Blog: Brexit bewijst: herziening Europese pensioenregels noodzakelijk

Met dank overgenomen van S.H. (Sophie) in 't Veld i, gepubliceerd op donderdag 30 juni 2016.

Het werd allemaal een beetje overschaduwd door de Brexit, maar vrijdag bereikten het Europees Parlement en de Europese Raad ook een akkoord over de herziening van de Pensioenrichtlijn (IORP II). Dit gaat onder meer over nieuwe regels voor pensioenfondsen die de grens over willen. En laat nou juist de Brexit het bewijs zijn dat dit akkoord hoognodig was.

Na het nieuws over het referendum in het Verenigd Koninkrijk verloren de Nederlandse pensioenfondsen maar liefst 3 procent van hun dekkingsgraad. Dit toont aan dat Nederland geen eilandje is en dat onze pensioenfondsen opereren in een internationale, open markt met alle kansen en bedreigingen van dien. Daarom zijn Europese regels voor toezicht op en bescherming en transparantie van deze fondsen noodzakelijk.

Recente voorbeelden tonen aan dat grensoverschrijdende activiteiten van pensioenfondsen (zoals de "Belgiëroute") veel onduidelijkheid en onzekerheid opleveren. Deze herziene Richtlijn reguleert die situatie. Het beschermt onze pensioenen door strikte regels in te stellen waar pensioenfondsen aan moeten voldoen als ze de grens over willen gaan. Ook is vastgelegd dat bij grensoverschrijdende activiteiten de leden eerst moeten instemmen. Vervolgens mogen de toezichthouders uit het "thuisland" en het "ontvangende land" hun zegje doen.

Bij een conflict tussen beide toezichthouders bemiddelt de Europese toezichthouder EIOPA. De toezichthouders krijgen de juiste middelen om ook daadwerkelijk goed toezicht te kunnen houden, juist bij grensoverschrijdende activiteiten. Ook is een systeem opgezet waardoor in een oogopslag te zien is welke pensioenfondsen een hoger risicoprofiel hebben.

De herziene regels creëren meer transparantie en meer regels voor veilig beleggen. In de Richtlijn worden pensioenfondsen verplicht tot good governance en risicomanagement. Hieronder vallen eisen aan het beloningsbeleid van het management, interne audit en betere bescherming van de leden en pensioengerechtigden. Door gelijke regels voor pensioenfondsen in de hele EU worden risico's drastisch verkleind.

Pensioenfondsen worden daarnaast verplicht hun leden een jaarlijks overzicht te sturen over de stand van zaken van hun pensioenregeling, bijvoorbeeld wat betreft de dekkingsgraad van het fonds. Dat maakt het allemaal een stuk transparanter. Bovendien wordt het management gecontroleerd en gecheckt of het pensioenfonds wel adequaat beheerd wordt. Zo mogen fondsen alleen veilige investeringen doen zoals in staatsobligaties of eurobonds en mogen geen risico’s worden genomen die de pensioenen van de toekomstige generaties in gevaar brengen.

Overigens heeft Nederland het op pensioengebied natuurlijk heel goed voor elkaar en kunnen wij daardoor een voorbeeld zijn voor andere landen die bezig zijn met de hervorming of het opbouwen van hun pensioenstelsel. Hieruit vloeien dus kansen voort voor de Nederlandse pensioenfondsen.

Het akkoord tussen het Europees Parlement en de Lidstaten werd uit onderhandeld door de Nederlandse regering als voorzitter van de EU. In het onderhandelingsteam van het Europees Parlement zaten drie Nederlandse Europarlementariërs (van D66, PvdA en GroenLinks). De uiteindelijke Richtlijn staat dan ook dicht bij het Nederlandse model.