Respijt voor Poolse regering - Hoofdinhoud

De angel lijkt vooralsnog uit het conflict tussen Polen en de EU over de uitholling van de Poolse rechtsstaat, nu president Duda heeft besloten een streep te zetten door twee omstreden wetten. Toch is de kou nog niet uit de lucht.

Brussel wikt en weegt nog hoe serieus de blokkade is die Duda nu heeft opgeworpen. Hij onderschrijft namelijk de noodzaak van een omstreden ’hervorming’ van de Poolse rechtsstaat.

Morgen spreekt de Europese Commissie weer over Polen tijdens de laatste vergadering voor het zomerreces en volgen mogelijk maatregelen. Vorige week zette eerste vicepresident Timmermans de boel al op scherp door te verklaren dat Polen mogelijk z’n stemrecht in Europa wordt ontnomen, het zwaarste middel dat ingezet kan worden. Ook al kondigde de Hongaarse premier Orban al aan een dergelijk initiatief te zullen blokkeren - de Commissie kan het voorstellen, maar de EU-landen moeten hier unaniem mee instemmen -, duidelijk is dat de druk vanuit Brussel op Polen flink is opgevoerd.

De reacties op de actie van de Poolse president waren terughoudend. Twee wetten worden nu weliswaar geblokkeerd, een derde nog niet. Bovendien kan er slechts sprake zijn van uitstel. „Timmermans heeft Polen een aanbod gedaan. Dat is niet geaccepteerd”, aldus een zegsman van de Commissie over de uitnodiging aan de Poolse regering om te komen praten.

„Het zou best kunnen dat Duda over een of twee maanden alsnog tekent”, stelt VVD-Europarlementariër Hans van Baalen. Hij denkt dat Duda uit tactisch oogpunt misschien even een pas op de plaats maakt door de dreiging van sancties. „We moeten nu de druk erop houden.”

In Polen werd volop gedemonstreerd tegen de wetten. Volgens de conservatieve PiS is een hervorming van de rechtsstaat nodig om corruptie aan te pakken, maar volgens tegenstanders wordt de rechtspraak volledig gepolitiseerd.