Daders én opdrachtgevers moord Nemtsov opsporen en berechten - Hoofdinhoud
De onderste steen moet boven komen. Het kan niet zo zijn, dat opnieuw een prominent gezicht van de Russische oppositie op duistere wijze met een moord het zwijgen wordt opgelegd. De daders én opdrachtgevers van de moord op de Russische oppositieleider Boris Nemtsov moeten worden opgespoord en berecht. Vandaag sprak het Europees Parlement in Straatsburg zijn afschuw uit over deze moord.
Op steenworp afstand van het Kremlin werd Nemtsov op 27 februari doodgeschoten. Dit gebeurde twee dagen voor een groot publiek protest tegen de politieke, sociale en economische situatie in Rusland en tegen de Russische betrokkenheid bij het conflict in Oekraïne. Nemtsov was medeorganisator van het protest.
Inmiddels zijn er vijf Tsjetsjeense verdachten gearresteerd, die - aldus het Kremlin - Nemtsov vermoord zouden hebben wegens zijn steunbetuiging aan de cartoonisten van Charlie Hebdo. Ik vind deze versie van de gebeurtenissen uiterst discutabel. Volgens de dochter van Nemtsov zit het Kremlin zelf achter de moord. Ik ben bang dat we nooit duidelijkheid zullen krijgen over wie er écht verantwoordelijk is voor de dood van Nemtsov.
Helaas is de moord op Nemtsov geen incident. Door de jaren heen zijn tientallen mensenrechtenactivisten, journalisten, advocaten en dissidenten onder verdachte omstandigheden vermoord en verdwenen. In 2006 werd de bekende journaliste en mensenrechtenactiviste Anna Politkovskaja doodgeschoten in een lift van haar appartementencomplex. Datzelfde jaar stierf Aleksandr Litvinenko, een voormalig medewerker van de Russische veiligheidsdiensten KGB en FSB, in Londen aan een poloniumvergiftiging.
Ondanks sterke vermoedens is betrokkenheid van de Russische regering bij deze - en vele andere - moorden nooit aangetoond.
De moord op Nemtsov staat symbool voor een fundamenteel probleem met het politieke klimaat in Rusland. Er wordt steeds repressiever opgetreden tegen iedere vorm van alternatief geluid. De vrijheid van meningsuiting, rechten van (seksuele) minderheden en persvrijheid worden alsmaar verder ingeperkt. Bureaucratie en wetgeving worden misbruikt om het werk van civil society organisaties en NGO’s onmogelijk te maken. En wie dit wil aanvechten, komt oog in oog te staan met een rechtsprekende macht, die sterk wordt gecontroleerd door het Kremlin.
Dit weerhield tienduizenden Russen er niet van om de dag na de moord onder het motto ‘Je suis Boris Nemtsov’ de straat op te trekken. Het werd zo een indrukwekkend protest tegen de onderdrukking van critici van het regime van president Vladimir Poetin. Een buitengewoon moedig protest, omdat alle deelnemers op last van de autoriteiten zich eerst moesten registreren.
En dat is natuurlijk een meer dan bespottelijke actie van een land dat propageert ‘een democratische rechtsstaat’ te zijn.