoorzitter van de Europese Commissie. Ook was hij columnist van De Volkskrant en medewerker van een conservatieve denktank. Als Kamerlid hield hij zich onder meer bezig met buitenlands beleid, defensie, Europese zaken, Koninkijksrelaties, financiën, landbouw, natuur en voedselkwaliteit en infrastructuur en waterstaat.
   
• 21. 

  Bas Eickhout (1976) is sinds 14 juli 2009 lid van het Europees Parlement. Hij is covoorzitter van de fractie van De Groenen/Vrije Europese Alliantie. Bij de Europese verkiezingen in 2014 en 2019 was hij lijsttrekker van GroenLinks. In 2024 leidde hij de lijst van GroenLinks-PvdA. Eerder was hij senior beleidsonderzoeker bij het Planbureau voor de leefomgeving. Hij houdt zich in het Europees Parlement voornamelijk bezig met milieu- en klimaatbeleid.
   
• 22. 

  Sophie in 't Veld (1963) was van 20 juli 2004 tot 16 juli 2024 lid van het Europees Parlement. Tot juni 2023 was dat voor D66, daarna stapte zij over naar Volt. Zij maakte deel uit van de fractie Renew Europe. Mevrouw In 't Veld was lijsttrekker van D66 bij de Europese verkiezingen 2004, 2009, 2014 en 2019. Zij was voor Volt België één van de lijsttrekkers bij de Europese verkiezingen in 2024. Mevrouw In 't Veld is historica en was sinds 1994 werkzaam in Brussel, eerst als medewerker van een Europarlementariër en vanaf 1996 als secretaris van de Europese Liberaal-Democratische fractie bij het Comité van de Regio's. Mevrouw In't Veld hield zich in het Europees Parlement bezig met burgerlijke vrijheden en mensenrechten.
   
• 23. 

  Peter van Dalen (1958) was van 14 juli 2009 tot 4 september 2023 lid van het Europees Parlement. Hij maakte deel uit van de fractie van de Europese Volkspartij. De heer Van Dalen was lijsttrekker van ChristenUnie/SGP bij de Europese verkiezingen van 2009, 2014 en 2019. Hij was hoofdinspecteur-directeur bij de Toezichtseenheid Binnenvaart van de Inspectie Verkeer en Waterstaat. Daarvoor was hij onder meer medewerker van Europarlementariër Van der Waal en lid van de gemeenteraad van Houten. De heer Van Dalen hield zich in het Europees Parlement met name bezig met vervoer, godsdienstvrijheid in het EU buitenland beleid, de euro(crisis) en het visserijbeleid. Hij was vicevoorzitter van de Visserijcommissie.
   
• 24. 

  Anja Hazekamp (1968) is sinds 1 juli 2014 lid van het Europees Parlement. Zij maakt deel uit van de Confederale fractie Europees Unitair Links/Noord Groen Links. Mevrouw Hazekamp was lid en vicevoorzitter van de commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid. Zij was lijsttrekker van de Partij voor de Dieren bij de Europese verkiezingen. In 2012 verving zij in de Tweede Kamer enkele weken Marianne Thieme die met zwangerschapsverlof was. Mevrouw Hazekamp is biologe en werkte bij diverse organisaties op het gebied van dierenbescherming, zoals de Dierenbescherming en de Zeehondencrèche Lenie 't Hart. Sinds 2009 was zij senior beleidsadviseur bij Stichting AAP. Van 2007 tot 2014 was mevrouw Hazekamp Statenlid in Groningen.
   
• 25. 

  Toine Manders (1956) was van 2 juli 2019 tot 16 juli 2024 lid het Europees Parlement. Hij werd gekozen voor 50PLUS, maar trad in juni 2020 toe tot het CDA. Hij maakt deel uit van de fractie van de Europese Volkspartij. Eerder was hij lid van 20 juli 1999 tot 1 juli 2014. Tot oktober 2013 zat hij namens de VVD in de fractie van ALDE. De heer Manders was lijsttrekker van 50PLUS bij de Europese verkiezingen 2014 en 2019. Hij was onder meer industrieel vormgever, eigenaar van een plantenkwekerij en advocaat. In het Europees Parlement hield de heer Manders zich vooral bezig met interne markt en consumentenbescherming.
   
• 26. 

  In Nederland vonden vanaf 1979 iedere vijf jaar verkiezingen plaats voor de Nederlandse volksvertegenwoordigers in het Europees Parlement. De opkomst daalde van 58,1 procent van de kiesgerechtigden in 1979 naar een dieptepunt van onder de 30 procent in 1999. Sinds 2004 ligt het opkomstpercentage tussen de 30 en 46 procent. De verkiezingen waren op 6 juni 2024.