Overheid moet regie nemen in volwasseneneducatie - Hoofdinhoud

Hoe serieus nemen de ministers Bussemaker en Asscher volwassenenonderwijs anno 2016? De overheid straalt momenteel vooral uit dat zij volwassenenonderwijs er een beetje bij doet. De overheid zou veel meer de regie moeten nemen in plaats van vooral te kijken naar werkgevers en werknemers.

Vandaag was er een algemeen overleg met als thema ‘Leven Lang Leren’. Dit was mijn inbreng bij het overleg:

“Leren zal in de toekomst in alle levensfases van het individu net zo vanzelfsprekend moeten zijn als eten en drinken, stelt de Sociaal Economische Raad (SER) in haar verslag ‘Leren in de toekomst’. Anders gezegd: onderwijs aan volwassenen is noodzakelijk, maar nog lang niet de norm. 50PLUS is het daar mee eens, actie en zorgvuldigheid is geboden.

De ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en Sociale zaken en Werkgelegenheid stellen: “Een echte leercultuur vraagt een omslag in het denken van alle partijen”. Werknemers, werkgevers en onderwijspartijen zijn nu aan zet, aldus de bewindslieden. Dat zeiden zij in 2014 trouwens ook al. Maar wat doen zij er zelf aan? 50PLUS stelt dat de overheid het voorbeeld moet geven. Alle goede bedoelingen, experimenten en pilots ten spijt. Nu straalt de overheid uit dat zij volwassenenonderwijs er een beetje bij doet. Zo staat op de website van de Rijksoverheid: ‘Het volwassenenonderwijs is er voor mensen van 18 jaar en ouder die moeite hebben met de Nederlandse taal en rekenen. Of voor mensen die alsnog een diploma voor het voortgezet onderwijs willen halen.’

Dat klinkt niet echt serieus, en dat 30 jaar na de initiatiefwet van onder andere Van Kemenade over volwasseneneducatie. En hoe serieus nemen deze bewindslieden, anno 2016, volwassenenonderwijs eigenlijk? Er is niet eens een apart beleidsartikel binnen de begroting. 50PLUS vraagt zich dan ook af of de minister van Onderwijs wel een visie heeft op volwasseneneducatie? Welk belang hecht zij hier nu werkelijk aan? En welke opdracht ziet zij voor zichzelf hierin? Hoe ziet zij dit in relatie tot de stijgende AOW-leeftijd, de hoge werkloosheid onder 45-plussers en het stijgend aantal ZZP’ers? Moet de overheid niet veel meer de regie nemen in plaats van vooral te kijken naar werkgevers en werknemers?

In de voortgangsrapportage wordt een aantal projecten en experimenten beschreven die enigszins bijdragen aan het onderwijs voor volwassenen. Vrij mager. Dat stellen ook FNV en de MBO. Is de afbouw van de fiscale regeling voor trajecten daarmee niet in tegenspraak?

De Sociaal Economische Raad heeft geconstateerd dat de groep werkenden van 45 tot 75 jaar, maar ook laagopgeleiden, onvoldoende profiteren van scholing . Een verontrustende conclusie die om actie vraagt, want juist deze groepen zijn kwetsbaar op de arbeidsmarkt. Zij hebben moeite om alle moderne eisen bij te benen. Als werkenden niet regelmatig en on-the-job worden begeleid, dreigen zij buiten de boot te vallen. De arbeidsmarkt en functies veranderen immers in hoog tempo, bijvoorbeeld door robotisering.

Het is bekend dat in veel sectoren scholingsbudgetten onderbenut blijven. Doodzonde en een gemiste kans. Ziet minister Bussemaker mogelijkheden dit te verbeteren?

Samenvattend wil 50PLUS:

• - 

  Een duidelijke visie op volwassenenonderwijs met heldere doelen;

• - 

  Fiscale maatregelen ter stimulering om op alle leeftijden zoveel mogelijk te blijven leren; denk aan de validering van Eerder Verworven Competenties (EVC);

• - 

  Meer toegepaste, concrete scholing voor kwetsbare groepen. Bij voorkeur preventief;

• - 

  Meer budget voor volwasseneneducatie binnen de begroting van OCW;

• - 

  Een plan om scholingsbudgetten beter te benutten, met heldere doelen.

Tot slot, ziet minister Asscher mogelijkheden om scholingsvouchers beschikbaar te stellen vanaf 45 jaar?”