Klein klein kleutertje - Hoofdinhoud

Het kinderliedje “klein, klein kleutertje” zingt al een tijdje in mijn hoofd. Met dit liedje wordt aan kleine kinderen verteld dat zij niet “in het hof” mogen komen; geen bloempjes mogen plukken en het vooral het niet te grof mogen maken. Oké het liedje is wat ouderwets, maar denken we in Nederland niet nog steeds hetzelfde?

De gemeente vindt het meestal niet goed als kinderen een hut bouwen in een boom. Wat zeggen buurtbewoners als kleuters bloemen plukken uit het openbaar groen? Misschien mogen ze nog net het pluis van een uitgebloeide paardenbloem blazen of zuring plukken om op te kauwen.

De bebouwde kom zit vol met kijkgroen - groen om naar te kijken. Het zijn meestal borders met struiken. Soms mag je er nog net op het gras lopen, of liggen, maar daar blijft het dan bij. Al het groen, dus ook kijkgroen maakt de openbare ruimte prettiger. Bloemen brengen kleur in de straat, en dat vinden mensen fijn - of ze nou groot zijn of klein. Toch zou ik willen dat we ons openbaar groen voor meer functies gebruiken dan alleen kijken.

Als tegenhanger van kijkgroen bestaat de term gebruiksgroen. Openbaar groen om te gebruiken dus. Zoals een grasveld waar je heerlijk kunt picknicken of voetballen. Of bomen om in te klimmen en water om mee te spelen. In veel gemeentes zijn al plekken ingericht als speelnatuur. Daar mag je spelen met natuur, met water, zand, stokken, stenen. Speelnatuur is daarmee het tegenovergestelde van de nette hof uit het liedje. Het is er juist de bedoeling dat de kleutertjes (en grotere kinderen) er mee mogen spelen.

En er zijn meer plekken waar je het groen echt kunt gebruiken. Een zeer interessante nieuwe trend is “plukgroen”. Dat is bijvoorbeeld stadsnatuur met eetbare vruchten. Zoals een appelboom of bramenstruik in het openbaar gebied waarvan je mag eten. De leuke site en app van ‘de wildplukwijzer’ helpen je bij het vinden van plekken met eetbare stadsnatuur. Door het idee van dit wildplukken voor eten moest ik ook gelijk denken aan de kleuter Sam. Hij won in 2008 de eerste prijs op de Delftse straatspeeldag met een plan voor zijn schoolplein. Op het plein wilde Sam graag dingen als een luisterboom, plukgras en een struikentunnel. Van zulke woorden wordt je toch meteen enthousiast?

Groen is gezond. Groen biedt ruimte voor beweging en ontspant. Niet gek dat een groene woonomgeving ook gezonder blijkt te zijn. Dat is vooral zo bij kinderen, ouderen en laag opgeleiden. Kijk het onderzoek van Jolanda Maas of het handige IVN factsheet er maar op na. Niet voor niets blijkt groen in de buurt een belangrijke factor bij de keuze van mensen en bedrijven om zich daar te vestigen. Kinderen hebben geen wetenschappelijk onderzoek om dit principe haarfijn aan te voelen. Een groene openbare ruimte vinden ze mooi en fijn, zo vertellen ze. Ze willen vlak bij hun huis en school graag mooie bloemen en groene plekken om op en mee te spelen.

Wat mij betreft zorgen we ervoor dat alle kleutertjes vlak bij huis genoeg hofjes, struiken, bloemen, bomen, zand en water hebben om samen de wereld te ontdekken. En dan maakt het niet meer uit welk liedje daarbij wordt gezongen.

———-

Deze blog is geschreven voor Straatbeeld en platform Buitenspelen.

17 september 2014