Mooi nieuws: te strenge Fraudewet aangepast - Hoofdinhoud

Foto Shutterstock / David Evison

Op 1 januari 2013 trad de 'Fraudewet' in werking, een erfenis van het vorige kabinet (CDA, VVD en gedoogpartner PVV) met als doel fraude in de sociale zekerheid stevig aan te pakken. De PvdA stemde toen tegen die wet. We zijn uiteraard voor het bestraffen van fraude (dat tast het draagvlak en daarmee de financiering van ons sociale zekerheidsstelsel aan), maar vonden dat de beoogde wet daarin doorschoot. Dat ook mensen die zich vergissen of door de bomen het bos niet meer zien, door die wet geconfronteerd zouden worden met hoge boetes. Dat blijkt nu in de praktijk ook het geval te zijn. Minister Asscher heeft in een debat deze week aangegeven de wet te zullen versoepelen. En dat is winst.

Zowel de Centrale Raad van Beroep als de Ombudsman hebben recent de kritiek van de Partij van de Arbeid onderschreven: in de Fraudewet wordt onvoldoende rekening gehouden met 'de omstandigheden van het geval' en worden te snel te hoge boetes opgelegd. Dat is extra vervelend, omdat de wet van toepassing is op mensen die op een uitkering aangewezen zijn. En dat is niet uit luxe. Een uitkering is geen vetpot, waardoor een hele hoge boete moeten betalen omdat je bijvoorbeeld een ingewikkeld formulier niet helemaal correct hebt ingevuld mensen in grote problemen kan brengen.

Vanaf het begin heb ik aandacht gevraagd voor zulke effecten en er bij de minister op aangedrongen die aan te pakken. Het hielp dat partijen die destijds vóór de wet stemden (CDA en D66) onze kritiek nu wèl steunden en ook om aanpassing vroegen. Mede daardoor ontstond er een meerderheid in de Tweede Kamer (de VVD bleef tegen versoepeling).

Het siert minister Asscher dat-ie geen uitvluchten heeft gezocht en de kritiek serieus heeft genomen: in een debat woensdag kondigde hij aan de wet te zullen versoepelen. Daardoor blijft stevig optreden tegen echte fraude mogelijk, maar worden goedwillende mensen die geen ander verwijt kan worden gemaakt dan dat ze zich vergissen niet langer de dupe. En dat is goed nieuws.

Ook goed nieuws is dat vanaf nu door de instanties die de wet uitvoeren (gemeentes, SVB en UWV) al op de nieuwe manier wordt gewerkt. Ten slotte: op verzoek van de PvdA en andere partijen bekijkt de minister wat de mogelijkheden zijn met betrekking tot eerder (overigens puur juridisch terecht) opgelegde boetes.