Weeklog: Voor het asielbeleid heeft de EU nog steeds geen oplossing - Hoofdinhoud

Twee weken geleden presenteerde de Europese Commissie haar twaalfde voortgangsrapport over de relocatie van vluchtelingen uit Italië en Griekenland. De Commissie doet haar best om het zo voor te stellen dat het allemaal best de goede kant op gaat. Maar als je erdoorheen prikt, zie je dat het zonder echte Europese asielcentra nooit wat zal worden. Het blijft houtje-touwtje beleid.

Door de deal met Turkije is de migratie richting Griekenland enorm afgenomen. Daarom verwacht de Commissie dat het totaal aantal vluchtelingen dat nog overgebracht moet worden naar andere lidstaten, niet groter zal worden dan de huidige 12.385, bijna evenveel als er al zijn overgebracht. In totaal heeft Griekenland overigens 62.000 migranten op zijn grondgebied. Voor Italië ziet het er nog ongunstiger uit: sinds begin dit jaar zijn er 41.130 migranten Italië binnengekomen, maar het grootste deel komt niet voor relocatie naar andere lidstaten in aanmerking, omdat ze geen uitzicht hebben op erkenning als vluchteling. Bovendien is de registratie in Italië nog rommelig en zijn er aanwijzingen dat de maffia flink probeert te verdienen aan de opvang van migranten.

Zolang we afhankelijk zijn van de nationale procedures van lidstaten met lange grenzen, en bovendien migranten die geen recht hebben op internationale bescherming volledig de verantwoordelijkheid blijven van die lidstaten, stelt het hele relocatiegebeuren weinig voor. Met Europese asielcentra zou dit anders kunnen worden: meer middelen voor goede registratie en de verantwoordelijkheid voor de behandeling van asielverzoeken en de terugkeer van afgewezen asielzoekers wordt een gemeenschappelijke, ongeacht waar het asielcentrum zich bevindt.

Dat laatste is ook nodig om landen als Hongarije, Polen en Tsjechië aan boord te krijgen. Nu kunnen ze nog zeggen dat ze niet bereid zijn door andere lidstaten geselecteerde vluchtelingen over te nemen. Als ze in Europese asielcentra zelf mee moeten helpen met de behandeling van asielverzoeken, vervalt in ieder geval dit argument. Ook kunnen ze dan meewerken aan terugkeer van diegenen die hier niet mogen verblijven. Het is allemaal niet simpel en panklare oplossingen zijn er niet, maar het doormodderen op de bestaande manier heeft echt veel te lang geduurd. Dat is in niemands belang, en zeker niet in het belang van vluchtelingen die recht hebben op internationale bescherming.