Europese Raad 19-20 oktober 2017

Met dank overgenomen van Europa Nu.
Zaal in Europagebouw
Bron: The Council of the European Union

Op 19 en 20 oktober 2017 vond er een Europese Raad1 plaats. Alle regeringsleiders van de EU-lidstaten, de vaste voorzitter2, de voorzitter van de Europese Commissie3 en de Hoge Vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid4 kwamen bijeen.

Op de agenda stonden migratie, digitaal Europa, defensie, externe betrekkingen en de brexit.

1.

Conclusies

Migratie

De EU-leiders hebben gediscussieerd over de aanpak van de vluchtelingencrisis. De Europese Raad concludeerde dat de pragmatische aanpak moet worden voortgezet. De samenwerking met Turkije moet in stand blijven, de terugkeer van migranten wordt geïntensiveerd en er zullen vrijwillige hervestigingsregelingen voor asielzoekers worden toegepast. Daarnaast wordt de samenwerking met internationale partners zoals UNHCR5 en IOM6 versterkt en er gaat meer geld naar Afrika, voor duurzame ontwikkeling.

Digitaal Europa

De Europese Raad wil dat de EU volop gebruik gaat maken van de kansen van digitalisering, en inspeelt op nieuwe trends De overheid en de publieke sector moeten verder worden gedigitaliseerd. De Strategie voor een digitale interne markt moet uiterlijk eind 2018 in al haar onderdelen zijn voltooid. Verder streeft de Europese Raad ernaar in de hele EU 5G-netwerken vast te leggen en er moet een gezamenlijke aanpak van cyberbeveiliging komen

Defensie

De Europese raad moedigt lidstaten aan om intensiever samen te werken op het gebied van defensie. De lidstaten moeten zo snel mogelijk aangeven of zij deelnemen aan de permanente gestructureerde samenwerking (PESCO), zodat de PESCO voor het einde van 2017 kan beginnen.

Externe Betrekkingen

De Europese Raad heeft een debat gehouden over de betrekkingen met Turkije. Verder roept de Europese Raad Noord-Korea op om de resoluties van de Veiligheidsraad7 na te komen. De sancties van de EU tegen Noord-Korea blijven van kracht. De Europese Raad heeft nogmaals zijn steun uitgesproken voor het nucleaire akkoord met Iran.

Brexit

Er is vooruitgang geboekt op het gebied van burgerrechten en met betrekking tot Ierland. Het Verenigd Koninkrijk is nog te onduidelijk over haar financiële verplichtingen naar de EU. Toch roept de Europese Raad op om zo snel mogelijk over te gaan tot de tweede fase van de onderhandelingen.

  • 1. 
    De Europese Raad bestaat uit de regeringsleiders of staatshoofden van de 27 lidstaten van de Europese Unie, de vaste voorzitter en de voorzitter van de Europese Commissie. Alleen de regeringsleiders of staatshoofden hebben stemrecht tijdens de vergaderingen. De Europese Raad heeft geen wetgevingstaak, maar stelt wel de politieke richting van de EU vast.
     
  • 2. 
    De vaste voorzitter van de Europese Raad leidt de werkzaamheden van deze Raad, die bestaat uit Europese regeringsleiders of staatshoofden. Ook treedt de vaste voorzitter op als vertegenwoordiger van de Europese Raad in contacten met andere regeringsleiders en staatshoofden. Deze functie, ook wel (ten onrechte) de 'president van de Europese Unie' genoemd, is in 2009 ingevoerd door het Verdrag van Lissabon.
     
  • 3. 
    Deze functie wordt sinds 1 december 2019 vervuld door de Duitse Ursula von der Leyen. Zij is de opvolger van de Luxemburger Jean-Claude Juncker.
     
  • 4. 
    De Hoge Vertegenwoordiger (HV) geeft de Europese Unie internationaal gezien één gezicht en één stem op het terrein van het buitenlands en veiligheidsbeleid. Zo moet er meer samenhang in het externe optreden en het buitenlandse beleid van de Europese Unie komen. De HV deelt het podium met de Vaste voorzitter van de Europese Raad. Deze onderhoudt namens de EU de contacten op het niveau van staatshoofden en regeringsleiders.
     
  • 5. 
    Deze VN-organisatie beschermt vluchtelingen en ondersteunt hen bij opvang, terugkeer of vestiging in een ander land. Aan het hoofd van de organisatie staat de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen ('United Nations High Commissioner for Refugees', UNHCR). Zowel de organisatie als de Hoge Commissaris worden aangeduid met UNHCR. In de loop van de tijd is UNHCR ook hulp gaan bieden aan mensen die in hun eigen land op de vlucht zijn geslagen, zogeheten Internally Displaced Persons (IDPs).
     
  • 6. 
    De Internationale Organisatie voor Migratie ('International Organisation for Migration') is de belangrijkste internationale intergouvernementele organisatie voor migratie. De IOM staat achter het principe dat humane en ordelijke migratie in ieders belang zijn.
     
  • 7. 
    De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) is op basis van het Handvest van de VN verantwoordelijk voor het handhaven van vrede en veiligheid in de wereld. Dit Handvest heeft vier doelen voor de Veiligheidsraad neergelegd: de handhaving van internationale vrede en veiligheid, relaties tussen landen bevorderen, samenwerken bij het oplossen van internationale problemen en het bevorderen van respect voor mensenrechten en een harmoniserend effect hebben op de acties van landen.
     
  • 8. 
    Het Verenigd Koninkrijk verliet op 31 januari 2020 de Europese Unie. Het is daarmee het eerste land ooit dat uit de Europese Unie stapte. Het vertrek van de Britten ('brexit') was de uitkomst van een referendum over het lidmaatschap van de EU in het Verenigd Koninkrijk in 2016. Nadien volgden lange onderhandelingen over de scheidingsvoorwaarden en de overgangsperiode na de brexit, die op 31 december 2020 afliep. Eind december 2020 bereikten de onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een handels- en samenwerkingsovereenkomst. Die overeenkomst regelt vanaf 1 januari 2021 de relatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.