Bied slachtoffers misbruik kerk alle mogelijke hulp - Hoofdinhoud
De Tweede Kamer debatteert dinsdag over het eindrapport van de commissie-Deetman, die seksueel misbruik binnen de rooms-katholieke kerk onderzocht. De Partij van de Arbeid vindt dat de aanbevelingen van de commissie zo snel mogelijk uitgevoerd dienen te worden. Vanuit de rooms-katholieke kerk als organisatie is te weinig en te laat actie ondernomen. Als er al geen juridische plicht meer bestaat, dan bestaat er in ieder geval een morele plicht voor de kerk om de slachtoffers alle mogelijke hulp en bijstand te bieden die nodig zijn om de misbruikervaringen die zijn doodgezwegen in het verleden te verwerken.
Hulpverlening alleen is niet voldoende om slachtoffers genoegdoening te bieden. Daarbij hoort ook genoegdoening in financiële zin: de slachtoffers moeten ruimhartige schadevergoedingen krijgen.
De PvdA heeft veel waardering voor het werk van de commissie-Deetman. Maar zijn we er nu met de conclusies en de aanbevelingen? Weten we nu werkelijk wat de omvang van dit misbruikschandaal is geweest? Weten we precies wie verantwoordelijk is voor wat? Weten we wie de daders zijn en of deze al of niet zijn gestraft? Met het onderzoek zijn we veel te weten gekomen, maar veel vragen blijven helaas onbeantwoord. Dat is niet te wijten aan de commissie maar aan de reikwijdte van het onderzoek dat in opdracht van de kerk is uitgevoerd. Er is bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar de stelselmatige fysieke en geestelijke mishandeling die plaatsvond in katholieke instellingen. Ook de aard en omvang van het misbruik van meisjes en vrouwen is nauwelijks meegenomen in het onderzoek.
Kan de minister aangeven wat de totale omvang is geweest van seksueel misbuik onder zowel jongens als meisjes? Heeft de minister een beeld van hoe groot de omvang is van lichamelijke mishandeling bij zowel jongens als meisjes? Ik denk het niet. Om die reden is de PvdA van mening dat aanvullend onderzoek nodig is.
Rol overheid
Het is zuur om te moeten constateren dat de overheid zich de afgelopen periode als toeschouwer heeft opgesteld. Wat is de rol van de overheid geweest in dit grootschalige misbruikschandaal? De overheid heeft altijd een toezichthoudende rol als het gaat om kinderen en jongvolwassenen, ook wanneer deze kinderen in kerkelijke instituties verblijven. Het ontbreekt vooralsnog aan inzicht in de wijze waarop het Openbaar Ministerie, politie en rechters zaken betreffende misbruik in de rooms-katholieke kerk hebben aangepakt en afgehandeld.
Ik ben benieuwd of het kabinet die duidelijkheid deze week kan verschaffen. Als uit het onderzoek blijkt dat het nodig is om getuigen onder ede te horen, kan er altijd nog een parlementaire enquête komen. Voorlopig is dat niet aan de orde.
Onafhankelijk meldpunt
Hoe nu verder na het rapport van de commissie-Deetman? Nog steeds blijkt dat vele slachtoffers niet goed weten waar ze zich moeten melden en dat slachtoffers nog onvoldoende gehoor krijgen voor het leed dat hun is aangedaan. Er is geen coördinatie en het ontbreekt vooralsnog aan een onafhankelijk meldpunt. De PvdA vindt dat er één onafhankelijk landelijk meldpunt nodig is met één centraal telefoonnummer.
Eerder stelde ik schriftelijke vragen gesteld over de hulpverlening aan slachtoffers. De antwoorden waren zeer onbevredigend. Slachtoffers zijn nog onvoldoende in staat om adequate vervolgstappen te zetten wanneer ze melding hebben gemaakt van seksueel misbruik. Het is lastig om emotionele, geestelijke en financiële schade zelf vast te stellen. Het ontbreekt aan een investering in specifieke hulpverlening voor slachtoffers van seksueel misbruik. De PvdA pleit voor een pakket aan maatregelen voor slachtoffers aangereikt door de overheid opgesteld in samenspraak met slachtoffergroepen waar kennis en ervaring aanwezig is.