Memorie van toelichting - Vaststelling van de begrotingsstaat van het Deltafonds voor het jaar 2015 - Hoofdinhoud

Deze memorie van toelichting i is onder nr. 2 toegevoegd aan wetsvoorstel 34000 J - Vaststelling begroting Delta-fonds 2015.

Inhoudsopgave

Kerngegevens
Tekst
Meer informatie
Parlementaire Monitor

1. Kerngegevens

Officiële titel	Vaststelling van de begrotingsstaat van het Deltafonds voor het jaar 2015; Memorie van toelichting; Memorie van toelichting
Documentdatum	16-09-2014
Publicatiedatum	16-09-2014
Nummer	KST34000J2
Kenmerk	34000 J, nr. 2
Externe link	origineel bericht
Originele document in PDF

2. Tekst

34 000 J Vaststelling van de begrotingsstaat van het Deltafonds voor het jaar 2015

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Inhoudsopgave

Blz.

ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE WETSARTIKELEN

Wetsartikel 1

BEGROTINGSTOELICHTING

Leeswijzer

Agenda Deltafonds

De Productartikelen

Bijlagen

1.

Voeding van het Deltafonds en begrotingstaat per productartikelonderdeel

2.

Verdiepingsbijlage

3.

Overzicht Hoogwaterbeschermingsprogramma

4.

Begroting beheer, onderhoud, vervanging en renovatie RWS

5.

Lijst van afkortingen

A. ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk jaar afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het wetsvoorstel strekt ertoe om de onderhavige begrotingsstaat voor het aangegeven jaar vast te stellen.

Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor dat jaar. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota.

Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en ontvangsten vastgesteld. De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Infrastructuur en Milieu, M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1.

LEESWIJZER

Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) stelt de begroting van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (Begroting hoofdstuk XII) op van de Rijksbegroting, de begroting van het Infrastructuurfonds en de begroting van het Deltafonds.

Voor u ligt de begroting van het Deltafonds.

Door een apart fonds voor water kan beter invulling worden gegeven aan de doelstellingen zoals vastgelegd in de Waterwet (artikel 7.22a t/m 7.22d), te weten de bekostiging van maatregelen, voorzieningen en onderzoeken op het gebied van waterveiligheid, zoetwatervoorziening en vanaf 1 januari 2015 ook waterkwaliteit. Zo mag het fonds jaarlijkse saldi (meer of minder uitgaven in enig jaar) overhevelen - in tegenstelling tot de beleidsbegroting van IenM - waardoor (kasmatige) vertragingen en versnellingen van projecten niet hoeven te leiden tot budgettaire knelpunten.

Het Deltafonds wordt voor het grootste deel gevoed door een bijdrage uit de Begroting hoofdstuk XII (artikelonderdeel 26.02). Daarnaast betalen de waterschappen gezamenlijk de helft van de jaarlijkse bijdrage aan het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) en de afronding van het HWBP-2. Tevens worden voor een aantal projecten uitgaven doorberekend aan derden, zoals andere departementen, lagere overheden, buitenlandse overheidsinstanties en de Europese Unie.

In het Deltaprogramma zijn de maatregelen, voorzieningen en onderzoeken voor de korte termijn (eerstvolgende zes jaren) beschreven en wordt een doorkijk gegeven voor de voorbereidingen die voor de langere termijn worden getroffen om ons land nu en in de (verre) toekomst adequaat te beschermen tegen hoog water en van voldoende zoet water te blijven voorzien.

Het Deltaprogramma is het jaarlijkse bijstuk bij de Deltafondsbegroting. Het biedt een overzicht van alle maatregelen, voorzieningen, onderzoeken en ambities op het gebied van waterveiligheid en zoetwatervoorziening en daarmee van alle projecten die geheel of gedeeltelijk uit het Deltafonds worden gefinancierd. Ook gaat het Deltaprogramma in op de middellange en lange termijn strategieën op het gebied van waterveiligheid en zoetwatervoorziening. In de periode tot en met 2014 is in het Deltaprogramma in jaarlijkse stappen gewerkt aan de voorbereiding van hoofdkeuzes op het gebied van waterveiligheid en zoetwatervoorziening (de deltabeslissingen) en de maatregelen die daar uit voortvloeien.

Verantwoord Begroten

Op 20 april 2011 is de aanpassing van de presentatie van de Rijksbegroting onder de naam «Verantwoord Begroten» in de Tweede Kamer behandeld (Kamerstukken II, 2010/11, 31 865, nr. 26). De nieuwe presentatie geeft meer inzicht in de financiële informatie. In uitzondering op de systematiek van «Verantwoord Begroten» worden via het Deltafonds ook onderdelen van het apparaat van RWS bekostigd. In de agentschapsparagraaf RWS - onderdeel van de beleidsbegroting van IenM (Hoofdstuk XII) - worden alle apparaatskosten van RWS inzichtelijk gemaakt. Tevens worden op deze begroting de apparaatskosten van de Staf Deltacommissaris gepresenteerd.

Overprogrammering

In de begroting vorig jaar is de inzet van het instrument overprogrammering toegelicht. Het doel hiervan is zorg dragen dat de budgetten tot besteding komen in de jaren waarin deze beschikbaar zijn gesteld. In het uitvoeringsjaar 2013 heeft dit ertoe geleid dat de budgetten op het Deltafonds vrijwel in het geheel zijn uitgeput. Met het volume aan overprogrammering wordt er voor gezorgd dat projectvertragingen niet onmiddellijk resulteren in onderbesteding.

Kolom «vorig»

In de tabellen projectoverzichten bij de verschillende artikelen is de kolom «vorig» opgenomen. In deze kolom is de laatste stand van de projectbudgetten opgenomen, i.c. de stand na de Voorjaarsnota 2014.

Groeiparagraaf: wat is nieuw in deze begroting

Prijsbijstelling tranche 2014

Aan de Tweede Kamer is toegezegd (Kamerstukken II, 2013/14, 33 750 XII nr.14) dat de Kamer uiterlijk bij ontwerpbegroting 2015 wordt geïnformeerd over de effecten van de korting op de prijsbijstelling tranche 2014 voor de IenM begrotingen. Als gevolg van deze korting zijn de projecten en programma’s op de fondsen geïndexeerd uit de resterende investeringsruimte bij de modaliteiten. Daarbij is kritisch bezien bij welke projecten en programma’s indexatie dit jaar noodzakelijk was (bijvoorbeeld vanuit juridische en/of bestuurlijke verplichtingen). Bij de Voorjaarsnota is het restant van de aanvullende post prijsbijstelling tranche 2014 daarnaast toegevoegd aan de IenM begrotingen.

Per saldo effect op IenM begrotingen (periode 2014-2028)

Infrastructuurfonds

€ 387mln

waarvan

Hoofdwegen

€ 303 mln

Spoorwegen¹

Regionaal/Lokale Infrastructuur

€ 11 mln

Hoofdvaarwegen

€ 73 mln

Deltafonds

€ 79 mln

Hoofdstuk XII

Totaal effect op de IenM begrotingen

€ 466 mln

Noot ¹

De besluitvorming over indexatie van de budgetten Spoorwegen voor Beheer, Onderhoud en Vervanging is aangehouden tot de begroting 2016.

De bedragen uit de tabel (in miljoenen euro’s) zijn ten laste van de investeringsruimte op de fondsen gebracht. Evenals vorig jaar resteert er op de fondsen een kasprobleem. Technisch is dit kasprobleem verwerkt via een minregel op de investeringsruimte van de modaliteiten. In het uitvoeringsjaar wordt een risico op een kasoverschrijding ter omvang van het minbedrag in de begroting geaccepteerd. IenM lost de minregel uiterlijk bij ontwerpbegroting 2017 op, maar zo mogelijk bij de eerstvolgende herijking van het investeringsprogramma.

Raming modaliteiten

De ambitie is om - op termijn - alle uitgaven per modaliteit te ramen op de desbetreffende artikelen, opdat alle uitgaven die verband houden met een modaliteit op de betreffende artikelen zijn geraamd. Hiertoe is in deze begroting een eerste aanzet gedaan.

Ter voorbereiding op de af te sluiten Service Level Agreements 2017-2020 (tussen RWS en opdrachtgevers) zijn de budgetten voor de landelijke taken geraamd onder de Overige Netwerkgebonden Kosten (dit betreffen de activiteiten die door RWS centraal worden uitgevoerd). Deze middelen werden tot en met de vorige begroting integraal geraamd onder verkeersmanagement / watermanagement en beheer en onderhoud. De verdeling van de budgetten voor de landelijke taken naar verkeersmanagement en beheer en onderhoud is extracomptabel inzichtelijk gemaakt in de bijlage beheer, onderhoud, vervanging en renovatie bij deze begroting. Het betreft hier een technische, beleidsneutrale mutatie.

In de ontwerpbegroting 2016 zullen aanvullende mutaties worden doorgevoerd om het eindbeeld te bereiken. Dit betreft onder meer het toedelen van de middelen op artikelonderdeel 18.12 «Nader toe te wijzen Beheer en Onderhoud en vervanging», waarop in deze begroting middelen zijn geraamd, welke nog niet aan netwerken kunnen worden toebedeeld.

Waterkwaliteit

Op grond van het amendement-Jacobi (Kamerstukken II, 2013/14, 33 503, nr. 8) is het met ingang van 1 januari 2015 mogelijk om de uitgaven op het gebied van waterkwaliteit, ook wanneer deze uitgaven geen relatie hebben met waterveiligheid en zoetwatervoorziening, te verantwoorden op het Deltafonds. Hierdoor is het mogelijk om vanuit het Deltafonds projecten waarin ook waterkwaliteitsaspecten een rol spelen integraal te financieren. Hiertoe is een nieuw artikel 7 gecreëerd en zijn middelen overgeboekt van artikel 12 op Begroting hoofdstuk XII naar artikel 7 van het Deltafonds. Het gaat daarbij om de realisatieprojecten Verbeterprogramma Waterkwaliteit Rijkswateren.

De opgaven voor waterkwaliteit worden niet gedekt uit de budgetten op het Deltafonds die bestemd zijn voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening (zie schriftelijke beantwoording Kamervragen ten behoeve van het WGO van 18 november 2013 (Kamerstukken II, 33 750 XII nr. 54). In lijn met deze voorwaarde is dekking gevonden binnen andere budgetten dan die voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening, zodat de opgave voor de uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) op artikel 7 van het Deltafonds volledig gedekt is. Voor de resterende opgave vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water voor de tweede en derde planperiode tot en met 2027 was aanvullend circa € 474 miljoen benodigd. In deze begroting wordt voorgesteld uit onderstaande budgetten middelen vrij te maken ten behoeve van het Verbeterprogramma Waterkwaliteit Rijkswateren:

-
- •
  
  Het budget «Verbeterprogramma Waterkwaliteit Rijkswateren» op de Begroting hoofdstuk XII (artikel 12.01) van € 34,9 miljoen in het jaar 2018 wordt geëxtrapoleerd en overgeboekt naar - het nieuw gecreëerde - artikel 7 op het Deltafonds. Het betreft een reeks tot en met 2027, het jaar waarin het programma ten behoeve van de KRW wordt afgerond, en bedraagt in totaal € 314,2 miljoen.

-
- •
  
  Verlaging van de structurele budgetten bodemsanering op artikel 13.04 van de Begroting hoofdstuk XII (vanaf 2019 t/m 2027 een bedrag van € 4,9 miljoen per jaar): € 44,5 miljoen.

-
- •
  
  Inzet ontvangsten Wet Verontreiniging Oppervlaktewater (WVO) (vanaf 2014 t/m 2027): € 56 miljoen.

-
- •
  
  Vrijval nog te verrichten werkzaamheden agentschap RWS BenO nat: € 59,7 miljoen.

Daarnaast zijn de projecten Natuurcompensatie Perkpolder, Verruiming vaargeul Westerschelde en Natuurlijker Markermeer/IJmeer, die eerder vanuit het Deltafonds naar de Begroting hoofdstuk XII waren overgeboekt, weer aan dit artikel toegevoegd.

Dit leidt tot het volgende overzicht aan budgetten op het nieuwe artikel 7.

Budgetten naar artikel 7

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Totaal

waaronder budgetten voor Waterkwaliteit, excl. KRW

Natuurcompensatie Perkpolder

3.238

3.238

Verruiming vaargeul Westerschelde

497

1.011

277

764

20.809

24.122

Natuurlijker Markermeer/IJmeer

4.208

553

2.987

7.748

Subtotaal budgetten voor Waterkwaliteit, excl. KRW

7.943

1.564

3.264

764

20.809

35.108

waaronder bestaande budgetten KRW

Overheveling naar DF vanaf 2015/KRW 2 en 3e Tranche

33.000

34.917

100.917

Overheveling naar DF vanaf 2015/KRW 1e Tranche

6.232

4.882

11.114

Overheveling naar DF vanaf 2015/KRW 1e Tranche

27.455

27.455

Subtotaal bestaande budgetten KRW

33.687

37.882

33.000

34.917

139.486

waaronder additionele budgetten KRW

HXII: Extrapolatie middelen Verbeterprogramma Rijkswateren (Art. 12.01 Waterkwaliteit)

34.917

314.253

HXII: Verlaging middelen bodemsanering Art. 13.04 Ruimtegebruik Bodem

4.944

44.500

DF (B&O nat) Inzet Ontvangsten Wet Verontreiniging Oppervlaktewater (WVO) Art. 3.02 Beheer, onderhoud en vervanging

8.000

4.000

56.000

DF (B&O nat): Vrijval nog te verrichten werkzaamheden Art 3.02 Beheer, onderhoud en vervanging

5.140

34.000

59.700

Subtotaal additionele budgetten KRW

5.140

53.001

81.861

47.861

43.861

474.453

Subtotaal som budgetten KRW

38.827

43.022

38.140

40.057

53.001

81.861

47.861

43.861

613.939

Budgetstand (OB2015) op DF Artikel 7 Investeringen in Waterkwaliteit

46.770

44.586

41.404

40.821

53.765

102.670

47.861

43.861

649.047

Waarvan totaal overheveling uit XII incl. KRW

41.630

39.446

36.264

35.681

40.625

60.670

39.861

533.343

2.

AGENDA DELTAFONDS

Het Deltaprogramma heeft als doel ons land nu en in de toekomst te beschermen tegen hoog water en de zoetwatervoorziening op orde te houden. Het financieel fundament onder het Deltaprogramma is het Deltafonds. Daarnaast zijn maatregelen op het gebied van waterkwaliteit onderdeel van het Deltafonds.

Werken aan waterveiligheid en zoetwatervoorziening vraagt continu inspanningen en investeringen. Het aantal mensen en de waarde van het te beschermen goed veranderen, onder invloed van economische en demografische ontwikkelingen. Ook water en bodem veranderen in de loop van de tijd: de zeespiegel stijgt en de bodem daalt. Daarbij verandert het klimaat, waardoor het warmer wordt en rivierafvoeren en regenval grotere extremen zullen vertonen. Het Deltaprogramma is het nationale programma waarin Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen samenwerken om Nederland veilig en aantrekkelijk te houden en goed te blijven voorzien van zoetwater. Zo kan onze economie blijven profiteren van de gunstige ligging in de delta.

In de beleidsagenda van Begroting hoofdstuk XII en in het Deltaprogramma 2015 wordt inzicht geboden in de beleidsdoelen en verdere onderdelen van het Deltaprogramma.

Mijlpalen en resultaten 2015

Hieronder wordt ingegaan op de mijlpalen in het lopende programma. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt welke projecten in 2015 worden opgeleverd en bij welke projecten de uitvoering in 2015 start.

Beheer, onderhoud en vervanging

Voor het beheer en onderhoud tot en met 2016 zijn prestatieafspraken gemaakt voor het watermanagement en beheer en onderhoud waterveiligheid, waaronder kustlijnhandhaving met zandsuppleties, stormvloedkeringen en rijkswaterkeringen zoals dijken, dammen en duinen. Deze prestatieafspraken zijn nader toegelicht in artikel 3 Beheer, Onderhoud en Vervanging van deze Deltafondsbegroting. Hiervoor zijn nieuwe indicatoren opgesteld die beter aansluiten bij de doelstelling van het op orde krijgen en houden van een duurzaam watersysteem tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten, waardoor Nederland droge voeten houdt.

In 2015 wil IenM onder meer de volgende activiteiten in het kader van beheer, onderhoud en vervanging uitvoeren:

Beheer, onderhoud en vervanging

Hoofdwatersystemen

Zandsuppleties basiskustlijn

Levensduur verlengend onderhoud aan stuwen Nederrijn / Lek

Programma stroomlijn ten behoeve van de beheersing van de hoogwaterveiligheid in het rivierengebied

Conservering Maeslantkering en Oosterscheldekering

Aanleg

In 2015 wordt voortvarend gewerkt aan het verbeteren van de waterveiligheid, onder andere aan de programma's HWBP-2, nHWBP, Maaswerken en Ruimte voor de Rivier. Hieronder volgen de mijlpalen die IenM in 2015 wil behalen:

Programma's Waterveiligheid

Programma

Mijlpaal

Project

HWBP-2

Start realisatie

Houtribdijk

Hoogwaterkering Den Oever

Waddenzeedijk Texel

Oplevering

Ipenslotersluis en Diemerdammersluis

Waddenzeedijk Friese kust

IJsselmeer, kleibekleding en pipingmaatregelen

Dijkversterking Krimpen

Merwededijk te Werkendam

Bergambacht / Ammerstol / Schoonhoven

Keersluis Meppelerdiep Zwartsluis

Kustversterking Katwijk

nHWBP

Start realisatie

Diefdijk

Emanuelpolder

Capelle Moordrecht

Oplevering

Dalfsen

Oevererosie Klaphek

Maaswerken

Start realisatie

n.v.t.

Oplevering

Zandmaas: Retentiebekken Lateraal kanaal West, zuidelijk deel «plus»

Zandmaas: Zomerbedverdieping Sambeek

Zandmaas: Hoogwatergeul Lomm

Zandmaas: Well-Aijen Zuid

Maasroute: Verruimen Bocht Steijl

Maasroute: Bediencentrale Maasbracht

Ruimte voor de Rivier

Start realisatie

Uiterwaardvergraving Huissensche Waarden

Dijkverbetering Lek / Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden

Ruimte voor de Rivier IJsseldelta, gedeelte Zomerbedverlaging

Ruimte voor de Rivier IJsseldelta, gedeelte Reevediep

Oplevering

Extra uiterwaardvergraving Millingerwaard

Dijkteruglegging Lent

Kribverlaging Waal Fort St. Andries

Kribverlaging Beneden-Waal

Uiterwaardvergraving Brakelse Benedenwaarden en dijkverlegging Munnikenland

Ontpoldering Noordwaard

Ontpoldering Overdiepse Polder

Dijkverbetering Amer/Donge

Dijkverbetering Steurgat / Land van Altena

Dijkverbetering Bergsche Maas / Land van Altena

Dijkverbetering Oude Maas / Hoeksche Waard

Dijkverbetering Oude Maas / Voorne Putten

Berging op het Volkerak-Zoommeer

Uiterwaardvergraving Huissensche Waarden

Uiterwaardvergraving Honswijkerwaarden, stuweiland Hagestein, Hagesteinse uiterwaard en Heerenwaard

Uiterwaardvergraving Bolwerksplas, Worp en Ossenwaard

Uiterwaardvergraving Keizers- en Stobbenwaarden en Olsterwaarden

Uiterwaardvergraving Scheller en Oldeneler Buitenwaarden

Dijkverlegging Westenholte

Overige projecten

Mijlpaal

Project

Start realisatie

Marker Wadden fase 1

Luwtemaatregelen Hoornse Hop (onderdeel van TBES)

Aanpassing primaire waterkering op Terschelling

Aanpassing primaire waterkering op Vlieland

Oplevering

Herstel steenbekledingen Oosterschelde en Westerschelde

Natuurcompensatie Perkpolder

Eerste tranche 2009-2015 van de Kaderrichtlijn Water (KRW)

Voor een nadere toelichting over de stand van zaken voor de lopende programma’s wordt verwezen naar de toelichting op de productartikelen, de voortgangsrapportages aan de Tweede Kamer, het Deltaprogramma 2015 en het MIRT Projectenboek 2015.

Begroting op hoofdlijnen

Art

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Stand ontwerpbegroting 2014

1.230.838

1.304.573

1.357.474

1.116.870

971.272

868.575

Mutaties 1e suppletoire wet 2014

-

13.522

-

2.379

-

152.379

-

2.379

47.621

97.621

Stand Voorjaarsnota 2014

1.217.316

1.302.194

1.205.095

1.114.491

1.018.893

966.196

Belangrijkste mutaties Deltafonds

- 3.909

72.393

70.753

46.496

36.324

41.405

1.

KRW en andere projecten waterkwaliteit

2, 7

41.630

39.446

36.264

35.681

40.625

2.

Prijscompensatie

div.

1.538

878

1.274

982

456

599

3.

Cyber security

3, 5

5.317

-

240

4.

Desalderingen

25.000

10.600

5.

Kasschuiven regiobijdrage

div.

-

9.864

5.000

4.907

-

1.489

Overig

div.

-

900

125

126

139

187

181

Stand ontwerpbegroting 2015

1.213.407

1.374.587

1.275.848

1.160.987

1.055.217

1.007.601

Ad 1. Overheveling KRW/amendement Jacobi. Op grond van het amendement-Jacobi (Kamerstukken II, 2013/14, 33 503, nr. 8) is het met ingang van 1 januari 2015 mogelijk om de uitgaven op het gebied van waterkwaliteit, ook wanneer deze uitgaven geen relatie hebben met waterveiligheid en zoetwatervoorziening, te verantwoorden op het Deltafonds. Hierdoor is het mogelijk om vanuit het Deltafonds projecten waarin ook waterkwaliteitsaspecten een rol spelen integraal te financieren. Hiertoe zijn middelen overgeboekt van artikel 12 op de Begroting hoofdstuk XII naar het nieuwe artikel 7 in het Deltafonds. Het gaat daarbij om de realisatieprojecten Verbeterprogramma Waterkwaliteit Rijkswateren ten behoeve van de KRW. Daarnaast zijn de projecten Natuurcompensatie Perkpolder, Verruiming vaargeul Westerschelde en Natuurlijker Markermeer/IJmeer ook overgeheveld naar het Deltafonds.

Ad 2. Net als in de vorige begroting dekt IenM de korting op de prijsbijstelling tranche 2014 uit de resterende investeringsruimte per investeringsdomein. Er resteert dan een kasprobleem. IenM lost dit uiterlijk bij ontwerpbegroting 2017 op, maar zo mogelijk bij de eerstvolgende herijking van het investeringsprogramma. In het uitvoeringsjaar wordt een risico op een kasoverschrijding ter omvang van het minbedrag in de begroting geaccepteerd.

Ad 3. Beveiligd Werken richt zich op het «in control» brengen en houden van de missiekritieke systemen (MKS) en Industriële Automatisering ter ondersteuning van de maatschappelijk vitale en primaire processen van RWS. Missie Kritieke Systemen zijn ICT systemen die een essentiële rol spelen in een informatieketen (mensen, processen en techniek). Onderdeel hiervan is het voldoen aan de eisen van informatiebeveiliging (Cyber Security). In dit kader is nu vanuit de Begroting hoofdstuk XII geld vrijgemaakt voor die werkzaamheden die in 2014 op het Deltafonds noodzakelijk zijn (circa € 6 miljoen). Omdat Water - gegeven de missiekritieke systemen - in 2014 prioritair wordt aangepakt, is aanvullend een bedrag van € 22 miljoen ten laste van de vrije ruimte van het Deltafonds gebracht.

Ad 4. Als gevolg van extra ontvangsten van derden voor het project IJsseldelta binnen het programma Ruimte voor de Rivier is het projectbudget met zestig miljoen euro opgehoogd.

Ad 5. Om voor alle artikelen tot een sluitende programmering te komen, zijn budgettair neutrale kasschuiven over de diverse jaren noodzakelijk.

3.

DE PRODUCTARTIKELEN Artikel 1 Investeren in waterveiligheid

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Het Rijk investeert in waterveiligheid om te voldoen aan de wettelijke normen van de primaire waterkeringen in beheer bij de waterschappen en het Rijk en om een bijdrage te leveren aan het beheer van de rijkswateren. Het artikel waterveiligheid is gerelateerd aan beleidsartikel 11 (Waterkwantiteit) op de Begroting hoofdstuk XII.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 1 Investeren in waterveiligheid (in € 1.000)

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Verplichtingen

1.053.633

1.331.287

1.021.070

255.841

358.843

392.915

406.185

Uitgaven

574.101

788.314

903.737

757.771

732.789

649.719

566.435

Waarvan juridisch verplicht

100%

1.01 Grote projecten waterveiligheid

463.826

582.505

792.671

627.251

541.541

342.297

167.421

1.01.01 Programma HWBP-2 Waterschapsprojecten

205.657

214.516

322.940

265.369

216.053

198.535

131.534

1.01.02 Programma HWBP-2 Rijksprojecten

4.151

24.725

10.408

37.551

77.843

62.528

11.134

1.01.03 Ruimte voor de rivier

234.209

305.629

418.147

283.273

223.029

56.947

466

1.01.04 Maaswerken

19.809

37.635

41.176

41.058

24.616

24.287

1.02 Overige aanlegprojecten Waterveiligheid

101.860

198.868

105.716

126.470

189.873

306.947

398.664

1.02.01 Verkenningen en planuitwerkingsprogramma

20.569

13.954

2.708

37.448

135.156

179.311

267.223

1.02.02 Realisatieprogramma

81.291

184.914

103.008

89.022

54.717

127.636

131.441

1.03 Studiekosten

8.415

6.941

5.350

4.050

1.375

475

350

1.03.01 Studie en onderzoekskosten

8.415

6.941

5.350

4.050

1.375

475

350

1.03.02 Overige studiekosten

1.04 GIV/PPS

Van totale uitgaven

- Bijdrage aan agentschap RWS

7.398

2.850

4.550

1.100

- Restant

566.700

785.464

899.187

756.671

732.789

649.719

566.435

Ontvangsten

92.708

136.618

246.003

206.694

189.874

171.652

171.424

1.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid

92.708

136.618

246.003

206.694

189.874

171.652

171.424

1.09.01 Ontvangsten waterschappen HWBP-2

79.608

124.450

171.000

152.073

158.426

114.467

113.011

1.09.02 Overige ontvangsten HWBP-2

163

1.09.03 Ontvangsten waterschappen nHWBP

1.550

6.176

9.042

28.991

22.337

57.185

58.413

1.09.04 Overige ontvangsten nHWBP

1.09.05 Overige aanleg ontvangsten

11.387

5.992

65.961

25.630

9.111

Budgetflexibiliteit

Met uitzondering van de nog niet in uitvoering genomen aanlegprojecten worden de budgetten in 2015 als juridisch verplicht beschouwd op de peildatum 1 januari 2015. Voor de mate van verplichting van het verkenningen en planuitwerkingsprogramma tot en met 2028 wordt verwezen naar het betreffende projectoverzicht.

Onderstaand zijn de beschikbare budgetten na de begrotingsperiode tot en met 2028 per jaar gepresenteerd op artikelonderdeelniveau. De mutaties zijn in de verdiepingsbijlage bij de begroting op hetzelfde detailniveau tot en met 2028 toegelicht.

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

1 Investeren in waterveiligheid

903.737

757.771

732.789

649.719

566.435

501.315

874.254

1.01 Grote projecten waterveiligheid

792.671

627.251

541.541

342.297

167.421

284.868

363.801

1.02 Overige aanlegprojecten Waterveiligheid

105.716

126.470

189.873

306.947

398.664

216.097

510.453

1.03 Studiekosten

5.350

4.050

1.375

475

350

1.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid

246.003

206.694

189.874

171.652

171.424

169.642

148.620

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

657.734

551.077

542.915

478.067

395.011

331.673

725.634

(Vervolg) Bedragen x € 1.000

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

1 Investeren in waterveiligheid

574.200

515.620

424.680

414.785

443.050

441.510

418.411

1.01 Grote projecten waterveiligheid

89.309

16.745

1.02 Overige aanlegprojecten Waterveiligheid

484.891

498.875

424.680

414.785

443.050

441.510

418.411

1.03 Studiekosten

1.09 Ontvangsten investeren in waterveiligheid

148.620

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

425.580

367.000

276.060

266.165

294.430

292.890

269.791

1.01 Grote projecten waterveiligheid

Motivering

Deze projecten, die door de Tweede Kamer de status van groot project zijn toegekend, dragen bij aan de waterveiligheid in Nederland.

Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2)

Producten

Onder dit programma vallen de verbetermaatregelen die zijn voortgekomen uit de periodieke toetsing volgens de Waterwet. Uit de resultaten van de eerste (2001) en tweede (2006) toetsing op veiligheid van de primaire waterkeringen bleek dat een deel van deze keringen niet voldeed aan de wettelijke norm (Kamerstukken II, 2007/08, 27 625 en 18 106, nr. 103). Verder bleek uit een toets in 2003 door RWS en de keringbeheerders dat de zeeweringen langs de Noordzeekust op een aantal locaties op een termijn van twintig jaar niet meer aan de geldende veiligheidsnorm zouden voldoen. Deze locaties zijn aangemerkt als Zwakke Schakels. Op negen van deze locaties ligt tevens een opgave tot verbetering van de ruimtelijke kwaliteit, de zogenaamde Prioritaire Zwakke Schakels Kust. Vanuit het HWBP-2 worden subsidies verstrekt aan de waterschappen voor de uitvoering van de vereiste verbetermaatregelen en worden de maatregelen aan de rijkskeringen betaald.

Met het afsluiten van het Bestuursakkoord Water (2011) dragen de waterschappen bij aan de financiering van het HWBP-2 en het nieuwe HWBP. In bijlage 3 is een nadere toelichting op de financieringsafspraken ten aanzien van het hoogwaterbeschermingsprogramma opgenomen.

De procedureregeling Grote Projecten is op 22 maart 2011 op het HWBP-2 van toepassing verklaard. Op basis van de uitgangspuntennotitie van de Tweede Kamer is een basisrapportage opgesteld (Kamerstukken II, 2011/12, 27 625, nr. 237). Het HWBP-2 bestaat uit 88 versterkingsprojecten, inclusief de Zwakke Schakels.

Conform de Regeling Grote Projecten ontvangt de Tweede Kamer ieder half jaar een voortgangsrapportrage: vóór 1 april 2015 Voortgangsrapportage 8 en vóór 1 oktober 2015 Voortgangsrapportage 9.

Het HWBP-2 is onderdeel van het Deltaprogramma met behoud van eigen besturing, organisatie en financiering.

Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma

Meetbare gegevens

Het HWBP-2 bestaat uit 88 projecten. In 2013 heeft een administratieve samenvoeging van twee dijkversterkingsprojecten plaatsgevonden, omdat de uitvoering met één contract is aanbesteed. Eind 2013 voldeden 59 projecten aan de norm. In de basisrapportage is aangegeven dat de overgrote meerderheid van de projecten in 2017 is afgerond en dat enkele projecten een geprognosticeerde einddatum van na 2017 laten zien. Dit beeld is in de 5^e voortgangsrapportage (peildatum 31 december 2013) niet gewijzigd.

Projectoverzicht tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma; realisatie

Totaal

Budget in € mln.

Oplevering

Projectomschrijving

huidig

vorig

t/m 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

later

huidig

vorig

Project HWBP-2

2020

Projecten Nationaal

HWBP-2 Rijksprojecten

227

204

HWBP-2 Waterschapsprojecten

2.955

2.970

900

286

337

227

147

153

134

771

Overige projectkosten (programmabureau)

Programma

3.226

941

295

352

276

240

194

138

790

Begroting (DF 1.01.01/02)

239

333

303

294

261

143

711

Overprogrammering (-)

- 56

- 18

- 79

Ruimte voor de Rivier

Producten

Met de Planologische Kernbeslissing Ruimte voor de Rivier (PKB) wil het kabinet twee doelstellingen bereiken:

-
- 1.
  
  Het op het vereiste niveau brengen van de bescherming van het rivierengebied tegen overstromingen. Dit houdt in dat de veiligheid langs de Rijntakken en het benedenstroomse deel van de bedijkte Maas (vanaf Hedikhuizen) uiterlijk in 2015 in overeenstemming wordt gebracht met de wettelijke vereiste norm.

-
- 2.
  
  Een bijdrage leveren aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied, ter versterking van het rivierengebied in economisch, ecologisch en landschappelijk opzicht.

Het programma Ruimte voor de Rivier is op 15 mei 2001 door de Tweede Kamer aangewezen als «Groot Project». De PKB Ruimte voor de Rivier is in 2006 door de beide Kamers vastgesteld. Uitgangspunt voor de PKB zijn de waterveiligheidsnormen die voorschrijven dat het Nederlandse rivierensysteem een piek in de waterafvoer, die statistisch eens per 1.250 jaar kan voorkomen, veilig kan verwerken. Dit is de maatgevende afvoer. Deze norm is in 2001 voor de Rijn vastgesteld op 16.000 m³/s bij Lobith. De Maas benedenstrooms van Hedikhuizen moet uiterlijk in 2015 een maatgevende afvoer van 3.800 m³/s bij Borgharen veilig kunnen verwerken. Voor de IJssel wordt de maatgevende afvoer gesteld op verwerking van een gezamenlijke toestroom van 250 m³/s vanuit de zijrivieren.

De PKB bevat een besluit over het uiterlijk eind 2015 uit te voeren basispakket van 39 maatregelen en de plaats waar deze getroffen worden. De PKB geeft bovendien een doorkijk naar de lange termijnopgave voor waterveiligheid. Om flexibiliteit in te bouwen is gekozen voor een programmatische aanpak.

Conform de Regeling Grote Projecten ontvangt de Tweede Kamer ieder half jaar een voortgangsrapportrage: vóór 1 april 2015 Voortgangsrapportage 25 en vóór 1 oktober 2015 Voortgangsrapportage 26.

Meetbare gegevens

De stand van zaken per 31 december 2015 is naar verwachting:

-
- •
  
  5 van de 39 maatregelen zijn geschrapt. Voor het bereiken van de waterveiligheidsdoelstelling bleken ze niet nodig;

-
- •
  
  Voor 100 procent van het realisatiebudget is de projectbeslissing genomen. Alle maatregelen zijn in uitvoering dan wel uitgevoerd.

De verwachting is dat de waterveiligheidsdoelstelling van het programma Ruimte voor de Rivier eind 2015 wordt gehaald, met uitzondering van zeven projecten waarover de Kamer al is geïnformeerd (Kamerstukken II, 2012/13, 30 080, nr. 64). Dit betreft Ruimte voor de Rivier IJsseldelta, de hoogwatergeul Veessen-Wapenveld, de twee dijkverleggingen Cortenoever en Voorsterklei, de dijkverbetering Nederrijn/ Betuwer/ Tieler- en Culemborgerwaard en de twee dijkverbeteringen bij de Lek (Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden en Betuwe/ Tieler- en Culemborgerwaard).

Het hogere taakstellend budget ten opzichte van vorig jaar wordt met name verklaard door ontvangsten van provincies en gemeenten (desaldering). Daarnaast is de prijsbijstelling 2014 toegevoegd.

Ruimte voor de Rivier is onderdeel van het Deltaprogramma met behoud van eigen besturing, organisatie en financiering.

Projectoverzicht Ruimte voor de rivier; realisatie

Totaal

Budget in € mln.

Oplevering

Projectomschrijving

huidig

vorig

t/m 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

later

huidig

vorig

Project RvdR

Projecten Nationaal

Projectbudget Ruimte voor de rivier

2.382

2.306

1.095

374

380

285

141

2015

Programma Realisatie

2.382

1.095

374

380

285

141

Begroting (DF 1.01.03)

306

418

283

223

- 0

Overprogrammering (-)

- 68

- 2

- 39

- 23

Maaswerken

Producten

Op dit onderdeel worden de uitgaven van de deelprogramma’s Zandmaas en Grensmaas van het programma Maaswerken verantwoord. Maaswerken is voortgekomen uit het Deltaplan Grote Rivieren dat na de twee hoogwaters in de Rijn en de Maas in december 1993 en januari 1995 tot stand kwam. Belangrijkste doelstelling van de deelprogramma’s Zandmaas en Grensmaas is het verbeteren van de bescherming van inwoners van Limburg en Noord-Brabant tegen hoogwater van de Maas.

Sinds 2003 valt Maaswerken (deelprogramma’s Grensmaas en Zandmaas) als zelfstandig Groot Project onder de procedureregeling Grote Projecten en ontvangt de Tweede Kamer ieder halfjaar een voortgangsrapportage: vóór 1 april 2015 voortgangsrapportage 27 en vóór 1 oktober 2015 voortgangsrapportage 28).

Voor de Zandmaas (realisatie hoogwaterdoelstelling in 2015) ligt de focus in 2015 op afronding van de zomerbedverdieping en peilopzet in stuwpand Sambeek, de aanleg van de hoogwatergeulen in Well-Aijen en Lomm en de aanpassing van kaden rond het retentiegebied Lateraalkanaal-West. Voor de Grensmaas ligt de nadruk op de verdere realisatie van de zogeheten «11 locaties» (rivierverruiming door grindwinning).

Naast de werken in de Zandmaas en de Grensmaas zijn nog aanvullende maatregelen nodig om in alle dijkringen langs de Maas het wettelijke beschermingsniveau te bereiken (overstromingskans kleiner dan 1/250e per jaar). Dit «sluitstuk» van het werk aan de Maas betreft een reeks kaden (dijken) die op de benodigde hoogte worden gebracht. Het prioritaire deel van dit werk dient in 2020 gereed te zijn. Planuitwerking en realisatie van deze «prioritaire sluitstukkaden» gebeurt door de twee Limburgse waterschappen. In het budget van het programma Maaswerken is hiervoor € 75 miljoen beschikbaar gesteld en hierover is een bestuursovereenkomst met de waterschappen gesloten.

Het oplossingenpakket voor de Grensmaas, met afspraken over het bereiken van het wettelijk beschermingsniveau van 1/250e per jaar en over de gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum, is gezamenlijk vastgelegd in de Bestuursovereenkomst Waterveiligheid Maas van 10 november 2011.

In 2012 is de scope met betrekking tot natuur in de Grensmaas en de Zandmaas beperkt aangepast (Kamerstukken II, 2012/13, 18 106 A, nr. 216). Dit als gevolg van de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en de daardoor verminderde financiële middelen van het Ministerie van EZ voor het realiseren van de natuurdoelstelling van Maaswerken.

Meetbare gegevens

Indicator

Zandmaas

Grensmaas

Hoogwaterbeschermingsprogramma

70% in 2008 / 100% in 2015

100% in 2017

Natuurontwikkeling

427 ha (plus 60 ha compensatie)

1.208 ha

Grind

ten minste 35 mln ton

Grensmaas, natuurontwikkeling:

De aanpassing van de scope Grensmaas en Zandmaas is bij brief van 5 maart 2013 aan de Tweede Kamer gemeld (Kamerstukken II, 2012/13, 18 106 nr. 216).

Met een neerwaartse bijstelling als gevolg van de bijstelling van de scope van de natuurdoelstelling van 44 ha is de huidige scope 1.208 ha.

Zandmaas, natuurontwikkeling:

In het kader van de herijking van de EHS is bij het Zandmaasproject besloten 129 ha natuur niet te realiseren door de nevengeulen Belfeld en Sambeek uit de scope te halen. Deze nevengeulen leveren geen bijdrage aan de hoogwaterveiligheidsdoelstelling. Er resteert een opgave van 427 ha (plus 60 ha compensatie).

Projectoverzicht Maaswerken; realisatie

Totaal

Budget in € mln.

Oplevering

Projectomschrijving

huidig

vorig

t/m 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

later

huidig

vorig

Project Maaswerken

Projecten Limburg

Grensmaas

150

149

2017/ 2024

Zandmaas

407

405

253

2017/ 2020

Programma Realisatie

557

321

Begroting (DF 1.01.04)

Overprogrammering (-)

- 9

- 4

- 9

Toelichting:

-
- •
  
  Grensmaas: het bereiken van de hoogwaterdoelstelling wordt voorzien in 2017. De grindwinning loopt door tot eind 2023.

-
- •
  
  Zandmaas: de feitelijke oplevering wordt voorzien in de periode 2017/2020; het bereiken van de hoogwaterdoelstellingen echter al in 2015.

De kengetallen hieronder geven informatie over de stand van zaken van maatregelen ter verbetering van de waterveiligheid onder het Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2), en de programma’s Ruimte voor de Rivier en Maaswerken (stand 31 december 2013). Het geeft een meerjarig inzicht in de voortgang van de maatregelen van de betreffende programma’s. De beleidsinspanningen van de Minister van IenM die onder Begroting hoofdstuk XII (artikel 11) vallen richten zich op de regie op deze programma’s. In de begroting van het Deltafonds wordt nader ingegaan op de uitvoering van deze projecten.

1.02 Overige aanlegprojecten

Motivering

Naast de grote projecten op het gebied van waterveiligheid zijn hieronder de overige aanlegprojecten beschreven.

Verkenningen- en planuitwerkingsprogramma

Producten

Het verkenningen- en planuitwerkingsprogramma dient om een probleem of een initiatief met een maatschappelijke meerwaarde op het gebied van Waterbeheer te verkennen en om daarna, indien nodig, uit alternatieven de beste oplossing voor het probleem te zoeken en voor te bereiden voor de uitvoering.

Op dit artikelonderdeel worden diverse projecten en programma’s verantwoord die zich in de MIRT-verkenningen- en planuitwerkingsfase bevinden.

Ambitie Afsluitdijk

De middelen voor de ambitie Afsluitdijk zijn gereserveerd op de begroting van het Deltafonds en worden verantwoord op de Begroting hoofdstuk XII. Met deze werkwijze kunnen ook ambities, die niet direct betrekking hebben op waterveiligheid en zoetwatervoorziening, worden verantwoord.

Projectoverzicht Verkenningen- en planuitwerkingsprogramma

Bedrag in € mln

Budget

Planning

Projectomschrijving

Huidig

vorig

PB of TB

Openstelling

Verplicht

Projecten Noord-Holland, Utrecht en Flevoland

Afsluitdijk: Versterking incl. Inbouw pompen t.b.v. waterafvoer

828

818

2017

2021

EPK Planuitw. en verkenningen Waterveiligheid (mn Afsluitdijk)

Ambitie Afsluitdijk

Gebonden

Projecten Limburg

Ooijen-Wanssum

123

121

2016

Projecten Oost-Nederland

Ruimte voor de Rivier

121

na 2020

Projecten Noord-Nederland

Legger Vlieland en Terschelling

2014

2015

Bestemd

Projecten in voorbereiding:

Projecten Nationaal

reservering areaalgroei

Rijksstructuurvisie Grevelingen-Volkerak Zoommeer

Overige projecten in voorbereiding

Totaal programma planuitwerking en verkenning

1.123

Begroting DF 01.02.01

1.123

legenda

PB = Projectbesluit

TB = Tracébesluit

De belangrijkste mutaties zijn:

-
- •
  
  Bij het project Afsluitdijk zijn de projecten versterking en inbouw pompen samengevoegd. Naast de verhoging van het budget voor prijsindexatie tranche 2014 heeft er een beperkte verschuiving plaatsgevonden tussen het planuitwerking- en het realisatiebudget.

-
- •
  
  Ooijen-Wanssum: de verkenning is afgesloten en de planuitwerking is in november 2012 van start gegaan, onder verantwoordelijkheid van de provincie Limburg. Het budget is conform bestuurlijke afspraak verhoogd ten behoeve van de prijsindexatie tranche 2014.

-
- •
  
  In 2015 zal naar verwachting een begin gemaakt worden met de aanpassing van de primaire waterkeringen op Vlieland en Terschelling.

-
- •
  
  De opgenomen reservering Areaalgroei is een reservering voor de areaalgroei van het Hoofdwatersysteem en het daarvoor benodigde extra beheer en onderhoud voor de periode tot en met 2028. Het betreft een overheveling van het Infrastructuurfonds (IF) naar het Deltafonds (DF).

-
- •
  
  Rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer: de vaststelling van de Rijksstructuurvisie Grevelingen en Volkerak-Zoommeer door het kabinet is voorzien eind 2014, in samenhang met de deltabeslissingen en de resultaten van het regionale Programma Gebiedsontwikkeling.

-
- •
  
  Zandhonger Oosterschelde: voor de aanpak van de zandhonger is in 2007 een MIRT-verkenning gestart, inclusief praktijkproeven. Hieruit komt naar voren dat het suppleren van zand bij intergetijdengebieden de meest effectieve maatregel is. In de periode voor 2028 kunnen de werkzaamheden beperkt blijven tot de Roggenplaat. Het Rijk (EZ en IenM) werkt samen met provincie Zeeland, Natuurmonumenten en Nationaal Park Oosterschelde een financieringsvoorstel uit voor de aanpak van de Roggenplaat. Dit voorstel wordt betrokken bij de besluitvorming eind 2014 over het vervolg van de aanpak van de zandhonger in de Oosterschelde.

-
- •
  
  Tidal Test Centre Grevelingen: de gehele reservering TTC Brouwersdam wordt onder de naam «Flakkeese Spuisluis» overgeheveld naar de realisatiefase.

Om invulling te geven aan de toezegging naar aanleiding van de Voorjaarsnota 2012 om meer inzicht in de opbouw van de MIRT-budgetten tot en met 2028 per modaliteit te verstrekken, is hieronder de budgetflexibiliteit voor de periode 2014-2028 weergegeven voor onderzoek, verkenning en planuitwerking.

Planuitwerking/verk. Waterveiligheid (Periode 2014-2018)

Realisatieprogramma

Om een bijdrage te leveren aan het voldoen aan de wettelijke normen van de primaire waterkeringen in beheer bij het Rijk én een bijdrage te leveren aan het beheer van de rijkswateren.

Nieuw Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP)

Uit de Derde Landelijke Rapportage Toetsing primaire waterkeringen (in 2011) bleek dat circa 1.225 kilometer aan dijken, dammen en duinen niet aan de normen voldoet. Circa 2.308 kilometer voldoet wel. Voor circa 234 kilometer vindt nog nader onderzoek plaats. Van de 1.458 getoetste kunstwerken voldoen er 748 aan de gestelde eisen, 335 voldoen niet. Voor 375 kunstwerken is nader onderzoek nodig. Van de keringen die niet aan de norm voldoen maakt ongeveer de helft deel uit van lopende uitvoeringsprogramma’s, zoals het tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma. Al bij eerdere toetsingen voldeden deze keringen niet aan de normen. Voor de nieuwe opgave (gerekend vanaf de derde toetsing) is een nieuw Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) opgesteld. Het HWBP bevat vijf projecten in voorbereidende fase, drie projectoverstijgende verkenningen en dertien projecten die de betreffende waterschappen voorfinancieren. De prioritering in het programma is gebaseerd op de urgentie van de verschillende projecten. Circa 90 procent van de primaire waterkeringen is in beheer bij de waterschappen. De rest is vrijwel volledig in beheer bij het Rijk.

Het lagere taakstellend budget van de waterschapsprojecten ten opzichte van vorig jaar wordt verklaard doordat de programmakosten (€ 57 miljoen) expliciet in de tabel zichtbaar zijn gemaakt.

Herstel steenbekleding

Het herstel van de steenbekledingen in Zeeland is in 2015 gereed. In totaal is dan langs de Wester- en Oosterschelde 321 kilometer aan steenbekledingen vervangen.

Rivierverruiming, niet zijnde Ruimte voor de Rivier

Langs de Maas, de Rijn, de Waal en de Lek worden rivierverruimingsprojecten uitgevoerd om een grotere waterafvoer te kunnen opvangen, de zogeheten NURG (Nadere Uitwerking Rivieren Gebied) projecten. Het NURG-programma wordt samen met het Ministerie van Economische Zaken (EZ) uitgevoerd en draagt naast veiligheid ook bij aan de ruimtelijke kwaliteit van het rivierengebied (nieuwe natuur). Een aantal NURG-projecten is ook van belang voor het realiseren van de waterveiligheidsdoelstellingen van de PKB Ruimte voor de Rivier. De verwachting is dat de realisatie uiterlijk 2015 is afgerond. Een aantal projecten zullen dan nog doorlopen, waaronder de projecten Afferdense en Deestse Waarden (2018) en Rijnwaardense uiterwaarden (2016).

Overige onderzoeken en kleine projecten

Onderdeel van overige onderzoeken en kleine projecten is de Flakkeese Spuisluis. In het najaar van 2013 zijn finale afspraken gemaakt over het Tidal Test Centre (TTC): een centrum waar innovatieve pompen kunnen worden getest voor het opwekken van duurzame energie uit de getijdenbeweging. De regio en private partijen financieren de bouw van het TTC en het Rijk stelt de Flakkeese Spuisluis in de Grevelingendam in werking. Met de inwerkingstelling van deze sluis komt beperkt getij terug in het meest oostelijke deel van de Grevelingen en hiermee een proeflocatie voor het TTC. Hiervoor is in totaal € 8,3 miljoen beschikbaar.

Projectoverzicht; Realisatieprogramma

Totaal

Budget in € mln.

Oplevering

Projectomschrijving

huidig

vorig

t/m 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

later

huidig

vorig

Projecten Waterveiligheid

Projecten Nationaal

Programma HWBP

2020

HWBP Rijksprojecten

573

564

HWBP Waterschapsprojecten

3.138

3.195

115

128

2.747

HWBP Overige projectkosten (programmabureau)

Deltafaciliteit Deltares

2013

Dijkversterking en Herstel steenbekleding

854

852

673

2015

Maatregelen i.r.t. rivierverruiming

191

188

129

2015

Overige onderzoeken en kleine projecten

1.171

1.157

1.114

Programma Realisatie

6.010

1.955

103

152

101

123

133

3.353

Begroting (DF 1.02.02)

185

103

128

131

3.365

Overprogrammering (-)

- 48

- 1

- 46

- 2

1.03 Studiekosten

Motivering

Dit betreft enerzijds studie- en onderzoekskosten voor het Deltaprogramma (MIRT-onderzoeken) en daarnaast de overige studiekosten op het gebied van waterveiligheid.

Studie- en onderzoekskosten Deltaprogramma

Producten

Hieronder vallen studie- en onderzoekskosten voor het Deltaprogramma (MIRT-onderzoeken). Het Deltaprogramma is een programma van maatregelen, voorzieningen, onderzoeken en ambities gericht op de korte, middellange en lange termijn waterveiligheid en zoetwatervoorziening van Nederland.

Op dit onderdeel worden de onderzoeken voor waterveiligheid verantwoord.

-
- •
  
  Deltamodel: dit is een geïntegreerde set van modellen om het waterhuishoudkundig systeem van Nederland door te rekenen, die is ontwikkeld voor het Deltaprogramma. Binnen het Deltaprogramma is het gebruikt om de effecten van maatregelen op het gebied van waterveiligheid en zoetwatervoorziening te berekenen. In 2015 blijft het Deltamodel in gebruik voor het beantwoorden van vragen die richting de uitvoering van het Deltaprogramma spelen. Daarnaast wordt het model gebruikt bij het toetsingsinstrumentarium voor waterveiligheid en genereert het model de waterhuishoudkundige basis voor waterkwaliteitsmodellen.

-
- •
  
  Veiligheid: in 2014 is de Deltabeslissing Waterveiligheid genomen en zijn de nieuwe waterveiligheidsnormen voor de waterkeringen bekend. Voor dit jaar is eveneens de pilot Meerlaagsveiligheid bij het project Marken opgenomen. De overstap naar nieuwe normen is een grote verandering in het waterveiligheidsbeleid. In 2015 zal de focus liggen op de implementatie van de Deltabeslissing Waterveiligheid. Het betreft onder andere nader onderzoek ten behoeve van de verankering van de nieuwe normen in de Waterwet, de uitwerking van de nieuwe normen op het toets- en ontwerpinstrumentarium en een verdere uitwerking van meerlaagsveiligheid.

-
- •
  
  Rivieren: vanwege verwachte hogere rivierafvoeren en de ontwikkelingen rondom nieuwe normen is voor de Maas en Rijntakken een integrale strategie ontwikkeld om de veiligheid in het rivierengebied te borgen. Deze strategie is gebaseerd op een krachtig samenspel van dijkversterking en rivierverruiming. Ook is er rekening gehouden met de kansen voor natuur en ruimtelijke ontwikkelingen en de korte termijn opgaven in het HWBP. De strategie zal worden benut in het Hoogwaterbeschermingsprogramma. De ambities voor de periode tot 2030 zullen nader worden uitgewerkt en worden afgestemd op de budgettaire ruimte in het Deltafonds en de ambities en investeringsbereidheid van andere partijen.

-
- •
  
  Kust: in 2015 wordt gestart met een intensief onderzoek en monitoringsprogramma. Dit langjarige programma, genaamd Kustgenese II, is gericht op het vergaren van inzichten in de ontwikkeling van het zandig systeem en de verkenning van maatregelen. Rond 2020 worden deze inzichten gebruikt voor de actualisatie van het suppletiebeleid en de inzet daarbinnen van grootschalige pilot suppleties.

-
- •
  
  Systeemstudie IJsselmeergebied: ten behoeve van het operationaliseren van het flexibel peilbeheer in het IJsselmeergebied binnen randvoorwaarden van waterveiligheid is een brede analyse nodig van de waterstaatskundige samenhang tussen IJsselafvoer - IJsselmeer - Markermeer - Amsterdam Rijnkanaal en Noordzeekanaal.

-
- •
  
  Rijnmond-Drechtsteden: voor de verwachte stijging van de zeespiegel, toenemende extreme rivierafvoeren en sociaaleconomische veranderingen zijn langetermijnstrategieën ontwikkeld voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening. Daarbij worden de strategieën en maatregelen voor waterveiligheid en sociaaleconomische ontwikkeling in synergie met elkaar en met oog voor ruimtelijke kwaliteit ontwikkeld. Komende jaren wordt met maatregelen en nadere beleidsuitwerking vervolg gegeven aan de gemaakte beleidskeuzes voor dit gebied. Hierbij valt te denken aan onderzoek naar de Maeslantkering en gebiedsgerichte uitwerking van Alblasserwaard en Hollandsche IJssel.

-
- •
  
  Onderzoek Veiligheidsstrategie Oosterschelde: om een samenhangende strategie te kunnen formuleren voor een ander beheer van de stormvloedkering, de aanpak van dijkversterkingsopgave en de benodigde zandsuppleties.

-
- •
  
  Stimuleringsprogramma Ruimtelijke Adaptatie: in 2015 zal de focus liggen op de implementatie en monitoring van (afspraken uit) de deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie. Op dit artikel worden het stimuleringsprogramma Ruimtelijke Adaptatie (2015-2017) en rijksbijdragen aan een aantal nadere gebiedsgerichte uitwerkingen van meerlaagse veiligheid verantwoord (te denken valt aan Krimpenerwaard, Westpoort, Buitendijks/Botlek).

-
- •
  
  Toetsing Regionale keringen in beheer van het Rijk: op basis van de Waterwet stelt de Minister in 2014 veiligheidsnormen vast voor regionale waterkeringen die in beheer zijn bij het Rijk. In 2015 en 2016 wordt voor het eerst getoetst of deze regionale keringen aan de gestelde normen voldoen. Deze taak is nog niet in het takenpakket van Rijkswaterstaat, de beheerder, opgenomen. De middelen zijn toegevoegd vanuit de investeringsruimte.

1.04 GIV/PPS

Motivering

Bij infrastructuurprojecten waarbij sprake is van publiek-private samenwerking bestaat de betaling uit een geïntegreerd bedrag voor ontwerp, aanleg, onderhoud en financiering gedurende een langdurige periode. De meest toegepaste vorm is Design, Build, Finance, Maintain (DBFM) waarbij de overheid pas na oplevering betaalt voor een dienst (beschikbaarheid) in plaats van betaling bij bereikte mijlpalen tijdens de bouwfase. Deze contractvorm garandeert een efficiënte en effectieve beschikbaarheid van de noodzakelijke capaciteit om, rekening houdend met de aspecten veiligheid en leefomgeving, een betrouwbaar systeem te realiseren. In de brief van 14 juni 2011 (Kamerstukken II, 2010/11, 32 500 A, nr. 83; Prioritering Investeringen Mobiliteit en Water) is een lijst van in totaal 32 potentiële DBFM-projecten opgenomen, hoofdzakelijk op het hoofdwegennet en het hoofdvaarwegennet. Al deze projecten worden getoetst aan kwalitatieve criteria en op mogelijke financiële meerwaarde.

Op dit moment zijn er nog geen geïntegreerde projecten bij de hoofdwatersystemen zodat op dit artikel nog geen uitgaven hoeven te worden verantwoord. Overheveling van de budgetten voor aanleg en onderhoud zal plaatsvinden nadat de Financial Close van een contract zal zijn bereikt. Onder de hoofdwatersystemen wordt bij het project Afsluitdijk een DBFM-contract overwogen.

1.09 Ontvangsten

Ontvangsten waterschapsprojecten

De gewijzigde Waterwet vormt het uitgangspunt van de begroting en is per 1 januari 2014 in werking getreden. Hierin is geregeld dat de waterschappen vanaf 2014 jaarlijks de helft gaan bijdragen aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma, conform het regeerakkoord en het Bestuursakkoord Water. In 2014 gaat het om € 131 miljoen (prijspeil 2011) en vanaf 2015 € 181 miljoen per jaar. De middelen die samen met de rijksmiddelen beschikbaar zijn op de begroting, zullen eerst worden ingezet voor het HWBP-2 en vervolgens voor het nieuwe HWBP. Waterschappen ontvangen voor projecten uit het HWBP-2 100 procent subsidie en voor de nieuwe HWBP-projecten volgens de uitgangspunten van het wetsvoorstel 90 procent subsidie. De overige 10 procent betalen ze zelf. De heffing voor het nieuwe HWBP-gedeelte bestaat daardoor uit een solidariteitsdeel dat wordt verevend via het Deltafonds en het projectgebonden aandeel van 10 procent. Deze aangepaste subsidiesystematiek is in de ontvangsten en uitgavenreeksen voor het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma verwerkt.

In bijlage 3 is een nadere toelichting op de financieringsafspraken voor het hoogwaterbeschermingsprogramma opgenomen.

Artikel 2 Investeren in Zoetwatervoorziening

Ambities voor zoetwater

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Nederland heeft een unieke ligging in een delta. Water speelt niet alleen een cruciale rol in de leefbaarheid van onze omgeving, het is ook een verbindend element in onze economische positie. Zelfs in droge tijden komen via de Rijn en de Maas nog honderdduizenden liters zoetwater ons land binnen. Dit is een belangrijk concurrentievoordeel ten opzichte van landen die deze rivieren niet hebben. Nederland heeft unieke kennis en kunde op het gebied van waterbeheer en waterkwaliteit en verdient daar veel geld mee: acht procent van de Nederlanders werkt in een sector met afhankelijkheid van water en verdient daar 17,5 procent van ons BNP mee.

Op het gebied van zoetwatervoorziening is het beleid er op dit moment op gericht om - onder normale omstandigheden - zoveel mogelijk aan de behoeften van gebruikers te voldoen. In periodes van watertekort (in droge perioden) wordt water verdeeld op basis van de verdringingsreeks.

Om de bijdrage van zoetwater aan onze sterke economische positie te behouden en te versterken, en tegelijkertijd goed te zorgen voor onze leefomgeving, is het zaak dat we anticiperen op trends en ontwikkelingen die op ons af komen. Nu zijn er al knelpunten en deze nemen toe bij klimaatverandering.

Van ambities naar uitvoering

Met de deltabeslissing Zoetwater en de daaruit volgende Zoetwaterstrategie wordt beoogd een duurzaam en economisch doelmatige zoetwatervoorziening te realiseren. Het Deltaprogramma Zoetwater kent onderscheid in aanpak voor de korte en lange termijn. Voor de korte termijn (tot 2028) levert het Deltaprogramma een uitvoeringsprogramma met daarin de uitwerking van het voorzieningenniveau en een investeringsprogramma waarin maatregelen worden opgenomen voor flexibiliseren en toekomstgerichte inrichting van het watersysteem (nationaal en regionaal). Met het voorzieningenniveau wordt helderheid gegeven over de beschikbaarheid van zoetwater voor gebruikers en de inspanningen en verantwoordelijkheden die de overheid daarvoor heeft. Voor de lange termijn (na 2028) is de zoetwater strategie gericht op opties openhouden en meekoppelkansen benutten.

Op dit artikel worden de producten op het gebied van zoetwatervoorziening verantwoord. Het advies dat het Deltaprogramma Zoetwater opstelt, gaat in op de rol en verantwoordelijkheden van het Rijk. Dit wordt nader uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma inclusief investeringsagenda. Deze agenda gaat in op de inzet (financiële bijdrage) van het Rijk voor de korte en lange termijn. De waterkwaliteitsmaatregelen die niet verbonden zijn aan waterveiligheid en zoetwatervoorziening worden op artikel 7 van het Deltafonds verantwoord.

Onderstaand zijn de beschikbare budgetten na de begrotingsperiode tot en met 2028 gepresenteerd op artikelonderdeelniveau. De mutaties zijn in de verdiepingsbijlage bij de begroting op dit zelfde detailniveau tot en met 2028 toegelicht.

Dit artikel is gerelateerd aan beleidsartikel 11 Waterkwantiteit op de Begroting hoofdstuk XII.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 2 Investeren in zoetwatervoorziening (in € 1.000)

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Verplichtingen

32.340

4.431

13.385

31.550

26.664

2.126

1.720

Uitgaven

46.278

10.213

6.249

37.786

23.711

2.126

1.721

Waarvan juridisch verplicht

80%

2.01 Aanleg waterkwantiteit

2.01.01 Verkenning en planuitwerking waterkwantiteit

2.01.02 Realisatieprogramma waterkwantiteit

2.02 Overige waterinvesteringen zoetwatervoorziening

41.230

6.795

4.258

36.065

21.991

406

2.02.01 Verkenningen en planuitwerking zoetwatervoorziening

30.446

1.484

1.223

2.953

6.547

2.02.02 Realisatieprogramma zoetwatervoorziening

10.784

5.311

3.035

33.112

15.444

406

2.03 Studiekosten

5.048

3.418

1.991

1.721

1.720

1.721

2.03.01 Studie en onderzoekskosten Deltaprogramma

5.048

3.418

1.991

1.721

1.720

1.721

2.03.02 Overige studiekosten

Van totale uitgaven

- Bijdrage aan agentschap RWS

30.117

1.201

1.258

- Restant

16.161

9.012

4.991

37.786

23.711

2.126

1.721

Ontvangsten

200

4.000

4.907

2.09 Ontvangsten investeren in waterkwantiteit en zoetwatervoorziening

200

4.000

4.907

2.09.01 Ontvangsten zoetwatervoorzieningen

200

4.000

4.907

2.09.02 Overige aanleg ontvangsten

Budgetflexibiliteit

Met uitzondering van de nog niet in uitvoering genomen aanlegprojecten worden de budgetten in 2015 als juridisch verplicht beschouwd op de peildatum 1 januari 2015. Voor de mate van verplichting van het verkenningen- en planuitwerkingsprogramma tot en met 2028 wordt verwezen naar het betreffende projectoverzicht.

Onderstaand zijn de beschikbare budgetten tot en met 2028 per jaar gepresenteerd op artikelonderdeelniveau. De mutaties zijn in de verdiepingsbijlage bij de begroting op hetzelfde detailniveau tot en met 2028 toegelicht.

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2 Investeren in zoetwatervoorziening

6.249

37.786

23.711

2.126

1.721

5.478

2.01 Aanleg waterkwantiteit

2.02 Overige waterinvesteringen zoetwatervoorziening

4.258

36.065

21.991

406

5.478

2.03 Studiekosten

1.991

1.721

1.720

1.721

2.09 Ontvangsten investeren in waterkwantiteit en zoetwatervoorziening

4.000

4.907

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

2.249

32.879

23.711

2.126

1.721

5.478

(Vervolg) Bedragen x € 1.000

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2 Investeren in zoetwatervoorziening

1.833

2.01 Aanleg waterkwantiteit

2.02 Overige waterinvesteringen zoetwatervoorziening

1.833

2.03 Studiekosten

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

1.833

2.01 Aanleg waterkwantiteit

Motivering

Dit zijn maatregelen en voorzieningen van nationaal belang ter voorkoming en waar nodig beperking van wateroverlast en waterschaarste en ter bescherming of verbetering van de chemische of ecologische kwaliteit van watersystemen, alleen voor zover deze onderdeel uitmaken van opgaven op het gebied van waterveiligheid, waterkwantiteit en zoetwatervoorziening.

2.02 Overige waterinvesteringen Zoetwatervoorziening

Motivering

Het betreft projecten die de zoetwatervoorziening bevorderen en de kwaliteit waarborgen. Dit zijn maatregelen en voorzieningen van nationaal belang ter voorkoming en waar nodig beperking van waterschaarste. Ook ter bescherming of verbetering van de chemische of ecologische kwaliteit van watersystemen, alleen voor zover deze onderdeel uitmaken van opgaven op het gebied van zoetwatervoorziening.

Verkenningen- en Planuitwerkingsprogramma

Producten

Het verkenningen- en planuitwerkingsprogramma dient om een probleem of een initiatief met een maatschappelijke meerwaarde te verkennen en om daarna, indien nodig, uit alternatieven de beste oplossing voor het probleem te zoeken en voor te bereiden voor de uitvoering.

Dit artikelonderdeel geeft inzicht in de stand van zaken van diverse projecten en programma’s op het gebied van zoetwatervoorziening die zich in de fasen van voorbereiding tot realisatie bevinden.

Projectoverzicht Verkenningen- en planuitwerkingsprogramma

Bedrag in € mln

Budget

Planning

Projectomschrijving

Huidig

vorig

PB of TB

Openstelling

Verplicht

Projecten Nationaal

EPK Planuitwerking en verkenningen Zoetwatervoorziening

Projecten Noord-Holland, Utrecht en Flevoland

TBES Markermeer

2014

2016

Marker Wadden

2014

2020

Projecten Brabant

Roode Vaart

Projecten Zuidwestelijke Delta

Besluit Beheer Haringvlietsluizen

2014

2018

Gebonden

Bestemd

Totaal programma planuitwerking en verkenning

Begroting DF 02.02.01

legenda

PB = Projectbesluit

TB = Tracébesluit

De belangrijkste mutaties zijn:

-
- •
  
  EPK-Planuitwerking en verkenning zoetwatervoorziening: de verlaging is het gevolg van de overheveling naar de artikelonderdelen 1.03 en 2.03 Studiekosten voor MIRT-onderzoeken naar het Ruimtelijke Adaptatieprogramma (€ 3 miljoen) en naar zoetwatervoorziening (€ 10 miljoen).

-
- •
  
  TBES Markermeer: Een van de maatregelen om te komen tot de realisatie van een Toekomstbestendig Ecologisch Systeem (TBES) van het Markermeer-IJmeer is het project Luwtemaatregelen Hoornse Hop. Het project Luwtemaatregelen Hoornse Hop zal in 2015 overgaan naar de realisatiefase. Hiervoor is € 7,6 miljoen overgeboekt naar het realisatieprogramma. Het resterende deel van het budget (€ 6 miljoen) wordt overgeheveld naar het project Marker Wadden. Dit is eveneens onderdeel van TBES Markermeer.

-
- •
  
  Marker Wadden: de aanleg van moeraseilanden met bijbehorend onderwaterlandschap met behulp van het slib uit het Markermeer. Het budget van € 15 miljoen is overgeheveld naar artikel 4 (experimenteerartikel) op het Deltafonds waar ook de bijdrage van EZ is opgenomen. Naar verwachting wordt in 2015 een begin gemaakt met de realisatie van de Marker Wadden fase 1 en is het project in 2020 afgerond.

-
- •
  
  Roode Vaart: dit project is opgenomen voor de uitvoering van de motie Holtackers/Jacobi, waarin de regering is verzocht om voor de Roode Vaart € 9,5 miljoen beschikbaar te stellen, in aanvulling op de circa € 20 miljoen van de regio. Dit project betreft de aanvoer van zoetwater vanuit het Hollandsch Diep via de Roode Vaart voor de reconstructie van het centrum van Zevenbergen (herstel oude loop) en de alternatieve zoetwatervoorziening van delen van West-Brabant en (op termijn) Tholen en St. Philipsland.

-
- •
  
  Besluit Beheer Haringvlietsluizen: in mei 2014 heeft de Minister een uitvoeringsovereenkomst getekend om de benodigde compenserende zoetwatermaatregelen te kunnen realiseren, zodat de Haringvlietsluizen in 2018 op «een Kier» gezet kunnen worden. Het project Haringvliet de Kier is overgeheveld naar de realisatie.

Verk./Planuitw. Zoetwatervoorziening. (Periode 2014-2028)

Realisatieprogramma Zoetwatervoorziening

Projectoverzicht realisatieprogramma

Totaal

Planning

Budget in € mln.

Oplevering

Projectomschrijving

huidig

vorig

t/m 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

later

huidig

vorig

Projecten Zoetwatervoorziening

Projecten Nationaal

Innovatie KRW

Projecten Zuidwestelijke Delta

Besluit Beheer Haringvlietsluizen

2018

Overige projecten

Luwtemaatregelen Hoornse Hop

Programma

159

Begroting (DF 2.02.02)

Overprogrammering (-)

- 7

De waterkwaliteitsprojecten worden met ingang van deze begroting verantwoord op artikel 7 van het Deltafonds.

2.03 Studiekosten

Motivering

Dit betreft enerzijds studie- en onderzoekskosten voor het Deltaprogramma (MIRT-onderzoeken) en daarnaast de overige studiekosten op het gebied van zoetwatervoorziening.

Studie- en onderzoekskosten Deltaprogramma

Producten

Hieronder vallen studie- en onderzoekskosten ten behoeve van het Deltaprogramma (MIRT-onderzoeken). Het Deltaprogramma is een programma van maatregelen, voorzieningen, onderzoeken en ambities gericht op de lange termijn waterveiligheid en zoetwatervoorziening van Nederland. Binnen het Deltaprogramma wordt gewerkt met negen¹ deelprogramma’s (drie generieke en zes gebiedsgerichte deelprogramma’s). Op dit onderdeel staan de onderzoeken binnen de Deelprogramma’s Zoetwatervoorziening, Rijnmond-Drechtsteden, IJsselmeergebied en Zuidwestelijke Delta die betrekking hebben op zoetwatervoorziening:

-
- •
  
  Zoetwatervoorziening: het ontwikkelen van een lange termijn strategie voor de beschikbaarheid van zoetwater vanwege klimaatverandering en de ontwikkeling in de zoetwatervraag.

-
- •
  
  Rijnmond-Drechtsteden: voor de verwachte stijging van de zeespiegel, toenemende extreme rivierafvoeren en sociaaleconomische veranderingen zijn lange termijn strategieën ontwikkeld voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening. Hierbij is synergie gezocht tussen duurzame en vitale ruimtelijke ontwikkeling van het gebied en de opgaven die op korte termijn spelen, zoals de derde toetsingsopgave. Komende jaren wordt met maatregelen en nadere beleidsuitwerking vervolg gegeven aan de gemaakte beleidskeuzes voor dit gebied.

-
- •
  
  IJsselmeergebied: vanwege klimaatverandering en daarmee samenhangend vraagstukken van waterveiligheid en veranderende zoetwatervraag is een flexibeler peilbeheer nodig en wordt gestreefd naar een meer flexibele inrichting van het watersysteem. Onderzoek is nodig voor de aanpak van erosie aan de Friese kust, en voor andere maatregelen om mogelijke effecten van peilopzet in het voorjaar op te kunnen vangen.

Artikel 3 Beheer, Onderhoud en Vervanging

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Op dit artikel worden de producten op het gebied van beheer en onderhoud verantwoord. Dit betreft het watermanagement, het regulier beheer en onderhoud en vervanging en renovatie. Doel hierbij is het duurzaam op orde houden van het watersysteem zodat aan de wettelijke normen wordt voldaan.

Dit artikel is gerelateerd aan beleidsartikelen 11 Waterkwantiteit en 12 Waterkwaliteit op de Begroting hoofdstuk XII.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 3 Beheer, onderhoud en vervanging (in € 1.000)

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Verplichtingen

189.429

246.504

183.181

227.179

142.014

155.123

121.748

Uitgaven

190.180

186.674

190.021

208.829

146.742

136.554

120.146

Waarvan juridisch verplicht

90%

3.01 Watermanagement

12.484

11.277

7.734

6.964

6.962

3.01.01 Watermanagement

12.484

11.277

7.734

6.964

6.962

3.02 Beheer, onderhoud en vervanging

177.696

175.379

182.287

201.865

139.780

129.592

113.184

3.02.01 Waterveiligheid

148.829

133.896

119.654

122.786

101.742

101.711

93.758

3.02.02 Zoetwatervoorziening

23.776

24.694

17.379

17.349

17.348

17.343

17.350

3.02.03 Vervanging

5.091

16.807

45.254

61.731

20.690

10.538

2.076

Van totale uitgaven

- Bijdrage aan agentschap RWS

185.089

169.867

144.767

147.098

126.052

126.016

118.070

- Restant

5.091

16.807

45.254

61.731

20.690

10.538

2.076

Ontvangsten

3.09 Ontvangsten

3.09.01 Ontvangsten

Budgetflexibiliteit

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

3 Beheer, onderhoud en vervanging

190.021

208.829

146.742

136.554

120.146

87.220

126.790

3.01 Watermanagement

7.734

6.964

6.962

3.02 Beheer, onderhoud en vervanging

182.287

201.865

139.780

129.592

113.184

80.258

119.828

3.09 Ontvangsten

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

190.021

208.829

146.742

136.554

120.146

87.220

126.791

(Vervolg) Bedragen x € 1.000

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

3 Beheer, onderhoud en vervanging

193.273

233.332

299.339

316.698

239.285

234.392

231.549

3.01 Watermanagement

6.962

6.987

7.183

6.790

3.02 Beheer, onderhoud en vervanging

186.311

226.370

292.352

309.711

232.298

227.209

224.760

3.01 Watermanagement

Motivering

Met Watermanagement streeft IenM naar:

-
- •
  
  Het goed voorbereid zijn op crisissituaties door te zorgen voor een robuuste informatievoorziening;

-
- •
  
  Het reguleren van de hoeveelheid water in het hoofdwatersysteem onder normale omstandigheden en bij zowel (extreem) hoog- als laagwater (peilbeheer);

-
- •
  
  Een duurzaam watersysteem, met zowel een goede chemische als ecologische kwaliteit, dat voorziet in de beschikbaarheid van voldoende water van goede kwaliteit voor de gebruiker.

Producten

Binnen het watermanagement worden de volgende activiteiten uitgevoerd:

-
- •
  
  Monitoring en informatievoorziening;

-
- •
  
  Crisisbeheersing en -preventie;

-
- •
  
  Regulering gebruik door vergunningverlening en handhaving;

-
- •
  
  Nakomen van bestuurlijke afspraken waterverdeling en gebruik (onder andere uit waterakkoorden);

-
- •
  
  Regulering waterverdeling (operationele modellen en bediening stuwen, spuien).

De activiteiten die door RWS centraal worden uitgevoerd, worden gefinancierd uit de budgetten voor netwerkgebonden kosten. In het kader van de transparantie van de budgetten voor watermanagement en beheer en onderhoud, zijn deze in de begroting intracomptabel inzichtelijk gemaakt. Hiertoe zijn de Landelijke taken van RWS zoals opgenomen in de artikelonderdelen Watermanagement en Beheer en Onderhoud geraamd onder de Overige Netwerkgebonden Kosten. De verdeling naar onder meer Watermanagement en Beheer en Onderhoud is extracomptabel inzichtelijk gemaakt in de bijlage beheer, onderhoud, vervanging en renovatie bij deze begroting.

De doelstellingen voor het waterkwantiteitsbeheer van de rijkswateren zijn:

-
- •
  
  Het op orde brengen en houden van de samenhang tussen het regionaal- en het hoofdwatersysteem, zodat zowel wateroverlast als watertekort wordt bestreden;

-
- •
  
  Het kunnen beschikken over voldoende water in de rijkswateren, zodat kan worden voldaan aan de behoeften die voortvloeien uit de gebruiksfuncties. Om dat te realiseren worden peilbesluiten nageleefd en de waterakkoorden geactualiseerd en nageleefd. Het waterpeil is zoveel mogelijk afgestemd op de gebruiksfuncties.

De monitoring en informatievoorziening gaat over de vergaring en beschikbaarstelling van interne- en externe informatie over het watersysteem. Het gaat daarbij om de dagelijkse informatie voor de verschillende gebruikers (waaronder scheepvaart, drinkwaterbedrijven, zwemwaterkwaliteit/provincies en recreatie) en om berichtgeving bij uitzonderlijke situaties over hoog- en laagwater, naderende stormvloeden, verontreinigingen en ijsvorming.

Meetbare gegevens

Omvang areaal

Areaaleenheid

Omvang

Beschikbaar bedrag 2015

x € 1.000

2013

2014

2015

Watermanagement

km² water

90.206

90.210

7.734

Toelichting:

Eind 2013 was de omvang van het areaal 90.206 km²(zie het Jaarverslag 2013 van het Deltafonds, pag. 27). Voor 2014 zijn geen wijzigingen voorzien. Door de Ruimte voor de Rivier-projecten, waarbij meer waterbergingen worden gerealiseerd, neemt het aantal km² water in 2015 toe met 4,5 km². Als gevolg van onder andere de omlegging Zuid-Willemsvaart, verruiming Wilhelminakanaal Tilburg en verruiming van de bocht bij Steijl neemt het aantal km² water nog eens toe met circa 0,5 km². Door overdrachten van de Gekanaliseerde Dieze en het Oude Maasje tot Zuiderkanaal neemt het aantal km² af met circa 0,6 km². Daarmee komt het op een totale toename van circa 4 km² water voor 2015.

Indicatoren Beheer en Onderhoud

Eenheid

realisatie

streefwaarde

Indicator

2013

2014

2015

RWS verstrekt informatie binnen afgesproken termijn en van voldoende kwaliteit bij maatschappelijk vitale processen.

93%

95%

Beschikbaarheid streefpeilen voor Noordzeekanaal/ Amsterdam-Rijnkanaal, IJsselmeer en Haringvliet

100%

90%

De spuiende kunstwerken en stuwen kunnen te allen tijde worden geopend

99,3%

100%

Toelichting:

De indicatoren voor de uitvoering van de RWS-taken op het gebied van watermanagement zijn geënt op het leveren van snelle en betrouwbare informatie en op het handhaven van de afgesproken peilen.

-
- •
  
  De eerste indicator betreft de informatievoorziening voor maatschappelijk vitale processen ten tijde van hoogwater, laagwater, ijsgang of calamiteuze lozingen. RWS verstrekt dan informatie binnen afgesproken termijn en van voldoende kwaliteit over ijsberichtgeving, berichtgeving over hoogwater, laagwater, stormvloed en berichten over verontreinigingen.

-
- •
  
  De tweede indicator «beschikbaarheid streefpeilen» geeft aan of de streefpeilen van drie belangrijke watersystemen (het IJsselmeer, Amsterdam-Rijnkanaal/ Noordzeekanaal en het Haringvliet) op het afgesproken niveau worden gehouden, wat het beleidsdoel is. Stuwen en spuien/gemalen zijn nodig om dit peil te sturen.

-
- •
  
  De derde indicator heeft betrekking op altijd werkende spuiende kunstwerken, stuwen en gemalen die een absolute voorwaarde zijn om de water af- en aanvoer goed te kunnen reguleren en een adequaat peilbeheer uit te voeren.

3.02 Beheer, onderhoud en vervanging

Motivering

Het zodanig in conditie houden van het hoofdwatersysteem dat de primaire functies voor zowel waterveiligheid als voor de zoetwatervoorziening (inclusief waterkwaliteit) worden vervuld.

Producten

Het beheer en onderhoud omvat waterveiligheid (bescherming tegen overstromen door hoogwater) en de zoetwatervoorziening.

3.02.01 Waterveiligheid

Binnen waterveiligheid wordt onderscheid gemaakt tussen:

-
- 1.
  
  Kustlijnhandhaving (conform de herziene basiskustlijn 2001).

-
- 2.
  
  Beheer en onderhoud Rijkswaterkeringen en stormvloedkeringen (conform de Waterwet).

-
- 3.
  
  Beheer en Onderhoud uiterwaarden.

RWS heeft de wettelijke zorg voor de primaire waterkeringen en de stormvloedkeringen, die in beheer zijn bij het Rijk, en voor de handhaving van de basiskustlijn (nota Kustlijnzorg 1990 en Nationaal Waterplan). De handhaving van de basiskustlijn gaat afslag van strand en duinen tegen (veiligheid) en houdt Nederland (het strand) op zijn plaats (economie). Het zijn voornamelijk de waterschappen die de primaire waterkeringen (dijken en duinen) beheren, ook die langs de Nederlandse kustlijn. Het weergegeven areaal betreft alleen het areaal dat in beheer is bij RWS.

ad 1. Kustlijnhandhaving

Het handhaven van de kustlijn wordt gerealiseerd door het suppleren van zand op het strand of in de vooroever (onder water). Het Nederlandse kustsysteem kent een continu verlies aan zand dat jaarlijks moet worden gecompenseerd. Vanaf 2001 wordt ook zand gesuppleerd om de zandverliezen op dieper water (kustfundament) te compenseren. Daarmee wordt de zandhoeveelheid in het kustfundament op peil gehouden en wordt het effect van de zeespiegelstijging (deels) teniet gedaan. Daarnaast zijn lokale maatregelen zoals onderhoud van dammen en strandhoofden van belang, om structurele kusterosie te bestrijden.

ad 2. Beheer en Onderhoud Rijkswaterkeringen en stormvloedkeringen

• Rijkswaterkeringen

RWS beheert en onderhoudt 193 kilometer primaire waterkeringen. Er wordt vast onderhoud uitgevoerd, bijvoorbeeld het maaien van dijken. Daarnaast wordt variabel onderhoud gepleegd. Dat betekent dat de waterkeringen periodiek worden geïnspecteerd en dat zo nodig tekortkomingen worden verholpen.

Primaire waterkeringen zijn waterkeringen die onder de Waterwet vallen omdat ze bescherming bieden tegen het buitenwater². Het gaat met name om enkele zeedijken op de Waddeneilanden, de Afsluitdijk, de Houtribdijk, de dijk van Marken en dammen in Zeeland en Zuid-Holland. In 2011 is de derde landelijke toetsing van primaire waterkeringen afgerond. Keringen die bij deze inspectie zijn afgekeurd worden meegenomen in het kader van het nieuwe HWBP. Naast deze primaire waterkeringen beheert en onderhoudt RWS ook 537 kilometer niet-primaire waterkeringen (dijken en duinen) meestal aangeduid als regionale keringen. Deze hoeven geen bescherming te bieden tegen het buitenwater. De normen voor deze regionale keringen in beheer bij het Rijk zijn in 2014 door de Minister vastgesteld na afstemming met de provincies.

• Stormvloedkeringen

Om ons land tegen de zee te beveiligen is een aantal stormvloedkeringen aangelegd, die bij hoogwater gesloten kunnen worden. Deze stormvloedkeringen zijn ook primaire waterkeringen (die vallen onder de Waterwet). In het kader van het Bestuursakkoord Water is in 2014 de Ramspolkering van het waterschap Groot-Salland aan RWS overgedragen. Hiermee heeft het Rijk vijf stormvloedkeringen in beheer: de Oosterscheldekering, de Maeslantkering, de Hartelkering, de Hollandse IJsselkering en de Ramspolkering.

Het onderhoud aan de keringen betreft voornamelijk het conserveren van de schuiven en de overige constructiedelen, het onderhoud aan werktuigbouwkundige en elektronische onderdelen en het onderhoud aan het besturingssysteem. Naast deze onderhoudsactiviteiten vindt de bediening van deze objecten plaats en worden periodiek inspecties uitgevoerd.

Ad 3. Beheer en Onderhoud uiterwaarden

Het Rijk beheert 3.863 hectare aan uiterwaarden. Het beheer en onderhoud is gericht op het op orde houden van de vegetatie in de uiterwaarden teneinde hoogwater effectief te kunnen afvoeren. Dit betreft een reguliere beheer en onderhoud taak die losstaat van de inhaalslag Stroomlijn die verantwoord wordt op artikelonderdeel 3.02.03 Vervanging. In 2014 komt de zogenoemde vegetatielegger gereed die normerend is voor het onderhoud van de vegetatie in de uiterwaarden om onnodige stuwing door vegetatie te voorkomen.

3.02.02 Zoetwatervoorziening

Onder dit programma vallen alle activiteiten die noodzakelijk zijn om het hoofdwatersysteem zodanig te onderhouden dat de beoogde functies voor waterverdeling volgens de vigerende regelgeving en waterakkoorden kunnen worden vervuld. Dit betreft ondermeer het beheer en onderhoud voor:

-
- •
  
  Waterverdeling en peilbeheer;

-
- •
  
  Stuwende en spuiende kunstwerken;

-
- •
  
  Natuurvriendelijke oevers, implementatie Kaderrichtlijn Water (KRW), implementatie Waterwet en Natura 2000.

Onder zoetwatervoorziening valt ook de uitwerking van respectievelijk Waterbeheer 21^e eeuw (WB21) en de implementatie van de eerste tranche van de KRW, en de maatregelen in het kader van Natura 2000. Zowel de KRW als Natura 2000 streven naar het beschermen van gezonde watersystemen die een duurzaam gebruik mogelijk maken. Voor de KRW zijn stroomgebiedbeheersplannen in uitvoering, die bepalen welke maatregelen op het terrein van beheer en onderhoud genomen worden om aan de KRW te blijven voldoen.

Beheer en Onderhoud

Meetbare gegevens

In onderstaande figuur is een verdeling gegeven van de beheer- en onderhoudskosten voor kunstwerken, dijken, dammen, duinen, stormvloedkeringen, kustfundament en oevers. Deze percentages zijn gebaseerd op een meerjarig gemiddelde.

Waterveiligheid

Omvang Areaal

Eenheid

Omvang 2015

Budget 2015 x € 1 mln

Kustlijn

293

66,4

Stormvloedkeringen

aantal

40,1

Dammen, dijken en duinen, uiterwaarden w.o.:

13,2

- Dijken, dammen en duinen, primaire waterkeringen

193

- Niet-primaire waterkeringen/duinen

537

- uiterwaarden in beheer Rijk

3.863

Totaal

119,7

Toelichting:

-
- •
  
  In deze begroting is het aantal kilometers voor dammen, dijken, duinen en uiterwaarden weergegeven zoals bepaald bij het opstellen van de leggergegevens. De lengte primaire waterkeringen is gelijk aan 2014, omdat er in 2015 geen areaalveranderingen zijn gepland.

-
- •
  
  De lengte van niet-primaire waterkeringen neemt toe. De werkelijke realisatie in 2013 ligt op 545 kilometer als gevolg van een nieuwe inventarisatie in verband met het Legger-project. Dit aantal neemt in 2014 en 2015 af met in totaal 8 kilometer door overdrachten in het kader van het Bestuursakkoord Water, zoals de overdracht van de westelijke kanaaldijk Den Bosch-Drongelen en de verandering van de Voorlandkering Texel Zuid in een primaire kering.

-
- •
  
  Het Rijk beheert 3.863 hectare aan uiterwaarden. De werkelijke realisatie in 2013 ligt op 3.867 hectare uiterwaarden. Het aantal hectare zal in 2014 en 2015 met 4 hectare afnemen als gevolg van Ruimte voor de Rivier projecten waarbij uiterwaarden plaatsmaken voor extra waterbergingen.

-
- •
  
  Vanwege de overdracht van de Ramspolkering van het Waterschap Groot-Salland op 1 juli 2014 naar RWS, beschikt RWS vanaf 2015 over vijf stormvloedkeringen.

Indicatoren BenO Waterveiligheid

Indicator

Eenheid

Realisatie 2013

Streefwaarde 2014

Streefwaarde 2015

De basiskustlijn is voldoende op zijn plaats gebleven (minstens 90% van de meetlocaties ligt zeewaarts van de afgesproken kustlijn).

93%

90%

De vijf stormvloedkeringen zijn steeds beschikbaar om hoogwater te keren en voldoen aan de veiligheidsnormen uit de Waterwet. Indicator is het percentage van de stormvloedkeringen dat voldoet aan de afgesproken faalkanseis.

100%

Toelichting:

-
- •
  
  De eerste indicator geeft aan of de basiskustlijn niet verder landinwaarts is verschoven dan in 1990 is afgesproken (en in 2001 is herijkt). Kleine verschuivingen zijn normaal en toegestaan, en worden door middel van het kustsuppletieprogramma gecorrigeerd. De mogelijke kleine verschuivingen komen tot uitdrukking in de streefwaarde dat 90 procent van de basiskustlijn op zijn plaats blijft.

-
- •
  
  De tweede indicator is erop gericht dat de vijf stormvloedkeringen te allen tijde (in het stormseizoen) voldoen aan de afgesproken faalkanseis.

Faalkans van de vijf stormvloedkeringen in beheer bij Rijkswaterstaat

Stormvloedkeringen

faalkans /overschrijdingskans

Streefwaarde 2014

Streefwaarde 2015

Maeslantkering

faalkans bij sluiten

1:100

Hartelkering

faalkans bij sluiten

1:19

Hollandse IJsselkering

faalkans bij sluiten

1:47

Oosterscheldekering

overschrijdingskans in jaar

1:4000

Ramspolkering

faalkans bij sluiten

1:286

De faalkanseisen voor de stormvloedkeringen worden op basis van de normering van de achterliggende waterkeringen vastgesteld. Bepalend daarvoor zijn de beschermingsniveaus van de achterliggende dijkringen, ook wel aangeduid als het «achterland». De stormvloedkeringen moeten voldoen aan de strengste veiligheidsnorm van het bijbehorende achterland zoals vastgelegd in de Waterwet en getoetst aan de hydraulische randvoorwaarden. Deze waterhuishoudkundige samenhang resulteert uiteindelijk in verschillende faalkanseisen per kering.

Toelichting:

-
- •
  
  De Maeslantkering, Hartelkering, Hollandse IJsselkering en Ramspolkering kennen afspraken over faalkanseisen (de kans dat de kering bij een sluitvraag niet gesloten kan worden). De kansen worden uitgedrukt in aantal sluitvragen: bij honderd sluitvragen mag de Maeslantkering één keer falen.

-
- •
  
  Voor de Oosterscheldekering geldt het wettelijk beschermingsniveau van 1: 4.000 voor de dijkring (overschrijdingskans; dit is de kans dat bij falen van de Oosterscheldekering de toetspeilen in het Oosterschelde-bekken worden overschreden). De kans wordt uitgedrukt in jaren (1: 4.000 jaar).

Jaarlijkse hoeveelheden zandsuppleties en percentages raaien³ waarin de basiskustlijn is overschreden.

Toelichting:

Het aantal raaien waarin de basiskustlijn wordt overschreden mag maximaal 15 procent zijn; het streven is om het aantal overschrijdingen onder 10 procent te houden. De geel/blauwe balken in bovenstaande figuur geven de over de afgelopen jaren gerealiseerde suppleties weer.

Suppleren voor kustlijnzorg

Om de basiskustlijn en het kustfundament te kunnen handhaven wordt jaarlijks gemiddeld 12 miljoen m³ zand gesuppleerd. Hiertoe wordt een suppletieprogramma opgesteld en meerjarige contracten afgesloten, waarbij voor een deel van de suppleties een jaarlijkse bijstelling mogelijk is. Inhoud en omvang van dit programma kan jaarlijks variëren naargelang specifieke behoefte en budgettaire mogelijkheden. Bij de aanbesteding van de suppletieprogramma’s hebben de aannemers de vrijheid om de suppletiewerkzaamheden over meerdere jaren te spreiden. Om te bereiken dat voor het beschikbare budget de maximale hoeveelheid zand wordt gesuppleerd is vanaf 2012 een nieuwe marktbenadering gekozen met contracten voor een periode van vier jaar.

Realisatie en prognose kustsuppleties

realisatie in mln m³

prognose in mln m³

2012

2013

2012-2015

Handhaven basiskustlijn en kustfundament

8,06

10,6

Toelichting:

Door het afsluiten van meerjarige contracten in 2012 wordt een deel van de suppleties van 2012 later uitgevoerd. Het suppletievolume over de periode 2012-2015 zal echter wel circa 48 miljoen m³ bedragen (vierjarige contractperiode met gemiddeld 12 miljoen m³ per jaar met één jaar uitloop); uitloop van een klein deel van de suppleties in 2016 is vanwege de gekozen contractvorm toegestaan.

Zoetwatervoorziening

Areaal Zoetwatervoorziening

Eenheid

Omvang 2015

Omvang 2015 in € 1 mln

Binnenwateren en daarin gelegen kunstwerken (spui- en uitwateringskolken, stuwen en gemalen)

km²

2.993

Aantal kunstwerken

stuks

119

Totaal

17.379

Toelichting:

-
- •
  
  Het areaal binnenwateren omvat alle door RWS beheerde wateren (onder meer rivieren, kanalen en IJsselmeer) maar is exclusief Noordzee, water in Caribisch Nederland, Waddenzee en Westerschelde. Het aantal km² binnenwateren neemt met 4 km² toe ten opzichte van de werkelijke realisatie in 2013 van 2.989 km² (zie het Jaarverslag 2013 van het Deltafonds, pag. 31) door met name de omlegging Zuid-Willemsvaart en verruiming van de bocht bij Steijl.

-
- •
  
  Het aantal kunstwerken is afgenomen met één ten opzichte van 2014 vanwege overdracht in het kader van het Bestuursakkoord Water. De spui- en uitwateringskolken, stuwen en gemalen zijn middelen om het streefpeil en de waterverdeling in Nederland te kunnen realiseren. De beschikbaarheid van streefpeilen is een indicator bij watermanagement, het onderhoud aan de spui- en uitwateringskolken, stuwen en gemalen draagt hier aan bij.

3.02.03 Vervanging

Motivering

Het zodanig in conditie houden van het hoofdwatersysteem dat de primaire functie voor zowel waterveiligheid als zoetwatervoorziening vervuld kan worden.

Producten

De waterveiligheid en beschikbaarheid moet in stand worden gehouden tegen de achtergrond van een beperkte technische levensduur van kunstwerken. Het einde van de levensduur kan ontstaan door de ouderdom van het kunstwerk of door intensiever gebruik dan bij het ontwerp is voorzien. Door de intensieve aanleg in de eerste helft en met name ook vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw valt te verwachten dat deze problematiek geleidelijk zal toenemen.

Vervangingen en renovaties van kunstwerken worden ondergebracht binnen het programma Vervanging en Renovatie. De scope van het programma omvat alle kunstwerken waar zich binnen de duur van het programma een levensduurproblematiek voordoet met mogelijke ernstige gevolgen voor de veiligheid en beschikbaarheid. De projecten in het Programma verlengen de levensduur van de kunstwerken zodat de veiligheid en de beschikbaarheid van de bestaande infrastructuur in stand wordt gehouden.

Meetbare gegevens

Het budget dat op dit artikelonderdeel in de huidige begrotingsperiode is opgenomen, is bestemd voor de werkzaamheden ten behoeve van de stuwen Nederrijn / Lek en Inhaalslag Stroomlijn.

Water

Project

Gereed

Nederrijn /Lek

Renovatie stuwensemble in Nederrijn en Lek

2020

Diversen

Stroomlijn

2016

Toelichting:

-
- 1.
  
  Na de afgebroken aanbesteding bij het project Stuwen Nederrijn / Lek, vanwege het feit dat de biedingen hoger waren dan het beschikbare budget (zie Kamerstukken II, 2009/10, 32 123 A, nr. 2) is dit project in 2009 doorgestart. De renovatie wordt nu in twee fases uitgevoerd. In 2010 is met de uitvoering van de urgente maatregelen en levensduurverlengend onderhoud gestart. Momenteel is de voorbereiding van fase twee, de grootschalige renovatie, gestart. Het project loopt uiterlijk door tot en met 2020. Ten opzichte van de eerdere planning is een extra laagwaterseizoen nodig om de stuwen in volgorde te kunnen renoveren. Ook is aanvullend budget nodig gebleken voor de renovatie. Door de mislukte aanbesteding zijn de afgelopen jaren kosten gemaakt die geen onderdeel maken van de renovatie maar wel bekostigd moeten worden. Daarnaast is bij de verdere detaillering gebleken dat meer kosten gemaakt moeten worden aan de vizierschuiven en verbeterde veiligheid.

-
- 2.
  
  Begroeiing langs de rivier heeft op sommige plekken een negatief effect op de maatregelen die worden genomen voor de waterveiligheid. Het project Stroomlijn brengt in kaart waar de vegetatie moet worden aangepast en zorgt ervoor dat de vegetatie in de uiterwaarden waar nodig en mogelijk verwijderd wordt. Uitvoering van het programma gebeurt in samenwerking met de eigenaren van de gebieden en in afstemming met de lopende waterveiligheidsprogramma’s.

Artikel 4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

Omschrijving van de samenhang in het beleid

De Waterwet voorziet in een zogenoemde experimenteerbepaling die het mogelijk maakt om uit het Deltafonds uitgaven te doen voor maatregelen en voorzieningen op andere beleidsterreinen zoals bijvoorbeeld natuur, milieu of economische ontwikkeling. Voorwaarde is wel dat deze maatregelen samenhangen met maatregelen ten behoeve van waterveiligheid of zoetwatervoorziening en dat er sprake is van additionele financiering in de vorm van het toevoegen van extra middelen aan het fonds afkomstig van andere begrotingen van het Rijk of derden.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 4 Experimenteren cf art. III Deltawet (in € 1.000)

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Verplichtingen

30.000

Uitgaven

15.000

11.463

3.537

Waarvan juridisch verplicht

100%

4.01 Experimenteerprojecten

15.000

11.463

3.537

4.01.01 Experimenteerprojecten

15.000

11.463

3.537

Van totale uitgaven:

- Bijdrage aan agentschap RWS

- Restant

15.000

11.463

3.537

Ontvangsten

4.09 Ontvangsten Experimenteerartikel

4.09.01 Ontvangsten Experimenteerartikel

Budgetflexibiliteit

Onderstaand zijn de beschikbare budgetten na de begrotingsperiode tot en met 2028 per jaar gepresenteerd op artikelonderdeelniveau.

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

4 Experimenteren cf art. III Deltawet

11.463

3.537

4.01 Experimenteerprojecten

11.463

3.537

4.09 Ontvangsten Experimenteerartikel

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

11.463

3.537

(Vervolg) Bedragen x € 1.000

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

4 Experimenteren cf art. III Deltawet

4.01 Experimenteerprojecten

4.09 Ontvangsten Experimenteerartikel

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

4.01 Experimenteerprojecten

Motivering

Het experimenteerartikel staat ten dienste van een integrale uitvoering van het Deltaprogramma en biedt de mogelijkheid tot integrale bekostiging.

Producten

Projectoverzicht Verkenningen- en planuitwerkingsprogramma

Bedrag in € mln

Budget

Planning

Projectomschrijving

Huidig

vorig

PB of TB

Openstelling

Verplicht

Projecten Noord-Holland, Utrecht en Flevoland

Marker Wadden

2014

2020

Gebonden

Bestemd

Totaal programma planuitwerking en verkenning

Begroting DF 04.01.01

legenda

PB = Projectbesluit

TB = Tracébesluit

TBES project Marker Wadden

Het TBES project Marker Wadden is een initiatief van Natuurmonumenten (NM) om in het Markermeer langs de Houtribdijk nabij Lelystad een moeraseiland aan te leggen. De voorbereidingen voor de uitvoering van de eerste fase Marker Wadden zijn inmiddels gestart met een budget van € 50 miljoen. IenM en EZ dragen ieder € 15 miljoen bij (totaal € 30 miljoen). Daarnaast wordt € 15 miljoen gefinancierd vanuit de Postcodeloterij. De provincie Flevoland en NM dragen gezamenlijk € 5 miljoen bij. Het beschikbare budget wordt ondergebracht bij het Nationaal Groenfonds. Natuurmonumenten zoekt aanvullend budget, onder andere middels private financiering en Europese subsidies. Het project maakt onderdeel uit van het bedrijfslevenbeleid binnen de Topsector Water.

Verk./Planuitw. Experimenteerartikel (Periode 2014-2028)

Artikel 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Op dit artikel worden de apparaatskosten van RWS en de Deltacommissaris geraamd alsmede overige netwerkgebonden uitgaven van RWS en programma-uitgaven van de Deltacommissaris die niet direct aan de afzonderlijke projecten uit dit Deltafonds zijn toe te wijzen.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven (in € 1.000)

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Verplichtingen

253.539

237.288

241.385

235.718

232.646

239.276

239.044

Uitgaven

253.827

213.207

216.347

223.339

216.341

225.997

265.534

Waarvan juridisch verplicht

70%

5.01 Apparaat

198.792

185.216

176.412

171.332

168.868

175.500

175.266

5.01.01 Staf Deltacommissaris

2.203

2.021

1.852

1.821

1.770

1.720

5.01.02 Apparaatskosten RWS

196.589

183.195

174.560

169.511

167.098

173.780

173.546

5.02 Overige uitgaven

55.035

51.284

64.932

64.386

63.778

63.776

63.778

5.02.01 Overige netwerkgebonden uitgaven

52.934

49.559

63.012

62.425

61.817

61.815

61.817

5.02.02 Programma-uitgaven DC

2.101

1.725

1.920

1.961

5.02.03 Overige uitgaven

5.03 Investeringsruimte

- 23.293

- 24.997

- 12.379

- 16.305

- 13.279

26.490

5.03.01 Programmarruimte

-

23.293

-

24.997

-

12.379

-

16.305

-

13.279

26.490

5.03.02 Beleidsruimte

Van totale uitgaven

- Bijdrage aan agentschap RWS

249.523

232.754

237.572

231.936

228.915

235.595

235.363

- Apparaatsuitgaven

2.203

2.021

1.852

1.821

1.770

1.720

- Restant

2.101

-

21.568

-

23.077

-

10.418

-

14.344

-

11.318

28.451

Ontvangsten

5.09 Netwerkgebonden kosten en overige ontvangsten

5.09.01 Overige ontvangsten

5.10 Saldo van de afgesloten rekeningen

2.067

Budgetflexibiliteit

Onderstaand zijn de beschikbare budgetten na de begrotingsperiode tot en met 2028 jaar op jaar gepresenteerd op artikelonderdeelniveau. De mutaties zijn in de verdiepingsbijlage bij de begroting op dit zelfde detailniveau tot en met 2028 toegelicht.

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

216.347

223.339

216.341

225.997

265.534

291.970

263.316

5.01 Apparaat

176.412

171.332

168.868

175.500

175.266

173.965

176.257

5.02 Overige uitgaven

64.932

64.386

63.778

63.776

63.778

61.964

5.03 Investeringsruimte

-

24.997

-

12.379

-

16.305

-

13.279

26.490

54.227

25.094

5.09 Netwerkgebonden kosten en overige ontvangsten

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

216.347

223.339

216.341

225.997

265.534

291.970

263.315

(Vervolg) Bedragen x € 1.000

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

242.150

266.626

387.404

379.166

424.766

424.088

462.476

5.01 Apparaat

176.186

176.209

176.233

5.02 Overige uitgaven

61.964

61.940

63.632

60.252

5.03 Investeringsruimte

3.999

28.475

149.255

141.017

186.617

184.247

225.991

5.09 Netwerkgebonden kosten en overige ontvangsten

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

263.315

242.149

266.626

387.404

379.166

424.766

424.088

5.01 Apparaat

Motivering

In uitzondering op de systematiek van «Verantwoord Begroten» worden op deze begroting ook de apparaatskosten van de Deltacommissaris en RWS gepresenteerd.

Staf Deltacommissaris

Producten

De Deltacommissaris moet, conform de Waterwet, de totstandkoming en uitvoering van het Deltaprogramma bevorderen. Hij voert overleg met betrokken partijen en bewaakt de voortgang van de uitvoering van het Deltaprogramma.

In de memorie van toelichting op de Waterwet, paragraaf 4, artikel 7.22d, is opgenomen dat de Deltacommissaris een eigen bureau ter ondersteuning van zijn werkzaamheden heeft en een budget dat toereikend is voor de hem toebedeelde taken.

Op dit artikel worden de personele en materiële kosten verantwoord die nodig zijn om de ondersteunende taken van de staf Deltacommissaris te kunnen uitvoeren.

Apparaatskosten Rijkswaterstaat

Dit betreft de apparaatskosten (inclusief afschrijving en rente) voor de grote projecten Ruimte voor de Rivier, Maaswerken, HWBP-2, nHWBP, overige aanlegprojecten, verkenningen en planuitwerkingen, watermanagement, Beheer en Onderhoud, de uitvoering van landelijke taken en inhuur.

5.02 Overige Uitgaven

Overige netwerkgebonden uitgaven

Producten

Onder overige kosten zijn de externe kosten opgenomen die niet direct toewijsbaar zijn aan de producten van het Deltafonds. De overige netwerkgebonden uitgaven komen ten goede aan watermanagement, beheer, onderhoud, vervanging en aanleg en betreffen taken die gecentraliseerd binnen RWS worden opgepakt. Het gaat bij deze zogeheten landelijke taken onder meer om het verzamelen van basisinformatie, onderhouden van ICT systemen, het inspecteren van het areaal en de ontwikkeling van kennis en innovatie. Er is gekozen voor centrale uitvoering met het oog op enerzijds uniformiteit in werkwijze en anderzijds kostenbesparing.

Programmauitgaven Deltacommissaris

Deze uitgaven worden gedaan voor het Deltaprogramma en de hoofdtaken van de Deltacommissaris.

5.03 Investeringsruimte

Op dit artikel wordt de voor het Deltafonds beschikbare investeringsruimte tot en met 2028 verantwoord.

In het Regeerakkoord is vastgelegd dat 80 procent van de resterende investeringsruimte in het Deltafonds vrijgegeven wordt. Dit is de zogenaamde programmaruimte, die beschikbaar is voor investeringen in deze kabinetsperiode. Op dit moment resteert een programmaruimte van circa € 0,66 miljard. Daarnaast is een beleidsruimte van circa € 275 miljoen beschikbaar, waarover besluitvorming wordt overgelaten aan een volgend kabinet.

De belangrijkste (budgettaire) aanpassingen van de programmaruimte ten opzichte van de 1^e suppletoire wet 2014 betreffen de volgende zaken:

-
- •
  
  Dekking korting prijsbijstelling 2014 (- € 79 miljoen);

-
- •
  
  Dekking van extra uitgaven voor informatiebeveiliging (- € 22 miljoen);

-
- •
  
  Dekking overig (onderzoek, projecten in voorbereiding) (- € 6 miljoen);

-
- •
  
  Saldo van mee- en tegenvallers binnen het realisatieprogramma (- € 1 miljoen);

-
- •
  
  Ontvangsten WVO (€ 4 miljoen);

Voor een betekenisvolle start van de opgaven voor waterveiligheid en zoetwater is een voorlopige reservering van circa € 200 miljoen gemaakt voor rijksbijdragen aan meerkosten van rivierverruiming en een reservering van circa € 150 miljoen voor rijksbijdragen aan zoetwatermaatregelen.

IenM dekt in de ontwerpbegroting 2015 de schade door het niet-uitkeren van de prijsbijstelling uit de resterende Investeringsruimte. Daarmee resteert er een kasritmeprobleem (zie hieronder het effect verwerking index 2013 en 2014). IenM lost dit uiterlijk bij ontwerpbegroting 2017 op, maar zo mogelijk eerder bij een eerstvolgende herijking van het Investeringsprogramma.

Bedragen x € 1.000

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Programmaruimte

270

5.484

39.052

21.488

Beleidsruimte

Kaseffect verwerking index 2013

-

14.460

-

14.693

-

10.300

-

9.999

-

6.671

7.330

Kaseffect verwerking index 2014

-

9.103

-

10.304

-

7.563

-

6.306

-

6.608

19.160

7.845

3.606

Totaal begroting 05.03

-

23.293

-

24.997

-

12.379

-

16.305

-

13.279

26.490

54.227

25.094

Bedragen x € 1.000

Totaal

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Programmaruimte

254

15.659

139.681

133.235

178.833

125.363

900

660.219

Beleidsruimte

49.851

225.091

274.942

Kaseffect verwerking index 2013

3.745

8.400

7.330

7.328

Kaseffect verwerking index 2014

-

0

4.416

2.244

452

454

1.705

Totaal begroting 05.03

3.999

28.475

149.255

141.017

186.617

184.247

225.991

935.161

Artikel 6 Bijdragen andere begrotingen van het Rijk

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Op dit artikel worden de ontvangen bijdragen verantwoord die ten laste van de begroting van IenM komen. De doelstellingen van het onderliggend beleid zijn terug te vinden in de Begroting hoofdstuk XII.

Het productartikel is gerelateerd aan artikel 26 Bijdragen aan de Investeringsfondsen op de Begroting hoofdstuk XII.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 6 Bijdragen andere begrotingen Rijk (in € 1.000)

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Ontvangsten

973.745

1.074.523

1.124.584

1.064.247

971.113

883.565

836.177

6.09 Ten laste van begroting IenM

973.745

1.074.523

1.124.584

1.064.247

971.113

883.565

836.177

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

6 Bijdragen andere begrotingen Rijk

6.09 Ten laste van begroting IenM

1.124.584

1.064.247

971.113

883.565

836.177

815.254

1.169.079

(Vervolg) Bedragen x € 1.000

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

6 Bijdragen andere begrotingen Rijk

6.09 Ten laste van begroting IenM

910.697

916.652

1.008.496

1.007.723

1.004.175

997.064

965.650

6.09 Bijdragen ten laste van begroting Hoofdstuk XII

Dit begrotingsartikel is technisch van aard.

Artikel 7 Investeren in Waterkwaliteit

Omschrijving van de samenhang in het beleid

Maatregelen op het gebied van waterkwaliteit ten behoeve van de Kaderrichtlijn Water worden verantwoord op dit artikel.

Waterveiligheid en waterkwaliteit vragen specifiek aandacht in de Zuidwestelijke Delta en in delen van de grote wateren. Hierbij is mede aandacht voor ontwikkelingsmogelijkheden en veiligheid van de scheepvaart, en voor natuurcompensatie, recreatie en het verbeteren van de habitat van flora en fauna (Natura 2000).

Het artikel investeren in waterkwaliteit is gerelateerd aan beleidsartikel 12 (Waterkwaliteit) op de Begroting hoofdstuk XII.

Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 7 Investeren in waterkwaliteit (in € 1.000)

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Verplichtingen

42.630

19.114

23.764

32.664

51.764

Uitgaven

46.770

44.586

41.404

40.821

53.765

Waarvan juridisch verplicht

100%

7.01 Real.progr.Kaderrichtlijn water

38.827

42.464

38.140

40.057

53.001

7.02 Overige aanlegprojecten Waterkwaliteit

7.943

2.122

3.264

764

Van totale uitgaven

- Bijdrage aan agentschap RWS

41.630

8.614

3.264

764

- Restant

5.140

35.972

38.140

40.057

53.001

Ontvangsten

7.09 Ontvangsten investeren in waterkwaliteit

Budgetflexibiliteit

Met uitzondering van de nog niet in uitvoering genomen aanlegprojecten worden de budgetten in 2015 voor KRW en de waterkwaliteitsprojecten als juridisch verplicht beschouwd op de peildatum 1 januari 2015.

Onderstaand zijn de beschikbare budgetten na de begrotingsperiode tot en met 2028 jaar op jaar gepresenteerd op artikelonderdeelniveau. De aanvullende middelen die zijn vrijgemaakt voor de KRW zijn uitgebreid toegelicht in de Groeiparagraaf van deze begroting. De mutaties zijn in de verdiepingsbijlage bij de begroting op dit zelfde detailniveau tot en met 2028 toegelicht.

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

7 Investeren in waterkwaliteit

46.770

44.586

41.404

40.821

53.765

102.670

47.861

7.01 Real.progr.Kaderrichtlijn water

38.827

42.464

38.140

40.057

53.001

81.861

47.861

7.02 Overige aanlegprojecten Waterkwaliteit

7.943

2.122

3.264

764

20.809

Ontvangsten

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

46.770

44.586

41.404

40.821

53.765

102.670

47.861

(Vervolg) Bedragen x € 1.000

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

7 Investeren in waterkwaliteit

47.861

43.861

7.01 Real.progr.Kaderrichtlijn water

47.861

43.861

7.02 Overige aanlegprojecten Waterkwaliteit

Ontvangsten

Bijdragen van hfdst XII (art 26)

47.861

43.861

7.01 Investeringen waterkwaliteit

Motivering

Het op orde krijgen en houden van een duurzaam watersysteem tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten, waardoor Nederland schoon (drink)water heeft.

Verbeterprogramma Waterkwaliteit

Producten

Het Verbeterprogramma Waterkwaliteit bestaat uit een lijst concrete projecten. De projecten richten zich op het herstel van natuurlijkere overgangen tussen land en water, zoet en zout en van verbindingen, waaronder die tussen het hoofd- en regionaal watersysteem. Het betreft vooral aanlegprojecten om een meer natuurlijke inrichting van de watersystemen te bewerkstelligen. Dit moet bijdragen aan het bereiken van een goede ecologische en chemische toestand van de watersystemen.

Meetbare gegevens

Hieronder zijn de indicatoren en kengetallen voor waterkwaliteit opgenomen. Deze indicatoren en kengetallen zijn gerelateerd aan beleidsartikel 12 op de Begroting hoofdstuk XII.

Aantal KRW projecten per face per jaar

De indicator hierboven geeft informatie over de stand van zaken van de KRW-maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit. Het geeft een meerjarig inzicht in de voortgang van de maatregelen van de betreffende projecten. De beleidsinspanningen van de Minister van IenM richten zich op de Begroting hoofdstuk XII op de regie en realisatie van deze projecten. In het figuur is te zien dat de programma’s voortvarend worden aangepakt. Er is nog slechts één project in de fase van planuitwerking; de rest is in realisatie of afgerond.

Over de uitvoering van alle maatregelen, ook die uitgevoerd door de waterschappen, gericht op de ecologische en chemische kwaliteit van de oppervlaktewateren in de stroomgebieden van de Rijn, Maas, Schelde, Eems en de uitvoering gericht op een goede chemische en kwantitatieve toestand van de grondwateren in de vier stroomgebieden wordt de Tweede Kamer jaarlijks geïnformeerd via «Water in Beeld» (laatste publicatie: Kamerstukken II, 2012/13, 27 625, nr. 290). Het Planbureau voor de Leefomgeving presenteert tussenresultaten in het Milieucompendium.

Projectoverzicht realisatieprogramma

Totaal

Planning

Budget in € mln.

Oplevering

Projectomschrijving

huidig

vorig

t/m 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

later

huidig

vorig

Projecten Waterkwaliteit

Projecten Nationaal

KRW 1e tranche

2015

KRW 2e en 3e tranche

573

435

2027

Programma

613

435

Begroting (DF 7.01.01)

401

Overprogrammering (-)

- 1

- 0

- 34

7.02 Overige investeringen waterkwaliteit

Motivering

Naast het verbeterprogramma waterkwaliteit ten behoeve van de Kaderrichtlijn Water zijn hieronder de overige aanlegprojecten inzake waterkwaliteit opgenomen.

Producten

De overige investeringen waterkwaliteit hebben betrekking op de volgende producten:

-
- •
  
  Natuurcompensatie Perkpolder:
Het project «Natuurcompensatie Perkpolder» maakt onderdeel uit van het wettelijk verplichte natuurcompensatieprogramma voor de tweede verdieping van de Westerschelde. Dit project is inmiddels betrokken bij de gebiedsontwikkeling Perkpolder. De gebiedsontwikkeling combineert de natuurdoelstelling met functies als wonen en recreatie en innovatieve concepten voor de lange termijn waterveiligheid. De realisatie is gestart in 2013 en de oplevering is voorzien in 2015.

-
- •
  
  Verruiming vaargeul Westerschelde:
De derde verruiming van de vaargeul van de Westerschelde (zowel op Vlaams als Nederlands grondgebied) is uitgevoerd en gefinancierd door het Vlaams Gewest. Dit geldt ook voor het onderhoud van de verruimde vaargeul. Nederland financiert maximaal € 30 miljoen op Nederlands grondgebied voor wrakkenberging, kabels- en leidingenbescherming, vaargeulwandverdediging, onderzoek en monitoring. In 2013 is aan de hand van de monitoringsgegevens van 2010 en 2011 een eerste voortgangsrapport verschenen over de eventuele effecten van de derde verruiming.⁴

-
- •
  
  Natuurlijker Markermeer-IJmeer:
Door verschillende oorzaken is sprake van een voortdurende verslechtering van de ecologische situatie in het Markermeer-IJmeer, waarbij de Natura2000 instandhoudingsdoelstelling voor het gebied in gevaar komt. Het programma Natuurlijker Markermeer-IJmeer heeft tot doel om mogelijke maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit te onderzoeken en in de praktijk te toetsen. Hieruit volgt een pilot om te experimenteren met de maatregelen in het klein. De resultaten zullen in 2015 leiden tot een advies aan het Kabinet over welke mogelijke maatregelen in de toekomst nodig zijn voor het op peil brengen en houden van de waterkwaliteit van het Markermeer-IJmeer.

Projectoverzicht realisatieprogramma

Totaal

Planning

Budget in € mln.

Oplevering

Projectomschrijving

huidig

vorig

t/m 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

later

huidig

vorig

Projecten Waterkwaliteit

Projecten Nationaal

Natuurcompensatie Perkpolder

2015

Verruiming vaargeul Westerschelde

2010

Natuurlijker Markermeer

2015

Programma

Begroting (DF 7.02.01)

Overprogrammering (-)

4.

DE BIJLAGEN

Bijlage 1 Voeding van het Deltafonds en begrotingstaat per productartikelonderdeel DELTAFONDS

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Investeren in waterveiligheid

uitgaven

903.737

757.771

732.789

649.719

566.435

501.315

874.254

574.200

515.620

424.680

414.785

443.050

441.510

418.411

1.01 Grote projecten waterveiligheid

792.671

627.251

541.541

342.297

167.421

284.868

363.801

89.309

16.745

1.02 Overige aanlegprojecten Waterveiligheid

105.716

126.470

189.873

306.947

398.664

216.097

510.453

484.891

498.875

424.680

414.785

443.050

441.510

418.411

1.03 Studiekosten

5.350

4.050

1.375

475

350

1.09

Ontvangsten

Ontvang sten

246.003

206.694

189.874

171.652

171.424

169.642

148.620

Bijdrage van hfdst XII (art 26)

657.734

551.077

542.915

478.067

395.011

331.673

725.634

425.580

367.000

276.060

266.165

294.430

292.890

269.791

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Investeren in zoetwatervoorziening

uitgaven

6.249

37.786

23.711

2.126

1.721

5.478

1.833

2.01 Aanleg waterkwantiteit

2.02 Overige waterinvesteringen zoetwatervoorziening

4.258

36.065

21.991

406

5.478

1.833

2.03 Studiekosten

1.991

1.721

1.720

1.721

2.09

Ontvangsten

Ontvang sten

4.000

4.907

Bijdrage van hfdst XII (art 26)

2.249

32.879

23.711

2.126

1.721

5.478

1.833

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Beheer, onderhoud en vervanging

uitgaven

190.021

208.829

146.742

136.554

120.146

87.220

126.790

193.273

233.332

299.339

316.698

239.285

234.392

231.549

3.01 Watermanagement

7.734

6.964

6.962

6.987

7.183

6.790

3.02 Beheer, onderhoud en vervanging

182.287

201.865

139.780

129.592

113.184

80.258

119.828

186.311

226.370

292.352

309.711

232.298

227.209

224.760

3.09

Ontvangsten

Ontvang sten

Bijdrage van hfdst XII (art 26)

190.021

208.829

146.742

136.554

120.146

87.220

126.791

193.274

233.333

299.339

316.698

239.285

234.392

231.549

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Experimenteren cf art. III Deltawet

uitgaven

11.463

3.537

4.01 Experimenteerprojecten

11.463

3.537

4.09

Ontvangsten

Ontvang sten

Bijdrage van hfdst XII (art 26)

11.463

3.537

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

uitgaven

216.347

223.339

216.341

225.997

265.534

291.970

263.316

242.150

266.626

387.404

379.166

424.766

424.088

462.476

5.01 Apparaat

176.412

171.332

168.868

175.500

175.266

173.965

176.257

176.186

176.209

176.233

5.02 Overige uitgaven

64.932

64.386

63.778

63.776

63.778

61.964

61.940

63.632

60.252

5.03 Investeringsruimte

-

24.997

-

12.379

-

16.305

-

13.279

26.490

54.227

25.094

3.999

28.475

149.255

141.017

186.617

184.247

225.991

5.09

Ontvangsten

Ontvang sten

Bijdrage van hfdst XII (art 26)

216.347

223.339

216.341

225.997

265.534

291.970

263.315

242.149

266.626

387.404

379.166

424.766

424.088

462.476

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Investeren in waterkwaliteit

uitgaven

46.770

44.586

41.404

40.821

53.765

102.670

47.861

43.861

7.01 Real.progr.Kaderrichtlijn water

38.827

42.464

38.140

40.057

53.001

81.861

47.861

43.861

7.02 Overige aanlegprojecten Waterveiligheid

7.943

2.122

3.264

764

20.809

7.09

Ontvangsten

Ontvang sten

Bijdrage van hfdst XII (art 26)

46.770

44.586

41.404

40.821

53.765

102.670

47.861

43.861

Bedragen x € 1.000

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Bijdragen andere begrotingen Rijk

06.09

Ontvangsten

Ontvang sten

1.124.584

1.064.247

971.113

883.565

836.177

815.254

1.169.078

910.697

916.653

1.008.496

1.007.722

1.004.175

997.064

965.650

Totaal uitgaven

1.374.587

1.275.848

1.160.987

1.055.217

1.007.601

984.896

1.317.699

1.059.317

1.065.272

1.157.117

1.156.343

1.152.795

1.145.684

1.114.269

Totaal ontvangsten

250.003

211.601

189.874

171.652

171.424

169.642

148.620

Totaal Bijdrage van hfdst XII (art 26)

1.124.584

1.064.247

971.113

883.565

836.177

815.254

1.169.079

910.697

916.652

1.008.497

1.007.723

1.004.175

997.064

965.649

Bijlage 2. Verdiepingsbijlage

Artikel 1 Investeren in waterveiligheid

Cate gorie

Totaal mutatie

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 1.01 Grote projecten waterveiligh.

673.058

762.726

749.351

530.078

332.884

166.110

283.460

230.546

89.309

Toelich ting

Mutaties Voorjaarsnota 2014

-

97.450

-

2.046

-

152.094

-

2.022

8.184

133.255

16.745

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 1.01 Grote projecten waterveiligh.

575.608

760.680

597.257

528.056

341.068

166.110

283.460

363.801

89.309

16.745

Desalderingen

Desaldering

60.600

25.000

10.600

Indexering 2014

Intens./ extens.

1.662

584

398

174

253

Indexering 2014

Intens./ extens.

24.053

6.897

6.991

4.410

2.487

1.055

1.058

1.155

Mutaties Miljoenennota 2015

6.897

31.991

29.994

13.485

1.229

1.311

1.408

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 1.01 Grote projecten waterveiligh.

582.505

792.671

627.251

541.541

342.297

167.421

284.868

363.801

89.309

16.745

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 1.02 Overige aanlegprojecten Waterveiligheid

147.835

104.389

135.688

190.546

263.407

294.335

201.428

631.968

483.866

506.411

414.248

412.248

437.352

432.285

408.961

Mutaties Voorjaarsnota 2014

57.534

39.841

98.121

12.038

- 123.410

- 16.745

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 1.02 Ov.aanlegprojecten Waterveiligh.

205.369

104.389

135.688

190.546

303.248

392.456

213.466

508.558

483.866

489.666

414.248

412.248

437.352

432.285

408.961

Areaalgroei

Neutraal

-

84.500

-

10.881

-

10.907

-

17.037

-

17.011

-

17.011

-

10.360

-

1.293

Areaalgroei

Intens./ extens.

107.479

10.881

10.907

17.037

17.011

15.671

8.834

10.127

Kasschuiven

Neutraal

-

7.075

1.571

-

14.488

-

6.714

475

2.938

2.898

8.200

10.045

2.150

Indexering 2014

Intens./ extens.

14.797

948

1.273

578

1.499

2.882

2.928

1.392

1.545

675

659

266

Overboekingen binnen het Deltafonds.

Neutraal

2.668

-

374

-

1.517

4.692

4.542

342

-

1.659

350

-

1.850

-

1.800

-

1.800

350

Mutaties Miljoenennota 2015

- 6.501

1.327

- 9.218

- 673

3.699

6.208

2.631

1.895

1.025

7.009

8.282

387

5.698

9.225

9.450

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 1.02 Overige aanlegprojecten Waterveiligheid

198.868

105.716

126.470

189.873

306.947

398.664

216.097

510.453

484.891

496.675

422.530

412.635

443.050

441.510

418.411

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 1.03 Studiekosten

6.997

2.113

1.505

350

950

2.246

1.248

Mutaties Voorjaarsnota 2014

2.122

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 1.03 Studiekosten

9.119

2.113

1.505

350

950

2.246

1.248

Overboekingen binnen het Deltafonds.

Neutraal

1.360

-

2.178

3.237

2.545

1.025

-

475

-

1.896

-

898

Mutaties Miljoenennota 2015

- 2.178

3.237

2.545

1.025

- 475

- 1.896

- 898

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 1.03 Studiekosten

6.941

5.350

4.050

1.375

475

350

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 1.04 GIV/PPS

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 1.04 GIV/PPS

Totaal uitgaven stand ontwerpbegroting 2015 Inv. in waterveiligheid

788.314

903.737

757.771

732.789

649.719

566.435

501.315

874.254

574.200

513.420

422.530

412.635

443.050

441.510

418.411

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 1.09 Ontv. Investeren in waterveiligheid

141.865

220.003

181.110

180.365

171.478

171.171

169.389

148.620

Mutaties Voorjaarsnota 2014

- 5.514

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 1.09 Ontv. Inv.in waterveiligheid

136.351

220.003

181.110

180.365

171.478

171.171

169.389

148.620

Kasschuiven

Neutraal

489

1.000

-

1.489

Desalderingen

Desaldering

60.600

25.000

10.600

Indexering 2014

Intens./ extens.

1.662

584

398

174

253

Overboekingen binnen het Deltafonds.

Neutraal

-

222

-

222

Mutaties Miljoenennota 2015

267

26.000

25.584

9.509

174

253

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 1.09 Ontv. Investeren in waterveiligheid

136.618

246.003

206.694

189.874

171.652

171.424

169.642

148.620

Artikel 1 Investeren in waterveiligheid

-
- 1.
  
  Indexering 2014
IenM heeft voor het jaar 2014 een beperkte bijdrage ontvangen voor de prijsstijging van de investeringen (IBOI). Net als in de vorige begroting dekt IenM de korting op de prijsbijstelling tranche 2014 uit de resterende investeringsruimte per investeringsdomein. Er resteert dan een kasprobleem. IenM lost dit uiterlijk bij ontwerpbegroting 2017 op, maar zo mogelijk bij de eerstvolgende herijking van het investeringsprogramma. In het uitvoeringsjaar wordt een risico op een kasoverschrijding ter omvang van het minbedrag in de begroting geaccepteerd.

-
- 4.
  
  Desalderingen
Als gevolg van extra ontvangsten van derden voor het project IJsseldelta binnen het programma Ruimte voor de Rivier is het projectbudget met zestig miljoen euro opgehoogd.

-
- 5.
  
  Areaalgroei Hoofdwatersystemen
In deze begroting is in lijn met de gevolgde werkwijze bij het Hoofdwegennet, zoals beschreven in de bijlage 5 van de Infrastructuurbegroting 2014, een reservering getroffen voor de areaalgroei op het hoofdwatersysteem van in totaal circa € 107 miljoen tot en met 2028. Inmiddels is de omvang van de consequenties van areaalgroei op beheer en onderhoud van projecten met openstelling voor 2016 bekend. De middelen ter dekking van het beheer en onderhoud van deze areaalgroei inclusief de structurele doorwerking tot en met 2028 van € 84,5 miljoen zijn in deze begroting overgeboekt van het artikelonderdeel voor verkenningen en planuitwerkingen (01.02.01) naar het artikelonderdeel voor Beheer en Onderhoud (03.02.01), zie tevens mutatie vijf in de verdiepingsbijlage bij artikel 3.

-
- 6.
  
  Kasschuiven
Om voor alle artikelen tot een sluitende programmering te komen, zijn budgettair neutrale kasschuiven over de diverse jaren tussen de verschillende artikelen op het Deltafonds noodzakelijk.

-
- 8.
  
  Overboekingen binnen het Deltafonds
Tussen en binnen de artikelen van het Deltafonds zijn een aantal mutaties doorgevoerd. Het betreft hier onder andere:
- -
  
  •
  
  Een verlaging van de Rijksbijdrage voor het project Hoornse Hop;
- -
  
  •
  
  Ophoging van verschillende taakstellende projectbudgetten (waaronder Haringvliet de Kier, toetsing regionale keringen in beheer van het Rijk, het Tidal Test Centre Brouwersdam en enkele studies);
- -
  
  •
  
  Voor het project Marker Wadden is naar aanleiding van bestuurlijke afspraken met regionale partners in deze begroting budget gereserveerd;
- -
  
  •
  
  Voor de aanpak van de missiekritieke systemen - die in 2014 prioritair worden aangepakt - is een bedrag van € 22 miljoen ten laste van de investeringsruimte van het Deltafonds gebracht;
- -
  
  •
  
  Verwerking van enkele mee- en tegenvallers binnen het realisatieprogramma op de investeringsruimte.

Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorziening

Categorie

Totaal mutatie

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 2.01 Aanleg waterkwantiteit

Toelichting

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 2.01

Mutaties Miljoenennota 2015

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 2.01

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 2.02 Overige waterinvest.zoetwatervoorz.

1.203

15.962

46.808

23.869

2.195

2.063

2.062

2.183

Mutaties Voorjaarsnota 2014

6.830

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 2.02 BenO

8.033

15.962

46.808

23.869

2.195

2.063

2.062

2.183

Kasschuiven

Neutraal

-

3.645

3.645

Indexering 2014

Intens./ extens.

802

341

184

273

Overboekingen binnen het Deltafonds.

Neutraal

-

31.434

-

1.242

-

8.059

>- 11.084

-

2.062

-

2062

-

2.063

-

2.062

-

350

-

350

-

350

-

350

-

350

-

350

-

350

-

350

Mutaties Miljoenennota 2015

- 1.238

- 11.704

- 10.743

- 1.878

- 1.789

- 2.063

- 2.062

3.295

- 350

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 2.02 BenO

6.795

4.258

36.065

21.991

406

5.478

1.833

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 2.03 Studiekosten

2.660

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 2.03 Studiekosten

2.683

Kasschuiven

Neutraal

1.709

-

342

-

342

-

342

-

342

-

341

Overboekingen binnen het Deltafonds.

Neutraal

11.288

735

241

2.063

2.062

2.063

2.062

Mutaties Miljoenennota 2015

735

1.950

1.721

1.720

1.721

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 2.03 Studiekosten

3.418

1.991

1.721

1.720

1.721

Totaal uitgaven stand ontwerpbegroting 2015 Inv. in zoetwatervoorziening

10.213

6.249

37.786

23.711

2.126

1.721

5.478

1.833

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 2.09 Ontv.Inv. Waterkwant. en zoetwatervoorz.

Mutaties Voorjaarsnota 2014

10.331

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 2.09 Ontvangsten

10.331

Kasschuiven

Neutraal

-

8.907

4.000

4.907

Overboekingen binnen het Deltafonds.

Neutraal

-

1.224

-

1.224

Mutaties Miljoenennota 2015

- 10.131

4.000

4.907

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 2.09 Ontvangsten

200

4.000

4.907

Artikel 2 Investeren in zoetwatervoorziening

-
- 1.
  
  Indexering 2014
IenM heeft voor het jaar 2014 een beperkte bijdrage ontvangen voor de prijsstijging van de investeringen (IBOI). Net als in de vorige begroting dekt IenM de korting op de prijsbijstelling tranche 2014 uit de resterende investeringsruimte per investeringsdomein. Er resteert dan een kasprobleem. IenM lost dit uiterlijk bij ontwerpbegroting 2017 op, maar zo mogelijk bij de eerstvolgende herijking van het investeringsprogramma. In het uitvoeringsjaar wordt een risico op een kasoverschrijding ter omvang van het minbedrag in de begroting geaccepteerd.

-
- 6.
  
  Kasschuiven
Om voor alle artikelen tot een sluitende programmering te komen, zijn budgettair neutrale kasschuiven over de diverse jaren tussen de verschillende artikelen op het Deltafonds noodzakelijk.

-
- 8.
  
  Overboekingen binnen het Deltafonds
Tussen en binnen de artikelen van het Deltafonds zijn een aantal mutaties doorgevoerd. Het betreft hier onder andere:
- -
  
  •
  
  Een verlaging van de Rijksbijdrage voor het project Hoornse Hop;
- -
  
  •
  
  Ophoging van verschillende taakstellende projectbudgetten (waaronder Haringvliet de Kier, toetsing regionale keringen in beheer van het Rijk, het Tidal Test Centre Brouwersdam en enkele studies);
- -
  
  •
  
  Voor het project Marker Wadden is naar aanleiding van bestuurlijke afspraken met regionale partners in deze begroting budget gereserveerd;
- -
  
  •
  
  Voor de aanpak van de missiekritieke systemen - die in 2014 prioritair worden aangepakt - is een bedrag van € 22 miljoen ten laste van de investeringsruimte van het Deltafonds gebracht;
- -
  
  -
  
  Verwerking van enkele mee- en tegenvallers binnen het realisatieprogramma op de investeringsruimte.

Artikel 3 Beheer, onderhoud en vervanging

Categorie

Totaal mutatie

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 3.01 Watermanagement

11.142

11.478

10.713

10.723

10.898

10.548

Toelichting

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 3.01 Watermanagement

11.142

11.478

10.713

10.723

10.898

10.548

Indexering 2014

Intens./ extens.

1.957

135

138

129

130

259

Landelijke Taken RWS

Neutraal

-

54.285

-

3.882

-

3.878

-

3.880

-

3.880

-

3.880

-

3.880

-

3.891

-

3.891

-

3.891

-

3.866

-

3.866

-

3.866

-

3.974

-

3.758

Mutaties Miljoenennota 2015

135

- 3.744

- 3.749

- 3.751

- 3.761

- 3.736

- 3.715

- 3.758

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 3.01 Watermanagement

11.277

7.734

6.964

6.962

6.987

7.183

6.790

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 3.02 Beheer, onderhoud en vervanging

165.115

194.124

201.328

152.094

141.907

133.498

129.655

124.509

190.217

232.088

265.773

304.296

232.243

236.144

235.058

Mutaties Voorjaarsnota 2014

2.956

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 3.02 Beheer, onderhoud vervanging

168.071

194.124

201.328

152.094

141.907

133.498

129.655

124.509

190.217

232.088

265.773

304.296

232.243

236.144

235.058

Kasschuiven

Neutraal

-

100

-

2.300

-

13.300

3.500

-

17.800

30.000

Areaalgroei

Neutraal

84.500

6.500

10.881

10.907

14.837

14.861

10.360

1.293

Indexering 2014

Intens./ extens.

34.939

1.889

2.065

2.100

1.921

1.920

1.921

1.698

1.552

2.301

2.559

2.832

3.668

2.809

4.438

1.266

Landelijke Taken RWS

Neutraal

-

126.977

-

8.762

-

8.923

-

9.095

-

9.095

-

9.095

-

9.095

-

9.114

-

9.114

-

9.114

-

9.114

-

9.114

-

9.114

-

9.373

-

8.857

overb. XII in het kader van Cyber security

Intens./extens.

5.437

Overboekingen binnen het Deltafonds.

Neutraal

18.000

100

2.300

6.000

13.300

-

3.500

17.800

-

6.000

-

8.000

-

4.000

Overheveling KRW/Motie Jacobi

Intens./ extens.

-

115.700

-

5.140

-

5.140

-

5.140

-

5.140

-

13.140

-

42.000

-

8.000

-

8.000

-

8.000

-

4.000

-

4.000

-

4.000

-

4.000

Mutaties Miljoenennota 2015

7.326

- 11.837

537

- 12.314

- 12.315

- 20.314

- 49.397

- 4.681

- 3.906

- 5.718

26.579

5.415

- 8.935

- 10.298

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 3.02 Beheer, onderhoud en vervanging

175.397

182.287

201.865

139.781

129.593

113.185

80.259

119.828

186.311

226.370

292.352

309.711

232.298

227.210

224.760

Totaal uitgaven stand ontwerpbegroting 2015 B&O en verv.

186.674

190.021

208.829

146.742

136.554

120.146

87.220

126.790

193.273

233.332

299.339

316.698

239.285

234.393

231.550

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 3.09 Ontvangsten

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 3.09 Ontvangsten

Mutaties Miljoenennota 2015

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 3.09 Ontvangsten

Artikel 3 Beheer, onderhoud en vervanging

-
- 1.
  
  Indexering 2014
IenM heeft voor het jaar 2014 een beperkte bijdrage ontvangen voor de prijsstijging van de investeringen (IBOI). Net als in de vorige begroting dekt IenM de korting op de prijsbijstelling tranche 2014 uit de resterende investeringsruimte per investeringsdomein. Er resteert dan een kasprobleem. IenM lost dit uiterlijk bij ontwerpbegroting 2017 op, maar zo mogelijk bij de eerstvolgende herijking van het investeringsprogramma. In het uitvoeringsjaar wordt een risico op een kasoverschrijding ter omvang van het minbedrag in de begroting geaccepteerd.

-
- 2.
  
  Overheveling KRW/amendement Jacobi
Op grond van het amendement-Jacobi (Kamerstukken II, 2013/14, 33 503, nr. 8) is het met ingang van 1 januari 2015 mogelijk om de uitgaven op het gebied van waterkwaliteit, ook wanneer deze uitgaven geen relatie hebben met waterveiligheid en zoetwatervoorziening, te verantwoorden op het Deltafonds. Hierdoor is het mogelijk om vanuit het Deltafonds projecten waarin ook waterkwaliteitsaspecten een rol spelen integraal te financieren. Hiertoe zijn middelen overgeboekt van artikel 12 op Begroting hoofdstuk XII naar het nieuwe artikel 7 in het Deltafonds. Het gaat daarbij om de realisatieprojecten Verbeterprogramma Waterkwaliteit Rijkswateren ten behoeve van de KRW. Daarnaast zijn de projecten Natuurcompensatie Perkpolder, Verruiming vaargeul Westerschelde en Natuurlijker Markermeer/IJmeer ook overgeheveld naar het Deltafonds.

In de schriftelijke beantwoording van de Kamervragen ten behoeve van het WGO dd. 18 november 2013 is ook aangegeven dat opgaven voor waterkwaliteit niet gedekt mogen worden uit de budgetten op het Deltafonds die bestemd zijn voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening. In lijn met deze voorwaarde is dekking gevonden binnen overige budgetten zodat de opgave voor de uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) op artikel 7 van het Deltafonds volledig gedekt is.

-
- 3.
  
  Overboeking van Begroting hoofdstuk XII in het kader van Cyber Security
Deze overboeking van Begroting hoofdstuk XII naar het Deltafonds is bedoeld voor de bekostiging van de verbetering van de Cyber Security voor de missiekritieke systemen (MKS) en Industriële Automatisering.

-
- 5.
  
  Areaalgroei Hoofdwatersystemen
In deze begroting is in lijn met de gevolgde werkwijze bij het Hoofdwegennet, zoals beschreven in de bijlage 5 van de Infrastructuurbegroting 2014, een reservering getroffen voor de areaalgroei op het hoofdwatersysteem van in totaal circa € 107 miljoen tot en met 2028, zie mutatie 5 van de verdiepingsbijlage bij artikel 1 van het Deltafonds. Inmiddels is de omvang van de consequenties van areaalgroei op beheer en onderhoud van projecten met openstelling voor 2016 bekend. De middelen ter dekking van het beheer en onderhoud van deze areaalgroei inclusief de structurele doorwerking tot en met 2028 van € 84,5 miljoen zijn in deze begroting overgeboekt van het artikelonderdeel voor verkenningen en planuitwerkingen (01.02.01) naar het artikelonderdeel voor Beheer en Onderhoud (03.02.01)

-
- 6.
  
  Kasschuiven
Om voor alle artikelen tot een sluitende programmering te komen, zijn budgettair neutrale kasschuiven over de diverse jaren tussen de verschillende artikelen op het Deltafonds noodzakelijk.

-
- 8.
  
  Overboekingen binnen het Deltafonds
Tussen en binnen de artikelen van het Deltafonds zijn een aantal mutaties doorgevoerd. Het betreft hier onder andere:
- -
  
  •
  
  Een verlaging van de Rijksbijdrage voor het project Hoornse Hop;
- -
  
  •
  
  Ophoging van verschillende taakstellende projectbudgetten (waaronder Haringvliet de Kier, toetsing regionale keringen in beheer van het Rijk, het Tidal Test Centre Brouwersdam en enkele studies);
- -
  
  •
  
  Voor het project Marker Wadden is naar aanleiding van bestuurlijke afspraken met regionale partners in deze begroting budget gereserveerd;
- -
  
  •
  
  Voor de aanpak van de missiekritieke systemen - die in 2014 prioritair worden aangepakt - is een bedrag van € 22 miljoen ten laste van de investeringsruimte van het Deltafonds gebracht;
- -
  
  •
  
  Verwerking van enkele mee- en tegenvallers binnen het realisatieprogramma op de investeringsruimte.

-
- 10.
  
  Landelijke taken
In het kader van de transparantie van de budgetten voor watermanagement en beheer en onderhoud, zijn deze in de begroting intracomptabel inzichtelijk gemaakt. Hiertoe zijn de Landelijke taken van RWS zoals opgenomen in de artikelonderdelen Verkeersmanagement en Beheer en Onderhoud geraamd onder de Overige Netwerkgebonden Kosten. De verdeling naar ondermeer Watermanagement management en Beheer en Onderhoud is extracomptabel inzichtelijk gemaakt in de bijlage beheer, onderhoud, vervanging en renovatie bij deze begroting.

Artikel 4 Experimenteren c.f. art. III Deltawet

Categorie

Totaal mutatie

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 4.01 Experimenteerprojecten

Toelichting

Mutaties Voorjaarsnota 2014

15.000

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 4.01 Exp.projecten

15.000

Overboekingen binnen het Deltafonds.

Neutraal

15.000

11.463

3.537

Mutaties Miljoenennota 2015

11.463

3.537

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 4.01 Exp.projecten

15.000

11.463

3.537

Totaal uitgaven stand ontwerpbegroting 2014 Exp. cf, art. III Deltawet

Totaal uitgaven stand eerste suppletoire wet 2014 Exp. cf, art. III Deltawet

15.000

Totaal uitgaven stand ontwerpbegroting 2015 Exp. cf, art. III Deltawet

15.000

11.463

3.537

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 4.09 Ontvangsten exp.artikel

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 4.09 Ontvangsten exp.art.

Mutaties Miljoenennota 2015

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 4.09 Ontvangsten exp.art.

Artikel 4 Experimenteren cf. art. III Deltawet

-
- 8.
  
  Overboekingen binnen het Deltafonds
Tussen en binnen de artikelen van het Deltafonds zijn een aantal mutaties doorgevoerd. Het betreft hier onder andere:
- -
  
  •
  
  Een verlaging van de Rijksbijdrage voor het project Hoornse Hop;
- -
  
  •
  
  Ophoging van verschillende taakstellende projectbudgetten (waaronder Haringvliet de Kier, toetsing regionale keringen in beheer van het Rijk, het Tidal Test Centre Brouwersdam en enkele studies);
- -
  
  •
  
  Voor het project Marker Wadden is naar aanleiding van bestuurlijke afspraken met regionale partners in deze begroting budget gereserveerd;
- -
  
  •
  
  Voor de aanpak van de missiekritieke systemen - die in 2014 prioritair worden aangepakt - is een bedrag van € 22 miljoen ten laste van de investeringsruimte van het Deltafonds gebracht;
- -
  
  •
  
  Verwerking van enkele mee- en tegenvallers binnen het realisatieprogramma op de investeringsruimte.

Artikel 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

Categorie

Totaal mutatie

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 5.01 Apparaat

185.269

176.510

171.389

169.000

175.670

175.532

174.183

176.356

Toelichting

Mutaties Voorjaarsnota 2014

- 301

- 333

- 285

- 357

- 404

- 500

- 452

- 333

- 404

- 381

- 357

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 5.01 Apparaat

184.968

176.177

171.104

168.643

175.266

175.032

173.731

176.023

175.952

175.975

175.999

loonbijstelling apparaat

Intens./ extens.

3.510

248

235

228

225

234

Mutaties Miljoenennota 2015

248

235

228

225

234

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 5.01 Apparaat

185.216

176.412

171.332

168.868

175.500

175.266

173.965

176.257

176.186

176.209

176.233

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 5.02 Overige uitgaven

52.019

51.923

50.992

50.219

50.217

50.219

48.375

49.114

47.636

Mutaties Voorjaarsnota 2014

- 236

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 5.02 Overige uitgaven

51.783

51.923

50.992

50.219

50.217

50.219

48.375

49.114

47.636

Indexering 2014

Intens./ extens.

8.820

605

593

584

585

1.171

Landelijke Taken RWS

Neutraal

181.262

12.644

12.801

12.975

13.004

12.980

13.347

12.616

overb. XII in het kader van CPB

Intens./ extens.

-

360

-

120

-

240

overb. XII in het kader van maatwerk KNMI

Intens./ extens.

-

984

-

984

Mutaties Miljoenennota 2015

- 499

13.009

13.394

13.559

13.589

13.565

14.518

12.616

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 5.02 Overige uitgaven

51.284

64.932

64.386

63.778

63.776

63.778

61.964

61.940

63.632

60.252

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 5.03 Investeringsruimte

- 14.460

- 14.693

- 10.300

- 9.999

- 6.671

33.859

72.979

43.995

9.457

33.932

184.401

147.104

191.843

191.942

225.091

Mutaties Voorjaarsnota 2014

- 13.965

- 11.891

- 1.975

- 1.998

- 2.022

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 5.03 Investeringsruimte

- 14.460

- 14.693

- 10.300

- 9.999

- 6.671

33.859

59.014

32.104

7.482

31.957

182.403

145.106

189.845

189.944

223.069

Indexering 2014

Intens./ extens.

-

78.671

-

9.103

-

10.304

-

7.563

-

6.306

-

6.608

-

6.327

-

4.787

-

3.365

-

3.483

-

3.482

-

3.253

-

4.089

-

3.228

-

5.697

-

1.078

Overboekingen binnen het Deltafonds.

Neutraal

-

24.828

270

5.484

-

1.042

-

3.645

-

29.895

4.000

Mutaties Miljoenennota 2015

- 8.833

- 10.304

- 2.079

- 6.306

- 6.608

- 7.369

- 4.787

- 7.010

- 3.483

- 3.482

- 33.148

- 4.089

- 3.228

- 5.697

2.922

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 5.03 Investeringsruimte

- 23.293

- 24.997

- 12.379

- 16.305

- 13.279

26.490

54.227

25.094

3.999

28.475

149.255

141.017

186.617

184.247

225.991

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 5.04 Saldo van de afgesloten rekeningen

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 5.04 Saldo van de afgesloten rekeningen

Mutaties Miljoenennota 2015

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 5.04 Saldo van de afgesloten rekeningen

Totaal uitgaven stand ontwerpbegroting 2015 Netwerkgeb.kosten en ov.uitg.

213.207

216.347

223.339

216.341

225.997

265.534

291.970

263.316

242.150

266.625

387.403

379.166

424.766

424.087

462.476

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 5.09 Ontv.Netwerkgeb.kosten en ov.ontv.

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 5.09 Ontv.Netwerkgeb.kosten en ov.ontv.

Mutaties Miljoenennota 2015

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 5.09 Ontv.Netwerkgeb.kosten en ov.ontv.

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 5.10 Saldo van de afgesloten rekeningen

Mutaties Voorjaarsnota 2014

2.067

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 5.10 Saldo van de afgesloten rekeningen

2.067

Mutaties Miljoenennota 2015

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 5.10 Saldo van de afgesloten rekeningen

2.070

Artikel 5 Netwerkgebonden kosten en overige uitgaven

-
- 1.
  
  Indexering 2014
IenM heeft voor het jaar 2014 een beperkte bijdrage ontvangen voor de prijsstijging van de investeringen (IBOI). Net als in de vorige begroting dekt IenM de korting op de prijsbijstelling tranche 2014 uit de resterende investeringsruimte per investeringsdomein. Er resteert dan een kasprobleem. IenM lost dit uiterlijk bij ontwerpbegroting 2017 op, maar zo mogelijk bij de eerstvolgende herijking van het investeringsprogramma. In het uitvoeringsjaar wordt een risico op een kasoverschrijding ter omvang van het minbedrag in de begroting geaccepteerd.

-
- 7.
  
  Overboeking van Begroting hoofdstuk XII in het kader van Centraal Planbureau (CPB)
Deze overboeking van Begroting hoofdstuk XII naar het Deltafonds betreft de bijdrage aan het CPB voor KIRE (Kennisunit Infrastructuur en Ruimtelijke Economie).

-
- 8.
  
  Overboekingen binnen het Deltafonds
Tussen en binnen de artikelen van het Deltafonds zijn een aantal mutaties doorgevoerd. Het betreft hier onder andere:
- -
  
  -
  
  Een verlaging van de Rijksbijdrage voor het project Hoornse Hop;
- -
  
  -
  
  Ophoging van verschillende taakstellende projectbudgetten (waaronder Haringvliet de Kier, toetsing regionale keringen in beheer van het Rijk, het Tidal Test Centre Brouwersdam en enkele studies);
- -
  
  -
  
  Voor het project Marker Wadden is naar aanleiding van bestuurlijke afspraken met regionale partners in deze begroting budget gereserveerd;
- -
  
  -
  
  Voor de aanpak van de missiekritieke systemen - die in 2014 prioritair worden aangepakt - is een bedrag van € 22 miljoen ten laste van de investeringsruimte van het Deltafonds gebracht;
- -
  
  -
  
  Verwerking van enkele mee- en tegenvallers binnen het realisatieprogramma op de investeringsruimte.

-
- 9.
  
  Loonbijstelling
Dit betreft de toevoeging van de aan het Deltafonds uitgekeerde loonbijstelling 2014.

-
- 10.
  
  Landelijke taken
In het kader van de transparantie van de budgetten voor watermanagement en beheer en onderhoud, zijn deze in de begroting intracomptabel inzichtelijk gemaakt. Hiertoe zijn de Landelijke taken van RWS zoals opgenomen in de artikelonderdelen Verkeersmanagement en Beheer en Onderhoud geraamd onder de Overige Netwerkgebonden Kosten. De verdeling naar ondermeer Watermanagement management en Beheer en Onderhoud is extracomptabel inzichtelijk gemaakt in de bijlage beheer, onderhoud, vervanging en renovatie bij deze begroting.

-
- 11.
  
  Maatwerk KNMI
Betreft afname meteorologische producten en diensten van KNMI voor uitvoering diverse taken RWS.

Artikel 6 Bijdragen andere begrotingen Rijk

Categorie

Totaal mutatie

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Ontwerpbegroting 2014 art.ond.6.09 Ten laste van begroting IenM

1.088.973

1.084.570

1.176.364

936.505

799.794

697.404

756.558

1.120.035

861.866

861.448

953.439

952.665

950.455

950.302

957.213

Toelichting

Mutaties Voorjaarsnota 2014

- 20.406

- 2.379

- 152.379

- 2.379

47.621

97.621

- 2.379

Stand eerste suppletoire wet 2014 art.ond.6.09 Ten laste van begroting IenM

1.068.567

1.082.191

1.023.985

934.126

847.415

795.025

754.179

1.117.656

859.487

859.069

951.060

950.286

948.076

947.923

954.834

Areaalgroei

Intens./extens.

107.479

10.881

10.907

17.037

17.011

15.671

8.834

10.128

Indexering 2014

Intens./extens.

6.697

1.375

768

588

498

235

293

171

447

208

451

331

333

212

454

loonbijstelling apparaat

Intens./extens.

3.510

248

235

228

225

234

overb. XII in het kader van Cyber security

Intens./extens.

5.437

overb. XII in het kader van CPB

Intens./extens.

-

360

-

120

-

240

overb. XII in het kader van maatwerk KNMI

Intens./extens.

-

984

-

984

Overheveling KRW/Motie Jacobi

Intens./extens.

533.343

41.630

39.446

36.264

35.681

40.625

60.670

39.861

Mutaties Miljoenennota 2015

5.956

42.393

40.262

36.987

36.150

41.152

61.075

51.422

51.210

57.584

57.436

56.099

49.141

10.816

Stand ontwerpbegroting 2015 art.ond.6.09 Ten laste van begroting IenM

1.074.523

1.124.584

1.064.247

971.113

883.565

836.177

815.254

1.169.078

910.697

916.653

1.008.496

1.007.722

1.004.175

997.064

965.650

Totaal ontvangsten stand ontwerpbegroting 2015 Bijdr. andere begr. Rijk

1.074.523

1.124.584

1.064.247

971.113

883.565

836.177

815.254

1.169.078

910.697

916.653

1.008.496

1.007.722

1.004.175

997.064

965.650

Artikel 6 Bijdragen andere begrotingen Rijk

-
- 1.
  
  Indexering 2014
IenM heeft voor het jaar 2014 een beperkte bijdrage ontvangen voor de prijsstijging van de investeringen (IBOI). Net als in de vorige begroting dekt IenM de korting op de prijsbijstelling tranche 2014 uit de resterende investeringsruimte per investeringsdomein. Er resteert dan een kasprobleem. IenM lost dit uiterlijk bij ontwerpbegroting 2017 op, maar zo mogelijk bij de eerstvolgende herijking van het investeringsprogramma. In het uitvoeringsjaar wordt een risico op een kasoverschrijding ter omvang van het minbedrag in de begroting geaccepteerd.

-
- 2.
  
  Overheveling KRW/amendement Jacobi
Op grond van het amendement-Jacobi (Kamerstukken II, 2013/14, 33 503, nr. 8) is het met ingang van 1 januari 2015 mogelijk om de uitgaven op het gebied van waterkwaliteit, ook wanneer deze uitgaven geen relatie hebben met waterveiligheid en zoetwatervoorziening, te verantwoorden op het Deltafonds. Hierdoor is het mogelijk om vanuit het Deltafonds projecten waarin ook waterkwaliteitsaspecten een rol spelen integraal te financieren. Hiertoe zijn middelen overgeboekt van artikel 12 op Begroting hoofdstuk XII naar het nieuwe artikel 7 in het Deltafonds. Het gaat daarbij om de realisatieprojecten Verbeterprogramma Waterkwaliteit Rijkswateren ten behoeve van de KRW. Daarnaast zijn de projecten Natuurcompensatie Perkpolder, Verruiming vaargeul Westerschelde en Natuurlijker Markermeer/IJmeer ook overgeheveld naar het Deltafonds.

In de schriftelijke beantwoording van de Kamervragen ten behoeve van het WGO dd. 18 november 2013 is ook aangegeven dat opgaven voor waterkwaliteit niet gedekt mogen worden uit de budgetten op het Deltafonds die bestemd zijn voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening. In lijn met deze voorwaarde is dekking gevonden binnen overige budgetten zodat de opgave voor de uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) op artikel 7 van het Deltafonds volledig gedekt is.

-
- 3.
  
  Overboeking van Begroting hoofdstuk XII in het kader van Cyber Security
Deze overboeking van Begroting hoofdstuk XII naar het Deltafonds is bedoeld voor de bekostiging van de verbetering van de Cyber Security voor de missiekritieke systemen (MKS) en Industriële Automatisering.

-
- 5.
  
  Areaalgroei Hoofdwatersystemen
In deze begroting is in lijn met de gevolgde werkwijze bij het Hoofdwegennet, zoals beschreven in de bijlage 5 van de Begroting Infrastructuurfonds 2014, een reservering getroffen voor de areaalgroei op het hoofdwatersysteem van in totaal circa € 107 miljoen tot en met 2028. Inmiddels is de omvang van de consequenties van areaalgroei op beheer en onderhoud van projecten met openstelling voor 2016 bekend. De middelen ter dekking van het beheer en onderhoud van deze areaalgroei inclusief de structurele doorwerking tot en met 2028 van € 84,5 miljoen zijn in deze begroting overgeboekt van het artikelonderdeel voor verkenningen en planuitwerkingen (Deltafonds, 01.02.01) naar het artikelonderdeel voor Beheer en Onderhoud (Deltafonds, 03.02.01), zie tevens mutatie 5 in de verdiepingsbijlage bij artikel 3.

-
- 7.
  
  Overboeking van Begroting hoofdstuk XII in het kader van Centraal Planbureau (CPB)
Deze overboeking van Begroting hoofdstuk XII naar het Deltafonds betreft de bijdrage aan het CPB voor KIRE (Kennisunit Infrastructuur en Ruimtelijke Economie).

-
- 9.
  
  Loonbijstelling
Dit betreft de toevoeging van de aan het Deltafonds uitgekeerde loonbijstelling 2014.

-
- 11.
  
  Maatwerk KNMI
Betreft afname meteorologische producten en diensten van KNMI voor uitvoering diverse taken RWS.

Artikel 7 investeren in waterkwaliteit

Categorie

Totaal mutatie

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 7.01 Real.progr.Kaderrichtlijn water

Toelichting

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 7.01 Real.progr.Kaderrichtlijn water

Overheveling KRW/Motie Jacobi

Intens./ extens.

613.377

38.827

42.464

38.140

40.057

53.001

81.861

47.861

43.861

Mutaties Miljoenennota 2015

38.827

42.464

38.140

40.057

53.001

81.861

47.861

43.861

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 7.01 Real.progr.Kaderrichtlijn water

38.827

42.464

38.140

40.057

53.001

81.861

47.861

43.861

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 7.02 Overige aanlegprojecten Waterveiligheid

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 7.02 Overige aanlegprojecten Waterveiligheid

Overheveling KRW/Motie Jacobi

Intens./ extens.

35.666

7.943

2.122

3.264

764

20.809

Mutaties Miljoenennota 2015

7.943

2.122

3.264

764

20.809

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 7.02 Overige aanlegprojecten Waterveiligheid

7.943

2.122

3.264

764

20.809

Totaal uitgaven stand ontwerpbegroting 2015 B&O en verv.

46.770

44.586

41.404

40.821

53.765

102.670

47.861

43.861

Ontwerpbegroting 2014 artikelonderdeel 3.09 Ontvangsten

Mutaties Voorjaarsnota 2014

Stand eerste suppletoire wet 2014 artikelonderdeel 7.09 Ontvangsten

Mutaties Miljoenennota 2015

Stand ontwerpbegroting 2015 artikelonderdeel 7.09 Ontvangsten

Artikel 7 Investeren in waterkwaliteit

-
- 2.
  
  Overheveling KRW/amendement Jacobi
Op grond van het amendement-Jacobi (Kamerstukken II, 2013/14, 33 503, nr. 8) is het met ingang van 1 januari 2015 mogelijk om de uitgaven op het gebied van waterkwaliteit, ook wanneer deze uitgaven geen relatie hebben met waterveiligheid en zoetwatervoorziening, te verantwoorden op het Deltafonds. Hierdoor is het mogelijk om vanuit het Deltafonds projecten waarin ook waterkwaliteitsaspecten een rol spelen integraal te financieren. Hiertoe zijn middelen overgeboekt van artikel 12 op Begroting hoofdstuk XII naar het nieuwe artikel 7 in het Deltafonds. Het gaat daarbij om de realisatieprojecten Verbeterprogramma Waterkwaliteit Rijkswateren ten behoeve van de KRW. Daarnaast zijn de projecten Natuurcompensatie Perkpolder, Verruiming vaargeul Westerschelde en Natuurlijker Markermeer/IJmeer ook overgeheveld naar het Deltafonds.

In de schriftelijke beantwoording van de Kamervragen ten behoeve van het WGO dd. 18 november 2013 is ook aangegeven dat opgaven voor waterkwaliteit niet gedekt mogen worden uit de budgetten op het Deltafonds die bestemd zijn voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening. In lijn met deze voorwaarde is dekking gevonden binnen overige budgetten zodat de opgave voor de uitvoering van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) op artikel 7 van het Deltafonds volledig gedekt is.

Bijlage 3. Overzicht Hoogwaterbeschermingsprogramma

Totaaloverzicht HWBP

Totaal

t/m 2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2014-2028

2014-2020

2021-2028

Begroting 2015

Artikel

OB2015

Bijdragen /ontvangsten

I.1

Waterschappen

2.956.287

245.041

131.000

181.000

185.013

184.827

184.603

184.682

184.681

2.711.246

1.235.806

1.475.440

I.1.a

Bijdrage waterschappen Spoedwet

243.000

HWBP-2

6501o0901

239.450

nHWBP

6501o0903/02

3.550

I.1.b

Bijdragen waterschappen Bestuursakkoord Water

2.711.246

131.000

181.000

185.013

184.827

184.603

184.682

184.681

2.711.246

1.235.806

1.475.440

HWBP-2

6501o0901

937.531

124.450

171.000

152.073

158.427

114.467

113.011

104.103

937.531

nHWBP

1.773.716

6.550

10.000

32.940

26.401

70.136

71.671

80.578

1.773.716

298.276

1.475.440

Vereveningsdeel (dijkrekening)

6501o0903

1.436.644

6.176

9.042

28.991

22.337

57.185

58.413

65.539

1.436.644

247.682

1.188.962

Projectgebonden Aandeel (10%)

NVT

337.072

374

958

3.949

4.064

12.951

13.258

15.039

337.072

50.594

286.478

I.1.c

Overige Bijdragen waterschappen

6501o0901/02

2.041

I.2

Rijk

4.429.682

717.317

126.410

176.318

187.732

165.795

220.635

105.229

228.722

3.712.365

1.210.841

2.501.524

I.2.a

Rijksbijdrage oorspronkelijke financiering

NVT

1.144.940

718.316

-

7.089

-

6.182

151.219

-

20.532

34.532

-

80.953

42.541

426.624

113.536

313.088

HWBP-2

NVT

1.141.390

806.645

-

7.089

-

6.182

151.219

-

20.532

34.532

-

80.953

42.541

426.624

113.536

313.088

nHWBP

NVT

3.550

I.2.b

Rijksbijdrage Bestuursakkoord Water

NVT

2.711.246

- 999

131.999

181.000

35.013

184.827

184.603

184.682

184.681

2.712.245

1.086.805

1.625.440

HWBP-2

NVT

937.531

124.450

171.000

2.073

158.427

114.467

113.011

104.103

937.531

787.531

150.000

nHWBP bijdrage waterschapsprojecten (dijkrekening)

NVT

1.773.716

-

999

7.549

10.000

32.940

26.401

70.136

71.671

80.578

1.774.715

299.275

1.475.440

Totaal

7.385.969

962.358

257.410

357.318

372.745

350.622

405.238

289.911

413.403

6.423.611

2.446.647

3.976.964

Uitgavenbudget

II.1

HWBP-2

3.257.942

956.257

241.811

335.818

305.365

296.321

263.466

145.069

250.747

2.301.685

1.838.597

463.088

Budget Groot Project

6501u01

3.225.831

941.262

239.240

333.348

302.920

293.896

261.063

142.668

248.346

2.284.569

1.821.481

463.088

II.1.a

-

waterschapsprojecten

6501u0101

2.955.389

900.430

214.515

322.940

265.369

216.053

198.535

131.534

242.925

2.054.959

1.591.871

463.088

II.1.b

-

rijksprojecten

6501u0102

226.965

26.205

17.572

4.907

32.051

72.343

58.224

10.242

5.421

200.760

II.2

nHWBP (inclusief projectgebonden aandeel)

4.128.027

16.331

21.499

22.400

51.750

52.901

141.772

144.842

162.656

4.111.696

597.820

3.513.876

Deltafonds

6501u02

3.768.455

16.331

19.625

19.942

46.301

47.337

127.321

130.084

146.117

3.752.124

536.727

3.215.398

II.2.a

-

waterschapsprojecten (dijkrekening)

6501u0202

3.037.362

2.430

4.652

8.625

35.539

36.575

116.559

119.322

135.355

3.034.932

456.627

2.578.306

II.2.b

-

rijksprojecten

6501u0202

573.496

1.500

573.496

10.500

562.996

II.2.c

-

programmabureau (externe kosten) en innovatie

6501u0202

157.597

13.901

13.473

9.817

9.262

143.696

69.600

74.096

II.2.d

Interne kosten

22.500

1.500

22.500

10.500

12.000

II.2.e

Projectgebonden Aandeel (10%)

NVT

337.072

374

958

3.949

4.064

12.951

13.258

15.039

337.072

50.594

286.478

Totaal uitgaven

7.385.969

972.588

263.310

358.218

357.115

349.222

405.238

289.911

413.403

6.413.381

2.436.417

3.976.964

III

Kasschuiven

HWBP-2

-

0

-

0

-

0

-

0

nHWBP

10.230

5.900

900

-

15.630

-

1.400

-

10.230

-

10.230

III

Totaal kasschuiven

- 0

10.230

5.900

900

- 15.630

- 1.400

- 0

- 10.230

Toelichting bij het extracomptabele overzicht voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma

Conform het wetsvoorstel doelmatigheid en bekostiging Hoogwaterbescherming wordt in de jaarlijkse begroting en verantwoording van het Deltafonds een extra-comptabel overzicht opgenomen waarin inzichtelijk wordt gemaakt hoe de bijdragen van het Rijk en waterschappen zich verhouden tot de uitgaven van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Voor een nadere toelichting op de bekostigingssystematiek van het Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt verwezen naar de memorie van toelichting van het voornoemde wetsvoorstel. Het extracomptabele overzicht is als volgt opgebouwd:

-
I. De ontvangsten en bijdragen van de waterschappen respectievelijk het Rijk.
- -
  
  1.
  
  De bijdrage van de waterschappen bestaat uit de volgende drie elementen.
  
  -
  
  a)
  
  De jaarlijkse bijdragen van de waterschappen in de periode 2011-2013 aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma die voortvloeien uit de Spoedwet (€ 100 miljoen waarvan € 81 miljoen voor het HWBP en € 19 miljoen ter bestrijding van muskusratten).
  
  -
  
  b)
  
  De bijdragen die voortvloeien uit het Bestuursakkoord Water: totaal € 131 miljoen euro in 2014 en jaarlijks € 181 miljoen vanaf 2015. Vanaf 2016 worden deze bedragen geïndexeerd op basis van de IBOI, zoals gehanteerd door het Ministerie van Financiën. De bijdragen van de waterschappen bestaan uit een projectgebonden aandeel voor het nHWBP dat door de betreffende beheerder direct wordt betaald en een solidariteitsdeel dat via het Deltafonds wordt verevend. Het projectgebonden aandeel bedraagt 10 procent van de (bruto) begrote uitgaven voor waterschapsprojecten binnen het nHWBP.
  
  -
  
  c)
  
  Incidentele ontvangsten bijvoorbeeld in het kader van de eindafrekening van projecten.
- -
  
  2.
  
  De bijdrage van het Rijk bestaat uit de volgende drie elementen:
  
  -
  
  a)
  
  De bijdrage van het Rijk zoals vastgelegd in de bijlage van het Bestuursakkoord Water (nadere toelichting op het onderdeel «Financiering van een beheersbaar programma voor de waterkeringen» van het Bestuursakkoord Water), uitgaande van het toen beschikbare budget binnen de Rijksbegroting voor het Hoogwaterschermingsprogramma.
  
  -
  
  b)
  
  De bijdragen die voortvloeien uit het Bestuursakkoord Water: € 131 miljoen in 2014 en € 181 miljoen vanaf 2015. Vanaf 2016 worden deze bedragen geïndexeerd op basis van de IBOI, zoals gehanteerd door het Ministerie van Financiën.
  
  -
  
  c)
  
  De bijdrage van het Rijk aan de maatregelen voor Rijkskeringen.

-
II. De uitgaven voor het tweede en nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma
De uitgaven ten behoeve van hoogwaterbeschermingsmaatregelen bestaan uit:
- -
  
  a)
  
  Waterschapsprojecten: de subsidies (100 respectievelijk 90 procent van de kosten van een sober en doelmatig ontwerp) voor versterkingen van primaire keringen in beheer van de waterschappen.
- -
  
  b)
  
  Rijksprojecten: de kosten van versterkingen van primaire keringen in beheer van het Rijk. Deze uitgaven komen voor wat betreft het nHWBP volledig ten laste van het Rijk.
- -
  
  c)
  
  Programmabureau: de kosten van het programmabureau en innovaties waaronder de projectoverstijgende verkenningen.
- -
  
  d)
  
  Het projectgebonden aandeel: wordt door de betreffende beheerder zelf direct betaald.
- -
  
  e)
  
  De interne kosten hebben betrekking op de kosten van de inzet van Rijkswaterstaat-medewerkers binnen de programmabureau’s en maken voor de bekostigingssystematiek geen deel uit van de programmabudgetten. Deze kosten vallen onder de 50/50 verdeling en zijn daarom afzonderlijk weergegeven.
De uitgaven die vallen onder a) en c) worden door Rijk en waterschappen voor ieder de helft bekostigd.

-

III. De kasschuiven die voortvloeien uit de verschillen tussen de geraamde en begrote uitgaven.
De ontvangsten van de waterschappen vormen een deel van de uitgaven voor het HWBP. Het andere deel wordt bekostigd door het Rijk. De uitgaven van het HWBP in de begroting wordt in een bepaald uitgaventempo geraamd. Deze kasplanning komt tot stand op basis van de planningen van de diverse projecten, ingediend door de waterschappen (en RWS). Indien de daadwerkelijke uitgaven afwijken van de geraamde uitgaven of planningen van projecten wijzigen worden de uitgavenbudgetten aangepast door middel van kasschuiven binnen de kaders van de IenM-begroting.

Bijlage 4. Begroting beheer, onderhoud, vervanging en renovatie RWS⁵

In deze bijlage wordt, in aanvulling op de eerdere bijlagen, een beeld gegeven van de budgettaire ontwikkelingen bij beheer, onderhoud, vervanging en renovatie. Ingegaan wordt op de wijzigingen ten opzichte van het in de begroting 2013 gepresenteerde beeld over de efficiency en versobering van beheer en onderhoud (BenO). Bij de budgettaire aspecten per netwerk wordt aandacht besteed aan de wijze waarop met de groei van het netwerk (areaalgroei) rekening wordt gehouden. Tot slot is een overzicht opgenomen van de middelen en werkwijze voor vervanging en renovatie.

1.

Voortgang implementatie versoberingen en efficiency

In bijlage 4.2 van de Infrastructuurbegroting 2012 heb ik u geïnformeerd over de niet gedekte onderhoudsproblematiek tot en met 2020 en over de mix van maatregelen om deze problematiek te beheersen.

Programma Versobering en Efficiency

Een van de maatregelen betreft een pakket aan efficiencymaatregelen en versoberingen van het onderhoudsniveau. De afspraken over deze te realiseren maatregelen zijn opgenomen in het Programma Versobering en Efficiency. De versoberingen en efficiencymaatregelen worden stapsgewijs geïmplementeerd, omdat dit de mogelijkheid biedt om binnen het afgesproken budgettaire kader door een verstandige mix van maatregelen passend bij de lokale situatie optimalisaties aan te brengen. Hierdoor kunnen eventuele negatieve gevolgen voor doorstroming en veiligheid worden beperkt.

In bijlage 5 van de Infrastructuurbegroting 2013 is de verdeling van het totale pakket efficiency- en versoberingmaatregelen van € 1,64 miljard naar netwerk gepresenteerd. Hiervan is tot en met 2013 € 385 miljoen reeds gerealiseerd. Tevens is een inschatting opgenomen van de effecten op de veiligheid en doorstroming.

In aanvulling hierop wordt onderstaand ingegaan op de verdeling van het totale pakket efficiency- en versoberingsmaatregelen a € 1,64 miljard naar netwerk. Hierbij worden zowel de initiële verwachting als de verwachte bandbreedte op basis van de verdere uitwerking en implementatie van de maatregelen in beeld gebracht. Daarnaast wordt ingegaan op de opgetreden effecten met betrekking tot veiligheid en doorstroming en de gewijzigde invulling van de post bijzondere baten. Wanneer het totaalpakket aan maatregelen bij de onderkant van de bandbreedte dreigt uit te komen, zal worden bijgestuurd door nieuwe maatregelen te treffen. Op basis van het huidige beeld is de inschatting dat het realiseren van het totale pakket van € 1,64 miljard aan versobering- en efficiencymaatregelen mogelijk is.

Netwerk

Maatregel

Initiële bedrag in mln. tot en met 2020

Bandbreedte bedragen in mln. tot en met 2020

HWN

Verminderen communicatie bij onderhoud

HWN

Versoberen bermbeheer

30-40

HWN

Onderhoud kunstwerken uiterste jaar

45-50

HWN

Versoberen verlichting

35-40

HWN

Verruimen werkvensters en op delen van het netwerk overdag werken met minder flankerende maatregelen

75-80

HWN

Versoberen Dynamisch VerkeersManagement (DVM)

165

145-150

HVWN

Minder maaien taluds

10-15

HVWN

Minder baggeren hoeken zeetoegangen

HVWN

Verminderen (wal)voorzieningen schippers

HVWN

Minder baggeren vaarwegen

Subtotaal versoberingen

495

475-510

Alle

Efficiencymaatregelen

800

720-840

Subtotaal efficiencymaatregelen

800

720-840

Alle

Besparing Landelijke Taken

200

Alle

Bijzondere baten ten behoeve van beheer en onderhoud¹

100

HWN

Verhoging BenO budget

Subtotaal overige maatregelen

345

Totaal

1.640

1.540-1.695

Noot ¹

de invulling van de post bijzondere baten wordt gewijzigd. De voorbereidingen hiertoe zijn in gang gezet.

Effecten

De maatregel waarover vooraf ten aanzien van verkeersveiligheid de meeste zorgen bestonden, het doven van de verlichting, heeft tot eind 2013 geen aantoonbare effecten gehad op het aantal incidenten. Ook effecten van de versoberingen op de doorstroming zijn beperkt. De totale jaarlijkse hinder van werkzaamheden wijkt niet af van het patroon sinds 2009 van rond de vijf á zes procent van de totale filezwaarte. Hierbij past de nuancering dat de verruimende werkvensters nog niet optimaal worden benut. De Tweede Kamer is in de publieksrapportage rijkswegennet van juni 2014 geïnformeerd over deze effecten (Kamerstukken II, 33 750 A, nr. 72).

Bijzondere Baten ten behoeve van het Beheer en Onderhoud

Een deel van de oplossing van de BenO problematiek was gevonden in het inzetten van bijzondere baten. De verwachting was een bijdrage van € 10 miljoen per jaar, in totaal € 100 miljoen tot en met 2020. Deze bijzondere baten (zoals terugontvangen BTW) zijn in hun aard niet goed voorspelbaar. De daadwerkelijke realisatie loopt achter bij de verwachting. Daarom wordt de dekking uit deze bron in het kader van de mix aan maatregelen ter oplossing van de tekorten beheer en onderhoud, langs onderstaande lijnen ingevuld, waarmee de totale beoogde opbrengsten hetzelfde blijven.

-
- 1.
  
  De opbrengsten voor Beheer en Onderhoud HVWN liggen structureel € 3 miljoen per jaar hoger dan geraamd.

-
- 2.
  
  In het IBO rapport naar BenO is vermeld dat het heffen van leges voor de vergunningen die worden verleend op grond van de Waterwet gemiddeld € 4 miljoen per jaar kan opleveren.

-
- 3.
  
  Hiermee resteert een dekking uit bijzondere baten van € 3 miljoen per jaar.

In deze begroting is deze wijziging in financiële termen nog niet verwerkt omdat de regelgeving waarin de leges worden uitgewerkt nog niet gereed is.

2.

Budgettaire aspecten verkeersmanagement, watermanagement en beheer en onderhoud 2014-2028

Onderstaand is per netwerk het budget tot en met 2028 gepresenteerd, uitgesplitst naar de budgetten voor het reguliere verkeers- en watermanagement, het reguliere beheer en onderhoud, de direct toewijsbare landelijke taken en de areaalgroei.

De weergegeven budgetten voor areaalgroei betreffen uitsluitend projecten waarvoor in de ontwerpbegroting 2011 nog geen BenO middelen waren voorzien. Voor nieuwe projecten, waarvan de planuitwerking is gestart na de ontwerpbegroting 2011, worden bij het voorkeursbesluit naast de middelen voor aanleg ook middelen voor BenO gereserveerd op het artikelonderdeel voor planuitwerking en verkenningen. Op het moment dat wordt besloten daadwerkelijk met de realisatie te starten worden deze middelen vanuit het artikelonderdeel voor Planuitwerking en verkenningen aan het BenO budget toegevoegd.

Artikel 12 Hoofdwegen Tabel 1 Budget verkeersmanagement en Beheer en Onderhoud Hoofdwegen

Hoofdwegen

Artikel onderdeel

2014¹

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

12.01

Verkeersmanagement

2.592

4.038

3.617

3.618

3.617

3.613

12.06.02

Verkeersmanagement Landelijke Taken

16.829

16.886

16.885

16.886

16.885

16.933

Totaal verkeersmanagement inclusief Landelijke taken

19.421

20.924

20.503

20.502

20.504

20.502

20.547

12.02.01

Beheer en Onderhoud

517.948

427.979

486.602

478.751

472.217

478.659

478.547

454.157

12.06.02

Beheer en Onderhoud Landelijke Taken

13.038

16.888

16.830

16.780

16.773

16.780

16.778

16.887

Totaal Beheer en Onderhoud inclusief Landelijke Taken

530.986

444.867

503.432

495.531

488.989

495.439

495.325

471.043

Totaal verkeersmanagement en Beheer en Onderhoud

550.407

465.791

523.935

516.033

509.491

515.943

515.827

491.590

Noot ¹

de middelen voor de landelijke taken verkeersmanagement en beheer en onderhoud staan in het jaar 2014 respectievelijk op artikelonderdeel 12.01 en 12.02

Hoofdwegen

Artikel onderdeel

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2014-2028

12.01

Verkeersmanagement

3.611

3.610

3.609

3.607

3.614

53.597

12.06.02

Verkeersmanagement Landelijke Taken

16.909

16.896

16.883

16.858

16.859

16.856

16.934

253.269

Totaal verkeersmanagement inclusief Landelijke taken

20.520

20.506

20.492

20.465

20.466

20.463

20.549

306.865

12.02.01

Beheer en Onderhoud

454.073

454.030

453.984

453.898

427.423

682.115

429.660

7.150.042

12.06.02

Beheer en Onderhoud Landelijke Taken

16.883

16.880

16.877

16.872

16.887

248.894

Totaal Beheer en Onderhoud inclusief Landelijke Taken

470.956

470.910

470.861

470.769

444.294

698.986

446.547

7.398.936

Totaal verkeersmanagement en Beheer en Onderhoud

491.477

491.416

491.353

491.234

464.760

719.449

467.096

7.705.801

Toelichting

Tot en met 2028 is circa € 7,7 miljard beschikbaar voor beheer, onderhoud en verkeersmanagement inclusief de gerelateerde landelijk georganiseerde taken voor het Hoofdwegennet op artikel 12 van het Infrastructuurfonds (IF). Gegeven de beschikbare budgetten voor regulier onderhoud in de periode 2014-2020 heeft een prioritering plaatsgevonden waarbij ook is bepaald welke werkzaamheden nog konden worden uitgesteld tot latere jaren.

Voor de consequenties van areaaluitbreiding door aanleg op de budgetbehoefte voor het beheer en onderhoud van het hoofdwegennet is in de begroting 2014 binnen het artikelonderdeel voor verkenningen en planuitwerkingen (IF 12.03.02) een reservering getroffen, zie hiertoe bijlage 5 van de Infrastructuurbegroting 2014. De middelen ter dekking van het beheer en onderhoud van als gevolg van aanleg (areaalgroei) voor projecten met openstelling voor 2016 inclusief de structurele doorwerking tot en met 2028 van € 799,5 miljoen zijn in deze begroting overgeboekt van het artikelonderdeel voor verkenningen en planuitwerkingen naar het artikelonderdeel voor Beheer en Onderhoud (IF 12.02.01), zie tevens mutatie 29 in de verdiepingsbijlage bij artikel 12 IF. De middelen tot en met 2016 (huidige SLA-periode) zijn met een kasschuif in de juiste jaren geplaatst. Voor de doorwerking van het beheer en onderhoud in de jaren daarna, zullen in de volgende begrotingen kasschuiven worden doorgevoerd om ook deze middelen in de juiste jaren beschikbaar te krijgen.

Artikel 15 Hoofdvaarwegen Tabel 2 Budget Verkeersmanagement en Beheer en Onderhoud Hoofdvaarwegen

Hoofdvaarwegen

Artikel onderdeel

2014¹

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

15.01

Verkeersmanagement

9.070

7.517

8.380

15.06.02

Verkeersmanagement Landelijke Taken

4.916

4.895

4.901

4.912

Totaal verkeersmanagement inclusief Landelijke taken

13.986

12.411

13.281

13.292

15.02.01

Beheer en Onderhoud

193.041

170.683

259.987

199.882

200.585

193.811

201.348

227.038

15.06.02

Beheer en Onderhoud Landelijke Taken

4.671

5.238

5.224

5.215

5.206

5.217

5.209

5.429

Totaal Beheer en Onderhoud inclusief Landelijke Taken

197.712

175.921

265.211

205.098

205.791

199.028

206.557

232.467

Totaal verkeersmanagement en Beheer en Onderhoud

211.699

188.332

278.492

218.378

219.072

212.309

219.838

245.759

Noot ¹

de middelen voor de landelijke taken verkeersmanagement en beheer en onderhoud staan in het jaar 2014 respectievelijk op artikelonderdeel 15.01 en 15.02.

Hoofdvaarwegen

Artikel onderdeel

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2014-2028

15.01

Verkeersmanagement

8.380

125.530

15.06.02

Verkeersmanagement Landelijke Taken

4.912

73.608

Totaal verkeersmanagement inclusief Landelijke taken

13.292

199.137

15.02.01

Beheer en Onderhoud

226.679

201.537

220.455

220.401

220.404

217.637

230.711

3.184.199

15.06.02

Beheer en Onderhoud Landelijke Taken

5.424

5.393

5.414

5.410

5.406

5.411

79.277

Totaal Beheer en Onderhoud inclusief Landelijke Taken

232.102

206.930

225.869

225.811

225.813

223.043

236.122

3.263.476

Totaal verkeersmanagement en Beheer en Onderhoud

245.394

220.222

239.161

239.103

239.105

236.334

249.414

3.462.613

Toelichting

Tot en met 2028 is circa € 3,5 miljard beschikbaar voor de externe kosten van beheer, onderhoud en verkeersmanagement inclusief de direct toewijsbare landelijk georganiseerde taken en de geoormerkte gelden ten behoeve van Overdracht Brokx-Nat en de Fries-Groningse kanalen op artikel 15 van het Infrastructuurfonds. Met de budgetten worden de afgesproken prestaties gerealiseerd. Gegeven de beschikbare budgetten voor regulier onderhoud in de periode 2014-2020 heeft een prioritering plaatsgevonden waarbij ook is bepaald welke werkzaamheden nog konden worden uitgesteld tot latere jaren.

In deze begroting is in lijn met de gevolgde werkwijze bij het Hoofdwegennet, zoals beschreven in de bijlage 5 van de Infrastructuurbegroting 2014, een reservering getroffen voor de areaalgroei op het hoofdvaarwegennet van in totaal circa € 170 miljoen tot en met 2028. Deze reservering op het artikelonderdeel Verkenningen en Planuitwerkingen (IF 15.03.02) is afkomstig uit de eerder getroffen reservering op artikelonderdeel 18.12 van het Infrastructuurfonds, zie tevens mutatie 26 in de verdiepingsbijlage bij artikel 15 IF en artikel 18 IF. Op het moment dat de areaalgroei door openstelling van projecten is uitgehard, worden de middelen hiervoor overgeboekt van het artikelonderdeel voor verkenningen en planuitwerking en naar het artikelonderdeel voor Beheer en Onderhoud (IF 15.02.01).

Artikel 3 Deltafonds watersystemen Tabel 3 Budget Watermanagement en Beheer en Onderhoud watersystemen

Watersystemen

Artikel onderdeel

2014¹

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

3.01

Watermanagement

7.245

7.734

6.964

6.962

5.02.01

Watermanagement Landelijke Taken

4.032

3.882

3.878

3.880

3.891

Totaal Watermanagement inclusief Landelijke taken

11.277

11.616

10.842

10.853

Beheer en Onderhoud Waterveiligheid

127.101

119.654

122.786

101.742

101.711

93.758

62.786

98.824

Beheer en Onderhoud Zoetwatervoorziening

22.816

17.379

17.349

17.348

17.343

17.350

17.343

3.02.01

Beheer en Onderhoud

149.917

137.033

140.134

119.090

119.054

111.108

80.129

116.167

5.02.01

Beheer en Onderhoud Landelijke Taken Waterveiligheid

6.795

6.794

6.806

Beheer en Onderhoud Landelijke Taken Zoetwatervoorziening

1.878

1.967

2.128

2.301

2.308

Totaal Beheer en Onderhoud inclusief Landelijke Taken

158.590

145.795

149.056

128.185

128.149

120.203

89.224

125.281

Totaal Watermanagement en Beheer en Onderhoud

169.867

157.411

159.898

139.027

138.991

131.045

100.066

136.134

Noot ¹

de middelen voor de landelijke taken watermanagement en beheer en onderhoud staan in het jaar 2014 respectievelijk op artikelonderdeel 3.01 en 3.02.

Watersysteem

Artikel onderdeel

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2014-2028

3.01

Watermanagement

6.962

6.987

7.183

6.790

105.609

5.02.01

Watermanagement Landelijke Taken

3.891

3.866

3.974

3.758

58.317

Totaal Watermanagement inclusief Landelijke taken

10.853

11.157

10.548

163.926

Beheer en Onderhoud Waterveiligheid

98.379

138.098

114.177

151.072

108.019

100.684

102.012

1.640.802

Beheer en Onderhoud Zoetwatervoorziening

17.233

17.454

17.343

17.831

16.856

265.678

3.02.01

Beheer en Onderhoud

115.612

155.552

131.520

168.415

125.362

118.515

118.868

1.906.479

5.02.01

Beheer en Onderhoud Landelijke Taken Waterveiligheid

6.806

7.000

6.615

102.014

Beheer en Onderhoud Landelijke Taken Zoetwatervoorziening

2.308

2.373

2.242

33.636

Totaal Beheer en Onderhoud inclusief Landelijke Taken

124.726

164.666

140.634

177.529

134.476

127.888

127.725

2.042.129

Totaal Watermanagement en Beheer en Onderhoud

135.579

175.519

151.487

188.382

145.329

139.045

138.273

2.206.055

Toelichting

Tot en met 2028 is circa € 2,2 miljard beschikbaar voor de externe kosten van beheer, onderhoud en watermanagement inclusief de direct toewijsbare landelijk georganiseerde taken voor het Hoofdwatersysteem op artikel 3 van het Deltafonds (DF). Met de budgetten worden de afgesproken prestaties gerealiseerd.

In deze begroting is in lijn met de gevolgde werkwijze bij het Hoofdwegennet, zoals beschreven in de bijlage 5 van de Infrastructuurbegroting 2014, een reservering getroffen voor de areaalgroei op het hoofdwatersysteem van in totaal circa € 107 miljoen tot en met 2028, zie mutatie 5 van de verdiepingsbijlage bij artikel 1 van het Deltafonds. Inmiddels is de omvang van de areaalgroei van projecten met openstelling voor 2016 bekend. De middelen voor het beheer en onderhoud van deze areaalgroei inclusief de structurele doorwerking tot en met 2028 van € 84,5 miljoen zijn in deze begroting overgeboekt van het artikelonderdeel voor verkenningen en planuitwerkingen (DF 01.02.01) naar het artikelonderdeel voor Beheer en Onderhoud (DF 03.02.01), zie tevens mutatie 5 in de verdiepingsbijlage bij artikel 3 DF. De middelen tot en met 2016 (huidige SLA-periode) zijn met een kasschuif in de juiste jaren geplaatst. Voor de jaren daarna, zullen in de volgende begrotingen kasschuiven worden doorgevoerd om ook deze middelen in de juiste jaren beschikbaar te krijgen.

3.

Vervangingen en renovaties

De veiligheid en de beschikbaarheid van het hoofdwegennet, het hoofdvaarwegennet en het hoofdwatersysteem moeten in stand worden gehouden tegen de achtergrond van een beperkte technische levensduur van kunstwerken en andere infrastructurele objecten. Het einde van de levensduur kan ontstaan door de ouderdom van het kunstwerk of door intensiever gebruik dan bij het ontwerp is voorzien. Door de intensieve aanleg in de eerste helft en voornamelijk ook vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw valt te verwachten dat de omvang van de te vervangen of renoveren objecten toeneemt.

In de onderstaande tabel staan de in de begroting beschikbare middelen voor het hoofdwegennet, de hoofdvaarwegen en het hoofdwatersysteem ten behoeve van Vervanging en Renovatie voor de projecten waartoe reeds is besloten en de gereserveerde budgetten voor vervangingen en renovaties. Deze projecten zijn ondergebracht in het programma vervangingen en renovaties.

Vervanging

Artikel

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Wegen

138.820

230.216

118.849

64.684

55.899

23.000

5.000

Vaarwegen

168.159

219.311

82.186

49.806

28.229

1.185

7.305

337

reservering wegen/vaarwegen

266.061

Watersysteem

16.807

45.254

61.731

20.690

10.538

2.076

129

3.661

Totaal

323.787

494.780

262.766

135.180

94.666

26.261

12.434

270.059

Vervanging

Artikel

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2014-2028

Wegen

169

553

606

638.902

Vaarwegen

337

9.594

29.855

503

486

335

-

2.326¹

595.302

reservering wegen/vaarwegen

406.553

406.439

381.426

406.439

3.086.352

Watersysteem

70.699

70.818

160.832

141.296

106.936

108.694

105.892

926.053

Totaal

477.589

486.965

597.295

548.792

514.414

491.009

510.612

5.246.610

Noot ¹

Het minbedrag in dit jaar zal bij het eerstvolgende begrotingsmoment kasmatig worden rechtgetrokken. Op het volume heeft dit geen invloed.

Toelichting

Hoofdwegennet

Op artikel 12 staan de budgetten die reeds zijn toegewezen in het Programma voor Vervanging en Renovaties aan concrete objecten die in het MIRT Projectenboek inzichtelijk worden gemaakt. Op artikel 18 staat een reservering voor vaarwegen en wegen vooruitlopend op een nadere onderbouwing. Deze reservering wordt aangesproken als de opgave bekend is. Dit gebeurt in tranches. In deze begroting is aan het Programma voor Vervangingen en Renovaties een tweede tranche projecten voor het Hoofdwegennet toegevoegd. Deze projecten worden voor 2020 uitgevoerd.

Het betreft: Renovatie fundering A27, Renovatie Suurhoffbrug, Vervanging tunneltechnische installaties Noord en Zuid Holland, Vervanging fundering N3 en A6 Ketelbrug-Lelystad Noord en de Vervanging van de Rijnlandse Boezemwaterbruggen in de N200. Met deze nieuwe tranche is een bedrag gemoeid van € 230 miljoen tot en met 2019. Het totale Programma Vervanging en Renovatie HWN 2014-2019 (inclusief programma Stalen Bruggen) bedraagt daarmee circa € 631 miljoen De projecten zijn opgenomen in het MIRT Projectenboek 2015.

Hoofdvaarwegen

Op artikel 15 staan de budgetten die reeds zijn toegewezen aan het Programma voor Vervanging en Renovaties aan concrete objecten die in het MIRT Projectenboek inzichtelijk worden gemaakt. Op artikel 18 staat een reservering voor vaarwegen en wegen vooruitlopend op een nadere onderbouwing. Deze reservering wordt aangesproken als de opgave bekend is. Dit gebeurt in tranches. In deze begroting is geen extra tranche aan het programma voor Vervanging en renovaties HVWN toegevoegd. Het totale Programma Vervanging en Renovatie HVWN 2014-2019 (inclusief NOMO AOV) bedraagt circa € 549 miljoen De projecten zijn opgenomen in het MIRT Projectenboek 2015.

Hoofdwatersysteem

Op artikel 3 van het Deltafonds staan de budgetten die reeds zijn toegewezen aan het Programma voor Vervanging en Renovaties aan concrete objecten. Op dit artikel staat ook een reservering opgenomen in afwachting van onderbouwing. Deze reservering wordt aangesproken als de opgave bekend is. De opdrachtverlening hiervoor gebeurt in tranches.

In deze begroting is € 30 miljoen toegevoegd aan het budget voor de renovatie van de Sluis en Stuwcomplexen in de Neder-Rijn en de Lek. Hiermee is het budget in overeenstemming gebracht met de scope. Het totale Programma Vervanging en Renovatie voor het hoofdwatersysteem in de periode 2014-2019 bedraagt circa € 157 miljoen De projecten zijn opgenomen in het MIRT Projectenboek 2015.

Reservering wegen, vaarwegen en water

Het in beeld brengen van de benodigde investeringen in vervanging of renovatie van kunstwerken op de Rijksinfrastructuur, is een continu proces. De behoefte aan vervanging en renovatie van kunstwerken en andere objecten van het hoofdwegennet, hoofdvaarwegennet en het hoofdwatersysteem wordt langs twee lijnen in beeld gebracht.

In de eerste plaats wordt op basis van ouderdom en ontwerplevensduur van kunstwerken globaal ingeschat in welk decennium vervanging of renovatie naar verwachting aan de orde zal zijn. Deze meer theoretische benadering wordt naast de resultaten van de uitgevoerde inspecties en nader onderzoek naar de toestand van de kunstwerken en andere objecten gelegd. Op basis van deze gegevens wordt het theoretische beeld verder verfijnd doordat een duidelijker beeld wordt verkregen waar op een termijn van ca. 5 tot 15 jaar vervanging of renovatie aan de orde zal zijn.

Vanuit het steeds scherper wordende beeld wordt dan vervolgens een concrete planning opgesteld van de objecten die naar verwachting binnen een termijn van 5 tot 8 jaar aan vervanging of renovatie toe zijn. Voor de vervanging of renovatie van deze objecten wordt dan de voorbereiding concreet ter hand genomen. Deze planning wordt elke 2 tot 3 jaar herijkt op basis van inspecties en onderzoeksresultaten.

Zoals toegezegd (Kamerstukken II, 2013/14, 33 930 A, nr. 5) zal in de ontwerpbegroting 2016 een nadere onderbouwing opgenomen worden van de vervangingsopgave langs de hierboven geschetste lijn.

Bijlage 5. Lijst van afkortingen

BenO

Beheer en Onderhoud

BKL

Basiskustlijn

CPB

Centraal Planbureau

DBFM

Design, Build, Finance and Maintain

Deltafonds

EHS

Ecologische Hoofdstructuur

EPK

Externe Productkosten

Ministerie van Economische Zaken

GIV

Geïntegreerde contractvormen

HWBP

Hoogwaterbeschermingsprogramma

HWBP-2

Tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma

IBOI

Index voor de Bruto Overheidsinvesteringen

IenM

Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Infrastructuurfonds

KIRE

Kennisunit Infrastructuur en Ruimtelijke Economie

KRW

Kaderrichtlijn Water

MKS

Missiekritieke systemen

MIRT

Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport

nHWBP

nieuw Hoogwaterbeschermingsprogramma

Natuurmonumenten

NURG

Nadere Uitwerking Rivierengebied

PKB

Planologische Kernbeslissing

PPS

Publiek-private samenwerking

RWS

Rijkswaterstaat

TBES

Toekomstbestendig Ecologisch Systeem

TTC

Tidal Test Centre

WB21

Waterbeheer 21^e eeuw

WGO

Wetgevingsoverleg

WVO

Wet Verontreiniging Oppervlaktewater

Noot ¹

Twee van de deelprogramma’s worden uitgevoerd door het Ministerie van EZ. Dit zijn de programma’s Wadden en Zuidwestelijke Delta. Een van de programma’s wordt verantwoord op de Begroting hoofdstuk XII, artikel 13: Deelprogramma Nieuwbouw en herstructurering. De deelprogramma's Veiligheid, Rivieren en Kust worden verantwoord op artikel 1.03 van het Deltafonds.

Noot ²

Onder Buitenwater valt volgens de waterwet: water van een oppervlaktewaterlichaam waarvan de waterstand direct invloed ondergaat bij hoge stormvloed, bij hoog opperwater van een van de grote rivieren, bij hoog water van het IJsselmeer of het Markermeer, dan wel bij een combinatie daarvan.

Noot ³

Jaarlijks worden kustmetingen uitgevoerd om de actuele ligging van de basiskustlijn te bepalen. Deze metingen voor het bepalen van de ligging van de kustlijn worden uitgevoerd langs lijnen, die loodrecht staan op de kust (raaien). Deze raaien (totaal 1.465) hebben een onderlinge afstand van 200 à 250 meter.

Noot ⁴

http://www.vnsc.eu/uploads/2013/10/derde-verruiming-schelde-voortgangsrapport-data-2010-2011-v3-0.pdf

Noot ⁵

RWS beheert en onderhoudt zowel het Hoofdvaarwegennet, Hoofdwegennet en Hoofdwaterssysteem en voert bepaalde taken vanuit het oogpunt van effectiviteit en efficiëntie centraal uit. Ook het IBO-onderzoek uit juni 2012 (Kamerstuk 33 317 nr. 1 met bijlage) richt zich op deze drie hoofdsystemen. Vanuit transparantieoogpunt is ervoor gekozen de tekst van deze bijlage volledig in zowel Infrastructuurfonds als Deltafonds op te nemen.

origineel bericht: 'Vaststelling van de begrotingsstaat van het Deltaf...'

3. Meer informatie

34000 J - Vaststelling begroting Delta-fonds 2015

4. Parlementaire Monitor

Met de Parlementaire Monitor volgt u alle parlementaire dossiers die voor u van belang zijn en bent u op de hoogte van alles wat er speelt in die dossiers. Helaas kunnen wij geen nieuwe gebruikers aansluiten, deze dienst zal over enige tijd de werkzaamheden staken.