Interview Algemeen Dagblad - Hoofdinhoud

Jongerius op de bres voor gelijk loon

PvdA-Europarlementariër Agnes Jongerius is gisteren benoemd tot rapporteur voor de nieuwe detacheringsrichtlijn van de Europese Unie. De oud-FNV-voorzitter moet er op gaan toezien dat alle werknemers in Europa gelijk loon krijgen voor gelijk werk.

Door Frans Boogaard

Over pakweg twee jaar is het zover, voorspelt Jongerius. Da kan het niet meer gebeuren, dat spotgoedkope Bulgaarse lassers, Roemeense vrachtwagenchauffeurs en de beroemde Poolse loodgieter de baan inpikken van hun nu nog veel duurdere collega’s in Nederland.

De Europese wet die dat moet gaan regelen wordt straks mee geschreven door Jongerius. Als rapporteur voor de nieuwe detacheringsrichtlijn zal ze eerst het parlement op één lijn moet krijgen en als die klus geklaard is, zal ze de onderhandelingen moeten voeren met de Europese Commissie en de 28 lidstaten. Jongerius mikt op een Europees akkoord in de eerste helft van volgend jaar. Daarna hebben landen nog tijd nodig om het akkoord op te nemen in hun eigen nationale wetgeving.

-Gefeliciteerd! U bent tot de verkiezingen van 2019 van de straat?

,,Nou, ik hoop dat het sneller gaat! Verdringing door goedkope buitenlandse arbeidskrachten is een groot probleem, zowel in Nederland als in andere West-Europese landen. In de bouw, transport, horeca en voedingsindustrie kost het tienduizenden mensen hun baan. Het schaadt ook Europa zelf. Veel mensen klagen dat Brussel de oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt zelf veroorzaakt, en het trieste is: ze hebben gelijk. Het is echt heel erg hoog tijd dat we hier iets aan doen.”

-Wat is het probleem?

,,De Europese wetgeving die nu tijdelijk werk in het buitenland regelt dateert van 1996. Toen hadden we nog maar 15 lidstaten en waren de loonverschillen veel kleiner. Sinds 2004 zie je dat het vrije verkeer van werknemers bij ons tot verdringing en dus werkloosheid leidt, en bij Oost-Europeanen tot uitbuiting. Op papier verdienen zij bij ons ook minimaal het minimumloon, maar in de praktijk gaan daar nog kosten af. De baas zegt: ik heb een mooie kamer voor je, die je deelt met vier anderen, voor de hoofdprijs van slechts 800 euro. En het busje dat je komt halen moet je ook betalen. Dat enorme loonkostenverschil kost onze werknemers hun baan.”

-Brussel wil nu de detacheringstermijn beperken tot twee jaar. Is dat genoeg?

,,Ik vind dat nog steeds veel te lang. Onderzoek wijst uit dat de gemiddelde detacheringsperiode 4 maanden is, de Europese vakbeweging zet in op 6 maanden. Daar zet ik ook op in. De meeste detachering zit in de bouw. Welk bouwwerk, buiten die kathedraal in Barcelona, duurt langer dan 6 maanden? Sommige bedrijven maken er hun business-model van, zoals Lodewijk Asscher dat noemt, om mensen rustig voor tien jaar te detacheren. Ik neem het die Roemeen niet kwalijk, die komt ook maar gewoon bij ons zijn boterham verdienen, maar dan niet over de rug van onze bouwvakker of vrachtwagenchauffeur.”

-Betaalt de Roemeen straks ook bij ons zijn premies?

,,Dat is een lastige. Natuurlijk zit ook daar valse concurrentie in, maar het probleem is: de sociale zekerheid in Europa is nationaal geregeld. We gaan na het Britse referendum opnieuw kijken wat we hieraan kunnen doen, maar voorlopig valt er al veel te winnen met meer controle. Nu hoor je dat elke Portugees in Portugal verzekerd is, maar zodra hij van de steiger lazert is het: ‘Meneer Lopes? Nooit van gehoord!’ We moeten die handige Harry’s - vaak West-Europeanen met een brievenbus in Oost-Europa - die met dit soort trucs hun zakken vullen, nu echt de pas afsnijden.”

-Het nieuwe wetsvoorstel is 16 maanden op de plank blijven liggen. Hoe groot is de kans dat u het nog kunt aanscherpen?

,,De indienster, de Belgische Eurocommissaris van sociale zaken Marianne Thyssen, en Commissievoorzitter Juncker kennen allebei dit probleem heel goed. Als ik dwars door de partijen heen een mooie meerderheid vind in het Parlement die ook een eind wil aan deze uitbuiting, dan heb ik er alle vertrouwen in.”