De EU en Koenders spreken zondag met Turkije over toetreding! - Hoofdinhoud

De ministers van Europese Zaken van de 28 EU Lidstaten komen regelmatig bijeen in de Raad Algemene Zaken en Europese Betrekkingen. Aanstaande zondag en maandag komen ze bijeen in Bratislava, Slowakije. Voor Nederland is minister Koenders aanwezig

Dit is de agenda: het eerste item is inderdaad een discussie van de 28 ministers met de ministers van de kandidaat-Lidstaten over het toetredingsproces. Navraag leerde dat Turkije daarvoor nog steeds uitgenodigd is.

Het is totaal verkeerd om nu met Turkije een discussie over toetreding te voeren.

Normaal voert de Tweede Kamer een debat over zo'n Europese Raad. Nu vindt dat debat schriftelijk plaats. Namens de CDA fractie heb ik deze inbreng geleverd:

De leden van de CDA fractie hebben met verbazing kennis genomen van de geannoteerde agenda van de Raad Algemene Zaken, die aankomende zondag en maandag in Bratislava plaatsvindt.

Het eerste onderdeel van de agenda is een discussie over de uitbreiding van de Europese Unie. Bij deze sessie zijn zowel de ministers van Europese Zaken van de 28 Lidstaten aanwezig als de ministers van Europese Zaken van de kandidaat-lidstaten. Dat zijn dus staten in de Balkan en Turkije. Het is merkwaardig dat dat laatste land in de geannoteerde agenda van de regering in zijn geheel niet genoemd wordt.

De leden van de CDA fractie hebben via voorzitter Slowakije de bevestiging gekregen dat ook de Turkse minister van EU toetreding, dhr. Ömer Çelik, aanwezig zal zijn en zal deelnemen aan deze discussie.

Verder staat er volgens de agenda en volgens de informatie op maandagavond 18 juli geen aparte discussie over Turkije op de agenda van deze raad.

De leden van de CDA fractie vinden het onbegrijpelijk dat de EU haar eigen waarden op deze manier te grabbel gooit. Want het toetredingsproces moet in naam iedere keer ‘strict en fair’ zijn. De andere kandidaat-Lidstaten en bijna alle burgers van de EU zullen zich afvragen: wat moet er in Turkije gebeuren voordat de EU eens keihard stelling neemt?

Indien er geen actie ondernomen wordt, zullen de andere kandidaat lidstaten ook iedere keer kunnen zeggen: maar Turkije mocht..

En niet alleen de kandidaat Lidstaten zullen dat doen. Ook de Poolse regering zal erop wijzen dat het een waarschuwing kreeg van de Europese Commissie over het Poolse constitutionele hof en dat het mogelijk in verdere stappen subsidies kan kwijtraken, terwijl er helemaal nooit met maatregelen richting Turkije gedreigd wordt. Hieronder zullen deze leden ingaan op de precieze redenen waarom een veel duidelijkere stellingname gewenst is ten opzichte van Turkije.

Turkije

De Europese Unie en regeringsleiders spreken gezamenlijk over herstel van de (democratische) constitutionele orde in Turkije. (voorbeeld: facebook van de vicepresident van de Europese Commissie, dhr. Timmermans)

Het feit dat de gekozen president en het gebombardeerde parlement hun autoriteit weer uitoefenen, is inderdaad een herstel van de constitutionele orde.

Maar de democratische rechtsorde wordt in Turkije met voeten getreden: het onmiddellijke op non actief stellen van meer dan 2700 rechters en openbaar aanklagers en het gevangennemen van meer dan 700 rechters en aanklagers, laten zien dat er sprake is van een van te voren geplande actie om de rechterlijke macht rechtstreeks onder totale controle van de regering te brengen.

De zogenaamde hervorming van de Raad van State en het hooggerechtshof worden doorgezet, terwijl 188 leden van deze instituten uit hun ambt gezet worden en de president rechtstreeks rechters benoemt om dit hoogste niveau.

Tegelijkertijd worden 77 gouverneurs van provincies en districten op non-actief gesteld, samen met meer dan 8500 leden van de politie en de gendarmerie. (bron: http://www.hurriyetdailynews.com/interior-ministry-suspends-8777-officials-in-wake-of-turkeys-failed-coup-attempt.aspx?pageID=238&nID=101737&NewsCatID=341)

In een klimaat waarin de rechterlijke macht onder totale controle van de president gebracht wordt, is een aantal zaken nog zorgelijker dan zij normaal al zouden zijn:

• 1. 

  De roep voor de doodstraf en de bereidheid om hem in te voeren.

• 2. 

  Het feit dat er meer dan 800 rechtszaken lopen tegen parlementariers, bijna allemaal leden van de oppositie. Indien een aantal van hen het ambt van parlementarier niet langer kan uitvoeren, dan verkrijgen de president en zijn partij, de AKP, de macht om de grondwet te wijzigen en elke wetswijziging door te voeren zonder democratische checks en balances

• 3. 

  De buitengewoon vage definitie van terrorisme in de Turkse wetgeving.

In dit klimaat doen verschillende leden van de Turkse regering zeer zorgwekkende uitspraken. De minister van buitenlandse zaken, Mevlüt Çavuşoğlu, vindt dat kritiek om de vervolging van de coupplegers, gelijk staat aan het steunen van de coupplegers. (bron: om/article/us-turkey-security-criticism-idUSKCN0ZY29J).

Kritiek op massale processen en mogelijk arbitraire ontslagen en detentie van individuen en internationale druk voor een eerlijke procesgang van iedereen die beschuldigd wordt van deelname aan de coup zijn juist keihard nodig. Anders is de enkele beschuldiging van sympathie voor de ideeen van de oppositie al voldoende voor een jarenlange opsluiting.

De opsluiting van vermeende coupplegers en vele anderen lijkt plaats te vinden onder erbarmelijke omstandigheden blijkens de foto’s die naar buiten komen. Mensen die verwondingen hebben, in grote groepen geboeid en halfnaakt op de grond zitten of liggen.

Advocaten en familieleden geven aan dat ze niet bij gevangenen mogen komen en dat het hun niet is toegestaan te bellen.

Is de Nederlandse regering bereid er in EU verband onmiddellijk op aan te dringen dat verdachten en gevangenen alle rechten onder het EVRM hebben?

En is de Nederlandse regering bereid om in de Raad van Ministers van de Raad van Europa te pleiten voor een spoedbezoek van het CPT (ex artikel 7, laatste zin van het Europees Verdrag ter voorkoming van Foltering en Onmenselijke of Vernederende Behandeling of Bestraffing

) aan de mensen die nu gevangen zitten in Turkije?

Verder waren de leden van de CDA fractie al langere tijd zeer bezorgd over het gebrek aan persvrijheid in Turkije: een staat die kranten overneemt en sluit, die journalisten vervolgt die misstanden in de geheime dienst aan de kaak stellen, die vele journalisten vervolgt, zeer uitgebreide wetten heeft om twitter, facebook en andere sociale media op zwart te zetten, geeft volstrekt onvoldoende ruimte aan het debat en controle van de uitvoerende macht door de media en anderen.

In deze situatie is het volstrekt ongepast om met Turkije te spreken over toetreding, alsof er niets aan de hand is.

Daarom hebben de leden van de CDA fractie de volgende twee vragen aan de regering

Is de Nederlandse regering bereid om er bij voorzitter Slowakije op aan te dringen dat Turkije niet deelneemt aan de sessie over toetreding tijdens de Raad Algemene Zaken en dat er eventueel een aparte sessie komt over Turkije en met Turkije om te spreken over het feit dat Turkije versnelt afglijdt naar een presidentiele dictatuur?

Is de Nederlandse regering bereid om de Europese Commissie en de Europese Raad een brief te schrijven met het verzoek op korte termijn te onderzoeken of en hoe het mogelijk en gepast is Turkije de status van kandidaat-Lidstaat van de Unie af te nemen? En met het verzoek om lopende dat onderzoek alle onderhandelingen over Turkse toetreding onmiddellijk te onderbreken.

De leden van de CDA fractie wijzen op de eerdere vragen (2014/15, nr 946) over de IPA II middelen. Dat is de miljardensteun die beschikbaar is voor Turkije in het kader van het toetredingstraject. Voor deze middelen is expliciet afgesproken dat de middelen gekoppeld zijn aan hervormingen en de rechtstaat (Kamerstuk 21501-20, nr. 837).

De CDA fractie heeft bij herhaling aangedrongen op vermindering en stopzetting van betaling van die middelen, die onder andere betaald worden voor instituties in de ‘rechtsstaat’.

De leden van de CDA fractie herhalen het nog maar eens hier: wanneer gaat de EU eindelijk over tot financiele sancties op IPA-middelen tegen Turkije?

Hoeveel geld wordt er dit jaar aan Turkije betaald onder IPA-II en voor welke instituties is dat bestemd?

Tot slot verzoeken de leden van de CDA fractie de regering om de komende twee weken een brief op te stellen over het geplande visumvrij reizen.

Deze leden wijzen erop dat Turkije niet in staat is om aan de volgende voorwaarde te voldoen:

“65. Revise - in line with the ECHR and with the European Court of Human Rights (ECtHR) case law, the EU acquis and EU Member States practices - the legal framework as regards organised crime and terrorism, as well as its interpretation by the courts and by the security forces and the law enforcement agencies, so as to ensure the right to liberty and security, the right to a fair trial and freedom of expression, of assembly and association in practice”

Dit betekent dat visumvrij reizen geen doorgang kan vinden omdat Turkije op geen enkele wijze aan deze voorwaarde kan voldoen? Kan de regering dit bevestigen?

Een niet geagendeerd onderwerp

De spanningen binnen de Turkse gemeenschap in Nederland zijn niet uniek. Deze spanningen vinden ook plaats in andere landen zoals Duitsland en Frankrijk.

Is de Nederlandse regering bereid om samen met deze landen te overleggen over een gezamenlijk pakket van maatregelen over de wijze waarop de Turkse staat wel en geen invloed kan en mag uitoefenen over mensen met een Turks paspoort of van Turkse komaf?

De CDA-fractie heeft er eerder, bij de mondelinge vragen betreffende Umar, op aangedrongen dat de politie iedere aangifte van intimidatie of bedreiging binnen de Turkse gemeenschap bijzondere aandacht geeft. Is de Nederlandse regering nu bereid, gelet op alle ontwikkelingen, om in dit verband het OM opdracht te geven prioriteit te geven aan het aanpakken van discriminatie, willekeurige boycotten, intimidatie binnen de Turkse gemeenschap(pen) in Nederland? Want op dit moment worden de vrijheden van de Nederlandse samenleving misbruikt.

Deadline beantwoording

De leden van de CDA fractie dringen er bij de regering op aan deze vragen voor donderdag 16.00 uur te beantwoorden. Dit laat de mogelijkheid tot een nadere mondelinge gedachtenwisseling tussen regering en Kamer open, nog voordat deze raad zal plaatsvinden.

​