34516, nr. 9 - Amendement Van Engelshoven over een aangepaste versie van de Staatcommissie Grondwet variant - Opnemen van een algemene bepaling in de Grondwet (Grondwetswijziging, eerste lezing) - Hoofdinhoud

De Grondwet is het fundament van onze democratische rechtsstaat. Het bevat de fundamentele normen en beginselen die als grondslag dienen voor de inrichting van de rechts- en gezagsverhoudingen in ons land. Indiener is met de regering van mening dat in de Grondwet tot uitdrukking dient te komen dat Nederland een democratische rechtstaat is die een aantal fundamentele uitgangspunten waarborgt. Naar opvatting van indiener is het daarvoor niet voldoende om te bepalen dat de Grondwet de democratie, de rechtstaat en de grondrechten waarborgt. Indiener is, in lijn met het advies van de Staatscommissie Grondwet en in de geest van de in de Eerste Kamer aangenomen motie van het lid Engels c.s. (Kamerstukken I 2011/12, 31 570, B), van mening dat de algemene bepaling vooral tot uitdrukking dient te brengen dat democratie en rechtstaat onlosmakelijk met elkaar verweven zijn en voor welke waarden de democratische rechtstaat vervolgens concreet staat. Een waarborgnorm kan immers alleen waarborgen en normeren indien voldoende duidelijk is wat er precies wordt bedoeld. Zodoende meent indiener dat in de algemene bepaling expliciet dient te staan dat Nederland een democratische rechtstaat is met in het tweede lid de invulling dat de overheid de grondrechten en fundamentele rechtsbeginselen eerbiedigt en waarborgt. Daarbij merkt indiener op dat onder grondrechten nadrukkelijk ook democratische en politieke vrijheidsrechten zoals kiesrecht, vrijheid van vereniging en vergadering en betogingsrecht worden begrepen. Het derde lid verwoordt ten slotte het legaliteitsbeginsel, een fundamenteel beginsel van onze rechtsstaat, dat inhoudt dat elk overheidshandelen moet steunen op de Grondwet of de wet.