BLOG: Naar een open Europese markt voor financiële diensten, ook voor de consument - Hoofdinhoud

Je hypotheek van een Duitse bank, je inboedelverzekering bij een Tsjechische verzekeraar, de financiering van je eigen bedrijf via een Europees peer-to-peer netwerk, je pensioensparen in bij een Iers pensioenfonds dat belegt in Bitcoins in Zweden, en je lening voor een nieuwe auto bij een Frans-Poolse bank. Ongelofelijk? Het zou sneller werkelijkheid kunnen zijn dan we denken.

Tot nu toe waren we gewend onze geldzaken vooral bij het bankfiliaal om de hoek te regelen, en onze pensioenen bij het bedrijfspensioenfonds. Maar de wereld van de financiële producten verandert razendsnel, de digitale revolutie is in volle gang, en ook onze financiële levensloop en profiel zijn heel anders dan vroeger.

De grote kapitaalstromen vinden allang hun weg over de hele wereld, maar de markt voor financiële diensten voor consumenten en MKB ("retail financiële diensten") is nog grotendeels nationaal. Nieuwe ontwikkelingen ontsluiten een heel nieuwe markt, met fantastische kansen voor bedrijven en consumenten. Maar dan moeten er wel een aantal barrières in de interne markt worden opgeruimd.

De Europese Commissie komt in 2016, tijdens het Nederlands EU-voorzitterschap, met een brede visie ("Groenboek" in Eurospeak) op de markt voor financiële diensten voor consumenten. Nederland wil tijdens het EU-voorzitterschap zwaar inzetten op het verder openen van de interne markt. Voor een land als Nederland, sterk in financiële diensten, is het Groenboek zeer interessant.

Nu veel landen proberen hun pensioenstelsel toekomstvast te maken, kan het Nederlandse stelsel van pensioenfondsen als voorbeeld dienen. Pensioenfondsen zijn als belegger al actief buiten de landsgrenzen. Maar ook juist als het pensioenstelsel gemoderniseerd zal worden in de richting van meer maatwerk en individuele oplossingen, wordt een Europese markt buitengewoon interessant.

Het openen van de interne markt voor financiële diensten voor consumenten zal ook een enorme impuls geven aan innovatieve kleine bedrijven, bijvoorbeeld diensten als een elektronisch huishoudboekje, of apps voor wereldwijde transfers of mobiel betalen. Andersom zullen starters en kleine bedrijven makkelijker financiering kunnen vinden voor hun ondernemersactiviteit. De komst van allerlei nieuwe betaaldiensten maakt ons leven makkelijker, en het geeft ook een flinke impuls aan handel op het internet (e-commerce).

Zoals vaak stribbelt de gevestigde orde tegen. Regeringen en banken proberen nog drempels op te werpen tegen de nieuwe ontwikkelingen, maar dat is eigenlijk een achterhoedegevecht. Banken zullen moeten concurreren met nieuwe spelers, en regeringen zullen belemmerende regeltjes en fiscale obstakels moeten wegnemen, en erkennen dat in het digitale tijdperk landsgrenzen nog slechts virtuele betekenis hebben.

Natuurlijk moeten nieuwe diensten en producten worden gereguleerd. Ze moeten veilig zijn, en consumentenrechten moeten worden gewaarborgd. Zaken als pensioenen zijn niet zomaar een financieel product, maar een sociale voorziening die veilig moet zijn. Vertrouwen in de diensten, de aanbieders en het toezicht is een absolute voorwaarde voor het open gaan van de markt. In een interne markt moet regulering en standaardisering op Europees niveau plaatsvinden. Een lappendeken van 28 nationale wetten en standaarden is in het digitale tijdperk onzinnig. Bedrijven en consumenten moeten gemakkelijk, snel en veilig in heel Europa zaken kunnen doen. Een open Europese markt staat ook sterker in de mondiale concurrentie en bij het maken van wereldwijde afspraken over regels en standaarden. De enigen die profiteren van een versnipperde markt, zijn criminelen die over grenzen heen opereren, en maling hebben aan landsgrenzen en culturele barrières.

We moeten niet onbesuisd te werk gaan, maar wel vlot inspelen op nieuwe ontwikkelingen, zodat we er volop profijt van hebben.

Vorige week stelde Sophie in 't Veld al parlementaire vragen over het Groenboek voor de markt voor financiële diensten voor consumenten en MKB ('retail financial services'). Die lees je hier.