Merendeel partijen stemde ooit al eens tegen - Hoofdinhoud

Het is een vreemde gewaarwording, een publiek debat over een associatieverdrag. Wie een paar jaar geleden had voorspeld dat mensen elkaar over dit onderwerp in de haren zouden vliegen, was voor gek verklaard. Eerdere associatieverdragen van de EU moesten het doen met korte berichtjes, als ze al werden genoemd. Een maatschappelijk debat erover was er niet.

Met alle verdragen stemde het parlement in, áls er al werd gestemd - in sommige gevallen werd het verdrag zonder stemming aangenomen. „Omdat je een verdrag niet meer kunt wijzigen, kun je alleen voor of tegen stemmen”, zegt Hans van Baalen, buitenlandwoordvoerder voor de VVD-fractie van 1999 tot 2009. Tegen stemmen is een zwaar middel. „De atoomoptie”, zegt Van Baalen. „En het heeft weinig consequenties: omdat de regering al akkoord is, is er in beginsel een Kamermeerderheid die ook akkoord is.”

Toch discussieerde de politiek er wel over. Als je de Kamerdebatten op een rij zet, valt op dat het merendeel van de partijen wel eens tegen heeft gestemd. VVD, PvdA, CDA en D66 stemden als enigen altijd voor. Opvallend is dat de tegenstemmen allemaal in de afgelopen tien jaar werden uitgebracht.

—

Volgens Hans van Baalen was er in het begin nauwelijks onenigheid over de associatieverdragen. Dat veranderde toen er een eurosceptischer klimaat ontstond in Nederland: „Een kritischer houding ten opzichte van de EU impliceert ook een kritischer houding ten opzichte van associatieverdragen.”

Lees het hele artikel in NRC (abonnee) of via Blendle