Drugspilletje Captagon: Syrisch strijd- en geldmiddel - Hoofdinhoud

Drugs wakkeren de duur en wreedheid van de Syrische oorlog aan. Daarbij schuilt het verslavende kwaad vooral in een simpel ogend pilletje dat de handelsnaam Captagon draagt. Gebruikers voelen zich superstrijders. Een lucratieve krijgsbusiness, dankzij de Syrische bestuurlijke en militaire wirwar, nader onder de loep.

Wat gaat er schuil achter de naam Captagon? Het is de commerciële aanduiding voor fenethylline, een industrieel geproduceerde drug. Captagon is een stimulerend middel. Het maakt extra waakzaam, bevordert het zelfvertrouwen en vermindert de eetlust. Een militair pepmiddel bij uitstek.

Captagon is buitengewoon populair in het Midden-Oosten, met name in Saoedi-Arabië. Naar verluidt neemt de Saoedische politie jaarlijks zo’n 55 miljoen Captagonpillen in beslag. Een hoeveelheid die gelijkstaat aan tien procent van de consumptie.

En dan laten we nog de enkele tientallen miljoenen Captagonmiddelen buiten beschouwing die vorig jaar alleen al op de smokkelroute door de Libanese autoriteiten werden onderschept. De geschatte marktwaarde op de plaats van bestemming (Golfstaten) bedraagt al gauw ruim een half miljard dollar.

Deze marktwaarde halen Captagonpillen bij lange na niet in Syrië, het land van herkomst. Daar ligt de prijs op zo’n vijf dollar per tablet. Juist dat enorme verschil maakt de export van Captagon naar de Golfstaten zo enorm aantrekkelijk voor, let wel, álle strijdende partijen in Syrië. Een gegeven dat de Israëlische onderzoeker Moran Levanoni zeer recent nog eens onderstreepte: Hezbollah, Jabhat al-Nusra, de Islamitische Staat en het Syrische leger van Bashar al-Asad zijn stuk voor stuk diep verwikkeld in de profitabele drugshandel.

Het excuus van een prominente vertegenwoordiger van Hezbollah dat “de samenwerking met drugshandelaren” voor inlichtingen en niet voor het geld is, klinkt bijzonder ongeloofwaardig.

Intussen wordt Captagon volop geslikt op het Syrische slagveld. Met alle psychotische gevolgen vandien. Gebruikers voelen zich “high”, kennen geen vrees, honger of pijn. Illustratief is de bevinding van een Syrische officier van een anti-drugsteam in Homs: “Gevangenen die onder de Captagon zitten, laten wij 48 uur met rust. Want direct ondervragen heeft geen enkele zin. Zouden wij ze slaan, dan zouden ze geen pijn voelen, en wellicht onder de hardste klappen slechts lachen. Daarom wachten we tot de Captagon is uitgewerkt.”

Een oud-strijder uit Syrië zelf lichtte voor de camera’s van de BBC toe welke effecten het verslavingsmiddel sorteerde: “De commandant van onze brigade kwam naar ons toe en zei: “Deze pil geeft jullie energie. Probeer het!” Dat deden we ook. We voelden ons enorm fit. Die pil gaf ons moed en kracht. Al hadden er tien man voor mij gestaan, dan zou ik ze gegrepen en gedood hebben. We waren heel de tijd klaarwakker.”

Juist deze effecten resulteerden in Captagonverslaving. “Dat is hét probleem”, concludeerde een andere ex-strijder die aangaf dat zijn brigade van 350 man Captagonpillen moest slikken zonder te weten dat het een drug betrof.

Al met al is Captagon een belangrijk wapen geworden voor de diverse strijdende groeperingen in Syrië, stelt insider Moran Levanoni vast. “De Islamitische Staat (IS) deelt de drug uit aan het front, evenzo het regime in Damascus.” Captagon wakkert echter niet alleen op deze wijze de moorddadige vechtlust aan. Winstbejag zorgt ervoor dat Captagon leidt tot een even bloedige strijd over de controle van een drugsmarkt van miljarden dollars.

In de komende debatten over de situatie in Syrië in het Europees Parlement zal ik dit specifieke zorgpunt met Raad en Commissie delen. Het is mijn stellige overtuiging dat voor een werkelijke pacificatie van het Syrische strijdtoneel het interne en externe drugsprobleem beslist consequente internationale aandacht en bestrijding verdient.

Bas Belder, lid buitenlandcommissie Europees Parlement

Dit artikel is als opiniebijdrage gepubliceerd in het Friesch Dagblad