Brief regering; Rapportage over het Systeem Risico Indicatie (SyRI)-projecten - Misbruik en oneigenlijk gebruik op het gebied van belastingen, sociale zekerheid en subsidies - Hoofdinhoud

Deze brief is onder nr. 508 toegevoegd aan dossier 17050 - Misbruik en oneigenlijk gebruik op het gebied van belastingen, sociale zekerheid en subsidies i.

Officiële titel	Misbruik en oneigenlijk gebruik op het gebied van belastingen, sociale zekerheid en subsidies; Brief regering; Rapportage over het Systeem Risico Indicatie (SyRI)-projecten
Document­datum	01-07-2015
Publicatie­datum	01-07-2015
Nummer	KST17050508
Kenmerk	17050, nr. 508
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

17 050 Misbruik en oneigenlijk gebruik op het gebied van belastingen, sociale zekerheid en subsidies

Nr. 508 BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 juni 2015

In het Algemeen Overleg dat ik op 17 december jl. (Kamerstuk 17 050, nr. 501) met uw Kamer heb gevoerd, heb ik u toegezegd dat ik u zal informeren over de resultaten van de interventie-teamprojecten waarin de selectie van frauderisico’s met behulp van de techniek van het Systeem Risico Indicatie (SyRI) heeft plaatsgevonden.

Door middel van deze brief geef ik invulling aan deze toezegging.

Tijdens het Algemeen Overleg heb ik de Kamer gemeld dat van de 160 interventieteamprojecten er bij 22 interventieteamprojecten gebruik is gemaakt van SyRI of haar voorlopers. In deze brief vermeld ik de resultaten van 21 van deze projecten, omdat één project op dit moment nog in uitvoering is en ik dus nog niet over de resultaten beschik. In bijlage 1 bij deze brief is de lijst van de 21 projecten vermeld. Aan het slot van de brief ga ik ook kort in op de betekenis van SyRI in relatie tot de aanpak van malafide uitzendbureaus.

Toepassing SyRI ten behoeve van bestrijding van fraude en illegale tewerkstelling

Interventieteamprojecten zijn samenwerkingsverbanden van de gemeenten, de Belastingdienst, de Inspectie SZW, het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzeke-ringen en de Sociale Verzekeringsbank. Deze instanties werken sinds 2003 met elkaar samen. Het doel van de samenwerking is het aanpakken van fraude met belastingen, premies, uitkeringen en toeslagen, en het tegengaan van illegale tewerkstelling en ontduiking van de wet minimumloon- en minimumvakantie-toeslag. Uitsluitend met dit doel wisselen zij gegevens uit en wordt een risicoanalyse opgesteld. Per project wordt bepaald welke gegevens ter beschikking worden gesteld en of het noodzakelijk is om gegevensbestanden te koppelen. Hierbij wordt gehandeld overeenkomstig de wettelijke regels die voor elk van de deelnemende organisaties gelden. Het College bescherming persoonsgegevens wordt, door middel van een melding, geïnformeerd over de bestanden die in de bestandkoppeling worden betrokken. De Landelijke Stuurgroep Interventieteams voert de regie over alle interventieteamprojecten.

Het koppelen van bestanden en het maken van een risicoanalyse met behulp van het instrument SyRI maakt het mogelijk om de onderzoekscapaciteit zo effectief mogelijk in te zetten door alleen die personen en bedrijven in het onderzoek te betrekken van wie met reden mag worden verondersteld dat zij zich aan het plegen van dergelijke overtredingen schuldig maken.

De 21 projecten waarop deze brief betrekking heeft, zijn projecten die zijn uitgevoerd, voordat het gewijzigde Besluit SUWI waarin het instrument SyRI is opgenomen, in werking trad maar waarin wel dezelfde techniek is gebruikt. Dat wil zeggen dat de aangeleverde gegevens in beveiligde omstandigheden zijn gepseudonimiseerd en gekoppeld. De personen die hoog scoorden op de voor het project relevante risico-indicatoren zijn hieruit geselecteerd en nader geanalyseerd. Na de analyse zijn alleen de gegevens van deze personen (dat zijn degenen bij wie op grond van de koppeling en de analyse een verhoogd risico tot het plegen van fraude wordt verondersteld) tot natuurlijke personen en bedrijven terugvertaald en voor nader onderzoek ter beschikking van het interventieteam gesteld. Op deze wijze is gericht onderzoek gedaan in dat deel van de populatie waarin de hoogste risico’s op regelovertreding werden verondersteld. Het interventieteam koos uit dit bestand de gevallen die met de hoogste prioriteit voor nader onderzoek in aanmerking kwamen en voerde vervolgens controles uit. Overtredingen die werden geconstateerd, zijn door de instantie die daartoe op grond van de wet bevoegd is, als fraudesignaal in onderzoek genomen. Indien fraude of illegale tewerkstelling werd vastgesteld, dan is de daarop van toepassing zijnde sanctie opgelegd.

Voor elk van de 21 afgeronde projecten geldt dat de persoonsgegevens die voor de bestandskoppeling zijn geleverd en het bestand met persoonsgegevens dat door middel van de koppeling is gecreëerd, zijn vernietigd, nadat de Landelijke Stuurgroep Interventieteams het eindrapport van het project had vastgesteld.

De projecten

De 21 projecten waarover ik in deze brief rapporteer, zijn uitgevoerd in de periode van 2008 tot en met 2014. In 19 projecten is een zogenaamde wijkgerichte aanpak gevolgd. Dat wil zeggen dat een aantal adressen in een bepaalde wijk in een gemeente door het interventieteam is onderzocht op het plegen van uitkeringsfraude, fraude met toeslagen of belastingfraude. Het doel van deze projecten is het leveren van een bijdrage aan de verbetering van het leefklimaat in zo’n wijk. Daarom wordt in deze projecten nadrukkelijk ook aandacht besteed aan het bieden van zorg en ondersteuning aan personen die zorgmijdend gedrag vertonen. Eén project had een recreatieterrein als onderzoeksobject en in één project werd onderzocht in welke mate vermogensfraude werd gepleegd door personen met een uitkering op grond van de Wet werk en bijstand.

Resultaten

De resultaten hebben betrekking op de aan de Landelijke Stuurgroep Interventie-teams gerapporteerde resultaten in de vorm van aanpassingen van uitkeringen en toeslagen, en opgelegde belastingaanslagen en bestuurlijke boetes. Daarnaast leidt het stopzetten van uitkeringen tot besparingen bij zowel de gemeente als het Rijk. Hiervoor zijn ramingen opgesteld. Verdeeld in 5 categorieën zijn de resultaten van de 21 projecten als volgt samengevat:

• - 

  • - 

    Opgelegde belastingaanslagen en boeten: ruim € 12 miljoen

• - 

  • - 

    Correcties op toeslagen (stopzetting en terugvordering): ruim € 3 miljoen

• - 

  • - 

    Teruggevorderde en beëindigde uitkeringen (bijstandsuitkeringen en uitkeringen op grond van werknemersverzekeringen en volksverzekeringen) en opgelegde boeten: ruim € 4 miljoen

• - 

  • - 

    Opgelegde boeten wegens overtreding van de Wet arbeid vreemdelingen en/of de Wet minimumloon- en minimumvakantietoeslag: ruim € 1,5 miljoen.

In bijlage 2 bij de brief treft u per project een specificatie van deze financiële resultaten aan.

Aanpak malafide uitzendbureaus en SyRI

In het Algemeen Overleg van 17 december jl. (Kamerstuk 17 050, nr. 501) heeft de heer Ulenbelt gevraagd of er met de koppeling van bestanden malafide uitzendbureaus zijn gepakt. Het interventieteamproject Aanpak Malafide Uitzendbureaus (AMU) is in 2012 gestart. In het kader van dit project is een gezamenlijke risicoanalyse van de Belastingdienst en van de Inspectie SZW opgesteld. Daarbij is, gebruikmakend van het risicomodel voor ondernemingen dat toen (2012/2013) in de voorloper van SyRI was ontwikkeld, een op dit project toegesneden risicomodel gemaakt en toegepast.

Het aan het project AMU aangepaste model heeft zijn waarde bewezen en de lessen daaruit zijn in SyRI verwerkt, zodat het ook in toekomstige projecten kan worden toegepast. Over de voortgang van dit project heb ik uw Kamer met mijn brieven van 17 maart 2013¹, 15 oktober 2013² en 12 mei 2014³ geïnformeerd. Ik zal u voor het zomerreces informeren over de verdere voortgang.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, L.F. Asscher

Bijlage 1: 21 interventieteamprojecten waarvoor met behulp van de techniek van SyRI bestanden zijn gekoppeld en vervolgens een risicoanalyse is gemaakt

Project

Onderwerp

Periode van controles

Kadastercheck

Detectie van verzwegen vermogen

Maart 2008-December 2009

Middengebied, Vlissingen

Wijkgerichte aanpak

Februari 2010-December 2010

Kanaleneiland, Utrecht

Wijkgerichte aanpak

Maart 2010-december 2011

De Vergt Zaltbommel

Wijkgerichte aanpak

Maart 2010-oktober 2010

Merwestein, Nieuwegein

Wijkgerichte aanpak

Augustus 2010-maart 2011

Donderberg, Roermond

Wijkgerichte aanpak

September 2010-juli 2012

Vrieheide/De Stack/Passart/Maria Gewanden, Heerlen

Wijkgerichte aanpak

Maart 2011-september 2012

Hambaken/Barten, ’s Hertogenbosch

Wijkgerichte aanpak

Maart 2011-maart 2012

Terweijde/Achter de Poort /Nieuwstadt, Culemborg

Wijkgerichte aanpak

April 2011-december 2013

De Riet, Almelo

Wijkgerichte aanpak

Mei 2011-december 2011

Baarle-Nassau

Recreatiepark

September 2011-februari 2012

Soesterkwartier/Isselt, Amersfoort

Wijkgerichte aanpak

Oktober 2011-mei 2012

Stokhasselt/Vlashof, Tilburg

Wijkgerichte aanpak

Januari 2012-oktober 2012

Westwijk, Vlaardingen

Wijkgerichte aanpak

Januari 2012-juli 2012

Vlissingen-noord

Wijkgerichte aanpak

Mei 2012-maart 2013

Latus Spectare, Utrecht

Wijkgerichte aanpak

Mei 2012-juli 2013

Kern Vaals

Wijkgerichte aanpak

November 2012-mei 2014

Tongelre, Eindhoven

Wijkgerichte aanpak

Januari 2013- februari 2014

Schiedam-oost

Wijkgerichte aanpak

Januari 2013-oktober 2013

Meerzicht, Zoetermeer

Wijkgerichte aanpak

Maart 2013-april 2014

Dauwendaele, Middelburg

Wijkgerichte aanpak

Mei 2013-juni 2014

Bijlage 2: Financiële resultaten uit 21 interventieteamprojecten waarvoor met behulp van de voorloper van «SyRI» bestanden zijn gekoppeld en vervolgens een risicoanalyse is gemaakt.

Project

Bedrag belastingaanslagen + boetes

Correcties op toeslagen

Uitkeringsfraude:

Terugvorderingen en

beëindigde uitkeringen

+ boetes (gemeenten,

UWV en SVB)

Geconstateerde gevallen

van overtreding

Wav en Wml

Kadastercheck

3.521

2.356

820.144

N.v.t.

Middengebied, Vlissingen

1.921.696

522.570

40.830

308.000

Kanaleneiland, Utrecht

1.310.793

3.591

724.818

68.000

De Vergt Zaltbommel

765.914

---

142.297

16.000

Merwestein Nieuwegein

145.213

---

150.958

Geen financiële resultaten

Donderberg,

Roermond

876.366

59.529

22.061

4.000

Vrieheide/De Stack/

Passart/Maria Gewanden,

Heerlen

180.096

n.b.

5.802

Geen financiële resultaten

Hambaken/

Barten,

Den Bosch

611.364

23.294

191.811

Geen financiële resultaten

Terweijde/

Achter de Poort/

Nieuwstadt Culemborg

420.842

Geen financiële resultaten

459.467

84.000

De Riet,

Almelo

Geen financiële resultaten

Geen financiële resultaten

Geen financiële resultaten

Geen financiële resultaten

Baarle-Nassau

81.727

Geen financiële resultaten

46.060

n.v.t.

Soesterkwartier/

Isselt

Amersfoort

1.321.834

52.292

503.226

92.000

Stokhasselt/

Vlashof, Tilburg

1.322.702

3.176

110.878

8.000

Westwijk,

Vlaardingen

5.694

61.800

18.242

24.000

Vlissingen-noord

479.916

70.558

31.149

580.000

Latus Spectare, Utrecht

489.927

1.603.567

555.384

361.125

Kern Vaals

236.567

81.676

155.676

Geen financiële resultaten

Tongelre, Eindhoven

1.918.042

2.950

533.746

Geen financiële resultaten

Schiedam-oost

95.487

604.000

98.103

Geen financiële resultaten

Meerzicht,

Zoetermeer

313.336

46.376

132.497

Geen financiële resultaten

Dauwendaele, Middelburg

24.051

79.279

46.475

Geen financiële resultaten

Totaal

12.344.992

3.397.110

4.789.624

1.545.125

Noot ¹

Kamerstuk 17 050, nr. 427

Noot ²

Kamerstuk 17 050, nr. 442

Noot ³

Kamerstuk 17 050, nr. 473