34589 (R2077) - Goedkeuring van de Overeenkomst van Parijs

Dit wetsvoorstel werd op 28 oktober 2016 ingediend door de minister van Buitenlandse Zaken, Koenders¹, en de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, Dijksma².

Goedkeuring van de op 12 december 2015 te Parijs tot stand gekomen Overeenkomst van Parijs (Trb. 2016, 94 en Trb. 2016, 162)

Van deze pagina bestaat een uitgebreide versie met het inleidende gedeelte van de memorie van toelichting, alle documenten in dit dossier, een overzicht van Kamerleden en bewindslieden die bij de behandeling van dit dossier het woord hebben gevoerd en een overzicht van verwante dossiers.

• 1. 

  PvdA-politicus met een grote internationale staat van dienst en betrokkenheid met Afrika. Was in het kabinet-Balkenende IV minister voor Ontwikkelingssamenwerking en in Rutte II drie jaar minister van Buitenlandse Zaken. Hij begon als beleidsmedewerker van de PvdA-Tweede Kamerfractie en was European director Parlementarians for Global Action en politiek adviseur van de Verenigde Naties in zuidelijk Afrika. In de periode 2011-2013 was hij vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de VN in Ivoorkust en in 2013-2014 was hij dat in Mali. Als PvdA-Tweede Kamerlid (1997-2007) buitenlandwoordvoerder, die onder meer aandrong op onderzoek naar de Nederlandse betrokkenheid bij de strijd in Irak. Hij zat in de enquêtecommissie Srebrenica. Ter zake kundig minister, die beslissingen echter soms lang afwoog. Sinds 2019 is hij hoogleraar vrede, recht en veiligheid in Leiden/Den Haag.
   
• 2. 

  Sharon Dijksma (1971) is sinds 17 december 2020 burgemeester van Utrecht. Zij was van 18 december 2012 tot 3 november 2015 staatssecretaris van Economische Zaken (met name voor landbouw) en van 3 november 2015 tot 26 oktober 2017 staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu (met name voor milieu) in het kabinet-Rutte II. Van 22 februari 2007 tot 23 februari 2010 was zij staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Balkenende IV. Verder was zij in de jaren 1994-2007, 2010-2012 en 2017-2018 Tweede Kamerlid voor de PvdA. Zij was toen onder meer fractiesecretaris. In 1992-1994 was mevrouw Dijksma voorzitter van de Jonge Socialisten en in de periode 2018-2020 wethouder van verkeer en vervoer van Amsterdam. Bij haar aantreden als Tweede Kamerlid in 1994 was zij het tot dan jongste Kamerlid.
   
• 3. 

  Liesbeth van Tongeren (1958) was in 2018-2022 wethouder van duurzaamheid en energietransitie van Den Haag. Van 17 juni 2010 tot 13 juni 2018 was zij Tweede Kamerlid voor GroenLinks. Mevrouw Van Tongeren was algemeen directeur van Greenpeace Nederland. Daarvoor werkte zij in Australië, bij enkele gemeenten en als directeur van een opvanghuis in Den Haag. Mevrouw Van Tongeren hield zich in de Tweede Kamer bezig met diverse onderwerpen, zoals energie, mijnbouw, milieu, infrastructuur, mobiliteit, justitie en koninkrijksrelaties.
   
• 4. 

  Als wetenschapper een wat a-typische SP'er, die zich in beide Kamers op vriendelijke doch krachtige wijze inzette voor duurzaamheid, biologische en diervriendelijke landbouw en tevens voor een ruimhartige tegemoetkoming aan door de gaswinning getroffen Groningers. Hij was vanaf 1998 hoogleraar bodeminventarisatie en landevaluatie in Wageningen en later ook hoogleraar duurzame landbouw in Enschede en lid van de directie van het Koninklijk Instituut voor de Tropen in Amsterdam. In de Eerste Kamer hield hij zich met name bezig met het landbouwbeleid en in de Tweede Kamer was hij onder meer woordvoerder verkeer, energie en ruimtelijke ordening. Mede-auteur van jeugdboeken, onder andere over ondervoeding in Afrika. In 2019-2021 was de heer Smaling Statenlid in Noord-Holland.
   
• 5. 

  Toegewijde politica van de ChristenUnie, betrokken op mens en natuur, die achtenhalf jaar Tweede Kamerlid was. Was werkzaam als freelance kunsthistorica en begon haar politieke loopbaan als raadslid in Veenendaal en lid van Provinciale Staten in Utrecht. In de Tweede Kamer woordvoerster landbouw, natuur, water, milieu en klimaat, wonen en ruimtelijke ordening, cultuur, zorg, preventie en medische ethiek. Volksvertegenwoordigster in de volle betekenis van het woord, die werkbezoeken nog belangrijker vond dan de vele debatten waaraan zij deelnam. Zette zich - geregeld met succes - in voor concrete doelen, zoals het invoeren van statiegeld om afval te beperken. Ging na haar Kamerlidmaatschap theologie studeren.
   
• 6. 

  Esther Ouwehand (1976) is sinds 30 november 2006 lid van de Tweede Kamerfractie van de PvdD (Partij voor de Dieren) en sinds 9 oktober 2019 fractievoorzitter en partijleider (trad als zodanig op 24 september 2023 tijdelijk terug). Mevrouw Ouwehand verving eerder van 11 oktober 2018 tot 31 januari 2019 Marianne Thieme als fractievoorzitter en nam ook in januari-mei 2012 het fractievoorzitterschap al even waar. Mevrouw Ouwehand was eerder medewerker op het partijbureau van de Partij van de Dieren. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 was zij opnieuw lijsttrekker van haar partij.
   
• 7. 

  VVD-Tweede Kamerlid met grote belangstelling voor vervoer, zowel over de weg, via het water als door de lucht. Was voor hij Kamerlid werd zelfstandig ondernemer (makelaar) en in 2011-2012 fractievoorzitter van de VVD in Provinciale Staten van Gelderland. Zat ook in de gemeenteraadslid van Buren. Hield zich in de negen jaar dat hij Tweede Kamerlid was vooral bezig met (weg)infrastructuur, maritieme zaken, scheepvaart en luchtvaart. Sprak verder geregeld over milieu en klimaat en visserij. Pleitbezorger van goede infrastructuur en bevordering van veilige mobiliteit. Is sinds 2022 wethouder in Tiel.
   
• 8. 

  Barry Madlener (1969) is sinds 2 juli 2024 minister van Infrastructuur en Water in het kabinet-Schoof. Hij was van 20 september 2012 tot 2 juli 2024 Tweede Kamerlid voor de PVV. Hij was van 14 juli 2009 tot 20 september 2012 lid van het Europees Parlement voor de PVV. In de periode 30 november 2006-14 juli 2009 was hij al eerder Tweede Kamerlid. De heer Madlener is makelaar en was in de periode 2002-2007 gemeenteraadslid van Leefbaar Rotterdam. Bij de Europese verkiezingen van 2009 was hij lijsttrekker van de PVV. In de Tweede Kamer was hij sinds het aantreden van het kabinet-Rutte III de woordvoerder landbouw. Hij hield zich lang bezig met verkeer en volkshuisvesting.
   
• 9. 

  Agnes Mulder (1973) was van 20 september 2012 tot 10 mei 2023 Tweede Kamerlid voor het CDA. Zij was vestigingsleider Drenthe van de Kamer van Koophandel Noord-Nederland. Eerder werkte zij bij ABN AMRO en was zij Statenlid in Drenthe. In 2010-2012 was zij fractievoorzitter van het CDA in de gemeenteraad van Assen. Mevrouw Mulder was onder meer woordvoerder economische zaken, buitenlandse zaken, energie, klimaat en duurzaamheid, alsmede voor het gasdossier. Zij was voorzitter van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat. Vanaf 1 juni 2023 is zij directeur van werkgeversorganisatie VNO-NCW MKB Noord.
   
• 10. 

  Strijdbaar PvdA-Tweede Kamerlid dat bij het binnenhalen van punten met moeite binnen de kaders van zijn fractie bleef. Had een achtergrond als ondernemer. Zo was hij actief op het gebied van duurzame investeringen in ontwikkelingslanden en was hij ontwikkelaar en uitgever van multimedia-producten. Verder ontwikkelde hij klantenstrategiën voor onder andere McKinsey en de Vereniging Natuurmonumenten. Als woordvoerder klimaat, milieu en energie voerde hij vaak discussies met VVD-minister Henk Kamp, maar hij was bepaald diens opponent in de debatten over de aardgasschade in Groningen.
   
• 11. 

  Joop Atsma (1956) was van 9 juni 2015 tot 13 juni 2023 Eerste Kamerlid voor het CDA. Hij was van 14 oktober 2010 tot 5 november 2012 staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu in het kabinet-Rutte I. Van 19 mei 1998 tot 14 oktober 2010 was hij Tweede Kamerlid. De heer Atsma was eigenaar van een pers- en publiciteitsbureau en was 12 jaar voorzitter van de KNWU (Koninklijke Nederlandse Wielrenunie). Daarnaast was hij lid van Provinciale Staten van Friesland. In 2013-2015 was hij voorzitter van het Productschap van Vee en Vlees. In de Tweede Kamer hield de heer Atsma zich bezig met sport, landbouw, voedselkwaliteit, media en de Waddenzee. Hij was voorzitter van de Tweede Kamercommissies voor Verkeer en Waterstaat en voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. In de Eerste Kamer hield hij zich onder meer bezig met milieu, klimaat en cultuur en was hij eerste ondervoorzitter.
   
• 12. 

  Voormalige beroepsmilitair, die Statenlid voor de PVV in Noord-Holland was en in 2017 tussentijds in de Eerste Kamer kwam. Werd als militair uitgezonden naar Bosnië en was daarna werkzaam op het ministerie van Defensie. Voerde in de twee jaar dat hij Kamerlid was slechts twee keer het woord, over energie en klimaat. In 2019 eindigde behalve zijn lidmaatschap van de Eerste Kamer ook zijn Statenlidmaatschap. Na verlies van de PVV bij de Europese verkiezingen drong hij aan op vertrek van politiek leider Wilders.
   
• 13. 

  Nico Schrijver (1954) was van 1 september 2017 tot 1 juni 2024 staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State. Van 7 juni 2011 tot 1 september 2017 was hij Eerste Kamerlid voor de PvdA. Hij was hoogleraar internationaal publiekrecht in Leiden, wetenschappelijk directeur van het Grotius Centre en lid van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen. Verder maakt hij deel uit van diverse VN-organen op het gebied van mensenrechten en volkenrecht. De heer Schrijver was eerder voorzitter van de Evert Vermeer Stichting, de PvdA-organisatie voor internationale samenwerking. In de Eerste Kamer was hij voorzitter van de vaste commissie Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking.
   
• 14. 

  Fractievoorzitter van de ChristenUnie in de Eerste Kamer in de jaren 2011-2019. Was in 2007 lid geworden van de Eerste Kamer, waarin hij een gewaardeerde rol speelde in debatten over uiteenlopende onderwerpen. Hij was lector aan de Gereformeerde Hogeschool Zwolle en bijzonder hoogleraar wijsbegeerte in Rotterdam en daarna rector en buitengewoon hoogleraar aan de Theologische Universiteit Kampen. Eerder was hij directeur van het wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie. Verwierf veel waardering voor de wijze waarop hij het door een Eerste Kamercommissie uitgevoerde onderzoek leidde naar privatiseringen en verzelfstandiging van overheidsdiensten. Combineerde een scherpe geest en vasthoudendheid met public spirit en wellevendheid in het debat.
   
• 15. 

  Diederik van Dijk (1971) is sinds 6 december 2023 lid van de Tweede Kamerfractie van de SGP. Van 9 juni 2015 tot 6 december 2023 was Van Dijk Eerste Kamerlid voor de SGP. Ook was hij directeur van de prolifeorganisatie NPV (Nederlandse Patiëntenvereniging) en daarvoor beleidsmedewerker van de SGP-Tweede Kamerfractie. Als Kamerlid houdt de heer Van Dijk zich onder meer bezig met constitutionele zaken, defensie, volksgezondheid, migratie en justitie en veiligheid.
   
• 16. 

  Erudiete wetenschapper en diplomaat die in twee perioden politiek actief was in de Haagse politiek. In 1981-1982 was hij voor D66 Tweede Kamerlid en in de periode 2015-2019 was hij voor die partij Eerste Kamerlid, beide keren als woordvoerder buitenlandse zaken. Ook zijn verdere loopbaan stond in het teken van internationale betrekkingen. Hij begon als wetenschapper aan de Leidse universiteit en bij het Nederlandse Genootschap voor Internationale Zaken en werd vervolgens ambtenaar op Buitenlandse Zaken. Daarna was hij permanent vertegenwoordiger bij de NAVO in Brussel en bij VN in New York. Sinds 1 september 2014 bekleedde hij aan de Universiteit Leiden de Kooijmans-leerstoel voor vrede, recht en veiligheid.
   
• 17. 

  Christine Teunissen (1985) is sinds 31 maart 2021 lid van de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren. Daarvoor was zij van 12 maart 2019 tot 31 maart 2021 Eerste Kamerlid. Eerder was zij dat van 9 juni 2015 tot 11 oktober 2018. In 2018 verving zij tijdelijk Marianne Thieme als Tweede Kamerlid. Mevrouw Teunissen was persvoorlichter van de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren en een half jaar medewerker van de Eerste Kamerfractie. Verder was zij gemeenteraadslid (fractievoorzitter) in Den Haag. Als Kamerlid houdt zij zich onder meer bezig met klimaat, economie, biodiversiteit, vrijhandelsverdragen, ontwikkelingssamenwerking, buitenlandse zaken, Europese zaken, defensie en onderwijs. Tijdens het verlof van Esther Ouwehand (2022-2023) was zij fractievoorzitter.
   
• 18. 

  Marijke Vos (1957) was van 7 juni 2011 tot 26 september 2018 Eerste Kamerlid voor GroenLinks. Sinds 1 oktober 2018 is zij staatsraad in de Afdeling advisering. Zij werkte eerder onder meer als educatief medewerker bij Milieudefensie en als docent milieukunde aan de Universiteit Leiden en was in 1990-1994 voorzitter van GroenLinks. In de Tweede Kamer, waarin zij in 1994 zitting kreeg, hield zij zich onder meer bezig met milieu, asielbeleid, landbouw en natuurbehoud. Trad ook enige tijd op als waarnemend fractievoorzitter. Mevrouw Vos was voorts voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie bouwnijverheid. Van april 2006 tot mei 2010 was zij wethouder van Amsterdam. In de Eerste Kamer was zij woordvoerdster infrastructuur, milieu, economische zaken en financiën.
   
• 19. 

  Strijdbare Amsterdamse SP-politica, lange tijd actief in de milieubeweging. Begon haar politieke loopbaan als raadslid in de hoofdstad en was later fractievoorzitter van de SP in de stadsdeelraad Amsterdam-Oost. Was tot 2016 werkzaam bij Milieudefensie en onder meer betrokken bij de campagne 'Autoloze Zondag'. Sinds 2017 is zij personeelsfunctionaris van de SP-Tweede Kamerfractie. Bij die fractie was zij ook een jaar persvoorlichter. Hield zich in de Eerste Kamer onder meer bezig met ruimtelijke ordening, infrastructuur, milieu en Koninkrijksrelaties.