Ingrijpend, heftig en hevig - Hoofdinhoud

2014 was een jaar met ingrijpende gebeurtenissen, heftige conflicten en hevige emoties. Gebeurtenissen en conflicten die ook ons land niet bepaald onberoerd hebben gelaten. Het optreden van Rusland. De barbaarse praktijken van ISIS. De downing van vlucht MH17. En meer. Duidelijk is dat het jaar 2014 ons in vele opzichten met de neus op de feiten heeft gedrukt.

Het veiligheidsbeeld is het afgelopen jaar onmiskenbaar veranderd. Dat op zich is geen verrassing. Alle voortekenen waren aanwezig en vele experts hebben hier de afgelopen jaren bij herhaling op gewezen. De panelen van het wereldtoneel zijn in beweging, en hoe. Verwacht moet worden dat de brandhaarden zowel ten oosten als ten zuiden van het NAVO-grondgebied ons de komende jaren nog vele hoofdbrekens zullen bezorgen. En ook nieuwe crises kunnen snel opkomen. De internationale veiligheidssituatie laat veel Nederlanders niet koud. Het gevoel van veiligheid staat begrijpelijkerwijs onder druk.

Dag en nacht

Nederland is lid van de NAVO, de Europese Unie en de Verenigde Naties. Met reden. Dit is in ons belang. En ja, ook van Nederland wordt verwacht dat het een bijdrage van betekenis levert aan de mondiale en Europese veiligheid. Dat doen we dan ook. De verslechtering van de veiligheidssituatie heeft het afgelopen jaar al tot een groeiend beroep op onze krijgsmacht geleid. Zoals bekend, levert Nederland op verschillende manieren bij aan de zogenoemde ‘geruststellingsmaatregelen’ ten behoeve van onze oostelijke bondgenoten. Nederlandse F16's, en straks ook Nederlandse trainers, spannen zich tot het uiterste in om de militaire aantrekkingskracht van ISIS te breken. Het Joint Support Ship, de Karel Doorman, wordt ingezet in de bestrijding van de ebola-crisis. De missie in Mali draait op volle toeren. De antipiraterij-missies rondom de Hoorn van Afrika zijn meer dan succesvol. En onze militaire aanwezigheid in Afghanistan wordt voortgezet onder de vlag van Resolute Support. We zijn dag en nacht in touw met de bijna twintig missies die op uiteenlopende plekken in de wereld worden uitgevoerd.

Koers houden

De kwaliteiten van de Nederlandse krijgsmacht worden vaak geprezen. Ook door onze partners. Dat maakt trots. Maar de geopolitieke ontwikkelingen dwingen ons ook om de realiteit onder ogen te zien. Het is per slot van rekening een feit dat de gelijktijdige inzet van de krijgsmacht, en delen daarvan, aan beperkingen onderhevig is. Het is een feit dat onze mogelijkheden om missies langere tijd vol te houden gaandeweg zijn afgenomen. Het is een feit dat de snelle kabinetswisselingen van de afgelopen jaren hebben geleid tot het steeds weer uitzetten van nieuwe koersen. De impact hiervan op een organisatie als Defensie is groot. Eenheden en capaciteiten zijn niet gisteren geschrapt en morgen weer gereed gesteld. De veiligheidssituatie noopt echter tot een stabiele ontwikkeling van de krijgsmacht. Het is dan ook van groot belang dat Defensie de komende jaren koers kan houden en verder kan bouwen. Geen sinecure. De wensenlijstjes op het Binnenhof zijn tenslotte lang.

Kerntaak

De trendbreuk die afgelopen zomer werd aangekondigd, was dan ook goed nieuws. En de inzet is om die trendbreuk, waar mogelijk, verder vorm te geven. Het zorgen voor veiligheid is niet voor niets een cruciale kerntaak van de overheid. En juist als gaat om de kerntaak van de overheid, is het van belang om standvastig te opereren.

De weg omhoog

2013 werd voor Defensie het jaar van herijken en knopen doorhakken. 2014 was het jaar van stabiliseren en ook een belangrijke stap voorwaarts. Koersvast de weg omhoog bewandelen, is het devies voor het jaar 2015. Met andere woorden: we bouwen verder aan ons militair vermogen. We blijven werken aan een slagvaardige krijgsmacht. Een krijgsmacht die er staat als dat nodig is, dichtbij en ver weg. Een krijgsmacht die - samen met onze partners - snel inzetbaar is om op crises te reageren, in eigen land en daarbuiten. Een krijgsmacht die is voorbereid op een hoeveelheid van dreigingen en risico’s. Het wezenlijk belang van de militaire inzet mogen we niet uit het oog verliezen. Sterker nog, die inzet en het belang daarvan moet centraal staan. Vandaag, morgen maar zeker ook overmorgen.

Dank

Graag wens ik iedereen fijne feestdagen en een mooie start van het nieuwe jaar. In het bijzonder onze mannen en vrouwen die - waar ook ter wereld - zijn uitgezonden en iedereen die hen juist in deze periode moet missen. Het afgelopen jaar is er door alle medewerkers van Defensie, militairen en burgers, keihard gewerkt. Het werk van Defensie gaat immers altijd door. En dus gaan onze mensen door. Waarvoor grote dank!

Jeanine Hennis-Plasschaert

Minister van Defensie

December 2014