Europese brexit top 29 april 2017
Naar aanleiding van de aangekondigde inwerkingtreding van de artikel 50-procedure1 zijn op 29 april 2017 de overige 27 Europese staatshoofden en regeringsleiders2 (EU-27) bijeenkomen om de richtlijnen voor de brexitonderhandelingen te bespreken.
Op 27 april 2017 had de Raad Algemene Zaken3 ontwerprichtsnoeren aangenomen. Volgens de Maltese vicepremier Louis Grech4 stonden alle lidstaten achter de geformuleerde uitgangspunten. Hij noemde het belangrijk dat de EU als eenheid tegenover Londen staat.
Bondskanselier Angela Merkel5 had ook aangegeven dat zij met de EU-leiders wilde bespreken hoe de EU6 met Turkije om moet gaan.
Inhoudsopgave
Omdat de richtsnoeren goed voorbereid en op diplomatiek niveau al uitonderhandeld waren, kon de Raad snel en unaniem een beslissing nemen. De 27 EU-leiders hebben ingestemd met een 'ferm en eerlijk politiek mandaat' voor de onderhandelingen met de Britten over hun vertrek uit de Europese Unie.
Volgens Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker hadden de 27 'minder dan een kwartier' nodig om het eens te worden over de opdracht aan EU-onderhandelaar Michel Barnier. De EU gaat voor een gefaseerde aanpak: eerst de boedelscheiding 'voldoende' regelen, dan pas praten over de toekomstige relatie met het Verenigd Koninkrijk. Na de vervroegde Britse verkiezingen op 8 juni, beginnen de onderhandelingen.
- 1.Lidstaten kunnen besluiten om de Europese Unie te verlaten. In artikel 50 van het Verdrag betreffende de Europese Unie zijn bepalingen opgenomen als een lidstaat zich uit de Europese Unie wil terugtrekken. Deze bepaling is opgenomen bij de totstandkoming van het Verdrag van Lissabon; daarvoor was er niets geregeld over het uittreden uit de EU. De artikel 50-procedure is de enige officiële manier waarop een lidstaat zijn lidmaatschap kan beëindigen.
- 2.De Europese Raad bestaat uit de regeringsleiders of staatshoofden van de 27 lidstaten van de Europese Unie, de vaste voorzitter en de voorzitter van de Europese Commissie. Alleen de regeringsleiders of staatshoofden hebben stemrecht tijdens de vergaderingen. De Europese Raad heeft geen wetgevingstaak, maar stelt wel de politieke richting van de EU vast.
- 3.De raadsformatie Algemene Zaken (AZ) bestaat voornamelijk uit de ministers van Europese en buitenlandse zaken en vergadert elke maand. Deze Raad is verantwoordelijk voor de samenhang tussen de werkzaamheden van de verschillende raadsformaties. Namens Nederland sluit doorgaans minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) aan.
- 4.Louis Grech () was van 20 juli 2004 tot 12 maart 2013 lid van het Europees Parlement. Grech maakte deel uit van de Fractie Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten en komt uit Malta.
- 5.Angela Merkel (1954) was van 22 november 2005 tot 8 december 2021 bondskanselier van Duitsland. Zij leidde sinds 2018 een coalitie van CDU/CSU met de SPD. Zij is scheikundige en werkte als wetenschapper in de DDR. In 1990 werd zij voor de CDU lid van de Bondsdag. In 1991-1994 was Angela Merkel minister voor vrouwen- en jeugdzaken en in 1994-1998 minister van milieu. In 2000 volgde zij Helmut Kohl op als voorzitter van de CDU.
- 6.De Europese Unie (EU) is het belangrijkste samenwerkingsverband in Europa. De deelnemende landen hebben voor deze Unie een aantal organisaties opgericht waaraan zij een deel van hun eigen bevoegdheden hebben overgedragen. Dit zijn onder meer het Europees Parlement, de Europese Commissie, de Raad en het Europese Hof van Justitie.
- 7.Het Verenigd Koninkrijk verliet op 31 januari 2020 de Europese Unie. Het is daarmee het eerste land ooit dat uit de Europese Unie stapte. Het vertrek van de Britten ('brexit') was de uitkomst van een referendum over het lidmaatschap van de EU in het Verenigd Koninkrijk in 2016. Nadien volgden lange onderhandelingen over de scheidingsvoorwaarden en de overgangsperiode na de brexit, die op 31 december 2020 afliep. Eind december 2020 bereikten de onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een handels- en samenwerkingsovereenkomst. Die overeenkomst regelt vanaf 1 januari 2021 de relatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.