FD: EU pakt export spionagetechnologie aan - Hoofdinhoud

Het betreft zowel hardware als software. Eurocommissaris Cecilia Malmström (handel) komt vandaag met een voorstel voor wetgeving die producenten verplicht een vergunning aan te vragen voor uitvoer van dit soort technologieën.

De wetgeving raakt vooral kleinere, gespecialiseerde technologiebedrijven, maar ook grote concerns als Siemens, Alcatel-Lucent, Sagem en Ericsson zullen er naar verwachting mee te maken krijgen.

Militaire doeleinden

Malmström komt daarmee tegemoet aan een lang gekoesterde wens in het Europees Parlement. Vooral europarlementariër Marietje Schaake (D66) heeft zich hard gemaakt voor een striktere controle van technologieën die mensenrechten kunnen schaden. Malmström spreekt nu van een dimensie van 'menselijke veiligheid' bij exportcontroles.

Hackers bijeen tijdens een conferentie in Londen. Ze staan vaak aan de basis van technologie die slimmer is dan gangbare technologie en ingezet kan worden om bijvoorbeeld sociale media te controleren. De EU wil voorkomen dat die soft- en hardware in handen komt van ‘verkeerde’ regimes. (Foto: Bloomberg)

De Europese Unie hanteert sinds 2009 al wel een lijst met zogenoemde duale goederen die voor militaire doeleinden kunnen worden gebruikt. Daarvoor geldt ook de verplichting een exportvergunning aan te vragen.

Oorlog in de digitale wereld

Bij een evaluatie in 2013 bleek dat er nauwelijks zicht is op de export van goederen die kunnen worden ingezet voor oorlogen in de digitale wereld. Daar gaat een miljardenindustrie achter schuil, zegt Schaake. 'Je waant je bijna in science fiction als je de marketingmaterialen van de bedrijven bekijkt. Het is ook een gemeenschap die zich weinig publiekelijk laat zien. Ze presenteren zich vooral op speciale beurzen en congressen.'

Willen de lidstaten wel?

De Europese Commissie krijgt nog wel een harde dobber om de wetgeving langs de lidstaten te loodsen. De Duitse industrie gaf recentelijk al tegengas. Zij vreest dat bedrijven met te veel beperkingen worden opgezadeld.

Exportcontrole van nieuwe technologieën zou volgens de branchevereniging BDI ertoe kunnen leiden dat Duitse ondernemingen moeilijker hun expertise op het gebied van industriële modernisering (Industrie 4.0) of slimme energienetwerken (zogenoemde smart grids) buiten de EU kunnen verkopen. De Europese Commissie stelt juist Europese procedures voor exportcontrole efficiënter te maken.

Klaar voor het gevecht

Volgens Schaake is eurocommissaris Malmström tot dusver altijd opgekomen voor het belang van mensenrechten in Europese handelspolitiek. 'Ik ben ook klaar voor het gevecht met de lidstaten. Zij zitten in dit dossier in een blinde nee-houding. Maar ze moeten het maar uitleggen. Het gaat ook om zaken die de rechtsstaat aangaan.'