Nieuwe, eerlijke en progressieve spelregels voor Europa - Hoofdinhoud

Europa is voor veel mensen een symbool geworden van sociaal onrecht. Daarom zijn nieuwe, eerlijke en progressieve spelregels nodig. Dat liet ik weten in deze brief aan de leiders van de Europese sociaaldemocratische partijen. Ik roep mijn collega's op om het historische moment van de onderhandelingen over de Brexit te gebruiken om Europa socialer en eerlijker te maken.

Deze brief verscheen ook in De Volkskrant.

Beste collega,

Graag wil ik u bedanken voor uw vriendelijke felicitaties voor mijn verkiezing als politiek leider van de Partij van de Arbeid.

De meesten van u vergezelden de gelukwensen met zorgen over de dreigende rechtse en populistische wind die door Europa waait. Zondebokpolitiek is aan de winnende hand. Ik deel de passie van mijn collega's van onze progressieve zusterpartijen in andere landen om een krachtig sociaal en fatsoenlijk alternatief te bieden voor de politiek van verdeeldheid en ongelijkheid. Maar wij moeten het ook onszelf aantrekken dat zoveel Europeanen in hun onvrede geen andere optie meer zien dan de noodrem. Daarop is Nederland helaas geen uitzondering.

Eén van de bronnen van onvrede is het gebrek aan grip dat velen ervaren op de veranderingen in ons dagelijks leven en in onze economie. Globalisering leidt tot scherpe tegenstellingen tussen mensen die profiteren en mensen die klem komen te zitten. Arbeidsmigratie in Europa leidt tot oneerlijke concurrentie tussen werknemers. Migratie leidt tot spanning binnen en tussen gemeenschappen. Gebrek aan grip en controle kan niet worden weggenomen door krampachtig een Europese identiteit te benadrukken. Wel door eenheid in verscheidenheid.

Progressief patriottisme is nodig als tegengif tegen politiek die nationalisme alleen gebruikt als negatief instrument maar ook als alternatief tegen kosmopolitische politiek die het verlangen naar gemeenschapszin en eigen identiteit ridiculiseert of verdacht maakt. Na de financiële crisis zijn veel gewone Europeanen armer en onzekerder geworden. Tegelijkertijd zien mensen dat multinationals zoals Starbucks en Apple op listige wijze de belastingen ontduiken terwijl het buurtcafé en de gewone man netjes hun bijdrage leveren.

Europa is voor te veel mensen een symbool geworden van sociaal onrecht waardoor het succes en de enorme betekenis van vrede en samenwerking naar de achtergrond verdwijnt. Is het dan gek dat mensen boos zijn? Ik denk van niet. Daarom zijn nieuwe, eerlijke en progressieve spelregels nodig. Die komen alleen als wij ons daar samen voor inspannen. De komende onderhandelingen over de Brexit bieden ons een unieke kans om andere spelregels af te dwingen. We moeten het VK niet dwingen om door de neoliberale hoepel van de huidige EU te springen, maar dit historische moment gebruiken om Europa socialer en eerlijker te maken. Ik denk dat wij vanuit links op twee thema’s een progressieve agenda moeten afdwingen:

• 1. 

  Stoppen met arbeidsmigratie die alleen bedoeld is om de lonen te drukken

De belofte van Europa was sociale vooruitgang voor iedereen, met daarbij goed werk dat gewaardeerd wordt met een fatsoenlijk salaris. Maar voor veel Europeanen leidt arbeidsmigratie nu tot lagere lonen en werkloosheid. Door de Europese regels over detachering is het vrij verkeer van werknemers voor velen synoniem voor oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt. Arbeidsmigratie is een business model geworden voor het afdwingen van lage lonen. Dat moet stoppen. Het zorgt dat collega's elkaars concurrenten worden.

Het is niet voor niets dat grote werkgevers mordicus tegen aanpassing van deze spelregels zijn terwijl kleinere bedrijven en de vakbonden ons smeken om in te grijpen. Om het goede van het vrij verkeer van personen te kunnen behouden, zullen we deze misstand radicaal moeten aanpakken. De Brexitonderhandelingen bieden ons de kans en de plicht.

”

Arbeidsmigratie is een business model geworden voor het afdwingen van lage lonen. Dat moet stoppen.

• - 

  Lodewijk Asscher

• 2. 

  Eerlijke belastingen voor alle Europese bedrijven

Laten we een einde maken aan het systeem waarbij de multinational geen belasting betaalt en de bakker op de hoek wel. Dat kan door eerlijke winstbelasting en het verbieden van ontwijkingsconstructies en aftrekposten. Als u en ik belasting betalen, dan ook de grote bedrijven. Laten we ons ook gezamenlijk keren tegen de race naar de bodem voor de winstbelasting voor bedrijven die dreigt te ontstaan door de acties van de conservatieve Britse regering. Daar worden alle Europeanen slechter van, want het holt het draagvlak onder onze sociale voorzieningen uit en legt de rekening bij de gewone mensen.

Daarom stel ik ook voor om alleen een nieuw handelsverdrag met de Britten af te sluiten als daarin ook harde afspraken komen te staan over de aanpak van belastingontwijking en het tegengaan van een fiscale race naar de bodem.

”

Laten we een einde maken aan het systeem waarbij de multinational geen belasting betaalt en de bakker op de hoek wel.

• - 

  Lodewijk Asscher

Ik hoop u snel persoonlijk te ontmoeten om verder te praten over onze gezamenlijke progressieve inzet. Voor deze inzet zal ik alvast steun vragen bij de Nederlandse kiezer in maart aanstaande,

Met warme groet,

Lodewijk Asscher

Politiek leider PvdA

Vicepremier