Gelijk loon voor hetzelfde werk cruciaal voor eerlijke Europese arbeidsmarkt - Hoofdinhoud

Agnes Jongerius (PvdA) is blij, dat de Europese Commissie nu ook inziet dat vrij verkeer van werknemers in de EU alleen kan als iedereen voor gelijk werk op dezelfde werkplek gelijk loon krijgt. De vandaag door Eurocommissaris Marianne Thyssen te presenteren plannen zijn een flinke stap vooruit, maar moeten zeker nog verder worden aangescherpt om eerlijke arbeidsmobiliteit in Europa waar te maken.

“Berichten over Roemenen, die voor één euro per uur in Nederlandse scheepswerven werken, zijn alles behalve een uitzondering. Wat al lang bekend is op de werkvloer, is nu eindelijk ook doorgedrongen bij de Europese Commissie. Maar beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Daarom moeten we nu als de sodemieter bijsturen,” aldus Agnes Jongerius.

Na veel uitstel presenteert Eurocommissaris Thyssen vandaag eindelijk haar nieuwe ‘detacheringsrichtlijn’. Hierin zijn de regels vastgelegd voor het detacheren ofwel het ‘tijdelijk uitlenen’ van werknemers van het ene naar het andere EU-land. De bestaande regels dateren uit 1996 en zijn onder meer door de uitbreiding naar 28 lidstaten van de Europese Unie achterhaald. Inmiddels zijn binnen de EU bijna twee miljoen mensen via detachering aan het werk.

“Het is grote winst dat Thyssen inziet dat de huidige regels leiden tot uitbuiting en verdringing op de Europese arbeidsmarkt. Loonconcurrentie tussen lidstaten vreet aan de onderlinge solidariteit van Europa. Het is daarom hoog tijd dat er een einde komt aan het uitspelen van werknemers tegen elkaar. Dat kan alleen gedaan worden door gelijk loon te betalen voor hetzelfde werk op dezelfde werkplek. Het voorstel van Thyssen is hiervoor een goed startpunt, maar moet aangescherpt worden,” vindt Jongerius.

Positief in het voorstel is dat straks ook onderaannemers onder dezelfde regels vallen als hoofdaannemers. Nu worden via onderaannemers vaak lager betaalde arbeidskrachten uit Midden- en Oost-Europa aan het werk gezet. Dat mag straks niet meer: ook zij moeten hetzelfde loon krijgen als de werknemers van het gastland. Dat geldt ook voor werknemers, die via een uitzendbureau in een ander land aan de slag gaan. Ook zij hebben recht op hetzelfde loon.

Toch zijn er een aantal ernstige kritiekpunten:

De detacheringsperiode: in het voorstel ligt deze op 2 jaar. Met zo’n lange termijn spreek je niet echt meer van een tijdelijke klus, maar een echte baan. Het is daarom beter de duur te verkorten. Thyssen geeft zelf ook aan dat detachering gemiddeld voor 4 maanden is. Ook zou het goed zijn als ‘gedetacheerde werknemers’ kunnen aantonen, dat ze voor vertrek al langer een dienstverband hadden met de betrokken werkgever.

Premies sociale zekerheid: in de plannen van Thyssen wordt niets gedaan aan de verschillen in hoogte van de sociale premies in de lidstaten. Buitenlandse werknemers, zoals bijvoorbeeld Roemenen, blijven daardoor significant goedkoper dan hun Nederlandse collega’s. Ook hier is een gelijk speelveld noodzakelijk. Bij de aanpassing van de regels over de coördinatie van de sociale zekerheid, later dit jaar, moet daar een oplossing voor komen. Anders komt er niets terecht van een eerlijke Europese arbeidsmarkt.

“Vanuit het Europees Parlement wil ik me als medewetgever inzetten om het voorstel van Thyssen aan te scherpen en te verbeteren. Deze zaak sleept al te lang. Verdringing en uitbuiting op de Europese arbeidsmarkt heeft terecht tot veel gemor en ongenoegen geleid. Ook in Nederland. Laten we zorgen dat door een eerlijke Europese arbeidsmarkt, waar iedereen voor hetzelfde werk op dezelfde plek een gelijk loon verdient, de EU laat zien, dat ook de schaduwkanten van de interne markt geloofwaardig worden aangepakt”, aldus Jongerius.