Film & Debat: Stand by your president - Hoofdinhoud
De Nederlandse Sandra Roelofs trouwde met de latere president van Georgië, Mikheil Saakashvili. Ze werd zo first lady tijdens een bewogen presidentschap. Het politieke systeem van Georgië was volop in beweging, waarbij de idealistische president leek te transformeren tot een machtspoliticus. Georgïe had in die jaren bovendien voortdurend conflicten met Rusland. Rusland stationeerde uiteindelijk militairen in enkele afvallige regio's.
De film "stand by your president" beschrijft hoe Sandra Roelofs deel werd van Georgië en hoe zij zich als first lady staande hield in de turbulente politieke situatie van het land en haar man.
Na afloop van de film gingen onder leiding van Francoise Companjen i (Kaukasus deskundige), Kati Piri i, (Europarlementariër (PvdA) en deskundige op het gebied van zich ontwikkelende democratieën) en Ineke Smits i (regisseur van de film) met elkaar in gesprek en werden er vragen uit het publiek beantwoord.
Dit evenement wordt mede mogelijk gemaakt dankzij het Montesquieu Instituut, Internationaal Perscentrum Nieuwspoort en Prodemos – Huis voor democratie en rechtsstaat.
Inhoudsopgave
De Zeeuwse Sandra Roelofs werd ruim tien jaar geleden first lady van het kleine, sprookjesachtige, maar politiek instabiele Georgië in de Kaukasus. Haar prins op het witte paard, Mikheil Saakashvili, werd in 2004 gekozen tot president, nadat onder zijn leiding de zittende president Shevardnadze middels de vreedzame Rozenrevolutie werd gedwongen op te stappen. Meteen al vanaf de inauguratie van Misja, zoals haar man in de volksmond wordt genoemd, nam Sandra de functie van first lady actief op zich. Voor haar was Misja's presidentschap een verantwoordelijkheid en taak die zij samen als echtpaar zouden dragen; hij in de politiek, zij in de maatschappij. Met haar lange blonde haren, haar meisjesachtige uitstraling, haar actieve betrokkenheid bij het welzijn van het volk en kennis van de Georgische taal en cultuur wist ze in snel tempo alle harten voor zich te winnen.
Sprookjes bestaan niet en het leven van een first lady gaat niet altijd over rozen. Het voortdurend oog van protocol, bewaking en pers eist zijn tol, evenals een overvolle agenda die nauwelijks tijd laat voor een privéleven, en een echtgenoot voor wie alles in het teken van de politiek staat. Sandra mist de warmte van haar ouderlijk huis en de rust van Zeeland. Tegelijkertijd is Georgië wel degelijk haar thuis en haalt ze veel voldoening uit haar werk; van de humanitaire projecten die ze initieert tot de klassieke muziekzender Muza die ze opzet.
Na tien jaar is het optimistisch elan waarmee Misja zijn presidentschap begon flink aangetast. Ondanks de verbeteringen van de infrastructuur is er nog veel armoede, en worden burgers om het minste of geringste veroordeeld tot gevangenisstraf. De groeiende ontevredenheid bij de oppositie leidt in 2007 tot het uitroepen van de noodtoestand, gevolgd door verkiezingen die Misja ternauwernood wint. Niet lang daarna monden de voortdurende grensconflicten uit in een vijfdaagse oorlog met Rusland. In oktober 2012 worden de parlementsverkiezingen gewonnen door de oppositie onder leiding van Bidzina Ivanishvili, een oligarch die zijn kapitaal in Rusland verdiende. Een jaar later zullen nieuwe presidentsverkiezingen plaats vinden, waarbij Misja bij wet niet meer herkozen kan worden.
Wij volgen Sandra tijdens dat laatste jaar als first lady; we gaan met haar en haar entourage op werkbezoek in het land, en leren haar kennen in haar officiële functie. Maar als de wereld niet meer meekijkt en alle andere camera's ophouden met draaien, volgen wij Sandra naar haar ouderlijk huis in Zeeland. Terwijl haar moeder thee serveert, bekijken wij Sandra's plakboeken vol herinneringen. Aan haar eerste jaren met Misja, voor wiens carrière ze zich vanaf het begin van hun relatie volledig inzette. Aan de jaren als first lady waarin ze staatsbezoeken aflegde, reizen maakte, en een opwindend en intensief leven leidde. En aan de jaren waarin haar kinderen opgroeiden, maar ook haar man steeds meer zijn eigen koers ging varen.
Dan is ook de tijd antwoord te vinden op vragen die eerder nog niet gesteld konden worden: Wat gebeurt er als de droom voorbij is? Als ze niet meer in de spotlight staat? Zal ze dat leven missen? Hoe is het om met een ex-president samen te leven? Is hun liefde sterk genoeg? Wat gebeurt er met haar door Misja op de proef gestelde oprechtheid en eerlijkheid als het grotere doel van hun gemeenschappelijke taak als presidentskoppel wegvalt? Wat wordt haar nieuwe doel, haar nieuwe droom?
"Stand by your president" is geproduceerd door IDTV Docs in coproductie met NCRV.
De politieke onrust duurt nog voort in het hedendaagse Georgië maar zorgelijk hoeft dat niet te zijn. Europarlementariër Kati Piri wees erop dat beginnende democratieën tijd nodig hebben om zich te ontwikkelen. Dat de laatste jaren van president Saakasjvili de ontwikkeling van het land hun sporen hebben achter gelaten bleek - na de film - ook uit het debat.
Wat voor Georgië ook van vitaal belang is, is dat Europa het land niet vergeet. Dit is volgens deskundige Francoise Companjen vooral van belang met het oog op Rusland, waar het land in 2008 een conflict mee uitvocht,