Huishoudelijke hulp is méér dan alleen schoonmaken - Hoofdinhoud

De regering begint te begrijpen dat zij te hoog gegrepen heeft met de aanvankelijke bezuinigingen in de zorg en probeert dat nu met noodverbanden te repareren. Huishoudelijke hulp is een vak dat niet alleen over schoonmaken gaat, maar ook een sociaal-maatschappelijke functie heeft. Een taak die nu kennelijk ook noodgedwongen neergelegd gaat worden bij supermarktcaissières.

Mijn inbreng bij het debat met staatssecretaris Van Rijn over de in moeilijkheden verkerende thuiszorgorganisatie TSN en over de continuïteit de thuiszorg in het algemeen:

“Ik ga de vrijblijvendheid eraf halen, desnoods met wet- en regelgeving”. Dat zei staatssecretaris Van Rijn kortgeleden in het AO decentralisatie WMO, over de Code verantwoordelijk marktgedrag thuisondersteuning, opgesteld door de Transitiecommissie Sociaal Domein. Maar het enige dat met het akkoord dat met VNG, FNV en CNV werd gesloten wordt vastgelegd is dat de gemeenteraad een besluit moet nemen over de manier waarop de uitgangspunten van de code worden gehanteerd.

Ik zal het duidelijker zeggen: dit geeft gemeenten nog steeds een vrijbrief om gemotiveerd af te wijken van de code. Realiseert u zich niet dat huishoudelijke hulp een vak is dat niet alleen over schoonmaken gaat, maar ook een sociaal-maatschappelijke functie heeft? Een taak die nu kennelijk ook noodgedwongen neergelegd gaat worden bij supermarktcaissières?

50PLUS diende afgelopen september al een motie in om deze code bindend te laten verklaren. Slechts enkele partijen stemden voor. Waarom heeft de staatssecretaris toch niet gekozen voor verbindendverklaring?

Goed nieuws lijkt in elk geval dat de 28 miljoen niet bestede middelen uit sectorplan zorg naar het UWV gaan ten bate van personeel in deze sector. Maar het is te mooi om waar te zijn. Er wordt ‘een zorginhoudelijke project- en begeleidingsorganisatie’ in het leven geroepen die medewerkers door middel van scholingsvouchers moet begeleiden naar een ‘baan met perspectief in de langdurige zorg en ondersteuning’. 50PLUS heeft nieuws voor u: deze banen zijn er niet. In deze sector verdwijnen banen bij duizenden en u wilt de groep 45-plussers, die toch al moeilijk opnieuw aan het werk komt, per definitie begeleiden naar een nieuwe functie binnen dezelfde sector? Bent u bereid trajecten op maat aan te bieden voor deze groep? Ziet u daarbij nog een rol voor de ambassadeur ouderenwerkloosheid, die op initiatief van 50PLUS wordt aangesteld?

De Huishoudelijke hulptoeslag (HHT) wordt structureel gemaakt. Prima, want het doel was behoud van banen in deze sector, en hoe kun je dat doen als je de investering na 2 jaar alweer stopzet? De voorwaarden van de toeslag worden losgelaten, waardoor gemeenten meer vrijheid hebben in het inzetten hiervan. Wat betekent dit voor de eigen bijdrage die gemeenten nu binnen grenzen mogen vaststellen? Hoe wordt gewaarborgd dat gemeenten het budget ook daadwerkelijk voor het beoogde doel inzetten? Is staatssecretaris Van Rijn bereid het budget als specifieke uitkering toe te laten voegen aan het Gemeentefonds? Dezelfde vraag geldt voor de ‘extra’ middelen die structureel worden vrijgemaakt voor vernieuwing van maatschappelijke ondersteuning. En wat wordt eigenlijk verstaan onder vernieuwing?

Hoe dan ook, 50PLUS kan zich niet aan de indruk onttrekken dat de regering begint te begrijpen dat zij te hoog heeft gegrepen met de aanvankelijke bezuiniging en het nu met noodverbanden probeert te repareren. Regeren is vooruitzien.

En nu het belangrijkste: 40 000 cliënten van TSN, mensen die hulp nodig hebben, zitten in onzekerheid of en hoe zij hun vaste hulp behouden. Net als al die werknemers die in onzekerheid verkeren over hun baan. Zij hebben recht op zekerheid. De staatssecretaris kan 100 keer verwijzen naar de zorgplicht, de sociale partners en de bewindvoerders, het is zeer waarschijnlijk te noemen dat het regeringsbeleid op zijn minst voor een deel debet is aan de ontstane situatie. Volgens de curatoren van TSN is het onwaarschijnlijk dat de geldende arbeidsvoorwaarden én de cliënt-medewerkerkoppeling volledig in stand zal blijven, in welk scenario dan ook. Nogmaals: dit akkoord geeft geen perspectief voor de korte termijn. Wat doet de staatssecretaris als stelselverantwoordelijke nu, concreet, om de continuïteit van zorg voor iedereen te waarborgen? Wat is de stand van zaken rondom TSN op dit moment? Zijn er andere thuiszorgorganisaties die zich in de gevarenzone bevinden? Zo ja, welke? En om hoeveel werknemers en hoeveel cliënten gaat het?

Tot slot wil ik namens 50PLUS alle medewerkers in de zorg en ondersteuning, en vandaag in het bijzonder de huishoudelijke hulpen thuis, bedanken voor hun onmisbare en onvermoeibare inzet voor hun cliënten!