Blijven bouwen - Hoofdinhoud

De afgelopen maanden stonden we uitgebreid stil bij de 70-jarige bevrijding van ons land. Minder bekend zijn de loodzware jaren waarin de samenleving weer helemaal moest worden opgebouwd.

Na de bevrijding volgde vrijwel direct (en wederom) een harde confrontatie met de werkelijkheid. Het intense verdriet om verloren familieleden en vrienden. De pijn om het leven weer op te pakken. De gevoelens van wraak. Gebrek aan zo ongeveer alles. Voedsel. Kleding. Verwoeste huizen. Nauwelijks materiaal om weer snel te kunnen bouwen. De verdwenen of zwaar gehavende infrastructuur. De landbouw die maar moeizaam op gang kwam door onder andere mijnen op het land. ‘Wat was de Vrede mooi, toen het nog Oorlog was’, verzuchtte men in het blad ‘Je Maintiendrai’ op 15 november 1946.

Robuust bouwwerk

Steen voor steen moest Nederland weer worden opgebouwd. Letterlijk en figuurlijk. Historicus Ad van Liempt beschrijft dit op zeer heldere wijze in zijn boek ‘Na de bevrijding’. En nog altijd bouwen wij voort op de offers die in, maar zeker ook na de oorlog zijn gebracht. Inmiddels zijn we 70 jaar verder en is onze vrijheid, zo stelde ik onlangs in mijn speech op het Ereveld Loenen, uitgegroeid tot een robuust bouwwerk. Een bouwwerk dat rust op stevige pijlers. Vrij om te zijn, vrij om te kiezen, vrij om te geloven, vrij om te vinden. Het kan een stootje hebben.

In de steigers

Maar onderhoud is dan wel een vereiste. Zorgvuldig en met regelmaat. Duurzaam en prestatiegericht. Het moet weer en wind kunnen doorstaan. Ook invloeden van buitenaf kunnen het fundament van dit alles verraderlijk gevaarlijk aantasten. De wereld staat immers niet bepaald stil. De brandhaarden zijn groots. Er gaat werkelijk geen dag voorbij zonder dat er ergens een oorlog woedt. Het bouwwerk van onze vrijheid staat dan ook permanent in de steigers. Het is simpelweg nooit af.

Irak

Enkele weken geleden bracht ik een bezoek aan onze militairen in Irak. Op zeer professionele wijze verzorgen zij, samen met coalitiegenoten, de trainingen van Iraakse en Koerdische veiligheidstroepen. Beheerst en vastberaden. Ook leveren zij, zoals bekend, een belangrijke bijdrage vanuit de lucht. Mijn kennismaking met Bagdad voelde verstikkend en beklemmend. Een stad getekend door de oorlog. Veiligheidszones, T-walls, checkpoints. Van de stevige pijlers, waarop het bouwwerk van onze vrijheid rust, is geen sprake. En de impact hiervan op de mensen ter plaatse is met geen pen te beschrijven.

President Obama zei eerder: ‘This is not a classic battle in the sense that we defeat them on the battlefield and then they ultimately surrender. What we are fighting is an ideological strain of extremism that poses a significant threat to all of us, to our interests, our values. A highly persistent threat for which quick fixes do not exist’.

Zo is het. Dit is een zaak van de lange adem. De heftige en recente frontbewegingen maken dat maar weer eens indringend duidelijk. Let wel, het is een strijd die het waard is om te voeren. Op ongekend wrede wijze hakt ISIS in op, voor ons zo belangrijke, fundamentele rechten en vrijheden. Als we hier niet massaal en met overtuiging tegen opstaan…waartegen dan wel?

De dreigingen en risico’s zijn nog altijd groots. Voor Irak. De regio. Maar ook voor het fundament van dat robuuste bouwwerk: onze vrijheid. Vastberaden verder bouwen dus. Clear, hold, build. In eigen land. En daarbuiten. Steen voor steen.

Jeanine Hennis-Plasschaert

Minister van Defensie

Mei 2015