Polen toont noodzaak Europese grondrechten-APK - Hoofdinhoud

D66 vindt het besluit van de Europese Commissie tot een onderzoek naar het ingrijpen in het Constitutioneel Hof door de Poolse PiS-regering gerechtvaardigd, maar de schijn van willekeur en partijpolitiek ondermijnen de geloofwaardigheid van het proces. Daarom willen de Europese Liberalen (ALDE) dat er een objectieve en systematische grondrechten- en rechtsstaatcheck komt voor alle lidstaten en de EU-instellingen. Vandaag debatteert het Europees Parlement in aanwezigheid van de Poolse premier over de situatie in Polen.

D66-Europarlementariër Sophie in 't Veld: "D66 wil dat alle lidstaten jaarlijks worden onderworpen aan een grondrechten-APK. Alle lidstaten moeten langs dezelfde lat worden beoordeeld op grond van gelijke en transparante criteria. Het is hoog tijd dat de feiten en niet partijpolitiek aanleiding geven tot het starten van een onderzoek. Hongarije blijft hiervan het schoolvoorbeeld, het land holt al jaren de rechtsstaat uit en de Commissie staat erbij en kijkt ernaar."

Uitspraken Tusk onhandig

EU-president Donald Tusk noemde het besluit van de Commissie eerder 'een fout', D66 vindt zijn uitspraken zeer onhandig. In 't Veld: "Tusk vertegenwoordigt de gehele Europese Unie. Hij behoort zich neutraal en onafhankelijk op te stellen. Het is onbegrijpelijk dat hij zich heeft laten verleiden tot uitspraken over partijpolitiek in zijn eigen land. Ik ben benieuwd hoe de Commissie en het Nederlands voorzitterschap deze uitspraken zien."

Noodzaak onafhankelijke toetsing

Het debat over Polen toont aan dat een vorm van onafhankelijke toetsing van de bescherming van democratie, rechtsstaat en grondrechten in alle Europese lidstaten noodzakelijk is. "Als een lidstaat de staatssteunregels overtreedt, het begrotingstekort uit de hand laat lopen, of CO2 normen overschrijdt, vindt iedereen het terecht dat de Commissie ingrijpt en de regels handhaaft. Maar als een lidstaat de waarden waarop onze Unie gebouwd is, schendt, is ingrijpen eerder uitzondering dan regel. Het is tijd voor een objectieve en systematische grondrechten-APK voor alle lidstaten, om ook de bescherming van democratie, grondrechten en de rechtsstaat in Europa te garanderen", aldus In ’t Veld. "Een robuuste democratie, rechtsstaat en grondrechten zijn cruciaal voor het goed functioneren van de EU. We hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid in Europa om te zorgen dat we die waarden hoog houden."

In ’t Veld is rapporteur op het wetgevend initiatiefrapport voor de ontwikkeling van een EU-mechanisme voor de democratie, rechtsstaat en grondrechten.