Mijn bezoek aan Iran - Hoofdinhoud

Samen met een deel van de vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken bezocht ik van 19 tot en met 24 oktober Iran. Een bijzonder moment: al tien jaar probeer ik het land te bezoeken. De onderwerpen varieerden van de nucleaire deal, de oorlogen in de regio, de economische ontwikkeling, tot geloofsvrijheid en mensenrechten. We voerden openhartige gesprekken, maar de zorgen blijven.

Zo sprak ik met bisschop Benjamin van de Assyrische Kerk van het Oosten, in de Saint George kathedraal in Teheran. Hij vertelde mij dat de vijf geregistreerde kerken godsdienstvrijheid kennen in Iran, maar benadrukte dat er niet in het Farsi gepreekt mag worden, en dat er noch literatuur, noch bijbels in het Farsi verspreid mogen worden. En dat betekent ook dat Iraniërs zijn diensten niet mogen volgen. Daarmee hebben met name christenen met een moslimachtergrond het erg zwaar omdat ze niet openlijk hun geloof kunnen belijden. Huiskerken zijn verboden en 193 christenen zitten momenteel in de gevangenis straffen uit variërend van vijf tot 15 jaar. Dat vanwege hun geloof. Zeer zorgelijk!

Mensenrechtencommissie

Daarnaast waren er openhartige gesprekken met de mensenrechtencommissie. Zij beweerden tegen de doodstraf te zijn omdat het gewoonweg niet werkt als afschrikking tegen de drugshandelaren. Zij zeggen zich in te zetten voor nieuwe wetgeving die er toe moet leiden dat de doodstraf in de praktijk amper meer zal voorkomen bij minderjarigen en met 50% zal doen afnemen voor volwassen. Of deze wetgeving het daadwerkelijk gaat halen, is maar zeer de vraag.

Museum van Vrede

Ook bezochten we het museum van Vrede, een museum over de genocides en aanvallen met massavernietigingswapens in de geschiedenis. Zo wordt er ruim aandacht besteed aan de oorlog tussen de Irak - Iran oorlog (1980-1988) waarbij Irak chemische wapens inzette tegen Iran. We werden rondgeleid door verschillende slachtoffers van die oorlog. Hun doel was om de verschrikkelijkheden van de genocides en massavernietigingswapens aan de kaak te stellen bij de nieuwe generatie.

Nucleaire deal

Verder spraken we met leden van het Iraans parlement en de commissie Buitenlandse Zaken. De parlementsleden benadrukte dat Iran zich omringd voelt door landen die het gemunt hebben op Iran zoals Saoedi-Arabië, Israël en Amerika. Landen die zelf ook kernwapens bezitten terwijl Iran dat nog niet heeft. Men vroeg daarom begrip voor de ambitie om tot langeafstandsraketten te komen met als doel afschrikking. Iran beweerde na de islamitische revolutie zelf nooit een oorlog te zijn begonnen en wees juist naar Saoedi-Arabië als grote financier van het internationaal terrorisme. Op de vraag waarom Iran dan wel Hamas, Hezbollah en sjiitische milities steunt in Irak en Syrië, werd ontwijkend geantwoord. De vraag waarom Iran Israël van de kaart dreigt te vegen, werd voorzien van een wel heel simpel antwoord: ‘omdat Israël hetzelfde dreigt te doen’.

VN-hoofdkwartier

Tot slot hadden we een ontmoeting op het hoofdkwartier van de Verenigde Naties. Daar spraken we met VN-vertegenwoordigers. Zij gaven aan positieve ontwikkelingen te zien op gebied van water- en electriciteitsbeschikbaarheid, wegennetwerk, internet en economische groei en zagen 2015 het jaar van de nucleaire deal als omslagjaar. Maar dat dit nog niet de voorspoed heeft gebracht wat men ervan verwacht had, mede door de resterende sancties, onder meer in de bankensector. Zij gaven ons een inkijkje in hun werk op het gebied van vluchtelingen, onderwijs, zorg, de strijd tegen drugs en georganiseerde misdaad.

Wanneer ik terugkijk op mijn reis, heb ik een meer ingekleurd beeld van Iran gekregen, een land wat bekend staat als een bedreiging voor het Westen. Door de nucleaire deal staat het land nu meer open voor contacten en handel met het Westen. Hierdoor kregen wij een inkijkje in het perspectief van de Iraniërs naar de buitenwereld. Ondanks deze openheid zijn mijn zorgen over mensenrechten, godsdienstvrijheid en over het langeafstandsraket raketprogramma er niet minder op geworden. Wel zijn er nu meer aanknopingspunten om onze zorgen aan te kaarten. Iran heeft een te groot handelsbelang, om deze zorgen te kunnen negeren. De ChristenUnie zal zich blijvend inzetten om tot verbeteringen op het gebied van de mensenrechten en geloofsvrijheid te komen.