Schriftelijk overleg Raad Buitenlandse Zaken van 22 juli 2014 - Hoofdinhoud
Oekraïne
De leden van de fractie van de PvdA zijn bezorgd over de voortdurende onrust in Oekraïne. De schendingen van het afgesproken staakt-het-vuren worden door deze leden betreurt. De gewelddadigheden tussen de Oekraïense overheid en de separatisten in het Oosten van het land, kostten de afgelopen weken tientallen mensenlevens en hebben vele gewonden tot gevolg gehad.
Rusland heeft een sleutelrol in het bereiken van een politiek akkoord tussen de Oekraïense regering en de separatisten. Het is hoopgevend dat Moskou tijdens de bijeenkomst in Berlijn op 2 juli jl. heeft bevestigd zich te zullen inzetten voor een staakt-het-vuren en het bereiken van een oplossing van het conflict. De leden van de PvdA-fractie verwelkomen de Russische toezegging Oekraïense grenswachters toe te laten op Russisch grondgebied om deel te nemen aan de controle van grensovergangen. Deze leden vragen zich af wanneer Rusland zijn woorden zal omzetten in daden. Welke concrete afspraken zijn hierover gemaakt?
De leden van de tripartite contactgroep - vertegenwoordigers uit Oekraïne, Rusland en de OVSE - kwamen op 6 juli jl. samen om te spreken over een duurzame wapenstilstand, te monitoren door de OVSE. De leden van de fractie van de PvdA vragen waarom het niet is gelukt tijdens deze bijeenkomst tot concrete afspraken te komen. Wanneer vindt de volgende tripartite bijeenkomst plaats, en hoe zijn de vooruitzichten op concrete afspraken in de nabije toekomst?
De Oekraïense president Petro Porosjenko zegt over documenten te beschikken waaruit Russische betrokkenheid zou blijken bij aanvallen van pro-Russische separatisten. Heeft Oekraïne diplomatieke documenten waaruit dit zou blijken, gedeeld met Nederland of de EU? Zo ja, hoe beoordeelt het kabinet deze documenten?
Een overeenkomst over gasleveranties tussen Oekraïne en Rusland is van groot belang voor de economische stabiliteit van Oekraïne, en dus voor het kunnen doorvoeren van hervormingen. De leden van de fractie van de PvdA vragen welke vooruitzichten er zijn op de totstandkoming van een overeenkomst over gasleveringen tussen Oekraïne en Rusland. Hoe beïnvloedt deze kwestie de voortgang van het tripartite overleg?
De leden van de fractie van de PvdA zijn voorstander van doorgaan met de voorbereiding van bredere economische sancties tegen Rusland. Deze leden achten het van belang dat de EU paraat staat verdergaande maatregelen te nemen indien de situatie daar aanleiding toe geeft. De geannoteerde agenda, noch het verslag van de Raad van 23 juni jl., geeft aan welke ontwikkelingen mogelijk aanleiding zouden geven tot het indienen van sancties. Is er gesproken over aanleidingen voor verdergaande maatregelen tegen Rusland? Welke zijn dit? Welke verdergaande maatregelen zouden kunnen worden genomen?
De ondertekening van het Associatieakkoord door Oekraïne en de EU achten de leden van de PvdA-fractie een belangrijke stap en een impuls voor het doorvoeren van hervormingen in het land. Het is van groot belang dat de doorvoering van de noodzakelijke economische hervormingen en de versterking van de democratische rechtstaat in Oekraïne wordt ondersteund. Deze leden zijn het kabinet dan ook erkentelijk voor de toezegging in de begroting van 2015 geld vrij te maken binnen het MATRA-programma voor de Oostelijke partnerlanden, waaronder Oekraïne. De leden van de fractie van de PvdA vragen of er afspraken zijn gemaakt over de wijze van coördinatie en het voorkomen van overlap betreffende de financiële steun aan Oekraïne. Op welke wijze wordt deze coördinatie vormgegeven? Welke organisatie zal hier verantwoordelijkheid voor dragen?
Op 23 juni jl. nam de Raad het politieke besluit tot het instellen van een civiele GVDB-missie in Oekraïne. Tijdens de aankomende Raad van 22 juli wordt dit Raadsbesluit waarschijnlijk aangenomen. De start van de voltallige missie is voorzien in september aanstaande. De leden van de fractie van de PvdA vragen hoe deze missie er uit zal komen te zien. Wat zijn de gestelde doelstellingen van deze missie?
ISIS/Irak
De leden van de fractie van de PvdA zijn zeer bezorgd over de ontwikkelingen in Irak; de snelle opmars van ISIS, de stichting van het islamitisch kalifaat en de gevolgen van het geweld voor de stabiliteit in de regio. De situatie onder burgers baart deze leden eveneens grote zorgen: in korte tijd zijn 600.000 mensen intern ontheemd geraakt. Deze groep komt nog bovenop de omvangrijke groep reeds bestaande ontheemden en de circa 250.000 in de Koerdisch Autonome Regio aanwezige Syrische vluchtelingen.
De leden van de fractie van de PvdA vragen zich af op welke wijze de Europese Unie kan bijdragen aan het bespoedigen van een inclusief politiek proces om stabiliteit in Irak te brengen? Welke mogelijkheden ziet de regering hiertoe? Deze leden vragen welke aanvullende maatregelen de EU voornemens is te nemen om de situatie van de intern ontheemden in Irak te verbeteren. Op welke wijze kan de Iraakse regering hierin worden ondersteund door de EU?
De leden van de PvdA-fractie maken zich in het bijzonder zorgen over de positie van diverse minderheden in Irak. Kan de minister aangeven welke groepen etnische en religieuze minderheden op dit moment in het bijzonder geraakt worden door het geweld en de instabiliteit? Kan hij aangeven in hoeverre zij hulp en bescherming ontvangen van lokale autoriteiten? Welke (extra) inspanningen onderneemt de internationale gemeenschap of kan zij ondernemen om voor kwetsbare minderheden op te komen?
Midden-Oosten Vredesproces (MOVP)
De leden van de PvdA-fractie zijn zeer bezorgd over de escalatie van het conflict rond de Gaza-strook. Door het geweld van de afgelopen dagen zijn nu al meer dan honderd doden gevallen, waaronder een aanzienlijk aantal kinderen. Deze leden zijn van mening dat de internationale gemeenschap een krachtig signaal dient te geven dat er snel een einde moet komen aan de gewelddadigheden.
Kort voor het Kamerreces drong de Kamer er in de motie-Servaes (23432, nr. 380) al op aan dat de gruwelijke moorden op een aantal tieners geen aanleiding mochten zijn voor het uitvoeren van collectieve straffen. Ook riep de motie de regering op om bij zowel de Israëlische regering als de Palestijnse Autoriteit aan te dringen op terughoudendheid, in woord en in daad. Hoe beoordeelt het kabinet de rol en verantwoordelijkheid van zowel de Israëlische regering als van de Palestijnse Autoriteit (PA) voor de geweldsescalatie van de afgelopen weken? In hoeverre hebben Israël en de PA zich volgens het kabinet gevolg gegeven aan de oproep van de internationale gemeenschap tot terughoudendheid? Op welke wijze heeft het kabinet uitvoering gegeven aan de motie-Servaes? Hoe beoordeelt het kabinet het Egyptische voorstel voor een wapenstilstand tussen Israël en de Palestijnen in Gaza, en de afwijzing van Hamas van dit voorstel?
De leden van de PvdA-fractie hebben kennis genomen van de uitspraken van de minister-president (NOS, 11 juli) waarin hij stelt dat Israël de meest wijze partij is en de standaard weet te zetten “door te voorkomen dat het disproportioneel wordt”. Waar baseert de premier deze appreciatie op? Betekent dit dat het kabinet op dit moment geen reden ziet om de Israëlische regering aan te spreken op de beschietingen in de Gazastrook? Hoe beoordeelt het kabinet in dit verband de bevindingen van de VN die stellen dat 77% procent van de dodelijke slachtoffers in Gaza burgers zijn, waarvan een aanzienlijk deel kinderen? Wanneer is volgens het kabinet wel sprake van een disproportionele reactie?
De leden van de PvdA-fractie vragen wat de Nederlandse inzet ten aanzien van de beoogde uitkomst van de RBZ is, anders dan dat de EU een eensgezinde lijn zal uitdragen.
Oeganda
De leden van de PvdA-fractie betreuren het feit dat in Oeganda in februari jl. een strenge anti- homowet van kracht is gegaan die stelt dat op homoseksualiteit gevangenisstraffen van zeven jaar tot levenslang staan. Leden van de PvdA-fractie hebben middels Kamervragen en in overleg met de minister van Buitenlandse Zaken (o.a. het notaoverleg Mensenrechten van 30 juni jl.), hun zorgen over de gevolgen van de wet voor Lesbische, Homo-, Biseksuelen en Transgenders (LHBT) in Oeganda geuit. Deze leden hebben bepleit dat Nederland en de Europese Unie zich inzetten voor ondersteuning van de Oegandese LHBT-gemeenschap, onder meer door rechtshulp te bieden aan hen die onder de anti-homowet in staat van beschuldiging worden gesteld.
Tevens vinden deze leden dat de druk op de Oegandese autoriteiten opgevoerd moet worden, bijvoorbeeld door een zwarte lijst op te stellen van officials die betrokken zijn bij ernstige mensenrechtenschendingen, waaronder tegen LHBT. De Verenigde Staten hebben reeds een dergelijke lijst opgesteld. De leden van de fractie van de PvdA vragen de minister tijdens de Raad te pleiten voor Europese acties tegen Oeganda vanwege de instelling van de anti-homowet. Is het kabinet bereid het onderwerp te agenderen? Welke voorstellen zal Nederland doen ter ondersteuning van de LHBT-gemeenschap in Oeganda en om de druk op de Oegandese regering op te voeren?
Ga terug naar overzicht Kamervragen & debatten.