NOS: geen opkomstcijfers om kiezer niet te sturen

Met dank overgenomen van J.H. (Han) ten Broeke i, gepubliceerd op zaterdag 2 april 2016.

Regeringspartijen VVD en PvdA roepen de NOS op terug te komen op het besluit om op de dag van het Oekraïne-referendum geen opkomstcijfers te publiceren. Anders dan bij eerdere verkiezingen wil de NOS dat woensdag niet doen om het stemgedrag van kiezers niet te beïnvloeden.

De uitslag van het referendum is alleen geldig bij een opkomst van 30 procent. Voorstanders kunnen ervoor kiezen thuis te blijven als ze vermoeden dat die drempel toch niet zal worden gehaald. NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff wil daarom geen tussenstanden melden: 'Wij hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid en dat betekent dat we nadenken over de gevolgen van wat wij publiceren. Wij willen verkiezingen niet beïnvloeden, maar ze verslaan.'

Bij eerdere verkiezingen peilde onderzoeksbureau Ipsos bij tientallen stemlokalen tussentijds de opkomst en gaf de NOS dit door. Nu heeft de omroep die cijfers bewust niet besteld.

'Waanzin', oordeelt VVD-Kamerlid Han ten Broeke: 'Als mensen hun voor- of tegenstem willen laten afhangen van de opkomst, is dat aan hen. Dat zegt niets over de keuze die ze gaan maken.' Ook andere partijen uit het ja-kamp hekelen het besluit.

Thierry Baudet, voorzitter van het Forum voor Democratie en initiatiefnemer van het referendum, vindt het NOS-besluit daarentegen 'goed', omdat hij het 'strategisch gedoe' maar vindt afleiden van de inhoudelijke keuze die kiezers moeten maken: 'Om het referendum te frustreren door de opkomst niet te willen halen, vind ik niet democratisch.'

Zonder de cijfers van Ipsos komen er woensdag wel tussentijdse opkomstcijfers via gemeenten, maar die geven vermoedelijk een minder volledig beeld.