Vrouwenemancipatie is een eerste levensbehoefte - Hoofdinhoud

'Vrouwen neigen te vertrouwen op de prins op het witte paard. Maar laat mij u dit meegeven: zorg dat u uw rugzak vult met kennis en ervaring zodat u in uw eigen onderhoud kunt voorzien. Want die prins kukelt vroeg of laat altijd van zijn paard af', aldus Neelie Kroes tijdens een bijeenkomst vorig jaar. Een hele wijze les die, helaas, niet eens door de helft van de Nederlandse vrouwen ter harte wordt genomen.

Ruim een derde van de meisjes tussen 12 en 17 jaar verwacht later afhankelijk te zijn van haar partner of de overheid. Dat is een schokkend hoog percentage, dat bovendien wordt ingehaald door de werkelijkheid; meer dan de helft van de vrouwen is en blijft op volwassen leeftijd economisch afhankelijk. Onder Nederlandse vrouwen van Turkse en Marokkaanse afkomst ligt dat zelfs op 85 procent. En let wel: het gaat hier om vrouwen met zowel een hoge als een lage opleiding. Een groot deel van hen kiest vrijwillig voor deze afhankelijke positie. Voor deze vrouwen moet werk vooral 'leuk' zijn, zijn de kinderen primair de zorg van de moeder en kan een vrouw het huishouden nu eenmaal beter en efficienter uitvoeren. Resultaat: slechts vier procent van de Nederlandse vrouwen verdient genoeg om zichzelf en haar gezin op een ontspannen wijze, dus met vakanties en extra's, te kunnen onderhouden.

Over de hele wereld hebben vrouwen, onze moeders, mijn moeder, gestreden voor gelijke rechten voor vrouwen. Voor stemrecht en voor het recht op onderwijs, werk en zelfbeschikking. Zodat wij invloed kunnen hebben op de samenleving om ons heen. Zodat wij hoge, invloedrijke functies kunnen bemachtigen in de politiek, het bedrijfsleven of het maaschappelijk veld. Zodat wij mee kunnen praten over besluiten die ons dagelijkse leven raken. Zodat de generaties na ons niet meer te maken hebben met discriminatie, uitsluiting en onderdrukking. Zodat wij vrouwen kunnen steunen en helpen die deze strijd nog (moeten) voeren.

Maar onze moeders hebben zeker niet gestreden zodat wij weer als onze oma's kunnen leven.

Ach ja, waren dat vervloekte old boys network en dat glazen plafond er niet, dan kwamen we er wel. Maar op de eerste plaats kiezen wij, vrouwen, er toch zelf voor aan de zijlijn te staan. Wilma Delissen, Burgemeester van Peel en Maas, zegt het zo: "Het glazen plafond is allang afgeschaft, maar de vloer plakt nog zo heerlijk".

In Nederland wordt vrouwenemancipatie verward met 'kunnen doen waar je zin in hebt'. Die vrijheid is heel belangrijk en zeer cruciaal, maar ze is niet de definitie van emancipatie. Emancipatie is het streven naar gelijkheid en gelijke behandeling. En de drijvende kracht achter vrouwenemancipatie is economische zelfstandigheid en zelfbeschikking. Dat is geen filosofische of theoretische discussie. Dat is een eerste levensbehoefte.

Helaas komt het besef van de noodzaak van economische zelfstandigheid vaak pas op het moment dat de man zijn baan verliest of er een scheiding wordt aangevraagd. Deze harde werkelijkheid raakt veel gezinnen. Door de crisis is het aantal werklozen fors opgelopen, ook eindigt een op drie huwelijken in een scheiding. Daarbij is scheiden in de huidige recessie moeilijk; alleen al de verkoop van het gezamenlijk huis is een groot financieel obstakel. De politie spreekt al van een toename van het aantal gevallen huiselijk geweld doordat mensen noodgedwongen langer bij elkaar moeten wonen. En lukt scheiden, dan zijn de vooruitzichten, met name voor vrouwen, niet prettig. Bijna alle alimentatiegerechtigden zijn vrouw en bestaat het merendeel van de eenoudergezinnen uit bijstandmoeders. Van ale kinderen die in armoede opgroeien (een op de vier in Amsterdam) woont ongeveer de helft in een eenoudergezin, dat vaak uit alleen de moeder bestaat.

Ik kan nog een tijd doorgaan met schokkende en zeer urgente cijfers. Echter, het wordt tijd dat we wat gaan doen. Neem je verantwoordelijkheid, zorg dat je jezelf kunt onderhouden, blijf jezelf ontwikkelen en laat aan de generaties na ons zien hoe oneindig de mogelijkheden zijn.

Laat niet de uitkomst van de emancipatiestrijd zijn dat we ambitieloos aan de zijkant staan, gewoon omdat het kan.