Ouderen blijven ‘sluitpost’ Belastingplan - Hoofdinhoud

Ouderen zijn en blijven ‘sluitpost’ voor dit kabinet, óók weer in het Belastingplan voor 2017. Het inkomensbeleid van dit kabinet is niet evenwichtig en wordt dat ook niet. Het koopkrachtverschil tussen gepensioneerden en werkenden neemt ondanks de reparatie van het kabinet in 2017 toch weer iets toe.

50PLUS wil dat een geleidelijke afbouw van de Ouderenkorting mogelijk wordt, net zoals bij de Arbeidskorting, en dat er géén ingrijpende systeemwijziging in Box 3 komt voordat een heffing over daadwerkelijk genoten rendement wordt ingevoerd. Ook bij de tussentijdse aanpassing van Box 3 vanaf volgend jaar moet de heffing al zoveel mogelijk het feitelijk genoten rendement belasten. 50PLUS wil ook dat de eenmalig verruimde schenkingsvrijstelling eerlijker wordt en dat er een breed toegankelijke subsidieregeling voor scholingsuitgaven komt, nu de fiscale scholingsaftrek wordt afgeschaft. Uiteindelijk doel moet zijn: een ‘leven-lang-leren-budget’ voor iedereen.

Koopkrachtverschil

Zonder het koopkrachtpakket van Prinsjesdag zou 90 procent van de ouderen er op achteruit zijn gegaan. “Maar nu blijft nog steeds 23 procent van de ouderen op de nul of verliest zelfs koopkracht”, rekende Henk Krol staatssecretaris Wiebes voor. “Bij werkenden is dat slechts 9 procent. Ook met de maatregelen in dit belastingplan neemt het koopkrachtverschil tussen gepensioneerden en werkenden opnieuw toe.” Henk Krol kwam met een voorbeeld - in de vorm van een vraag - om dat nog eens helder te illustreren: “Noemt het kabinet het ‘evenwichtig’ dat een echtpaar tweeverdieners zonder kinderen met een inkomen van twee maal modaal hun koopkracht in de periode 2008-2015 met 7 procent zag stijgen, terwijl een gepensioneerd echtpaar met alléén AOW - en dus geen aanvullend pensioen - de koopkracht in diezelfde periode met slechts 1 procent zag stijgen?”

700.000 gepensioneerden op de 0!

“Dit kabinet kan zich nog even blijven verschuilen achter gemiddelden en mediane koopkrachtbeelden en dit jaar weer eens het koopkrachtbeeld voor ouderen wat opleuken met de ‘snelle kwast’, maar het is niet genoeg voor een evenwichtige koopkrachtontwikkeling voor deze groep. Het gaat nog niet eens die kant op!”, zei de fractievoorzitter van 50PLUS in het debat in de Tweede Kamer over het Belastingplan 2017. “Dit kabinet kan zich ook nog even blijven verschuilen achter het argument dat op korte termijn nagenoeg niets gedaan kan worden aan het voorkomen van pensioenkortingen, en dat vooral daardoor de koopkracht van gepensioneerden achterblijft. De eerste burger met een mediane portemonnee moet nog geboren worden. Mensen laten zich geen rad voor ogen draaien. Ook niet de gepensioneerden die in 2017 weer op de 0 of daaronder zitten. Dat zijn er bijna 700.000! Die zullen op 15 maart hun weg naar de stembus vinden!”

Pech bij de Ouderenkorting

Bij de Ouderenkorting kan men - in tegenstelling tot bij de Arbeidskorting - als men pech heeft met slechts één euro verschil in het jaarinkomen een netto-inkomensdaling ondervinden van 1221,- euro! De overgang van de hoge ouderenkorting naar de lage ouderenkorting van 71,- euro is namelijk te abrupt. Het gaat hierbij vaak om mensen met een bescheiden aanvullend pensioeninkomen, die ook al flink koopkrachtverlies lijden en hebben geleden door pensioenkorting en uitblijven van pensioenindexatie. 50PLUS wil deze groep gepensioneerden enigszins tegemoet komen door - net als bij de arbeidskorting - een geleidelijke lineaire afbouw van de ouderenkorting mogelijk te maken tot een inkomen van 50.000,- euro. 50PLUS heeft daarvoor een amendement ingediend. De dekking wordt gevonden in een beperkte verlaging van de maximale arbeidskorting met ongeveer 1,25 procent, ofwel 39,- euro. Daarmee wordt de arbeidskorting, die sinds 2014 met 53 procent is verhoogd, een héél klein stukje verlaagd.

Een leven lang leren voor iedereen!

50PLUS betreurt het dat de fiscale aftrek van scholingsuitgaven verdwijnt, zei Henk Krol tegen staatssecretaris Wiebes. “Hierdoor wordt een voor iedereen algemeen toegankelijke niet discriminatoire regeling - met een flinke bezuiniging er overheen - ingeruild voor een meer selectieve subsidieregeling. Die regeling moet nog worden uitgewerkt. 50PLUS heeft er begrip voor dat gestreefd wordt naar doelmatige besteding van middelen. Maar wij vinden dat de voorgenomen bezuiniging en de voorgestelde voorwaardelijke subsidieregeling op gespannen voet staan met de doelstelling ‘Een leven lang leren’ voor iedereen. Díe doelstelling zou vooral gediend zijn met een ‘individueel leven lang leren budget’. Ook een recente studie in opdracht van de Onderwijsraad vraagt daarom. 50PLUS vindt, dat wij vooral dáár op moeten gaan inzetten.”

Betuttelende leeftijdsbegrenzing schenkingsvrijstelling

De regeling in het Belastingplan rond de verruimde schenkingsvrijstelling voor 2017 steekt 50PLUS principieel. Henk Krol: “Wij juichen de vrijstelling op zich natuurlijk toe, maar de leeftijdsbegrenzing - 18 tot 40 jaar - vinden wij willekeurig en betuttelend. Houdt het leven soms op bij 40? Dit is je reinste leeftijdsdiscriminatie, vooral gerechtvaardigd met budgettaire argumenten! Kunnen kinderen ouder dan 40 jaar - het zijn er steeds meer! - niet vergelijkbare wensen, problemen en behoeften hebben aan een financiële steun in de rug? Zou een iets lagere verhoogde schenkingsvrijstelling van zeg 75.000 euro zonder leeftijdsgrens en met vrijheid van besteding, niet veel rechtvaardiger en macro-economisch doelmatiger zijn?”

Kruideniersmentaliteit bij overgangsrecht schenkingsvrijstelling

50PLUS wijst bij het overgangsrecht bij de schenkingsvrijstelling iedere ‘kruideniersmentaliteit’ af. Staatssecretaris Wiebes zegt dat het overgangsrecht nu helder en redelijk is. Fiscalisten, belastingconsulenten, vinden het overgangsrecht complex en zeggen dat het tot onredelijke en onbillijke uitkomsten kan leiden. 50PLUS vindt dat een niet volledig volgemaakte verruimde schenking onder het vorige regime alsnog volgemaakt moet kunnen worden onder de huidige regeling. Het gaat voor 2013 en 2014 over 150.000 mensen. Samenvattend: overgangsrecht moet volgens 50PLUS ruimhartig, billijk, duidelijk en vooral niet te complex zijn. Henk Krol vroeg staatssecretaris Wiebes of hij bereid is om toch nog eens met organisaties als de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs om de tafel te gaan zitten om te kijken hoe knelpunten in het overgangsrecht opgelost kunnen worden.

Rendementsheffing in Box 3

Eindelijk lijkt heffing over het daadwerkelijk gerealiseerde rendement binnen handbereik te komen. Het per volgend jaar ingaande regime benadert het daadwerkelijk gerealiseerde rendement weliswaar beter, maar is zeker ingewikkelder en minder transparant voor de belastingbetaler. “Is het wel verstandig om in aanloop naar de gewenste wijze van heffing over daadwerkelijk gerealiseerd rendement nu nog weer een gecompliceerd tijdelijk stelsel op te tuigen met drie verschillende fictieve rendementsgroepen?”, vroeg Henk Krol aan staatssecretaris Wiebes.

Leuk voor de schatkist, maar niet voor de spaarder

Door het gebruik van vijfjaarsmiddeling voor vaststelling van de rendementsgrondslag wordt de actuele (lage) rente weliswaar beter, maar volgens 50PLUS nog steeds onvoldoende benaderd. Leuk voor de schatkist, maar minder mooi voor de spaarder. Is het niet beter het bestaande forfaitair rendement flink te verlagen en dan in één keer het gewenste systeem in te voeren? Ook het voorstel om de belastingvrije voet in Box 3 te verruimen lijkt aantrekkelijk. 50PLUS vindt dat voor 2017 ten minste overgestapt zou moeten worden naar een eerlijker systeem voor het actualiseren van rendementen, een systeem waarbij gerekend wordt met een voortschrijdend gemiddelde over een kortere periode dan de nu voorziene 5 jaar. Bijvoorbeeld 2 jaar. Deze benadering lijkt uiteindelijk Europeesrechtelijk ook minder kwetsbaar. Ook vraagt 50PLUS: ga nog eens grondig in op alle voorstellen, onder meer van fiscale praktijkdeskundigen, voor een tijdelijke eenvoudige aanpassing van het Box 3-systeem, voorafgaand aan de uiteindelijke systeemverandering van Box 3.

Extra inzet belastinginning

Henk Krol gaf nog een hartenkreet aan de staatssecretaris en de Tweede Kamer mee: “Enige tijd geleden is gebleken dat de controlecapaciteit van de Belastingdienst en de FIOD vrij beperkt is. Ik roep het zwartboek van ABVAKABO in herinnering: Daarin werd met zoveel woorden aan de kaak gesteld dat de Belastingdienst miljarden aan belastinginkomsten moet laten liggen simpelweg door een tekort aan controle- en opsporingscapaciteit. Is er inmiddels verbetering in die situatie gekomen? Hoeveel wordt er nu daadwerkelijk gecontroleerd, bijvoorbeeld bij gewone ondernemingen en particulieren? Wat is het actuele beeld? Zou bijvoorbeeld de te hoge marginale belastingdruk niet simpelweg omlaag kunnen als de fiscus krijgt waar zij wettelijk recht op heeft? 50PLUS pleit hier voor extra inzet. De euro die hier extra aan besteed wordt, verdient zich vrijwel zeker dubbel en dwars terug!”