De belastingbetaler of de grote bedrijven, wie trekt er aan het langste eind? - Hoofdinhoud

Het Europees Parlement kan dinsdag een grote stap zetten in de strijd tegen belastingontwijking. De zogenaamde country-by-country-reporting verplicht internationaal opererende bedrijven om per land aan te geven waar belasting betaald wordt. Dat is cruciaal om belastingontwijking aan te pakken, en precies daarom doen bedrijven en rechtse partijen er alles aan de richtlijn af te zwakken.

Toen het voorstel vorige maand werd aangenomen in de economiecommissie van het Europees Parlement klonk er vooral gejubel vanaf rechts. De christendemocraten spraken van een “vergaand voorstel” en de liberalen zeiden te “leveren op meer transparantie”. Maar als deze partijen ergens op geleverd hebben, is het op meer uitzonderingen voor multinationals. En dat is funest: een beetje transparantie bestaat niet.

Daarom maak ik me zorgen om de schimmige achterdeurtjes die met steun van rechts in het voorstel zijn beland. Als het voorstel blijft zoals het nu is, hoeven bedrijven hun informatie niet met terugwerkende kracht te delen. Kwalijker nog, er liggen voorstellen om bedrijven de mogelijkheid te geven om een uitzondering te vragen voor hun verslaglegging. Als een lidstaat die verleent, kan deze tot in de eeuwigheid verlengd worden.

Dat betekent dat er veel op het spel staat dinsdag. De sociaaldemocraten hebben voorstellen ingediend om alle achterdeurtjes dicht te metselen. Maar of rechtse politici daarin willen meegaan, is de vraag.

VVD heeft steeds onthouden. CDA vond eerder deze maand het voorstel mét achterdeurtjes wel goed genoeg. En de ChristenUnie en de PVV zouden het liefst helemaal geen inspanning zien van bedrijven. Dan blijft op rechts nog D66 over. Die partij wilde in het verleden meer transparantie, maar het is de vraag of ze die lijn in tijden van coalitie-onderhandelingen even hartstochtelijk verdedigen.

Elke stem zal nodig zijn. Met een waterdichte country-by-country-reporting hebben we eindelijk de kans om licht te werpen op belastingtrucs van grote bedrijven. Alleen dan trekt de belastingbetaler, en niet het grootbedrijf aan het langste eind. Maar er zal veel van afhangen aan welke kant van het touw het CDA, de VVD en D66 dinsdag staan.