Laat Jemen geen ‘tweede Syrië' worden

Met dank overgenomen van M. (Michiel) Servaes i, gepubliceerd op woensdag 4 november 2015.

Een burgeroorlog, bittere armoede, dreigende hongersnood en nu ook nog een verwoestende cycloon. Weinig blijft de mensen in Jemen bespaard. Vreemd genoeg krijgt dit drama veel minder aandacht dan bijvoorbeeld de oorlog in Syrië. Maar als we niet oppassen wacht Jemen snel eenzelfde gruwelijk lot, met alle gevolgen van dien voor de mensen daar en mogelijk met nieuwe, forse vluchtelingenstromen richting Europa.

Daarom praten we vandaag in de Tweede Kamer met minister Koenders over de ‘vergeten oorlog’ in Jemen. De hoofdvraag is daarbij wat de internationale gemeenschap kan doen voor het land waar inmiddels acht op elke tien inwoners afhankelijk is van noodhulp en ruim 6 miljoen mensen ondervoed zijn. De sinds 2014 opgelaaide gevechten en (cluster)bommen van een coalitie onder aanvoering van Saoedi-Arabië hebben al duizenden onschuldige burgerslachtoffers geëist.

Wat kan ons land betekenen in zo’n complexe oorlog die niet alleen over binnenlandse tegenstellingen (regering versus rebellen) maar ook over regionale machtsverhoudingen (Saoedi-Arabië versus Iran) gaat? Niet zo gek veel, lijkt het eerlijke maar onbevredigende antwoord. Zelfs een voorstel dat Nederland vorige maand in de VN-mensenrechtenraad deed om een onderzoek in te stellen naar vermeende oorlogsmisdaden in Jemen sneuvelde onder druk van andere landen.

Toch heeft juist Nederland, vanwege de bijdrage die we al ruim dertig jaar leveren aan ontwikkelingssamenwerking in Jemen, een bijzondere verantwoordelijkheid en extra mogelijkheden om invloed uit te oefenen. Ik zal daarom vandaag bij minister Koenders aandringen op een nog actievere Nederlandse rol bij dit conflict . Concreet vraag ik hem het volgende te doen:

  • Gebruik de sterke Nederlandse relatie met Jemen om zowel diplomatiek te bemiddelen in het binnenlands conflict als om het onderwerp op de Europese en internationale agenda te houden.
  • Blijf pleiten voor een internationaal onderzoek naar oorlogsmisdaden in Jemen. Nu het spoor via de mensenrechtenraad stuk gelopen is zou de Secretaris-Generaal van de VN zelf zo’n onderzoek moeten starten, zoals hij recent ook bij de Gaza-oorlog deed.
  • Eis een verlichting van de blokkade op zee door Saoedi-Arabië waardoor voedsel en andere basisproducten nu het land niet in kunnen en die de humanitaire noodsituatie verergeren. Een hongersnood dreigt!
  • Stel het gebruik van clustermunitie aan de kaak. Amnesty wees er gisteren op dat nota bene Nederlandse verzekeringsmaatschappijen zouden investeren in fabrikanten van deze verboden bommen die veel burgerslachtoffers maken. Dat is natuurlijk onacceptabel.

Kortom, samen met anderen moet Nederland zich in zetten voor de toekomst van Jemen. Om er voor te zorgen dat de Jemenieten de steun krijgen die zij verdienen. Om een einde te maken aan mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden. En om te voorkomen dat we onszelf, net als bij Syrië, over een paar jaar de pijnlijke vraag moeten stellen: waarom hebben we niet eerder ingegrepen om onschuldige slachtoffers en onnodige vluchtelingenstromen te voorkomen?

Zie ook: